Taát caû chuùng ta ñeàu laø toäi nhaân
vaø caàn söï tha thöù
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: Taát caû chuùng ta ñeàu laø toäi nhaân vaø caàn söï tha thöù.
Hoàng Thuûy
Vatican (Vat. 10-04-2019) - Nhö chuùng ta caàn löông thöïc haøng ngaøy theá naøo thì chuùng ta cuõng caàn ñöôïc tha thöù nhö theá. Chuùng ta nôï Thieân Chuùa veà moïi söï chuùng ta coù, nhö laø quaø taëng ñeán töø Ngöôøi: söï soáng, cha meï, baïn höõu, vuõ truï,... Chuùng ta bieát yeâu thöông vì chuùng ta ñöôïc yeâu thöông, bieát tha thöù vì chuùng ta ñöôïc tha thöù.
Trong baøi giaùo lyù trình baøy vôùi caùc tín höõu trong buoåi tieáp kieán saùng thöù tö 10 thaùng 04 naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ noùi veà lôøi caàu xin trong Kinh Laïy Cha: "Xin tha nôï cho chuùng con nhö chuùng con cuõng tha keû coù nôï chuùng con". Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc raèng khoâng ai trong chuùng ta laø ngöôøi hoaøn haûo, duø laø ngöôøi thaùnh thieän nhaát trong chuùng ta; chuùng ta caàn ñöôïc tha thöù ñeå cuõng bieát tha thöù.
Chuùng ta caàn söï tha thöù cuûa Chuùa moãi ngaøy
Baét ñaàu baøi giaùo lyù, Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh raèng chuùng ta caàn söï tha thöù cuûa Chuùa. Sau khi ñaõ xin Chuùa ban cho côm baùnh haøng ngaøy, Kinh Laïy Cha ñi vaøo trong lónh vöïc caùc moái töông quan cuûa chuùng ta vôùi tha nhaân. Chuùa Gieâsu daïy chuùng ta caàu xin Chuùa Cha: "Xin tha nôï cho chuùng con, nhö chuùng con tha cho nhöõng ngöôøi maéc nôï chuùng con" (Mt 6,12). Chuùng ta caàn löông thöïc nhö theá naøo thì chuùng ta cuõng caàn söï tha thöù nhö theá. Moïi ngaøy.
Khoâng ai laø ngöôøi hoaøn haûo
Tröôùc heát, Kitoâ höõu caàu xin Chuùa Cha ñeå caùc "moùn nôï" cuûa mình ñöôïc tha thöù; ñoù laø caùc toäi loãi cuûa mình, nhöõng ñieàu xaáu maø mình ñaõ laøm. Ñaây laø söï thaät ñaàu tieân cuûa moïi lôøi caàu nguyeän: ngay caû neáu chuùng ta laø nhöõng con ngöôøi hoaøn haûo, ngay caû neáu chuùng ta laø nhöõng vò thaùnh ñöôïc toâi luyeän, khoâng bao giôø ñi cheäch ra khoûi ñôøi soáng toát laønh, thì chuùng ta vaãn luoân laø nhöõng ngöôøi con maéc nôï Chuùa Cha moïi thöù.
Kieâu ngaïo laø thaùi ñoä nguy hieåm nhaát trong ñôøi soáng Kitoâ giaùo
Tieáp ñeán, Ñöùc Thaùnh Cha löu yù raèng: Thaùi ñoä nguy hieåm nhaát trong ñôøi soáng Kitoâ giaùo laø söï kieâu ngaïo. Ñoù laø thaùi ñoä cuûa nhöõng ngöôøi ñöùng tröôùc Thieân Chuùa vaø nghó raèng moïi ñieàu mình laøm luoân ñuùng, ñoái vôùi Chuùa: ngöôøi kieâu ngaïo tin raèng anh ta khoâng coù sai loãi naøo. Gioáng nhö ngöôøi Phariseâu trong duï ngoân, ôû trong ñeàn thôø vaø nghó ñeán vieäc caàu nguyeän, nhöng thöïc teá laø oâng ta töï khen ngôïi mình tröôùc maët Thieân Chuùa: "Laïy Chuùa, con caûm taï Chuùa, bôûi vì con khoâng nhöõng ngöôøi khaùc". Nhöõng ngöôøi caûm thaáy mình hoaøn haûo, nhöõng ngöôøi pheâ bình chæ trích ngöôøi khaùc, laø nhöõng ngöôøi kieâu ngaïo. Khoâng ai trong chuùng ta laø ngöôøi hoaøn haûo.
Traùi laïi, ngöôøi thu thueá, ñöùng ôû cuoái ñeàn thôø, moät toäi nhaân thaát voïng veà chính mình, döøng laïi ôû ngöôõng cöûa ñeàn thôø, caûm thaáy mình khoâng xöùng ñaùng ñi vaøo ñeàn thôø vaø tín thaùc vaøo loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa. Vaø Chuùa Gieâsu nhaän ñònh: "Ngöôøi naøy, khaùc vôùi ngöôøi kia, khi trôû veà nhaø ñaõ ñöôïc neân coâng chính" (Lc 18,14), nghóa laø ñöôïc tha thöù, ñöôïc cöùu ñoä. Taïi sao? Bôûi vì oâng ta khoâng kieâu ngaïo, bôûi vì oâng ta nhaän ra nhöõng giôùi haïn vaø toäi loãi cuûa mình.
Toäi kieâu ngaïo raát "tinh teá" vaø nguy hieåm
Ñöùc Thaùnh Cha nhaän ñònh raèng: Coù nhöõng thöù toäi chuùng ta coù theå nhìn thaáy vaø coù nhöõng thöù toäi maø chuùng ta khoâng nhìn thaáy, nhöõng toäi ñöôïc aån daáu. Coù nhöõng toäi nghieâm troïng, gaây oàn aøo, nhöng coù nhöõng thöù toäi "tinh teá", laøm toå trong con tim maø caû chuùng ta cuõng khoâng nhaän ra chuùng. Toäi xaáu nhaát trong caùc thöù toäi naøy ñoù laø söï kieâu caêng, thöù toäi coù theå laây nhieãm caû nhöõng ngöôøi soáng moät cuoäc soáng ñaïo ñöùc soát saéng. Ngaøi ñöa ra moät ví duï: Coù moät nhaø doøng nöõ kia, vaøo nhöõng naêm 1600-1700, vaøo thôøi Jansenism, raát noåi tieáng. Hoï laø nhöõng nöõ tu voâ cuøng hoaøn haûo vaø hoï noùi raèng mình voâ cuøng trong saïch gioáng nhö caùc thieân thaàn vaäy. Nhöng hoï kieâu ngaïo nhö ma quyû. Ñoù laø moät ñieàu xaáu. Toäi loãi chia reõ tình huynh ñeä; toäi loãi khieán chuùng ta xem mình toát laønh hôn ngöôøi khaùc, laøm cho chuùng ta tin raèng mình gioáng nhö Chuùa.
Ngöôïc laïi, tröôùc maët Thieân Chuùa, taát caû chuùng ta ñeàu laø toäi nhaân, vaø chuùng ta coù lyù do ñeå ñaám ngöïc, nhö ngöôøi thu thueá ôû ñeàn thôø. Thaùnh Gioan vieát trong thö thöù nhaát cuûa ngaøi: "Neáu chuùng ta noùi chuùng ta khoâng coù toäi, chuùng ta töï löøa doái mình, vaø söï thaät khoâng ôû trong chuùng ta" (1 Gv 1,8). Neáu baïn muoán löøa doái chính mình thì haõy noùi raèng baïn khoâng coù toäi: baïn ñang löøa doái.
Chuùng ta nôï Thieân Chuùa taát caû
Chuùng ta maéc nôï bôûi vì tröôùc heát, trong cuoäc soáng naøy, chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc raát nhieàu: söï hieän höõu, moät ngöôøi cha vaø moät ngöôøi meï, tình baïn, nhöõng ñieàu kyø dieäu trong vuõ truï ... Ngay caû khi chuùng ta traûi qua nhöõng ngaøy khoù khaên, chuùng ta phaûi luoân nhôù raèng cuoäc soáng laø moät cuoäc soáng laø moät hoàng aân, laø pheùp laï maø Thieân Chuùa ñaõ laøm töø nhöng khoâng.
"Maàu nhieäm cuûa maët traêng": yeâu thöông vì ñöôïc yeâu thöông; tha thöù vì ñöôïc tha thöù
Ñöùc Thaùnh Cha duøng yù töôûng "maàu nhieäm cuûa maët traêng" ñeå giaûi thich raèng chuùng ta laø ngöôøi maéc nôï vì ngay caû khi chuùng ta coù theå yeâu thöông, khoâng ai trong chuùng ta coù khaû naêng yeâu thöông chæ baèng söùc löïc cuûa mình. Tình yeâu thaät söï... chuùng ta coù theå yeâu thöông, nhöng vôùi ôn Chuùa. Khoâng ai trong chuùng ta toûa saùng baèng chính aùnh saùng cuûa mình. Coù moät ñieàu maø caùc thaàn hoïc gia coå xöa goïi laø "maàu nhieäm cuûa maët traêng" khoâng chæ trong caên tính cuûa Giaùo hoäi, maø caû trong lòch söû cuûa moãi ngöôøi chuùng ta. Nghóa laø gì? Gioáng nhö maët traêng khoâng coù aùnh saùng cuûa chính noù: noù phaûn chieáu aùnh saùng cuûa maët trôøi. Caû chuùng ta cuõng theá. Chuùng ta khoâng coù aùnh saùng cuûa chính mình: aùnh saùng chuùng ta coù laø phaûn chieáu aân suûng cuûa Thieân Chuùa, laø phaûn chieáu aùnh saùng cuûa Thieân Chuùa. Neáu baïn yeâu thöông laø bôûi vì coù moät ngöôøi, khoâng phaûi laø baïn, ñaõ mæm cöôøi vôùi baïn khi baïn coøn laø moät ñöùa treû vaø daïy baïn ñaùp traû laïi baèng moät nuï cöôøi. Neáu baïn yeâu thöông laø bôûi vì moät ai ñoù ôû beân caïnh baïn ñaõ ñaùnh thöùc tình yeâu ôû trong baïn, laøm cho baïn hieåu yù nghóa cuûa söï hieän höõu ôû trong ngöôøi naøy nhö theá naøo.
Chuùng ta thöû laéng nghe caâu chuyeän cuûa ngöôøi naøo ñoù ñaõ haønh ñoäng sai laàm: moät tuø nhaân, moät ngöôøi bò keát aùn, moät ngöôøi nghieän ma tuùy... chuùng ta bieát raát nhieàu ngöôøi sai laàm trong cuoäc soáng. Khoâng keå ñeán traùch nhieäm, voán luoân laø cuûa caù nhaân, ñoâi khi baïn töï hoûi ai laø ngöôøi coù loãi trong söï sa ngaõ cuûa ngöôøi naøy, coù phaûi chæ laø löông taâm cuûa anh ta, hay laø lòch söû cuûa söï thuø haän vaø boû rôi maø ngöôøi ñoù ñaõ traûi qua.
Vaø ñaây laø maàu nhieäm cuûa maët traêng: chuùng ta yeâu thöông, tröôùc heát bôûi vì chuùng ta ñöôïc yeâu thöông, chuùng ta tha thöù bôûi vì chuùng ta ñöôïc tha thöù. Vaø neáu ai ñoù khoâng ñöôïc chieáu saùng bôûi aùnh saùng cuûa maët trôøi thì seõ trôû thaønh giaù laïnh nhö traùi ñaát trong muøa ñoâng.
Laøm sao chuùng ta khoâng nhaän ra raèng, trong chuoãi tình yeâu xaûy ñeán tröôùc trong cuoäc ñôøi chuùng ta, cuõng coù söï hieän dieän quan phoøng cuûa tình yeâu Thieân Chuùa? Khoâng ai trong chuùng ta kính yeâu Chuùa nhö Ngöôøi ñaõ yeâu thöông chuùng ta. Chæ caàn ñaët mình tröôùc caây thaäp giaù ñeå nhaän ra söï baát töông xöùng: Ngöôøi ñaõ yeâu chuùng ta vaø luoân yeâu thöông chuùng ta tröôùc.
Cuoái cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi caùc tín höõu caàu nguyeän: Laïy Chuùa, ngay caû ngöôøi thaùnh thieän nhaát trong chuùng con cuõng khoâng ngöøng laø ngöôøi maéc nôï Chuùa. Laïy Cha, xin thöông xoùt taát caû chuùng con!