Vatican News phoûng vaán

cha Phöông Ñình Toaïi veà Maùi AÁm Mai Taâm

Vatican News phoûng vaán cha Phöông Ñình Toaïi veà Maùi AÁm Mai Taâm.

Thöïc hieän: Vaên Yeân, SJ

Saøigoøn (Vat. 9-04-2019) - Giöõa ñaùm maây muø veà nhöõng vuï laïm duïng treû em, chuùng toâi xin gôûi ñeán quyù vò moät nhaân chöùng daán thaân khaù aâm thaàm cho treû em, vaø khoâng raàm roä treân baùo chí. Xin gôûi ñeán quyù vò cuoäc phoûng vaán vôùi cha Phöông Ñình Toaïi doøng Camillo veà nhöõng daán thaân cuûa caùc cha caùc thaày doøng Camillo cho caùc em nhieãm HIV taïi maùi aám Mai Taâm.

Noäi dung phoûng vaán:

1. Veà maùi aám Mai Taâm, xin cha chia seû lyù do vaø nhöõng böôùc ñaàu thaønh laäp maùi aám.

Maùi aám Mai Taâm ñöôïc thaønh laäp vaøo 2005, trong boái caûnh Vieät Nam thôøi baáy giôø coù nhieàu em beù vaø caùc baø meï nhieãm HIV bò boû rôi ôû trong beänh vieän hay bò boû rôi ôû ngoaøi ñöôøng. Khi ñoù vì khoù khaên kinh teá neân nhieàu em vaø nhieàu ngöôøi meï bò boû rôi, khoâng coù nôi nöông töïa, hoaëc moà coâi cha meï. Cuøng thôøi gian ñoù, Ñöùc Hoàng Y Phaïm Minh Maãn cuûa Toång Giaùo Phaän Saøi Goøn laäp neân ban muïc vuï chaêm soùc ngöôøi coù HIV AIDS, vôùi yù ñònh muoán môû moät trung taâm ñeå ñoùn nhaän nhöõng anh chò em soáng vôùi HIV vaø beänh nhaân AIDS cuoái ñôøi veà chaêm soùc taïi moät trung taâm, goïi laø trung taâm Phuïc Sinh. Nhöng thôøi gian ñoù thuû tuïc xin giaáy pheùp cuûa nhaø nöôùc khoù khaên vaø laâu, trong luùc ñoù thì mình thöôøng hay ñi thaêm vieáng beänh nhaân ôû trong beänh vieän vaø raát nhieàu laàn mình gaëp caùc em beù bò boû rôi maø khoâng coù ai chaêm soùc hoaëc nhöõng ngöôøi meï ñôn thaân cuøng vôùi con. Sau khi choàng cheát thì hoï ôû laïi ñoù vaø khoâng bieát ñi veà ñaâu. Vaø vì hoï cuõng yeáu vaø beänh naëng neân mình môùi xin Ñöùc Hoàng Y cho mình môû maùi aám Mai Taâm.

Maùi aám Mai Taâm ñöôïc hình thaønh vôùi hai muïc tieâu chính. Thöù nhaát laø nuoâi, chaêm soùc, ñieàu trò cho caùc em beù moà coâi soáng vôùi HIV. Thöù hai laø chaêm soùc cho caùc baø meï ñôn thaân nhieãm HIV, vôùi muïc ñích giuùp cho caùc baø meï ñoù vaãn tieáp tuïc soáng vôùi con mình.

2. Hieän taïi cuûa maùi aám nhö theá naøo?

Hieän taïi maùi aám ñang nuoâi döôõng 97 em töø 0-18 tuoåi. Ngoaøi ra thì coù hôn 200 em ôû ngoaøi coäng ñoàng. Tröôùc kia caùc em töøng ôû trong maùi aám, hoaëc töøng ñöôïc gia ñình hay ngöôøi thaân ñöa ñeán nhöng maùi aám tìm moïi caùch ñeå nuoâi hoaëc thuyeát phuïc gia ñình ñem veà nuoâi trôû laïi sau moät thôøi gian. Vieäc naøy nhaèm giuùp caùc em khoâng bò boû rôi, hoaëc giuùp caùc em tieáp tuïc ñöôïc soáng trong gia ñình cuûa mình. Coøn laïi nhöõng em khoâng coøn ai chaêm soùc hoaëc caùc em maø mình khoâng tìm ñöôïc gia ñình cuûa caùc em, thì mình tieáp tuïc nuoâi döôõng. Soá ñoù hieän taïi coù 97 em vaø 27 baø meï ñôn thaân soáng vôùi HIV. Trong soá 97 naøy thì coù 75 em nhieãm HIV, vaø soá coøn laïi laø anh em cuûa caùc em nhieãm HIV cuøng bò boû rôi hoaëc cuøng moà coâi, hoaëc moät soá bò boû tröôùc ñoù ñöôïc xeùt nghieäm nhieãm HIV nhöng khi veà mình nuoâi moät thôøi gian thì caùc em ñoù ñöôïc xeùt nghieäm trôû laïi thì khoâng bò nhieãm, vì thôøi gian ñaàu, caùc em chæ mang khaùng theå cuûa meï bò nhieãm thoâi. Ngöôøi ta töôûng caùc em bò beänh thaät neân boû rôi caùc em ôû chuøa hay ôû ngoaøi ñöôøng, roài ngöôøi ta ñem ñeán cho mình hoaëc mình ñem veà nuoâi vaø mình cho uoáng thuoác, roài moät thôøi gian sau xeùt nghieäm laïi thì caùc em khoâng coøn bò beänh nöõa.

3. Khi soáng chung nhö vaäy thì coù xaûy ra vieäc laây nhieãm cho nhöõng em chöa bò nhieãm?

Khoâng coù vaán ñeà gì heát. Taïi vì tröôùc giôø trong lòch söû cuûa y khoa cuõng chöa coù tröôøng hôïp naøo caùc em nhieãm HIV vaø khoâng nhieãm soáng vôùi nhau vaø laây nhau. Lyù do taïi sao? Vì thöù nhaát, khi caùc em bò beänh ñöôïc uoáng thuoác moät thôøi gian thì taûi löôïng virus trong maùu cuûa caùc em xuoáng gaàn nhö baèng khoâng, neân khaû naêng laây cuûa caùc em raát khoù. Thöù hai, vieäc laây nhieãm HIV ñoøi hoûi phaûi coù ñöôøng laây. Thöôøng laø phaûi ñöôøng maùu, hoaëc ñöôøng meï truyeàn sang con hoaëc ñöôøng tình duïc, nhöng khi caùc em chung soáng vôùi nhau, ba ñöôøng laây ñoù khoâng xaûy ra ñöôïc.

4. Cô hoäi töông lai cuûa caùc em theá naøo?

YÙ ñònh ban ñaàu khi môû maùi aám laø giuùp cho caùc em coù choã ñeå ñöôïc cheát bình an. Vì khi ñoù caùc em yeáu laém vaø cheát raát nhieàu. Nhöng veà sau naøy, nhôø coù söï hoã trôï cuûa thuoác, vaø thuoác raát toát neân caùc em khoeû laïi nhö ngöôøi bình thöôøng. Caùc em ñi hoïc bình thöôøng neân höôùng cuûa mình laø giuùp caùc em coù moät cuoäc soáng laønh maïnh, caùc em ñöôïc ñeán tröôøng nhö bao treû em khaùc, vaø sau naøy coù cuoäc soáng töông lai nhö caùc treû em ngoaøi coäng ñoàng, ngoaøi xaõ hoäi. Do ñoù, höôùng cuûa mình hoài xöa laø giuùp cho caùc em cheát bình an, baây giôø laø giuùp cho caùc em sôùm ñöôïc ñieàu trò, sau ñoù tìm moïi caùch ñeå tìm laïi gia ñình caùc em. Neáu khoâng thuyeát phuïc ñöôïc gia ñình ñoùn caùc em veà thì mình giuùp cho caùc em lôùn leân vôùi nhaân baûn, thaønh ngöôøi tröôûng thaønh vaø coù theå ñoùng goùp laïi cho xaõ hoäi. Moät soá em baây giôø ñaõ hoïc xong ñaïi hoïc, cuøng quay laïi laøm vieäc vôùi maùi aám. Ví duï nhö toát nghieäp ñaïi hoïc y khoa, laøm ñieàu döôõng. Coù em thì ñang hoïc ñaïi hoïc taøi chính keá toaùn, coù em hoïc ngheà vaø ñi laøm ôû beân ngoaøi. Caùc em soáng moät cuoäc ñôøi bình thöôøng nhö bao nhieâu ngöôøi khaùc.

5. Coù leõ maùi aám Mai Taâm khoâng chæ laø nôi chaêm soùc theå lyù nhöng coøn laø nôi naâng ñôõ veà tinh thaàn. Xin cha cho bieát nhöõng giaù trò coát loõi cuûa maùi aám Mai Taâm maø caùc cha ñang phuïc vuï!

Mình ñaët teân Mai Taâm cuõng döïa treân ñieàu ñoù. Nhö mình hieåu theo nghóa toân giaùo, Mai laø Meï Maria, Taâm laø traùi tim: traùi tim cuûa Meï Maria, laø nôi ñoùn nhaän heát taát caû nhöõng con ngöôøi ñau khoå. Mai Taâm cuõng coù yù nghóa laø traùi tim cuûa ban mai, cuûa ngaøy mai, neân giaù trò lôùn nhaát cuûa noù laø môû ra söï hy voïng ñeå baát cöù ai vì ñau khoå, bò kyø thì, bò boû rôi ñöôïc ñoùn nhaän baèng baøn tay cuûa Giaùo hoäi Meï, ñoùn nhaän caùc em ñeå ñöôïc soáng, ñöôïc toân troïng, nhìn nhaän vaø ñöôïc baûo veä nhö bao con ngöôøi khaùc. Tröôùc khi caùc em ñeán maùi aám thì nhieàu em bò toån thöông raát nhieàu, bò laïm duïng, bò ñaùnh ñaäp hoaëc bò boû rôi. Toån thöông tinh thaàn raát lôùn. Vì theá khi caùc em ñöôïc ñeán maùi aám, mình laøm moïi caùch, taïo ñieàu kieän cuõng nhö môøi söï coäng taùc cuûa nhieàu ngöôøi ñeå ñem laïi cho caùc em söï chöõa laønh trong taâm hoàn. Vaø vì theá, qua ñoù khi caùc em soáng vôùi nhau, caùc em trôû neân baïn beø, anh chò em, ngöôøi thaân cuûa nhau. Maùi aám trôû neân moät gia ñình môùi cuûa caùc em. Vaø trong gia ñình ñoù, caùc em ñöôïc hoïc, ñöôïc hieåu veà tình yeâu, veà ñöùc baùc aùi vaø ñaëc bieät hôn heát laø hoaø giaûi vôùi baûn thaân vaø nhöõng gì caùc em ñaõ ñoái dieän tröôùc ñoù töø gia ñình cuûa mình, hoaø giaûi vôùi gia ñình.

6. Neáu ñöôïc pheùp, con xin hoûi moät vaán ñeà thöïc teá, ñoù laø vaán ñeà taøi chính, vieäc thu chi cuûa maùi aám Mai Taâm nhö theá naøo?

Maùi aám Mai Taâm hieän nuoâi 97 em vaø hôn 200 em ôû ngoaøi coäng ñoàng. Soá tieàn chi phí moät thaùng cho maùi aám, taát caû moïi söï khoaûng 300 trieäu ñoàng/thaùng. Trung bình 1-2 trieäu/em/thaùng, tuyø ñieàu kieän cuûa caùc em veà söùc khoeû, veà nhu caàu thuoác men, dinh döôõng vaø ñi hoïc, neân vöøa ñoùng tieàn hoïc, vöøa dinh döôõng, vöøa ñi ñeán beänh vieän, vöøa thuoác men, taát caû khoaûng 1-2 trieäu/em. Ngoaøi ra, mình tieáp tuïc giuùp hôn 200 em ngoaøi coäng ñoàng, moãi em khoaûng 300 ngaøn/thaùng, ñeå caùc em coù tieàn ñi hoïc vaø coù theå tieáp tuïc ñi ñeán beänh vieän ñeå nhaän thuoác, khoâng boû thuoác. Neáu khoâng, gia ñình laïi boû rôi caùc em, neân soá tieàn caùc ngaøy caøng lôùn vì ngaøy caøng coù nhieàu em ñeán vôùi maùi aám. Do ñoù chi phí raát cao.

Tuy nhieân, may maén laø mình nhaän ñöôïc nhieàu tình thöông, söï giuùp ñôõ cuûa Giaùo hoäi ôû Vieät Nam, cuûa anh chò em Coâng giaùo vaø doanh nhaân cuõng thöông ñeán giuùp. Thöù hai, moãi naêm mình cuõng ñi gaây quyõ ôû beân Hoa Kyø moät hai laàn, nhôø coäng ñoàng cuûa anh chò em Vieät kieàu ôû beân ñoù, hoï quy tuï vôùi nhau ñeå gaây quyõ. Coù naêm ñöôïc nhieàu, coù naêm ñöôïc ít. Ví duï nhö trung bình moãi laàn sang Hoa Kyø thì mình xin ñöôïc khoaûng 50-100 ngaøn (USD). Roài ôû Vieät Nam cuõng coù naêm nhieàu coù naêm ít. Trung bình moãi naêm cuõng xin ñöôïc 1-5 tæ. Cuõng ñuû trang traûi cho maùi aám trong suoát moät naêm.

7. Coù moät ca ñoaøn laáy teân cuøng vôùi teân cuûa maùi aám, xin cha cho bieát veà cô duyeân vaø töông quan cuûa ca ñoaøn Mai Taâm vôùi maùi aám nhö theá naøo?

Ñaây laø saùng kieán cuûa Ñöùc Hoàng y Maãn. Thaät söï noù xuaát phaùt töø giôùi doanh nhaân Coâng giaùo, hoài ñoù anh Vieân cuûa coâng ty Vinamit, xin Ñöùc Hoàng y cho theâm moät Thaùnh leã taïi Toaø giaùm muïc vaøo ngaøy Chuû Nhaät ñeå quy tuï caùc anh chò em doanh nhaân Coâng giaùo muoán ñoùng goùp theâm cuõng nhö muoán coù sinh hoaït soáng ñoäng hôn trong giaùo phaän vaø coù loøng. Hoï quy tuï vaø xin Ñöùc Hoàng y cho moät Thaùnh leã, roài töø ñoù Ñöùc Hoàng y cho pheùp hoï vôùi lyù do laø muoán taïo moät nôi cho taát caû nhöõng anh chò em Coâng giaùo muoán daán thaân nhieàu hôn cho coâng taùc xaõ hoäi, ñaëc bieät laø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi nhieãm HIV/ AIDS. Töø ñoù coù Thaùnh Leã vaø ca ñoaøn Mai Taâm hình thaønh, ñeå caùc anh chò em vôùi doanh nhaân muoán haùt thì tham gia haùt, vaø taát caû nhöõng ngöôøi khaùc cuõng ñöôïc tham gia.

Theo thôøi gian thì ngöôøi naøy ñi ngöôøi kia ôû laïi, cuoái cuøng ca ñoaøn naøy laáy teân laø ca ñoaøn Mai Taâm, vôùi muïc ñích giuùp cho caùc em nhieãm HIV ôû maùi aám Mai Taâm. Nhöng cuõng hay laø caùc anh chò em trong ca ñoaøn töø töø nhìn thaáy nhöõng nhu caàu khaùc trong xaõ hoäi nöõa, neân moät maët caùc anh chò em töø nhieàu nôi, töø nhieàu ngaønh ngheà, vöøa coù doanh nhaân, vöøa coù ca só, coù dieãn vieân, coù nhieàu ngaønh ngheà khaùc nhau maø quy tuï vôùi nhau laïi. Hoï taäp haùt moãi tuaàn vaø hoï daâng tieáng haùt. Hoï ñi nhieàu giaùo xöù ñeå haùt vaø hoï giuùp nhieàu chöông trình muïc vuï khaùc nhau, chöông trình xaõ hoäi khaùc nhau chöù khoâng rieâng maùi aám Mai Taâm. Ñoù laø moät hình aûnh raát ñaëc bieät, mang hình aûnh cuûa nhaân chöùng, cuûa nieàm vui, vöøa laø ñoùng goùp vôùi nhau trong phuïng vuï, vöøa ñeán vôùi ngöôøi ngheøo. Mình thaáy ñaây laø hình aûnh raát ñaëc bieät.

8. Nhö laø moät ngöôøi "trong ngheà", cha coù theå noùi gì vôùi coäng ñoàng veà nhöõng ngöôøi beänh vaø veà beänh naøy.

Nhieãm HIV ngaøy hoâm nay, cho duø vaãn chöa theå chöa heát ñöôïc, nhöng ngöôøi soáng vôùi HIV coù theå nhôø thuoác maø soáng bình thöôøng vaø coù theå ñoùng goùp moät caùch tích cöïc cho xaõ hoäi. Tuy nhieân ôû Vieät Nam, ñaëc bieät laø ôû vuøng queâ, coøn nhieàu ngöôøi chöa bieát chuyeän naøy. Vì theá neân khi hoï bò beänh, hoï deã bò kyø thò, ñaëc bieät vôùi treû em. Ñieåm thöù hai laø caùch duy nhaát ñeå coù theå tieáp caän ñöôïc thuoác vaø bieát mình bò beänh laø phaûi ñi xeùt nghieäm. Do ñoù neáu chòu khoù ñi xeùt nghieäm sôùm ñeå bieát mình coù beänh hay khoâng caøng toát. Taïi sao? Chæ coù xeùt nghieäm môùi bieát mình coù bò nhieãm HIV khoâng. Vaø neáu mình bieát sôùm thì uoáng thuoác sôùm, thì khaû naêng lôùn laø mình khoâng laây cho ngöôøi khaùc, khoâng laây cho con cuûa mình, vaø qua ñoù mình cuõng coù theå coù cuoäc soáng laønh maïnh, ít toán keùm hôn.

Tieáp ñeán laø mình cuõng mong ñôïi xaõ hoäi khoâng coøn kyø thò nhöõng treû em, nhöõng ngöôøi soáng vôùi HIV nöõa. Vì ôû xaõ hoäi Vieät Nam, ñaëc bieät laø ôû vuøng queâ, ngöôøi ta vaãn coi HIV ñi chung vôùi ma tuyù vaø maïi daâm, neân khi moät ngöôøi nhieãm HIV bò ngöôøi ta nhìn thaáp, ngöôøi ta coi thöôøng vaø kyø thò. Nhöng nhöõng treû em nhieãm HIV ñaâu coù toäi tình gì ñaâu. Coù nhieàu phuï nöõ, ngöôøi meï maø choàng nhieãm ôû ñaâu ñoù, laây cho mình. Roài cuoái cuøng hoï cuõng mang caû hình aûnh, caû maëc caûm nhieãm HIV. Nhieàu gia ñình boû rôi hoï. Do ñoù, mình caàn moät caùi nhìn môùi hôn cuûa xaõ hoäi, nhìn thaáy nhöõng anh chò em nhieãm HIV. Cho duø quaù khöù hoï theá naøo nhöng hoï caàn ñöôïc toân troïng vôùi ñaày ñuû phaåm giaù vaø yeâu thöông. Ñoàng thôøi hoï caàn ñöôïc giuùp sôùm ñeå tieáp caän vôùi ñieàu trò. Qua ñoù, khi coù cuoäc soáng laønh maïnh thì HIV khoâng coù khaû naêng laây nhieãm ra beân ngoaøi.

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page