Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
trong Thaùnh Leã laøm pheùp Daàu
taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ
Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh 2019
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong Thaùnh Leã laøm pheùp Daàu taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh 2019.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 18-04-2019) - Luùc 9h30 saùng thöù Naêm 18 thaùng Tö naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ cöû haønh Leã Daàu taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ. Moät soá ñoâng ñaûo caùc vò Hoàng Y, Toång Giaùm Muïc, Giaùm Muïc thuoäc giaùo trieàu Roâma vaø khoaûng 1,600 linh muïc thuoäc giaùo phaän Roâma ñaõ tham döï thaùnh leã.
Trong baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Baøi Tin Möøng theo Thaùnh Luca, maø chuùng ta vöøa nghe, laøm cho chuùng ta soáng laïi söï phaán khích taïi thôøi ñieåm khi Chuùa bieán chính mình thaønh tieân tri Isaia, khi Ngaøi ñoïc ñoaïn vaên aáy moät caùch long troïng giöõa nhöõng ngöôøi ñoàng baøo cuûa mình. Hoäi ñöôøng ôû Nazareth coù raát nhieàu ngöôøi thaân, haøng xoùm, ngöôøi quen, baïn beø cuûa Ngaøi vaø khoâng chæ nhö theá thoâi. Taát caû ñeàu daùn maét vaøo Ngaøi. Giaùo Hoäi cuõng luoân höôùng maét veà Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng ñöôïc xöùc daàu, vaø laø Ñaáng Thaùnh Linh göûi ñeán ñeå xöùc daàu cho daân Chuùa.
Caùc saùch Phuùc AÂm thöôøng trình baøy vôùi chuùng ta hình aûnh cuûa Chuùa giöõa ñaùm ñoâng, bò bao vaây vaø chen laán bôûi nhöõng ngöôøi muoán ñeán gaàn Ngaøi cuøng vôùi nhöõng ngöôøi beänh cuûa hoï, hoï xin Ngaøi xua ñuoåi taø ma, laéng nghe nhöõng lôøi daïy baûo cuûa Ngaøi vaø ñi cuøng Ngaøi treân ñöôøng. "Chieân ta nghe tieáng Ta. Ta bieát chuùng vaø chuùng theo Ta"(Ga 10: 27-28).
Chuùa khoâng bao giôø maát lieân laïc tröïc tieáp vôùi moïi ngöôøi. Giöõa nhöõng ñaùm ñoâng ñoù, Ngaøi luoân giöõ aân suûng gaàn guõi vôùi moïi ngöôøi noùi chung vaø vôùi töøng caù nhaân noùi rieâng. Chuùng ta thaáy ñieàu naøy trong suoát cuoäc ñôøi coâng khai cuûa Ngaøi, vaø ngay töø ñaàu cuõng theá: haøo quang raïng rôõ cuûa Haøi Nhi nheï nhaøng thu huùt nhöõng muïc ñoàng, vua chuùa vaø nhöõng ngöôøi cao nieân mô moäng nhö oâng Simeâon vaø baø Anna. Ñieàu naøy cuõng ñaõ xaûy ra nhö theá treân thaäp töï giaù: Traùi tim cuûa Ngaøi thu huùt taát caû moïi ngöôøi veà vôùi mình (Ga 12,32): Baø Veronica, nhöõng ngöôøi xöù Kyreâneâ, nhöõng ngöôøi troäm cöôùp [cuøng bò ñoùng ñinh vôùi Ngaøi], vaø caùc vieân ñoäi tröôûng.
Thuaät ngöõ "ñaùm ñoâng" khoâng coù yù mieät thò. Coù leõ vôùi ñoâi tai cuûa moät soá ngöôøi, noù coù theå gôïi leân moät ñoaøn luõ khoâng teân khoâng tuoåi... Nhöng trong Tin Möøng, chuùng ta thaáy raèng khi ñaùm ñoâng töông taùc vôùi Chuùa - laø Ñaáng ñöùng giöõa hoï nhö moät muïc töû giöõa ñaøn chieân cuûa mình - ñieàu gì ñoù theá naøo cuõng xaûy ra. Saâu thaúm trong loøng mình, con ngöôøi caûm thaáy khao khaùt ñöôïc theo Chuùa Gieâsu, kinh ngaïc daâng traøo, loøng trí nhanh choùng ñöôïc môû ra.
Toâi muoán phaûn aùnh vôùi anh em veà ba aân suûng ñaëc tröng cho moái quan heä giöõa Chuùa Gieâsu vaø ñaùm ñoâng.
AÂn suûng ñi theo
Thaùnh Luca noùi raèng ñaùm ñoâng "ñaõ tìm kieám Chuùa Gieâsu" (4:42) vaø "ñi vôùi Ngaøi" (14:25). Hoï "chen laán Ngöôøi" vaø "bao quanh Ngöôøi" (8: 42-45); hoï "tuï taäp ñeå laéng nghe Ngaøi" (5:15). Söï "theo ñuoåi" cuûa hoï laø moät caùi gì ñoù hoaøn toaøn baát ngôø, voâ ñieàu kieän vaø ñaày caûm tình. Noù töông phaûn vôùi suy nghó nhoû nhoi cuûa caùc moân ñeä Ngaøi, laø nhöõng ngöôøi coù thaùi ñoä gaàn ñeán möùc taøn nhaãn vôùi moïi ngöôøi khi hoï ñeà nghò vôùi Chuùa raèng Ngaøi neân xua ñuoåi daân chuùng ñi choã khaùc, ñeå hoï coù theå aên caùi gì ñoù. ÔÛ ñaây, toâi tin raèng, khôûi ñaàu cuûa chuû nghóa giaùo só trò laø mong muoán ñöôïc baûo ñaûm coù moät böõa aên vaø moät söï thoaûi maùi caù nhaân maø khoâng coù baát kyø quan taâm naøo daønh cho ngöôøi daân. Chuùa nhanh choùng daäp taét caùm doã naøy. Ngaøi ñaùp "Chính anh em haõy cho hoï aên!" "Haõy chaêm soùc cho hoï!"
AÂn suûng kinh ngaïc
AÂn suûng thöù hai maø ñaùm ñoâng nhaän ñöôïc khi ñi theo Chuùa Gieâsu laø söï kinh ngaïc traøn ñaày nieàm vui. Moïi ngöôøi ngaïc nhieân veà Chuùa Gieâsu (Lc 11:14), bôûi pheùp laï cuûa Ngaøi, nhöng treân heát laø bôûi chính con ngöôøi cuûa Ngaøi. Moïi ngöôøi raát thích gaëp Ngaøi treân ñöôøng ñi, ñeå nhaän ñöôïc phöôùc laønh cuûa Ngaøi vaø chuùc phuùc cho Ngaøi, gioáng nhö ngöôøi phuï nöõ ôû giöõa ñaùm ñoâng ñaõ chuùc phuùc cho meï Ngaøi. Chính Chuùa ñaõ ngaïc nhieân tröôùc ñöùc tin cuûa moïi ngöôøi; Ngaøi vui möøng vaø Ngaøi khoâng boû lôõ cô hoäi ñeå noùi veà ñieàu ñoù.
AÂn suûng phaân ñònh
AÂn suûng thöù ba maø moïi ngöôøi nhaän ñöôïc laø ôn bieát saùng suoát phaân ñònh. "Ñaùm ñoâng daân chuùng bieát [nôi Chuùa Gieâsu ñaõ ñi], lieàn ñi theo Ngöôøi" (Lc 9:11). "Daân chuùng söûng soát veà lôøi giaûng daïy cuûa Ngöôøi, vì Ngöôøi giaûng daïy nhö moät Ñaáng coù thaåm quyeàn" (Mt 7: 28-29 vaø Lc 5:26). Chuùa Kitoâ, Lôøi cuûa Thieân Chuùa hoaù thaân trong xaùc phaøm, thöùc tænh nôi moïi ngöôøi ñaëc suûng bieát phaân ñònh naøy, maø chaéc chaén khoâng phaûi laø söï phaân ñònh cuûa nhöõng ngöôøi chuyeân veà caùc caâu hoûi tranh bieän. Khi nhöõng ngöôøi Phariseâu vaø caùc luaät só tranh luaän vôùi Ngaøi, nhöõng gì moïi ngöôøi nhaän thaáy laø thaåm quyeàn cuûa Chuùa Gieâsu, söùc maïnh chaïm ñeán traùi tim cuûa hoï trong caùc giaùo huaán cuûa Ngaøi, vaø thöïc teá laø nhöõng loaøi ma quyû cuõng ñaõ vaâng lôøi Ngaøi (khieán cho nhöõng keû vaën hoûi Ngaøi töùc khaéc khoâng noùi leân lôøi, vaø moïi ngöôøi thích thuù tröôùc ñieàu ñoù).
Chuùng ta haõy xem xeùt kyõ hôn caùch maø Tin Möøng nhaän ñònh veà ñaùm ñoâng. Thaùnh Luca chæ ra boán nhoùm lôùn laø nhöõng ngöôøi ñöôïc Chuùa öu aùi xöùc daàu: ñoù laø ngöôøi ngheøo, ngöôøi muø, ngöôøi bò aùp böùc vaø ngöôøi bò giam caàm. Ngaøi noùi veà hoï moät caùch chung chung, nhöng sau ñoù chuùng ta vui möøng thaáy raèng, trong cuoäc ñôøi cuûa Chuùa, nhöõng ngöôøi ñöôïc Chuùa xöùc daàu naøy daàn daàn coù teân, coù tuoåi vôùi nhöõng khuoân maët raát thaät. Khi daàu ñöôïc aùp duïng cho moät phaàn cuûa cô theå, taùc duïng höõu ích cuûa noù ñöôïc caûm nhaän treân toaøn boä cô theå. Cuõng theá, möôïn lôøi cuûa tieân tri Isaia, Chuùa ñaõ neâu teân nhöõng "ñaùm ñoâng" khaùc nhau maø Thaùnh Thaàn Chuùa ñaõ göûi Ngaøi ñeán vôùi hoï, döïa treân nhöõng gì maø chuùng ta coù theå taïm goïi laø moät "öu tieân bao goàm" [traùi vôùi "öu tieân loaïi tröø" - chuù thích cuûa ngöôøi dòch]: nghóa laø aân suûng vaø ñaëc suûng ñöôïc trao cho moät caù nhaân hoaëc moät nhoùm ñaëc bieät, roài sau ñoù, nhôø taùc ñoäng cuûa Thaùnh Linh, laïi goùp phaàn vaøo thieän ích cuûa taát caû.
Ngöôøi ngheøo (tieáng Hy Laïp goïi laø ptochoi) laø nhöõng ngöôøi cuùi xuoáng, gioáng nhö nhöõng ngöôøi aên xin cuùi ñaàu vaø xin boá thí. Nhöng ngheøo (tieáng Hy Laïp goïi laø ptocheø) cuõng chính laø ngöôøi goùa phuï xöùc daàu baèng nhöõng ngoùn tay cuûa baø vôùi hai ñoàng xu nhoû nhoi laø taát caû nhöõng gì baø coù ñeå soáng trong ngaøy hoâm ñoù. Caûnh ngöôøi goùa phuï xöùc daàu khi boá thí ñaõ khoâng ñöôïc ai chuù yù ñeán ngoaïi tröø Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñaõ nhìn vôùi loøng öu aùi söï thaáp heøn cuûa baø. Qua ngöôøi goùa phuï naøy, Chuùa coù theå hoaøn thaønh troïn veïn söù meänh loan baùo Tin Möøng cho ngöôøi ngheøo. Caùc moân ñeä ñaõ nghe moät caùch ngôõ ngaøng veà tin möøng trong ñoù nhöõng ngöôøi nhö baø toàn taïi. Ngöôøi ñaøn baø goùa aáy - ngöôøi phuï nöõ haøo phoùng ñoù - khoâng theå töôûng töôïng raèng baø seõ "ñöôïc ñöa vaøo Tin Möøng", raèng cöû chæ ñôn giaûn cuûa baø seõ ñöôïc ghi laïi trong Phuùc AÂm. Nhö taát caû nhöõng ngöôøi nam nöõ laø caùc "vò thaùnh ngay beân cöûa nhaø" chuùng ta, baø soáng moät caùch noäi taâm söï thaät ñaùng möøng laø haønh ñoäng cuûa baø "coù troïng löôïng" trong Nöôùc Trôøi, vaø coù giaù trò hôn taát caû söï giaøu sang cuûa theá giôùi.
Ngöôøi muø ñöôïc ñaïi dieän bôûi moät trong nhöõng nhaân vaät ñöôïc yeâu thích nhaát trong Tin Möøng: ñoù laø anh Batimeâ (x. Mc 10: 46-52), ngöôøi aên xin muø naøy ñaõ laáy laïi ñöôïc thò löïc vaø töø luùc ñoù, ñoâi maét cuûa anh chæ duøng ñeå theo Chuùa Gieâsu treân haønh trình cuûa mình. Ñoù laø söï xöùc daàu cuûa aùnh maét! AÙnh maét cuûa chuùng ta, maø ñoâi maét cuûa Chuùa Gieâsu coù theå khoâi phuïc ñoä saùng qua phöông theá duy nhaát laø tình yeâu nhöng khoâng cuûa Ngaøi, laø aùnh saùng haøng ngaøy bò ñaùnh caép khoûi chuùng ta bôûi nhöõng hình aûnh thao tuùng vaø taàm thöôøng maø qua ñoù theá giôùi aùp ñaûo chuùng ta.
Ñeå ñeà caäp ñeán nhöõng ngöôøi bò aùp böùc (tieáng Hy Laïp goïi laø tethrausmenoi), Thaùnh Luca söû duïng moät töø coù chöùa caùc yù töôûng veà "chaán thöông". Noù ñuû ñeå gôïi leân caâu chuyeän nguï ngoân - coù leõ laø duï ngoân ñöôïc yeâu thích nhaát cuûa Thaùnh Luca - duï ngoân Ngöôøi Samaritoâ nhaân haäu, ngöôøi xöùc daàu vaø baêng boù caùc veát thöông (traumata: Lc 10:34) cho ngöôøi ñaøn oâng bò boïn cöôùp ñaùnh ñaäp vaø boû laïi naèm beân veä ñöôøng. Ñoù laø söï xöùc daàu cho thaân xaùc bò thöông cuûa Chuùa Kitoâ! Trong vieäc xöùc daàu ñoù, chuùng ta tìm ra phöông döôïc cho taát caû nhöõng chaán thöông khieán caùc caù nhaân, gia ñình vaø caû toaøn boä caùc daân toäc bò ruoàng boû, bò loaïi tröø khoâng ai ñoaùi hoaøi, bò gaït ra beân leà lòch söû.
Nhöõng ngöôøi bò baét laø caùc tuø nhaân chieán tranh (tieáng Hy Laïp laø aichmalotoi), nhöõng ngöôøi ñaõ bò daét ñi döôùi muõi nhoïn cuûa moät ngoïn giaùo (aichmeù). Chuùa Gieâsu seõ söû duïng cuøng moät töø khi Ngaøi noùi veà vieäc Gieârusalem, thaønh phoá yeâu daáu cuûa Ngaøi, bò chieám vaø ngöôøi daân trong thaønh bò truïc xuaát (Lc 21:24). Trong caùc thaønh phoá cuûa chuùng ta ngaøy nay, ngöôøi ta thöôøng khoâng bò baét laøm tuø binh baèng nhöõng muõi nhoïn cuûa caùc ngoïn giaùo, nhöng baèng caùc phöông tieän tinh vi hôn cuûa traøo löu thöïc daân yù thöùc heä.
Chæ coù söï xöùc daàu cuûa neàn vaên hoùa, ñöôïc xaây döïng bôûi lao ñoäng vaø ngheä thuaät cuûa toå tieân chuùng ta, môùi coù theå giaûi phoùng caùc thaønh phoá cuûa chuùng ta khoûi nhöõng hình thöùc noâ leä môùi naøy.
Ñoái vôùi chuùng ta, anh em linh muïc thaân meán, chuùng ta khoâng ñöôïc queân raèng caùc kieåu maãu cuûa chuùng ta theo Tin Möøng chính laø nhöõng "con ngöôøi", caùc "ñaùm ñoâng" vôùi khuoân maët thöïc söï cuûa hoï, maø Chuùa xöùc daàu ñeå naâng leân vaø laøm soáng laïi. Hoï laø nhöõng ngöôøi thaønh toaøn vaø hieän thöïc hoùa söï xöùc daàu cuûa Thaùnh Linh trong chính chuùng ta; hoï laø nhöõng ngöôøi maø chuùng ta ñaõ ñöôïc xöùc daàu ñeå roài xöùc daàu cho hoï. Chuùng ta ñaõ ñöôïc choïn ra töø giöõa hoï, vaø chuùng ta coù theå ñoàng hoaù khoâng chuùt sôï haõi vôùi nhöõng ngöôøi bình thöôøng naøy. Hoï laø moät hình aûnh cuûa taâm hoàn chuùng ta vaø moät hình aûnh cuûa Giaùo Hoäi. Moãi ngöôøi trong soá laø hoùa thaân cuûa traùi tim duy nhaát cuûa daân ta.
Chuùng ta, caùc linh muïc, laø ngöôøi ngheøo vaø chuùng ta muoán coù traùi tim cuûa ngöôøi goùa phuï ngheøo baát cöù khi naøo chuùng ta boá thí, khi chuùng ta chaïm vaøo baøn tay cuûa ngöôøi aên xin vaø nhìn vaøo maét ngöôøi aáy. Chuùng ta laø linh muïc Bathimeâ, vaø moãi buoåi saùng chuùng ta thöùc daäy vaø caàu nguyeän: "Laïy Chuùa, xin cho con ñöôïc thaáy". Chuùng ta, caùc linh muïc, ôû nhöõng khoaûng khaéc ñaày toäi loãi cuûa mình, chuùng ta bò nhöõng teân cöôùp ñaùnh tôi bôøi. Vaø chuùng ta muoán tröôùc heát ñöôïc ôû trong nhöõng baøn tay töø bi cuûa ngöôøi Samaritoâ nhaân laønh, ñeå sau ñoù coù theå theå hieän loøng traéc aån vôùi ngöôøi khaùc baèng chính ñoâi tay cuûa chuùng ta.
Toâi thuù nhaän vôùi anh em raèng baát cöù khi naøo toâi ban pheùp theâm söùc vaø phong chöùc linh muïc, toâi thích boâi daàu leân vaàng traùn vaø baøn tay cuûa nhöõng ngöôøi maø toâi xöùc daàu. Trong söï xöùc daàu haøo phoùng ñoù, chuùng ta coù theå caûm nhaän raèng söï xöùc daàu cuûa chính chuùng ta ñang ñöôïc canh taân. Toâi muoán noùi ñieàu naøy: Chuùng ta khoâng phaûi laø nhöõng nhaø phaân phoái daàu ñoùng chai. Chuùng ta xöùc daàu baèng caùch phaân phaùt chính mình, phaân phaùt ôn goïi vaø traùi tim cuûa chuùng ta. Khi chuùng ta xöùc daàu cho ngöôøi khaùc, chính chuùng ta ñöôïc xöùc daàu moät laàn nöõa bôûi ñöùc tin vaø tình caûm cuûa ngöôøi daân chuùng ta. Chuùng ta xöùc daàu baèng caùch laøm dô tay chuùng ta khi chaïm vaøo nhöõng veát thöông, toäi loãi vaø söï lo laéng cuûa moïi ngöôøi. Chuùng ta xöùc daàu baèng caùch xöùc höông thôm treân tay chuùng ta khi chaïm vaøo ñöùc tin cuûa hoï, hy voïng cuûa hoï, loøng trung thaønh cuûa hoï vaø söï töï hieán haøo phoùng voâ ñieàu kieän cuûa hoï.
Ngöôøi hoïc caùch xöùc daàu vaø ban phöôùc vì theá ñöôïc chöõa laønh söï taàm thöôøng, laïm duïng vaø taøn nhaãn cuûa mình.
Khi ñi vôùi Chuùa Gieâsu ôû giöõa daân chuùng ta, caàu xin Chuùa Cha canh taân trong saâu thaúm cuûa chuùng ta Thaàn khí Thaùnh thieän; caàu xin Chuùa laøm cho chuùng ta neân moät trong lôøi khaån caàu loøng thöông xoùt cuûa Chuùa cho daân ñöôïc uûy thaùc cho chuùng ta vaø cho toaøn theá giôùi. Nhö theá, ñoaøn luõ caùc daân toäc, hieäp nhaát trong Chuùa Kitoâ, coù theå trôû thaønh daân duy nhaát trung tín cuûa Thieân Chuùa, laø daân seõ ñaït ñeán vieân maõn trong Nöôùc Chuùa (x Lôøi caàu khi phong chöùc linh muïc).
(Source: Libreria Editrice Vaticana HOLY CHRISM MASS HOMILY OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS Vatican Basilica Holy Thursday, 18 April 2019)