Toùm taét "Christus Vivit",

Toâng huaán haäu Thöôïng hoäi ñoàng veà tuoåi treû

cuûa Ñöùc Phanxicoâ

Toùm taét "Christus Vivit", Toâng huaán haäu Thöôïng hoäi ñoàng veà tuoåi treû cuûa Ñöùc Phanxicoâ.

Vuõ Vaên An

Vatican (VietCatholic News 02-04-2019) - Toâng huaán "Christus Vivit" ñaõ ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ kyù taïi Ñeàn Thaùnh Loreto khi ngaøi tôùi ñoù vieáng thaêm vaøo ngaøy 25 thaùng 3 naêm 2019. Hoâm moàng 2 thaùng 4 naêm 2019, kyû nieäm ngaøy qua ñôøi cuûa vò giaùo hoaøng tuoåi treû laø Ñöùc Gioan Phaoloâ II, vò giaùo hoaøng ñaàu tieân vieát thö cho tuoåi treû vaø saùng laäp ra Ngaøy Giôùi Treû Theá Giôùi, Toøa Thaùnh cho coâng boá Toâng Huaán.

Trong khi chôø chuyeån dòch Vieät ngöõ toaøn boä Toâng Huaán, chuùng toâi xin chuyeån ngöõ phaàn toùm taét Toâng Huaán do chính Toøa Thaùnh coâng boá:

Chuùa Kitoâ ñang soáng

"Chuùa Kitoâ ñang soáng! Ngöôøi laø nieàm hy voïng cuûa chuùng ta, vaø moät caùch tuyeät vôøi, Ngöôøi mang tuoåi treû ñeán vôùi theá giôùi cuûa chuùng ta. Do ñoù, nhöõng lôøi ñaàu tieân toâi muoán noùi vôùi moïi Kitoâ höõu treû laø: Chuùa Kitoâ ñang soáng vaø Ngöôøi muoán baïn ñöôïc soáng!"

Toâng huaán Haäu Thöôïng hoäi ñoàng "Chuùa Kitoâ ñang soáng" cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ baét ñaàu nhö theá; Toâng huaán naøy ñaõ ñöôïc ngaøi kyù vaøo Thöù Hai ngaøy 25 thaùng 3 naêm 2019 taïi Nhaø thôø Loreto vaø ngoû cuøng caùc ngöôøi treû, vaø "toaøn theå daân Chuùa". Trong vaên kieän, goàm chín chöông ñöôïc chia thaønh 299 ñoaïn, Ñöùc Giaùo Hoaøng giaûi thích raèng ngaøi ñöôïc gôïi höùng bôûi raát nhieàu suy tö vaø ñaøm luaän cuûa Thöôïng hoäi ñoàng veà giôùi treû, ñöôïc cöû haønh taïi Vatican hoài thaùng 10 naêm 2018.

Chöông moät: Lôøi Chuùa coù gì ñeå noùi veà ngöôøi treû?

Ñöùc Phanxicoâ nhaéc nhôû raèng, "trong moät thôøi ñaïi khi ngöôøi treû khoâng ñöôïc ñaùnh giaù cao, moät soá baûn vaên cho thaáy Thieân Chuùa nhìn hoï caùch khaùc" (6). Ngaøi trình baøy ngaén goïn veà caùc khuoân maët ngöôøi treû trong Cöïu Öôùc: Giuse, Gideon (7), Samuen (8), Vua David (9), Solomon vaø Gieâreâmia (10), ngöôøi haàu Do Thaùi raát treû cuûa Naaman vaø Ruth treû tuoåi ( 11). Sau ñoù, ngaøi chuyeån sang Taân Öôùc. Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaéc laïi raèng "Chuùa Gieâsu, ngöôøi treû muoân thuôû, muoán ban cho chuùng ta nhöõng traùi tim luoân treû trung" (13) vaø noùi theâm: "chuùng ta cuõng haõy nhôù raèng Chuùa Gieâsu khoâng coù ích gì ñoái vôùi nhöõng ngöôøi tröôûng thaønh coi thöôøng ngöôøi treû hay thoáng trò hoï. Ngöôïc laïi, Ngöôøi nhaán maïnh raèng, "ngöôøi lôùn nhaát trong caùc con phaûi trôû neân gioáng nhö ngöôøi treû nhaát" (Lc 22,26). Ñoái vôùi Ngöôøi, tuoåi khoâng thieát laäp ra ñaëc quyeàn, vaø laøm ngöôøi treû khoâng nguï haøm moät giaù trò hoaëc moät phaåm giaù thaáp hôn". Ñöùc Phanxicoâ khaúng ñònh: "Chuùng ta khoâng bao giôø neân hoái haän vì ñaõ daønh tuoåi treû cuûa mình ñeå laøm ngöôøi toát, môû loøng ra vôùi Chuùa vaø soáng caùch khaùc" (17).

Chöông hai: Chuùa Gieâsu, luoân luoân treû trung

Ñöùc Giaùo Hoaøng ñeà caäp ñeán chuû ñeà caùc naêm thaùng treû trung cuûa Chuùa Gieâsu vaø nhaéc laïi caâu chuyeän Tin Möøng moâ taû Chuùa Gieâsu "nhö moät thieáu nieân, khi Ngöôøi trôû veà Nazareth vôùi cha meï cuûa Ngöôøi, sau khi bò laïc vaø ñöôïc tìm thaáy trong Ñeàn thôø" (26). Ñöùc Phanxicoâ vieát, chuùng ta khoâng neân nghó raèng "Chuùa Gieâsu laø moät thieáu nieân laõnh ñaïm hoaëc chæ bieát quan taâm ñeán mình. Caùc moái lieân heä cuûa Ngöôøi laø caùc moái lieân heä cuûa moät ngöôøi treû, bieát chia seû ñaày ñuû cuoäc soáng cuûa gia ñình vaø daân cuûa Ngöôøi", "khoâng ai coi Ngöôøi laø baát thöôøng hay taùch bieät vôùi ngöôøi khaùc" (28). Ñöùc Ñöùc Giaùo Hoaøng chæ ra raèng, "nhôø tin töôûng vaøo cha meï cuûa Ngöôøi", Chuùa Gieâsu thieáu nieân "coù theå ñi laïi töï do vaø hoïc caùch cuøng ñi vôùi nhöõng ngöôøi khaùc" (29). Khoâng neân boû qua nhöõng khía caïnh naøy cuûa cuoäc soáng Chuùa Gieâsu trong thöøa taùc vuï tuoåi treû, "keûo chuùng ta seõ taïo ra caùc döï aùn caùch ly nhöõng ngöôøi treû khoûi gia ñình vaø coäng ñoàng lôùn hôn, hoaëc bieán hoï thaønh moät soá ít ngöôøi öu tuyeån, ñöôïc baûo veä khoûi moïi oâ nhieãm". Thay vaøo ñoù, chuùng ta caàn "caùc döï aùn coù theå cuûng coá hoï, ñoàng haønh cuøng hoï vaø thuùc ñaåy hoï gaëp gôõ nhöõng ngöôøi khaùc, tham gia vaøo vieäc phuïc vuï quaûng ñaïi, vaøo söù meänh" (30).

Chuùa Gieâsu "khoâng daïy caùc baïn, nhöõng ngöôøi treû, töø xa hay töø beân ngoaøi, nhöng töø trong chính tuoåi treû cuûa caùc baïn, moät tuoåi treû Ngöôøi chia seû vôùi caùc baïn" vaø trong Ngöôøi, nhieàu khía caïnh ñieån hình cuûa traùi tim treû trung coù theå ñöôïc nhaän ra (31). Vôùi "Ngöôøi ôû beân caïnh, chuùng ta coù theå uoáng töø nguoàn suoái chaân thöïc, nguoàn suoái giöõ cho moïi öôùc mô, döï aùn, lyù töôûng tuyeät vôøi cuûa chuùng ta luoân soáng ñoäng, trong khi thuùc ñaåy chuùng ta coâng boá ñieàu laøm cho cuoäc soáng thöïc söï ñaùng giaù" (32); "Chuùa ñang keâu goïi chuùng ta thaép saùng caùc vì sao trong ñeâm toái cuûa nhöõng ngöôøi treû khaùc" (33).

Sau ñoù, Ñöùc Phanxicoâ noùi veà tuoåi treû cuûa Giaùo hoäi vaø ngaøi vieát: "Chuùng ta haõy caàu xin Chuùa giaûi thoaùt Giaùo hoäi khoûi nhöõng ngöôøi khieán Giaùo hoäi giaø ñi, giam caàm Giaùo hoäi trong quaù khöù, caàm chaân Giaùo hoäi hoaëc giöõ cho Giaùo hoäi daäm chaân taïi choã. Nhöng chuùng ta cuõng haõy caàu xin Ngöôøi giaûi thoaùt Giaùo hoäi khoûi moät caùm doã khaùc: ñoù laø côn caùm doã muoán nghó raèng Giaùo hoäi treû bôûi vì Giaùo hoäi chaáp nhaän moïi thöù ñöôïc theá giôùi môøi moïc Giaùo hoäi, nghó raèng Giaùo hoäi ñöôïc ñoåi môùi vì Giaùo hoäi gaït thoâng ñieäp cuûa mình sang moät beân vaø haønh ñoäng nhö moïi ngöôøi khaùc. Khoâng! Giaùo hoäi treû trung khi Giaùo hoäi laø chính mình, khi Giaùo hoäi nhaän ñöôïc moät laàn nöõa söùc maïnh ñöôïc sinh ra töø lôøi Chuùa, töø Bí tích Thaùnh Theå, vaø söï hieän dieän haøng ngaøy cuûa Chuùa Kitoâ vaø söùc maïnh cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta" (35).

Ñuùng laø " trong tö caùch chi theå cuûa Giaùo hoäi, chuùng ta khoâng neân taùch bieät vôùi nhöõng ngöôøi khaùc", nhöng ñoàng thôøi, "chuùng ta phaûi daùm soáng khaùc bieät, ñeå neâu roõ caùc lyù töôûng khaùc vôùi caùc lyù töôûng cuûa theá giôùi naøy, laøm chöùng cho veû ñeïp cuûa loøng roäng löôïng, vieäc phuïc vuï, ñöùc trong saïch, loøng kieân trì, söï tha thöù, loøng trung thaønh vôùi ôn goïi baûn thaân, lôøi caàu nguyeän, theo ñuoåi coâng lyù vaø ích chung, tình yeâu ñoái vôùi ngöôøi ngheøo vaø tình baïn xaõ hoäi" (36). Giaùo hoäi coù theå bò caùm doã ñaùnh maát söï nhieät tình cuûa mình vaø quay ñi "tìm kieám moät hình thöùc an toaøn giaû taïo, traàn tuïc. Nhöõng ngöôøi treû coù theå giuùp giöõ cho Giaùo hoäi treû trung" (37).

Ñöùc Giaùo Hoaøng sau ñoù trôû laïi vôùi moät trong nhöõng giaùo huaán thaân thieát nhaát ñoái vôùi ngaøi vaø, khi giaûi thích raèng nhaân vaät Gieâsu phaûi ñöôïc trình baøy "moät caùch loâi cuoán vaø höõu hieäu", ñaõ noùi raèng: "Giaùo Hoäi khoâng neân quaù baän taâm veà chính mình maø treân heát, phaûi phaûn aûnh Chuùa Gieâsu Kitoâ. Ñieàu naøy coù nghóa: khieâm toán nhìn nhaän raèng moät soá ñieàu caàn phaûi thay ñoåi moät caùch cuï theå" (39).

Toâng huaán nhìn nhaän raèng coù nhöõng ngöôøi treû caûm thaáy söï hieän dieän cuûa Giaùo hoäi nhö "moät phieàn toaùi, thaäm chí nhö moät ñieàu gaây khoù chòu". Thaùi ñoä naøy coù nguoàn goác cuûa noù " trong caùc lyù do nghieâm troïng vaø coù theå hieåu ñöôïc: caùc tai tieáng tình duïc vaø taøi chính; giaùo só khoâng ñöôïc chuaån bò ñaày ñuû ñeå tham gia höõu hieäu vaøo caùc nhaïy caûm cuûa giôùi treû;... vai troø thuï ñoäng ñöôïc giao cho giôùi treû trong coäng ñoàng Kitoâ giaùo; khoù khaên cuûa Giaùo Hoäi trong vieäc giaûi thích caùc laäp tröôøng tín lyù vaø ñaïo ñöùc cuûa mình cho xaõ hoäi ñöông thôøi". (40).

Coù nhöõng ngöôøi treû "muoán coù moät Giaùo hoäi bieát laéng nghe nhieàu hôn, laøm nhieàu ñieàu hôn thay vì chæ ñôn giaûn leân aùn theá giôùi. Hoï khoâng muoán thaáy moät Giaùo hoäi im laëng vaø sôï seät leân tieáng, nhöng khoâng phaûi laø moät Giaùo hoäi luoân luoân tranh ñaáu moät caùch ñaày aùm aûnh trong hai hoaëc ba vaán ñeà. Ñeå ñöôïc ñaùng tin caäy ñoái vôùi nhöõng ngöôøi treû, coù nhöõng luùc Giaùo hoäi caàn laáy laïi ñöôïc söï khieâm nhöôøng cuûa mình vaø caàn laéng nghe, nhìn nhaän raèng nhöõng gì ngöôøi khaùc noùi coù theå cung caáp moät chuùt aùnh saùng naøo ñoù giuùp Giaùo hoäi hieåu Tin Möøng roõ hôn" (41). Ví duï, moät Giaùo hoäi quaù sôï haõi coù theå lieân tuïc chæ trích "caùc noã löïc baûo veä quyeàn cuûa phuï nöõ vaø lieân tuïc chæ ra nhöõng ruûi ro vaø sai soùt tieàm taøng cuûa nhöõng yeâu caàu ñoù", trong khi moät Giaùo hoäi neáu laø "moät Giaùo hoäi soáng ñoäng, coù theå phaûn öùng baèng caùch löu yù ñeán caùc yeâu saùch chính ñaùng cuûa phuï nöõ", duø "vaãn khoâng nhaát trí vôùi moïi ñieàu ñöôïc moät soá nhoùm nöõ quyeàn ñeà xuaát" (42).

Sau ñoù, Ñöùc Phanxicoâ trình baøy "Meï Maria, ngöôøi phuï nöõ treû queâ ôû Nazareth", vaø lôøi Xin Vaâng cuûa ngaøi nhö lôøi xin vaâng cuûa "moät ngöôøi saün loøng maïo hieåm, saün saøng ñaùnh cuoäc moïi thöù ngaøi coù, khoâng coù gì chaéc chaén hôn laø bieát raèng ngaøi laø ngöôøi mang moät lôøi höùa Vì vaäy, toâi hoûi moãi ngöôøi trong caùc baïn: baïn coù coi mình laø ngöôøi mang moät lôøi höùa hay khoâng?"(44). Ñoái vôùi Meï Maria, "caùc thaùch thöùc khoâng phaûi laø lyù do ñeå noùi "khoâng", vaø vì theá, ngaøi ñaõ ñaët mình vaøo nguy cô, trôû thaønh "ngöôøi gaây aûnh höôûng cuûa Thieân Chuùa". Loøng Giaùo hoäi cuõng ñaày nhöõng vò thaùnh treû tuoåi. Ñöùc Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaéc ñeán Thaùnh Sebastian, Thaùnh Phanxicoâ Assisi, Thaùnh Joan Arc, Chaân phuùc töû ñaïo Anreâ Phuù Yeân, Thaùnh Kateri Tekakwitha, Thaùnh Ñaminh Savio, Thaùnh Teresa Haøi ñoàng Gieâsu, Chaân phöôùc Ceferino Namuncuraù, Chaân phuùc Isidoro Bakanja Chaân phuùc Marcel Callo, Chaân phöôùc treû Chiara Badano.

Chöông ba: "Caùc baïn laø 'baây giôø' cuûa Thieân Chuùa"

Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi: chuùng ta khoâng theå chæ noùi raèng "nhöõng ngöôøi treû laø töông lai cuûa theá giôùi. Maø hoï coøn laø hieän taïi cuûa noù; thaäm chí ngay luùc naøy, hoï ñang giuùp laøm phong phuù noù" (64). Vì lyù do naøy, caàn phaûi laéng nghe hoï duø "coù xu höôùng cung caáp caùc caâu traû lôøi coù saün vaø caùc giaûi phaùp laøm saün, maø khoâng ñeå cho caùc caâu hoûi thöïc söï cuûa hoï ñöôïc neâu leân vaø ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc hoï ñaët ra" (65).

"Ngaøy nay, ngöôøi lôùn chuùng ta thöôøng bò caùm doã muoán lieät keâ moïi vaán naïn vaø sai soùt cuûa nhöõng ngöôøi treû ngaøy nay... Nhöng ñaâu laø haäu quaû cuûa moät thaùi ñoä nhö vaäy? Xa caùch nhieàu hôn, ít gaàn guõi hôn, ít hoã trôï laãn nhau hôn" (66). Baát cöù ai ñöôïc keâu goïi laøm cha, muïc töû vaø ngöôøi höôùng daãn tuoåi treû neân coù khaû naêng "bieän phaân ñöôïc ñöôøng ñi ôû choã nhöõng ngöôøi khaùc chæ nhìn thaáy caùc böùc töôøng, nhaän ra tieàm naêng ôû choã nhöõng ngöôøi khaùc chæ nhìn thaáy hieåm hoïa. Ñoù laø caùch Thieân Chuùa Cha nhìn söï vaät; Ngöôøi bieát caùch traân troïng vaø nuoâi döôõng caùc haït gioáng cuûa loøng toát gieo trong loøng ngöôøi treû. Do ñoù, coõi loøng moãi ngöôøi treû neân ñöôïc coi laø "maûnh ñaát thaùnh thieâng" (67). Ñöùc Phanxicoâ cuõng môøi chuùng ta ñöøng toång quaùt hoùa, bôûi vì "coù raát nhieàu theá giôùi cuûa 'tuoåi treû' ngaøy nay" (68).

Noùi veà nhöõng gì ñang xaûy ra cho nhöõng ngöôøi treû, Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaéc laïi nhöõng ngöôøi ñang soáng trong boái caûnh chieán tranh, nhöõng ngöôøi bò boùc loät, naïn nhaân cuûa nhöõng vuï baét coùc, toäi phaïm coù toå chöùc, buoân baùn ngöôøi, naïn noâ leä vaø boùc loät tình duïc, hieáp daâm. Vaø caû nhöõng ngöôøi soáng baèng caùch phaïm toäi vaø caùc haønh vi baïo löïc (72). "Nhieàu ngöôøi treû bò cuoán huùt vaøo caùc yù thöùc heä, bò söû duïng vaø khai thaùc laøm bia ñôõ ñaïn hoaëc löïc löôïng xung kích ñeå tieâu dieät, gaây kinh hoaøng hoaëc cheá gieãu ngöôøi khaùc. Teä hôn nöõa, nhieàu ngöôøi trong soá hoï keát cuïc trôû thaønh caù nhaân chuû nghóa, thuø ñòch vaø khoâng tin töôûng vaøo ngöôøi khaùc; baèng caùch naøy, hoï trôû thaønh moät muïc tieâu deã daõi cho caùc chieán löôïc taøn baïo vaø phaù hoaïi cuûa caùc nhoùm chính trò hoaëc caùc theá löïc kinh teá" (73). Nhöõng ngöôøi chòu caùc hình thöùc bò ñaåy qua beân leà vaø loaïi tröø veà phöông dieän xaõ hoäi vì lyù do toân giaùo, daân toäc hoaëc kinh teá laïi caøng ñoâng hôn. Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ tröng daãn caùc thieáu nieân vaø nhöõng ngöôøi treû "bò mang thai, ñaïi naïn phaù thai, laây lan HIV, nhieàu hình thöùc nghieän ngaäp (ma tuùy, côø baïc, khieâu daâm, v.v.) vaø soá phaän cuûa treû em ñöôøng phoá khoâng nhaø, khoâng gia ñình hoaëc taøi nguyeân kinh teá" (74), nhöõng tình huoáng caøng ñau khoå vaø khoù khaên gaáp ñoâi ñoái vôùi phuï nöõ. "Laø moät Giaùo hoäi, öôùc chi chuùng ta khoâng bao giôø khoâng khoùc tröôùc caùc bi kòch naøy cuûa tuoåi treû. Öôùc chi chuùng ta khoâng bao giôø trôû neân nhaøm chaùn (inured) ñoái vôùi chuùng... Ñieàu toài teä nhaát chuùng ta coù theå laøm laø tieáp nhaän tinh thaàn theá gian maø giaûi phaùp ñôn giaûn laø gaây meâ cho nhöõng ngöôøi treû baèng nhöõng thoâng ñieäp khaùc, nhöõng tieâu khieån khaùc, nhöõng möu caàu taàm thöôøng" (75). Ñöùc Giaùo Hoaøng môøi caùc baïn treû hoïc caùch khoùc cho caùc ñoàng trang ñoàng löùa cuûa hoï ñang trôû neân teä haïi hôn baây giôø (76).

Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ giaûi thích, ñuùng nhö theá, "nhöõng ngöôøi naém quyeàn löïc coù cung caáp moät soá trôï giuùp, nhöng thöôøng thì söï trôï giuùp naøy phaûi traû giaù cao. ÔÛ nhieàu nöôùc ngheøo, vieän trôï kinh teá do moät soá nöôùc giaøu hôn hoaëc caùc cô quan quoác teá cung caáp thöôøng gaén lieàn vôùi vieäc phaûi chaáp nhaän caùc quan ñieåm cuûa phöông Taây veà tình duïc, hoân nhaân, söï soáng hoaëc coâng baèng xaõ hoäi. Chính saùch thöïc daân yù thöùc heä naøy ñaëc bieät coù haïi cho ngöôøi treû tuoåi" (78). Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng caûnh baùo choáng laïi neàn vaên hoùa ngaøy nay, moät neàn vaên hoùa giôùi thieäu moâ hình laøm ñeïp treû trung vaø söû duïng cô theå treû ñeå quaûng caùo: "noù ít coù lieân quan ñeán giôùi treû. Noù chæ coù nghóa: ngöôøi lôùn muoán cöôùp tuoåi treû cho chính hoï" (79).

Ñeà caäp ñeán nhöõng "ham muoán, thöông tích vaø hoaøi baõo", Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi tôùi tình duïc vaø taàm "quan troïng thieát yeáu" cuûa noù ñoái vôùi cuoäc soáng cuûa ngöôøi treû vaø ñoái vôùi "dieãn trình taêng tröôûng cuûa hoï veà baûn saéc". Ñöùc Giaùo Hoaøng vieát raèng: "trong moät theá giôùi khoâng ngöøng ñeà cao tình duïc, duy trì moái lieân heä laønh maïnh vôùi thaân theå mình vaø moät cuoäc soáng xuùc caûm thanh thaûn laø ñieàu khoâng deã daøng". Vì lyù do naøy hay lyù do khaùc, ñaïo ñöùc tình duïc thöôøng coù xu höôùng trôû thaønh moät nguoàn goác "khieán ngöôøi ta khoâng hieåu vaø xa laùnh Giaùo hoäi, bao laâu Giaùo hoäi bò nhìn nhö moät nôi phaùn xeùt vaø leân aùn", baát chaáp söï kieän coù nhöõng ngöôøi treû muoán thaûo luaän caùc vaán ñeà naøy (81). Ñoái maët vôùi caùc phaùt trieån cuûa khoa hoïc, caùc kyõ thuaät y sinh hoïc vaø khoa hoïc thaàn kinh, Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaéc nhôû caùc ñieàu naøy "coù theå khieán chuùng ta queân raèng söï soáng laø moät hoàng phuùc vaø chuùng ta laø caùc taïo vaät vôùi caùc giôùi haïn baåm sinh, thöôøng bò khai thaùc bôûi nhöõng ngöôøi naém giöõ söùc maïnh kyõ thuaät" (82).

Sau ñoù, Toâng huaán chuyeån sang chuû ñeà "theá giôùi kyõ thuaät soá" töøng taïo ra "moät caùch thöùc truyeàn thoâng môùi", vaø coù theå "taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc truyeàn baù thoâng tin ñoäc laäp". ÔÛ nhieàu quoác gia, maïng vaø maøn löôùi xaõ hoäi "ñaõ trôû thaønh moät dieãn ñaøn vöõng chaéc ñeå tieáp caän vaø laøm ngöôøi treû tham döï" (87). Nhöng chuùng cuõng coù theå laø nôi "coâ ñôn, thao tuùng, boùc loät vaø baïo löïc, thaäm chí ñi tôùi tröôøng hôïp cöïc ñoan laø 'maïng ñen toái'. Caùc phöông tieän truyeàn thoâng kyõ thuaät soá coù theå khieán ngöôøi ta giaùp maët vôùi caùc nguy cô nghieän ngaäp, coâ laäp vaø maát daàn giao tieáp vôùi thöïc taïi cuï theå... Caùc hình thöùc baïo löïc môùi ñang lan truyeàn qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi, ví duï nhö baét naït treân maïng. Lieân maïng (Internet) cuõng laø moät maùng chuyeån truyeàn baù vaên hoùa khieâu daâm vaø khai thaùc con ngöôøi vì muïc ñích tình duïc hoaëc thoâng qua côø baïc" (88). Khoâng neân queân raèng trong theá giôùi kyõ thuaät soá, "coù nhöõng tö lôïi kinh teá lôùn lao" coù khaû naêng taïo ra "caùc cô cheá ñeå thao tuùng löông taâm vaø caùc dieãn trình daân chuû". Coù nhöõng cô sôû kín nhaèm "taïo ñieàu kieän cho vieäc truyeàn baù tin töùc giaû vaø thoâng tin sai leäch, xuùi baåy ñònh kieán vaø thuø haän... Danh tieáng cuûa caùc caù nhaân bò ñe doïa qua caùc cuoäc phaùn xöû giaûn löôïc thöïc hieän tröïc tuyeán. Giaùo hoäi vaø caùc muïc töû cuûa Giaùo hoäi khoâng ñöôïc mieãn tröø hieän töôïng naøy" (89). Trong moät vaên kieän ñöôïc chuaån bò bôûi 300 ngöôøi treû töø khaép nôi treân theá giôùi tröôùc Thöôïng hoäi ñoàng, coù lôøi noùi raèng "caùc moái lieân heä tröïc tuyeán coù theå trôû thaønh voâ nhaân ñaïo", vaø chìm ñaém trong theá giôùi aûo ñaõ taïo ñieàu kieän cho moät loaïi hình "di daân kyõ thuaät soá", lieân quan ñeán vieäc ruùt khoûi gia ñình cuûa hoï vaø caùc giaù trò vaên hoùa vaø toân giaùo cuûa hoï, vaø böôùc vaøo moät theá giôùi coâ ñôn" (90).

Ñöùc Giaùo Hoaøng tieáp tuïc giôùi thieäu "caùc di daân nhö moät hình aûnh thu nhoû cuûa thôøi ta", vaø nhaéc nhôù nhieàu ngöôøi treû coù maët trong cuoäc di daân naøy. "Söï quan taâm cuûa Giaùo hoäi ñaëc bieät taäp chuù vaøo nhöõng ngöôøi troán chaïy chieán tranh, baïo löïc, ñaøn aùp chính trò hoaëc toân giaùo, caùc thieân tai bao goàm caû nhöõng thieân tai do bieán ñoåi khí haäu vaø töø ngheøo ñoùi cöïc ñoä gaây ra" (91): hoï tìm kieám moät cô hoäi, moät giaác mô veà moät töông lai toát hôn. Nhöõng di daân khaùc "bò loâi cuoán bôûi neàn vaên hoùa phöông Taây, ñoâi khi vôùi nhöõng kyø voïng khoâng thöïc teá khieán hoï thaát voïng naëng neà. Nhöõng keû buoân ngöôøi voâ löông taâm, thöôøng xuyeân lieân keát vôùi caùc baêng ñaûng ma tuùy hoaëc caùc baêng ñaûng vuõ trang, khai thaùc ñieåm yeáu cuûa ngöôøi di daân ... Vieäc deã bò toån thöông ñaëc thuø nôi caùc di daân vò thaønh nieân khoâng coù ngöôøi ñi keøm laø ñieàu ñaùng löu yù... ÔÛ moät soá nöôùc chuû nhaø, hieän töôïng di daân gaây ra söï sôï haõi vaø baùo ñoäng, thöôøng ñöôïc xuùi baåy vaø khai thaùc cho caùc muïc tieâu chính trò. Ñieàu naøy coù theå daãn ñeán naõo traïng baøi ngoaïi, khi ngöôøi ta töï ñoùng kín vaøo chính hoï, vaø ñieàu naøy caàn ñöôïc giaûi quyeát moät caùch döùt khoaùt" (92). Nhöõng di daân treû tuoåi thöôøng cuõng traûi nghieäm moät cuoäc böùng goác veà vaên hoùa vaø toân giaùo (93). Ñöùc Phanxicoâ yeâu caàu nhöõng ngöôøi treû "ñöøng rôi vaøo tay nhöõng keû ñaët hoï choáng laïi nhöõng ngöôøi treû khaùc, nhöõng ngöôøi môùi ñeán ñaát nöôùc cuûa hoï vaø nhöõng keû khuyeán khích hoï coi nhöõng ngöôøi sau laø moái ñe doïa" (94).

Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng noùi ñeán vieäc laïm duïng treû em, bieán cam keát cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng trong vieäc phaûi ñöa ra caùc bieän phaùp phoøng ngöøa nghieâm ngaët thaønh cuûa rieâng ngaøi vaø baøy toû loøng bieát ôn "ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù can ñaûm baùo caùo toäi aùc maø hoï ñaõ phaûi chòu" (99). Ngaøi nhaéc nhôù raèng, "caûm ôn Chuùa", nhöõng ngöôøi phaïm caùc toäi aùc khuûng khieáp naøy khoâng phaûi laø ña soá caùc linh muïc, vì ña soá naøy ñang thi haønh thöøa taùc vuï cuûa hoï vôùi loøng trung thaønh vaø quaûng ñaïi". Ngaøi yeâu caàu caùc ngöôøi treû, neáu thaáy moät linh muïc gaëp nguy cô vì ñaõ ñi sai ñöôøng, phaûi coù can ñaûm nhaéc nhôû vò naøy nhôù vieäc mình cam keát vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi daân cuûa Ngöôøi (100).

Tuy nhieân, laïm duïng khoâng phaûi laø toäi loãi duy nhaát trong Giaùo hoäi. "Toäi loãi cuûa chuùng ta ñang baày ra tröôùc maét moïi ngöôøi; chuùng xuaát hieän quaù roõ raøng treân nhöõng ñöôøng nhaên treân khuoân maët giaø nua cuûa Giaùo hoäi, Meï vaø Thaày cuûa chuùng ta", nhöng Giaùo hoäi khoâng duøng ñeán baát cöù cuoäc phaãu thuaät thaåm myõ naøo, "Giaùo hoäi khoâng ngaïi tieát loä toäi loãi cuûa caùc chi theå cuûa mình". " Chuùng ta ñöøng bao giôø queân raèng chuùng ta khoâng ñöôïc boû rôi Meï cuûa mình khi baø bò thöông" (101). Nhöng haõy ñöùng beân caïnh Giaùo hoäi, ñeå Giaùo hoäi coù theå thu goùp moïi söùc maïnh vaø moïi khaû naêng cuûa Giaùo hoäi ñeå baét ñaàu laïi". Khoaûnh khaéc ñen toái naøy, vôùi söï giuùp ñôõ cuûa nhöõng ngöôøi treû, "coù theå thöïc söï trôû thaønh moät cô hoäi cho moät cuoäc caûi caùch coù yù nghóa taïo thôøi ñaïi", môû cöûa ñeå chuùng ta böôùc vaøo moät Leã Nguõ Tuaàn môùi (102).

Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ nhaéc nhôû caùc baïn treû raèng, "coù moät loái thoaùt" trong taát caû caùc tình huoáng ñen toái vaø ñau ñôùn. Ngaøi nhaéc laïi Tin möøng ban boá vaøo buoåi saùng ngaøy Phuïc sinh. Ngaøi giaûi thích raèng duø theá giôùi kyõ thuaät soá coù theå khieán chuùng ta gaëp nhieàu ruûi ro, nhöng vaãn coù nhöõng ngöôøi treû bieát caùch saùng taïo vaø saùng choùi trong caùc lónh vöïc naøy. Gioáng nhö Ñaáng ñaùng kính Carlo Acutis, ngöôøi "ñaõ bieát caùch söû duïng caùc kyõ thuaät truyeàn thoâng môùi ñeå truyeàn baù Tin Möøng" (105), ngaøi ñaõ khoâng rôi vaøo caïm baãy vaø noùi: "Moïi ngöôøi sinh ra ñeàu ñoäc ñaùo nguyeân baûn, nhöng nhieàu ngöôøi cuoái cuøng ñaõ cheát nhö nhöõng baûn sao". Ñöùc Giaùo Hoaøng caûnh baùo "Ñöøng ñeå ñieàu ñoù xaûy ra vôùi caùc baïn" (106). "Ñöøng ñeå hoï cöôùp maát nieàm hy voïng vaø nieàm vui, hoaëc chuoác ma tuùy khieán caùc baïn trôû thaønh noâ leä cho lôïi ích cuûa hoï" (107), haõy tìm kieám muïc tieâu thaùnh thieän cao caû. "Laøm ngöôøi treû khoâng chæ laø theo ñuoåi nhöõng thuù vui phuø du vaø nhöõng thaønh töïu hôøi hôït. Neáu nhöõng naêm thaùng tuoåi treû cuûa caùc baïn laø ñeå phuïc vuï muïc ñích cuûa chuùng ôû trong ñôøi, thì chuùng phaûi laø thôøi gian cuûa cam keát quaûng ñaïi, coáng hieán heát loøng" (108). "Neáu caùc baïn treû trong naêm thaùng, nhöng caûm thaáy yeáu ñuoái, meät moûi hoaëc vôõ moäng, haõy caàu xin Chuùa Gieâsu ñoåi môùi caùc baïn" (109). Nhöng haõy luoân nhôù raèng, "raát khoù chieán ñaáu choáng laïi... nhöõng caïm baãy vaø caùm doã cuûa ma quyû vaø söï ích kyû cuûa theá gian... neáu chuùng ta trôû neân quaù coâ laäp" (110). Ñoù laø luùc chuùng ta caàn moät cuoäc soáng coäng ñoàng.

Chöông boán: Moät thoâng ñieäp tuyeät vôøi cho moïi ngöôøi treû

Ñoái vôùi moïi ngöôøi treû, Ñöùc Giaùo Hoaøng coâng boá ba söï thaät vó ñaïi. Moät "vò Thieân Chuùa yeâu thöông". "Thieân Chuùa yeâu caùc caùc baïn, ñöøng bao giôø nghi ngôø ñieàu naøy" (112). Caùc baïn coù theå "tìm thaáy söï an toaøn trong voøng tay cuûa Cha treân trôøi" (113). Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ khaúng ñònh raèng kyù öùc Chuùa Cha khoâng phaûi laø moät 'ñóa cöùng' coù theå 'löu" vaø 'tröõ' moïi döõ lieäu cuûa chuùng ta. Kyù öùc cuûa Ngöôøi laø moät traùi tim chöùa ñaày loøng traéc aån, moät traùi tim tìm thaáy nieàm vui trong vieäc 'xoùa' khoûi chuùng ta moïi daáu veát cuûa toäi aùc... Vì Ngöôøi yeâu caùc caùc baïn. Haõy coá gaéng ôû yeân trong giaây laùt vaø ñeå baûn thaân caùc caùc baïn caûm nhaän ñöôïc tình yeâu cuûa Ngöôøi" (115). Tình yeâu cuûa Ngöôøi laø moät tình yeâu "coù lieân heä nhieàu tôùi vieäc naâng cao hôn laø haï guïc, tôùi hoøa giaûi hôn laø caám ñoaùn, tôùi vieäc cung hieán caùc thay ñoåi môùi hôn laø leân aùn, tôùi töông lai hôn laø quaù khöù" (116).

Söï thaät thöù hai laø "Chuùa Kitoâ cöùu caùc baïn". Ñöøng bao giôø queân raèng, "Ngöôøi ñaõ tha thöù cho chuùng ta baûy möôi laàn baûy. Heát laàn naøy ñeán laàn khaùc, Ngöôøi coõng chuùng ta treân vai Ngöôøi" (119). Chuùa Gieâsu yeâu thöông chuùng ta vaø cöùu chuùng ta vì "chæ nhöõng gì ñöôïc yeâu thöông môùi ñöôïc cöùu vôùt. Chæ nhöõng gì ñöôïc oâm aáp môùi coù theå ñöôïc bieán ñoåi. Tình yeâu cuûa Chuùa lôùn hôn taát caû caùc nan ñeà, yeáu ñuoái vaø sai soùt cuûa chuùng ta" (120). Vaø "söï tha thöù vaø söï cöùu roãi cuûa Ngöôøi khoâng phaûi laø moät ñieàu chuùng ta coù theå mua, hoaëc chuùng ta coù ñöôïc baèng chính caùc vieäc laøm hoaëc noã löïc cuûa mình. Ngöôøi tha thöù chuùng ta vaø giaûi thoaùt chuùng ta nhöng khoâng, khoâng phaûi traû toán phí" (121).

Söï thaät thöù ba laø "Ngöôøi ñang soáng!". "Chuùng ta caàn phaûi nhaéc nhôû baûn thaân veà ñieàu naøy... vì chuùng ta coù theå lieàu mình thaáy Chuùa Gieâsu Kitoâ chæ nhö moät hình maãu toát ñeïp trong quaù khöù xa xoâi, nhö moät kyù öùc, nhö moät ngöôøi ñaõ cöùu chuùng ta hai ngaøn naêm tröôùc. Nhöng ñieàu ñoù seõ khoâng coù ích gì ñoái vôùi chuùng ta: noù seõ khoâng thay ñoåi chuùng ta, noù seõ khoâng giaûi phoùng chuùng ta" (124). Neáu Ngöôøi ñang soáng, "thì khoâng theå nghi ngôø raèng söï toát laønh seõ chieám theá thöôïng phong trong ñôøi caùc baïn... luùc ñoù chuùng ta coù theå ngöng vieäc phaøn naøn vaø nhìn veà töông lai, vì vôùi Ngöôøi ñieàu naøy luoân luoân khaû höõu" (127).

Trong caùc söï thaät naøy, Chuùa Cha xuaát hieän vaø Chuùa Gieâsu xuaát hieän. Vaø caùc vò ôû ñaâu, Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng ôû ñoù. "Moãi ngaøy, haõy caàu khaån Chuùa Thaùnh Thaàn... Caùc caùc baïn khoâng coù gì ñeå maát, vaø Ngöôøi coù theå thay ñoåi cuoäc ñôøi caùc baïn, laáp ñaày noù baèng aùnh saùng vaø daãn noù ñi theo neûo ñöôøng toát ñeïp hôn. Ngöôøi khoâng laáy maát cuûa caùc baïn baát cöù ñieàu gì, nhöng, thay vaøo ñoù, giuùp caùc baïn tìm thaáy moïi ñieàu caùc baïn caàn, vaø theo caùch toát nhaát coù theå" (131).

Chöông 5: Caùc neûo ñöôøng cuûa tuoåi treû

Tình yeâu cuûa Thieân Chuùa vaø moái lieân heä cuûa chuùng ta vôùi Chuùa Kitoâ haèng soáng khoâng ngaên caûn chuùng ta mô moäng; chuùng khoâng yeâu caàu chuùng ta thu heïp caùc chaân trôøi cuûa chuùng ta. Traùi laïi, tình yeâu ñoù naâng cao chuùng ta, khuyeán khích chuùng ta vaø gaây höùng cho chuùng ta tieán vaøo moät cuoäc soáng toát hôn vaø ñeïp hôn. Phaàn lôùn söï hoaøi mong hieän dieän trong traùi tim ngöôøi treû coù theå ñöôïc toùm taét trong chöõ 'boàn choàn khoâng ngöøng nghæ'" (138). Nghó ñeán ngöôøi treû, Ñöùc Giaùo Hoaøng coi hoï nhö moät ngöôøi "muoán bay baèng hai chaân cuûa hoï, luoân luoân vôùi moät chaân veà phía tröôùc, saün saøng leân ñöôøng, nhaåy veà phía tröôùc. Luoân luoân chaïy ñua veà phía tröôùc" (139). Tuoåi treû khoâng theå ôû maõi theá "döøng chaân" (on hold) vì ñaây laø "tuoåi choïn löïa" trong caùc laõnh vöïc chuyeân nghieäp, xaõ hoäi, chính trò, vaø caû trong vieäc choïn baïn ñôøi hay coù ñöùa con ñaàu loøng.

"Xao xuyeán boàn choàn coù theå choáng laïi chuùng ta baèng caùch khieán chuùng ta boû cuoäc baát cöù khi naøo chuùng ta khoâng thaáy keát quaû ngay laäp töùc. Öôùc mô toát nhaát cuûa chuùng ta chæ ñaït ñöôïc nhôø hy voïng, kieân nhaãn vaø cam keát, chöù khoâng ôû choã voäi vaøng. Ñoàng thôøi, chuùng ta khoâng neân do döï, sôï naém baét cô hoäi hay maéc sai laàm" (142). Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ môøi caùc baïn treû ñöøng quan saùt cuoäc soáng töø ban coâng, ñöøng daønh cuoäc soáng cuûa hoï cho maøn hình, ñöøng bò giaûn löôïc thaønh caùc coã xe bò vöùt boû vaø ñöøng nhìn theá giôùi nhö caùc du khaùch: "Haõy taïo om soøm! Haõy loaïi boû nhöõng noãi sôï laøm teâ lieät caùc baïn... haõy soáng!" (143). Ngaøi môøi hoï "soáng vôùi hieän taïi" taän höôûng nieàm vui vôùi loøng bieát ôn moïi hoàng aân nho nhoû cuûa cuoäc soáng maø khoâng "tham lam voâ ñoä" vaø "tìm kieám nhöõng thuù vui môùi moät caùch ñaày aùm aûnh" (146). Thöïc theá, soáng vôùi hieän taïi "khoâng y heät nhö "daán thaân vaøo moät cuoäc soáng phoùng ñaõng voâ traùch nhieäm, chæ coù theå khieán chuùng ta troáng roãng vaø maõi maõi khoâng thoûa maõn" (147).

"Cho duø caùc baïn coù soáng traûi nghieäm veà nhöõng naêm thaùng tuoåi treû bao nhieâu ñi nöõa, caùc baïn cuõng seõ khoâng bao giôø bieát ñöôïc yù nghóa saâu saéc vaø ñaày ñuû nhaát cuûa chuùng tröø khi moãi ngaøy, caùc baïn gaëp ñöôïc baïn thaân cuûa mình, moät ngöôøi baïn coù teân laø Gieâsu" (150). Tình baïn vôùi Ngöôøi khoâng theå huûy tieâu bôûi vì Ngöôøi khoâng boû rôi chuùng ta (154). "Vôùi moät ngöôøi baïn, chuùng ta coù theå noùi vaø chia seû nhöõng bí maät saâu xa nhaát. Vôùi Chuùa Gieâsu cuõng vaäy, chuùng ta luoân coù theå coù moät cuoäc troø chuyeän". Khi chuùng ta caàu nguyeän, "chuùng ta môû moïi ñieàu chuùng ta laøm" cho Ngöôøi xem, vaø chuùng ta daønh cho Ngöôøi khoâng gian "ñeå Ngöôøi coù theå haønh ñoäng, ñi vaøo vaø giaønh chieán thaéng" (155). "Ñöøng töôùc maát tình baïn naøy cuûa tuoåi treû caùc baïn. Caùc baïn seõ caûm nhaän ñöôïc Ngöôøi ôû beân caïnh caùc baïn". Ñoù laø ñieàu caùc moân ñeä Emmau ñaõ traûi nghieäm (156). Thaùnh Oscar Romero cho bieát: "Kitoâ giaùo khoâng phaûi laø moät taäp hôïp caùc söï thaät ñöôïc tin, caùc quy taéc phaûi tuaân theo hoaëc caùc caám ñoaùn. Nhìn caùch naøy, noù laøm chuùng ta maát höùng. Kitoâ giaùo laø moät con ngöôøi yeâu toâi voâ cuøng, moät con ngöôøi ñoøi vaø hoûi tình yeâu cuûa toâi. Kitoâ giaùo laø Chuùa Kitoâ".

Khi noùi ñeán söï taêng tröôûng vaø tröôûng thaønh, Ñöùc Giaùo Hoaøng cho thaáy taàm quan troïng cuûa vieäc tìm kieám "söï phaùt trieån taâm linh", "tìm kieám Chuùa vaø giöõ Lôøi Ngöôøi", duy trì "moái noái keát" vôùi Chuùa Gieâsu ... vì caùc baïn seõ khoâng phaùt trieån trong haïnh phuùc vaø thaùnh thieän chæ baèng noã löïc vaø trí thoâng minh cuûa rieâng caùc baïn maø thoâi" (158).

Ngöôøi lôùn cuõng phaûi tröôûng thaønh maø khoâng ñaùnh maát caùc giaù trò cuûa tuoåi treû: "Trong moãi khoaûnh khaéc cuûa cuoäc soáng, chuùng ta coù theå ñoåi môùi vaø gia taêng tuoåi treû. Khi toâi baét ñaàu thöøa taùc vuï cuûa mình vôùi tö caùch laø Giaùo hoaøng, Chuùa ñaõ môû roäng caùc chaân trôøi cuûa toâi vaø ban cho toâi moät tuoåi treû ñoåi môùi. Cuõng moät ñieàu naøy coù theå xaûy ra vôùi moät caëp vôï choàng trong nhieàu naêm, hoaëc vôùi moät ñan só trong ñan vieän cuûa ngaøi" (160). Giaø hôn coù nghóa laø "giöõ gìn vaø traân troïng nhöõng ñieàu quyù giaù nhaát cuûa tuoåi treû chuùng ta, nhöng noù cuõng lieân heä ñeán vieäc phaûi thanh loïc nhöõng ñieàu khoâng toát" (161). "Nhöng toâi cuõng seõ nhaéc nhôû caùc baïn raèng caùc baïn seõ khoâng trôû neân thaùnh thieän vaø tìm thaáy söï thaønh toaøn baèng caùch sao cheùp ngöôøi khaùc... Caùc baïn phaûi khaùm phaù ra caùc baïn laø ai vaø phaùt trieån caùch trôû thaønh thaùnh thieän cuûa rieâng caùc baïn" (162). Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñeà xuaát "nhöõng neûo ñöôøng huynh ñeä" ñeå soáng ñöùc tin; ngaøi nhaéc nhôû raèng "Chuùa Thaùnh Thaàn muoán laøm cho chuùng ta thoaùt ra khoûi chính mình, ñeå oâm laáy ngöôøi khaùc... Ñoù laø lyù do taïi sao soáng ñöùc tin vôùi nhau vaø bieåu loä tình yeâu cuûa mình baèng caùch soáng trong coäng ñoàng luoân laø ñieàu toát hôn" (164), vöôït qua côn caùm doã "muoán quanh quaån vôùi chính chuùng ta vaø caùc vaán ñeà cuûa chuùng ta, vôùi caûm quan bò toån thöông vaø caùc baát bình cuûa chuùng ta" (166); "Thieân Chuùa yeâu thích nieàm vui cuûa ngöôøi treû. Ngöôøi muoán hoï ñaëc bieät chia seû nieàm vui cuûa söï hieäp thoâng huynh ñeä (167).

Sau ñoù, Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi veà vieäc "laøm ngöôøi treû vaø cam keát daán thaân", ngaøi noùi raèng ngöôøi treû ñoâi khi coù theå bò "caùm doã ruùt vaøo caùc nhoùm nhoû... Hoï coù theå caûm thaáy hoï ñang caûm nghieäm ñöôïc tình huynh ñeä vaø tình yeâu, nhöng, treân thöïc teá, nhoùm nhoû cuûa hoï coù theå trôû thaønh chæ laø moät caùi ñuoâi noái daøi chính caùi toâi cuûa hoï. Ñieàu naøy thaäm chí coøn nghieâm troïng hôn neáu hoï nghó ñeán ôn goïi laøm giaùo daân chæ ñôn giaûn laø moät hình thöùc phuïc vuï beân trong Giaùo hoäi... Hoï queân raèng ôn goïi laøm giaùo daân, tröôùc nhaát, ñöôïc ñieàu höôùng tôùi ñöùc aùi beân trong gia ñình vaø ñöùc aùi xaõ hoäi vaø chính trò" (168).

Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñeà nghò raèng nhöõng ngöôøi treû neân "vöôït leân treân caùc nhoùm nhoû cuûa hoï vaø xaây döïng tình baïn xaõ hoäi, trong ñoù, moïi ngöôøi laøm vieäc vì lôïi ích chung. Söï thuø haèn xaõ hoäi, maët khaùc, laø phaù hoaïi. Caùc gia ñình bò phaù hoaïi bôûi loøng thuø haèn. Caùc quoác gia bò phaù hoaïi bôûi loøng thuø haèn. Theá giôùi bò huûy dieät bôûi loøng thuø haèn. Vaø loøng thuø haèn lôùn nhaát laø chieán tranh. Ngaøy nay, chuùng ta thaáy raèng theá giôùi ñang töï huûy hoaïi mình bôûi chieán tranh vì chuùng ta khoâng theå ngoài xuoáng vaø noùi chuyeän" (169).

"Cam keát xaõ hoäi vaø tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi ngöôøi ngheøo vaãn laø nhöõng caùch caên baûn ñeå tìm ra hoaëc laøm saâu saéc theâm ñöùc tin cuûa ngöôøi ta vaø vieäc bieän phaân ôn goïi cuûa hoï" (170). Ñöùc Giaùo Hoaøng tröng daãn moät göông saùng tích cöïc cuûa nhöõng ngöôøi treû töø caùc giaùo xöù, tröôøng hoïc vaø caùc phong traøo, nhöõng ngöôøi "thöôøng ñi ra ngoaøi daønh thôøi gian vôùi ngöôøi giaø caû vaø taät beänh, hoaëc ñeán thaêm nhöõng khu daân cö ngheøo naøn" (171).

Nhöõng ngöôøi treû khaùc tham gia vaøo caùc chöông trình xaõ hoäi nhaèm xaây döïng nhaø ôû cho nhöõng ngöôøi voâ gia cö, hoaëc phuïc hoài caùc khu vöïc bò oâ nhieãm hoaëc cung caáp nhieàu loaïi hoã trôï cho ngöôøi tuùng thieáu. Seõ raát höõu ích neáu naêng löïc chung naøy coù theå ñöôïc gom goùp vaø toå chöùc moät caùch oån ñònh hôn". Caùc sinh vieân ñaïi hoïc "coù theå aùp duïng kieán thöùc cuûa hoï moät caùch lieân ngaønh, cuøng vôùi ngöôøi treû cuûa caùc Giaùo hoäi hoaëc toân giaùo khaùc" (172).

Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ khuyeán khích nhöõng ngöôøi treû thöïc hieän cam keát naøy: "Toâi ñaõ theo doõi caùc töôøng trình tin töùc veà nhieàu ngöôøi treû treân khaép theá giôùi, xuoáng ñöôøng ñeå baøy toû mong muoán coù moät xaõ hoäi coâng baèng vaø huynh ñeä hôn ... Giôùi treû muoán trôû thaønh ngöôøi chuû ñoäng cuûa thay ñoåi. Xin vui loøng, caùc baïn ñöøng ñeå cho ngöôøi khaùc trôû thaønh chuû ñoäng cuûa thay ñoåi!" (174)

Nhöõng ngöôøi treû ñöôïc keâu goïi trôû thaønh "caùc nhaø truyeàn giaùo duõng caûm", laøm chöùng khaép moïi nôi cho Tin Möøng baèng chính cuoäc soáng cuûa hoï, moät ñieàu voán khoâng coù nghóa laø "noùi veà söï thaät, maø laø soáng söï thaät ñoù" (175). Tuy nhieân, khoâng neân laøm caâm nhöõng chöõ naøy: "Caùc baïn haõy hoïc caùch bôi ngöôïc gioøng, hoïc caùch ñeå chia seû Chuùa Gieâsu vaø ñöùc tin maø Ngöôøi ñaõ ban cho caùc baïn" (176). Chuùa Gieâsu sai chuùng ta ñi ñaâu? "Khoâng coù bieân giôùi, khoâng coù giôùi haïn: Ngöôøi sai chuùng ta ñi khaép nôi. Tin Möøng daønh cho moïi ngöôøi, khoâng chæ daønh cho moät soá ngöôøi. Noù khoâng chæ daønh cho nhöõng ngöôøi coù veû gaàn guõi vôùi chuùng ta hôn, deã tieáp thu hôn, deã chaøo ñoùn hôn. Noù daønh cho moïi ngöôøi" (177). Vaø ngöôøi ta khoâng theå mong chôø moät "söù meänh eâm nheï vaø deã daøng" (178).

Chöông saùu: "Ngöôøi treû coù goác reã"

Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi raèng ngaøi ñau loøng khi thaáy "nhöõng ngöôøi treû ñoâi khi ñöôïc khuyeán khích xaây döïng moät töông lai maø khoâng coù goác reã, nhö theå theá giôùi chæ môùi baét ñaàu töø baây giôø" (179). "Neáu ai ñoù noùi vôùi nhöõng ngöôøi treû boû qua lòch söû cuûa hoï, baùc boû caùc kinh nghieäm cuûa nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi, khinh bæ quaù khöù vaø chæ mong chôø moät töông lai maø hoï haèng mô öôùc, thì haù khoâng deã daøng hay sao vieäc loâi keùo hoï ñeå hoï chæ laøm nhöõng gì ngöôøi ta noùi vôùi hoï? Ngöôøi ta caàn nhöõng ngöôøi treû noâng caïn, maát goác vaø khoâng tin töôûng, ñeå hoï chæ coù theå tin töôûng vaøo nhöõng lôøi höùa cuûa ngöôøi naøy vaø haønh ñoäng theo keá hoaïch cuûa anh ta. Ñoù laø caùch caùc yù thöùc heä khaùc nhau hoaït ñoäng: chuùng phaù huûy (hoaëc phaù tung) moïi khaùc bieät ñeå chuùng coù theå trò vì khoâng bò choáng ñoái" (181).

Nhöõng keû thao tuùng cuõng söû duïng vieäc suøng baùi tuoåi treû: "Cô theå treû trung trôû thaønh bieåu töôïng cuûa vieäc suøng baùi môùi naøy; moïi thöù lieân quan ñeán cô theå ñoù ñeàu ñöôïc thaàn töôïng hoùa vaø ham muoán chaïy theo, trong khi baát cöù ñieàu gì khoâng treû trung ñeàu bò coi thöôøng. Nhöng söï suøng baùi tuoåi treû naøy chæ ñôn giaûn laø moät thuû ñoaïn maø cuoái cuøng chöùng toû chæ haï giaù ngöôøi treû maø thoâi" (182). "Caùc baïn treû thaân meán, ñöøng ñeå hoï khai thaùc tuoåi treû cuûa caùc baïn ñeå coå vuõ moät cuoäc soáng noâng caïn laøm vaån ñuïc veû ñeïp baèng nhöõng daùng veû beà ngoaøi" (183). Bôûi vì coù veû ñeïp trong ngöôøi lao ñoäng trôû veà nhaø ñaày buïi baëm vaø xoác xeách, ôû ngöôøi vôï giaø chaêm soùc ngöôøi choàng beänh taät, trong loøng chung thuûy cuûa nhöõng caëp vôï cHoàng Yeâu nhau trong caûnh muøa thu cuûa cuoäc ñôøi.

Thay vaøo ñoù, ngaøy nay, chuùng ta coå vuõ tinh thaàn "moät neàn linh ñaïo khoâng coù Thieân Chuùa, moät caûm giôùi khoâng coù coäng ñoàng hay khoâng quan taâm tôùi nhöõng ngöôøi ñau khoå, sôï ngöôøi ngheøo, bò coi laø nguy hieåm vaø moät loaït caùc chuû tröông nhaèm ñöa ra moät thieân ñöôøng töông lai, duø sao cuõng moãi ngaøy moät xa vôøi hôn" (184). Ñöùc Giaùo Hoaøng môøi goïi ngöôøi treû ñöøng ñeå mình bò thoáng trò bôûi yù thöùc heä naøy, moät yù thöùc heä daãn ñeán chính saùch "thöïc daân hoùa vaên hoùa" (185) voán böùng reã caùc ngöôøi treû khoûi caùc thoáng thuoäc vaên hoùa vaø toân giaùo cuûa nôi hoï phaùt xuaát vaø coù xu höôùng thuaàn nhaát hoùa hoï baèng caùch bieán hoï thaønh moät "ñöôøng saûn phaåm môùi deã uoán naén" (186).

Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi raèng "ñieàu caên baûn laø moái lieân heä cuûa caùc baïn vôùi ngöôøi giaø", giuùp giôùi treû khaùm phaù ra söï phong phuù soáng ñoäng cuûa quaù khöù. "Lôøi Chuùa khuyeán khích chuùng ta gaàn guõi vôùi ngöôøi giaø, ñeå chuùng ta coù theå höôûng lôïi töø kinh nghieäm cuûa hoï" (188). "Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø phaûi ñoàng yù vôùi taát caû nhöõng gì ngöôøi lôùn noùi hoaëc taùn thaønh moïi haønh ñoäng cuûa hoï". "Ñaây thöïc söï laø moät vaán ñeà côûi môû ñoái vôùi vieäc tieáp nhaän söï khoân ngoan ñöôïc truyeàn töø theá heä naøy sang theá heä khaùc" (190). "Theá giôùi chöa bao giôø höôûng lôïi, cuõng seõ khoâng bao giôø höôûng lôïi, do vieäc maát noái keát giöõa caùc theá heä... Quaû laø moät doái traù khi ngöôøi ta laøm caùc baïn tin raèng chæ nhöõng gì môùi môùi toát vaø ñeïp" (191).

Noùi tôùi "caùc giaác mô vaø thò kieán", Ñöùc Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ nhaän xeùt: "Töø khi ngöôøi treû cuõng nhö ngöôøi giaø ñeàu môû loøng mình ra ñoùn nhaän Chuùa Thaùnh Thaàn, hoï taïo neân moät söï keát hôïp tuyeät vôøi. Ngöôøi giaø mô caùc giaác mô, vaø ngöôøi treû thaáy caùc thò kieán" (192). "Neáu ngöôøi treû caém reã trong nhöõng giaác mô ñoù, hoï coù theå nhìn saâu vaøo töông lai" (193). Ñoù laø lyù do taïi sao chuùng ta caàn "cuøng nhau maïo hieåm", cuøng nhau böôùc ñi, treû vaø giaø. " Caùc reã caây khoâng phaûi laø moû neo coät buoäc chuùng ta" maø laø "moät ñieåm coá ñònh nhôø ñoù chuùng ta coù theå lôùn leân vaø gaëp gôõ caùc thaùch thöùc môùi" (200).

Chöông baûy: "Thöøa taùc vuï tuoåi treû"

Ñöùc Giaùo Hoaøng giaûi thích raèng thöøa taùc vuï giôùi treû ñaõ bò aûnh höôûng bôûi caùc thay ñoåi veà vaên hoùa vaø xaõ hoäi vaø "nhöõng ngöôøi treû thöôøng khoâng tìm thaáy trong caùc chöông trình thoâng thöôøng cuûa chuùng ta moät giaûi ñaùp naøo cho moái quan taâm cuûa hoï, nhu caàu cuûa hoï, caùc nan ñeà vaø vaán ñeà cuûa hoï" (202). Chính nhöõng ngöôøi treû "caùc taùc nhaân cuûa thöøa taùc vuï tuoåi treû. Chaéc chaén hoï caàn ñöôïc giuùp ñôõ vaø höôùng daãn, nhöng ñoàng thôøi ñöôïc töï do phaùt trieån caùc phöông thöùc môùi, vôùi oùc saùng taïo vaø moät söï taùo baïo naøo ñoù". Chuùng ta caàn giuùp nhöõng ngöôøi treû "söû duïng söï hieåu bieát thoâng saùng, taøi kheùo leùo vaø kieán thöùc cuûa hoï ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà vaø moái quan taâm cuûa nhöõng ngöôøi treû khaùc baèng ngoân ngöõ cuûa hoï" (203).

Thöøa taùc vuï tuoåi treû caàn phaûi linh hoaït, vaø caàn phaûi môøi "nhöõng ngöôøi treû tham döï caùc bieán coá hoaëc caùc dòp coù theå mang ñeán cô hoäi khoâng chæ ñeå hoïc taäp maø coøn ñeå troø chuyeän, cöû haønh, ca haùt, laéng nghe nhöõng caâu chuyeän coù thöïc vaø traûi nghieäm cuoäc gaëp gôõ chung vôùi Ñaáng Thieân Chuùa soáng ñoäng" (204).

Thöøa taùc vuï tuoåi treû phaûi coù tính ñoàng nghò (synodal), nghóa laø coù khaû naêng leân khuoân cho "moät haønh trình vôùi nhau" vaø ñieàu naøy bao goàm hai ñöôøng haønh ñoäng roäng lôùn: thöù nhaát laø vöôn ra, thöù hai laø taêng tröôûng. Veà ñöôøng thöù nhaát, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ tin töôûng vaøo khaû naêng cuûa chính ngöôøi treû trong vieäc "tìm nhöõng caùch haáp daãn ñeå ñeán vôùi nhau". "Hoï chæ caàn ñöôïc khuyeán khích vaø ñöôïc töï do ñeå ñöôïc nhieät tình". Duø theá, ñieàu quan troïng nhaát "laø moãi ngöôøi treû coù theå taùo baïo ñuû ñeå gieo haït gioáng söù ñieäp treân maûnh ñaát maøu môõ laø traùi tim cuûa moät ngöôøi treû khaùc" (210). Neân daønh öu tieân cho "ngoân ngöõ gaàn guõi, ngoân ngöõ cuûa tình yeâu quaûng ñaïi, töông quan vaø hieän sinh ñaùn ñoäng traùi tim". Nhöõng ngöôøi treû caàn ñöôïc tieáp caän "baèng ngöõ phaùp tình yeâu, chöù khoâng phaûi baèng caùch giaûng thuyeát hoï" ((211).

Ñoái vôùi vieäc taêng tröôûng, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ caûnh baùo choáng laïi vieäc ñeà xuaát vôùi nhöõng ngöôøi treû töøng traûi nghieäm Thieân Chuùa caùch maõnh lieät "caùc cuoäc gaëp gôõ 'ñaøo taïo' trong ñoù chæ coù caùc vaán ñeà tín lyù vaø ñaïo ñöùc ñöôïc baøn luaän ... Haäu quaû laø nhieàu ngöôøi treû caûm thaáy buoàn chaùn, maát ñi ngoïn löûa noùng cuûa cuoäc gaëp gôõ giöõa hoï vôùi Chuùa Kitoâ vaø nieàm vui ñöôïc theo chaân Ngöôøi" (212).

Baát cöù döï aùn giaùo duïc hay con ñöôøng taêng trieån naøo cho giôùi treû, "chaéc chaén cuõng phaûi bao goàm vieäc ñaøo taïo veà tín lyù vaø ñaïo ñöùc Kitoâ giaùo", moät ñieàu phaûi xoay quanh tín lyù sô truyeàn (kerygma), "kinh nghieäm neàn taûng cuûa cuoäc gaëp gôõ vôùi Thieân Chuùa qua caùi cheát vaø söï phuïc cuûa Chuùa Gieâsu" vaø xoay quanh "vieäc taêng tröôûng trong tình yeâu huynh ñeä, ñôøi soáng vaø vieäc phuïc vuï coäng ñoàng" (213).

Do ñoù, "thöøa taùc vuï tuoåi treû neân luoân luoân bao goàm caùc dòp ñeå ñoåi môùi vaø ñaøo saâu kinh nghieäm baûn thaân cuûa chuùng ta veà tình yeâu cuûa Thieân Chuùa vaø Chuùa Kitoâ soáng ñoäng" (214). Neân giuùp nhöõng ngöôøi treû "soáng nhö anh chò em, giuùp ñôõ laãn nhau, xaây döïng coäng ñoàng, phuïc vuï ngöôøi khaùc, gaàn guõi ngöôøi ngheøo" (215).

Do ñoù, caùc ñònh cheá cuûa Giaùo hoäi neân cung caáp "caùc moâi tröôøng thích hôïp", "nhöõng nôi ngöôøi treû coù theå bieán thaønh cuûa hoï, nhöõng nôi hoï coù theå ñeán vaø ñi töï do, caûm thaáy ñöôïc chaøo ñoùn vaø saün saøng gaëp gôõ nhöõng ngöôøi treû khaùc, baát keå caùc luùc khoù khaên vaø thaát voïng, hay haân hoan cöû haønh" (218).

Sau ñoù, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ moâ taû "thöøa taùc vuï tuoåi treû trong caùc ñònh cheá giaùo duïc", khaúng ñònh raèng caùc tröôøng hoïc ñang "khaån caáp caàn vieäc töï pheâ". Ngaøi nhaéc nhôû raèng "moät soá tröôøng Coâng Giaùo döôøng nhö chæ ñöôïc caáu truùc nhaèm töï duy trì chính hoï... Moät tröôøng hoïc trôû thaønh 'moät phaùo ñaøi' (bunker), baûo veä hoïc sinh cuûa mình khoûi loãi laàm 'töø beân ngoaøi' laø moät bieám hoïa cuûa xu höôùng naøy". Khi ngöôøi treû rôøi khoûi nhaø tröôøng, hoï caûm thaáy "moät söï maát keát noái khoâng theå naøo vöôït qua giöõa nhöõng gì hoï ñöôïc daïy vaø theá giôùi nôi hoï soáng", trong khi, "moät trong nhöõng nieàm vui lôùn nhaát maø baát cöù nhaø giaùo duïc naøo cuõng coù theå coù laø thaáy moät hoïc sinh trôû thaønh moät con ngöôøi maïnh meõ, hoøa nhaäp toát ñeïp". (221).

Chuùng ta khoâng theå taùch rôøi vieäc ñaøo taïo thieâng lieâng khoûi vieäc ñaøo taïo vaên hoùa... "Nhö theá, ñaây laø thaùch thöùc lôùn cuûa caùc baïn: traû lôøi ñieäp khuùc kieàm cheá cuûa chuû nghóa tieâu duøng vaên hoùa baèng nhöõng quyeát ñònh coù suy tö vaø vöõng chaéc, vôùi nghieân cöùu, kieán thöùc vaø chia seû" (223). Trong soá caùc lónh vöïc "phaùt trieån muïc vuï", Ñöùc Giaùo Hoaøng cho thaáy "taàm quan troïng cuûa ngheä thuaät" (226), "tieàm naêng cuûa theå thao" (227), vaø "chaêm soùc moâi tröôøng" (228).

Chuùng ta ñang caàn moät neàn "muïc vuï giôùi treû bình daân", "roäng raõi vaø meàm deûo hôn, coù theå kích thích caùc höôùng daãn vaø ñaëc suûng töï nhieân maø Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ gieo trong giôùi treû, ôû nhöõng nôi khaùc nhau trong ñoù, ngöôøi treû di ñoäng moät caùch cuï theå. Noù coá gaéng traùnh aùp ñaët caùc trôû ngaïi, caùc quy taéc, caùc kieåm soaùt vaø caùc cô caáu baét buoäc leân nhöõng tín höõu treû tuoåi naøy, voán laø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo töï nhieân trong khu phoá cuûa hoï vaø trong caùc moâi tröôøng khaùc. Chuùng ta chæ caàn ñoàng haønh vaø khuyeán khích hoï" (230).

Nhôø taäp chuù vaøo moät "thöøa taùc vuï tuoåi treû thuaàn khieát vaø hoaøn haûo, ñöôïc ñaùnh daáu baèng nhöõng yù töôûng tröøu töôïng, ñöôïc baûo veä khoûi theá giôùi vaø khoâng coù sai soùt naøo, chuùng ta coù theå bieán Tin Möøng thaønh moät ñeà xuaát buoàn teû, voâ nghóa vaø khoâng haáp daãn. Moät thöøa taùc vuï tuoåi treû nhö vaäy keát cuïc trôû thaønh xa laï hoaøn toaøn vôùi theá giôùi ngöôøi treû vaø chæ coøn phuø hôïp vôùi moät tuoåi treû Kitoâ giaùo öu tuyeån, töï coi mình laø khaùc bieät, trong khi soáng trong moät söï coâ laäp troáng roãng vaø voâ duïng" (232).

Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ môøi goïi chuùng ta trôû thaønh moät "Giaùo hoäi môû roäng cöûa. Ngöôøi ta cuõng khoâng phaûi chaáp nhaän ñaày ñuû moïi giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi ñeå ñöôïc tham gia vaøo moät soá hoaït ñoäng cuûa chuùng ta daønh cho giôùi treû" (234). Cuõng neân daønh choã cho "taát caû nhöõng ngöôøi coù vieãn kieán khaùc veà ñôøi soáng, nhöõng ngöôøi thuoäc caùc toân giaùo khaùc hoaëc nhöõng ngöôøi töï taùch mình ra khoûi caùc toân giaùo" (235). Bieåu töôïng cho caùch tieáp caän naøy ñaõ ñöôïc tình tieát Tin Möøng veà caùc moân ñeä Emmau cung caáp cho chuùng ta: Chuùa Gieâsu hoûi hoï, laéng nghe hoï moät caùch kieân nhaãn, giuùp hoï nhaän ra nhöõng gì hoï ñang soáng, dieãn giaûi döôùi aùnh saùng Kinh thaùnh nhöõng gì hoï ñaõ soáng, chaáp nhaän ôû laïi vôùi hoï, böôùc vaøo ñeâm toái cuûa hoï. Chính hoï laø nhöõng ngöôøi choïn tieáp tuïc, khoâng trì hoaõn, cuoäc haønh trình theo höôùng ngöôïc laïi (237).

"Luoân luoân laø nhöõng nhaø truyeàn giaùo". Ñeå nhöõng ngöôøi treû trôû neân caùc nhaø truyeàn giaùo, khoâng caàn thieát phaûi thöïc hieän "moät haønh trình daøi". "Moät ngöôøi treû haønh höông ñeå xin Ñöùc Meï giuùp ñôõ, vaø môøi moät ngöôøi baïn hoaëc moät ngöôøi ñoàng haønh, do cöû chæ duy nhaát naøy, cuõng ñaõ laø moät nhaø truyeàn giaùo toát roài" (239). "Thöøa taùc vuï tuoåi treû luoân coù tính truyeàn giaùo" (240). Ngöôøi treû caàn töï do cuûa hoï ñöôïc toân troïng, "nhöng hoï cuõng caàn ñöôïc ñoàng haønh". Gia ñình neân laø nôi ñaàu tieân cuûa vieäc ñoàng haønh (242), vaø sau ñoù laø coäng ñoàng. "Moïi ngöôøi neân quan taâm ñeán ngöôøi treû moät caùch coù hieåu bieát, ñaùnh giaù cao vaø aâu yeám, vaø lieân tuïc traùnh phaùn xöû hoï hoaëc ñoøi hoûi nôi hoï moät söï hoaøn haûo ngoaøi tuoåi ñôøi cuûa hoï" (243). Hieän ñang thieáu nhöõng ngöôøi coù kinh nghieäm hieán mình cho vieäc ñoàng haønh (244) vaø "moät soá phuï nöõ treû caûm thaáy ñang thieáu nhöõng maãu möïc veà vai troø laõnh ñaïo phuï nöõ trong Giaùo hoäi" (245). Cuõng nhöõng ngöôøi treû naøy "moâ taû cho chuùng ta"caùc phaåm chaát hoï hy voïng tìm thaáy nôi moät nhaø dìu daét: "phaûi laø moät Kitoâ höõu trung thaønh gaén keát vôùi Giaùo hoäi vaø theá giôùi; moät ngöôøi khoâng ngöøng tìm kieám söï thaùnh thieän; moät ngöôøi baïn taâm tình khoâng phaùn xeùt. Töông töï nhö vaäy, moät ngöôøi bieát tích cöïc laéng nghe caùc nhu caàu cuûa ngöôøi treû vaø ñaùp öùng cuõng tích cöïc; moät ngöôøi yeâu thöông ñaäm ñaø vaø hieåu chính mình; moät ngöôøi nhìn nhaän caùc giôùi haïn cuûa mình vaø bieát caùc vui buoàn cuûa cuoäc haønh trình thieâng lieâng. Moät phaåm chaát ñaëc bieät quan troïng nôi caùc nhaø dìu daét laø söï nhìn nhaän nhaân tính cuûa chính hoï - söï kieän hoï laø nhöõng con ngöôøi maéc sai laàm: khoâng phaûi laø ngöôøi hoaøn haûo nhöng laø nhöõng keû toäi loãi ñöôïc tha thöù" (246). Hoï neân bieát caùch "ñi beân caïnh hoï", toân troïng töï do cuûa hoï.

Chöông taùm: "Ôn goïi"

"Ñieàu ñaàu tieân chuùng ta caàn bieän phaân vaø khaùm phaù laø: Chuùa Gieâsu muoán laøm baïn vôùi moïi ngöôøi treû" (250). Ôn goïi laø moät lôøi keâu goïi phuïc vuï truyeàn giaùo cho nhöõng ngöôøi khaùc, "vì ñôøi soáng cuûa chuùng ta treân traùi ñaát ñaït ñeán taàm voùc ñaày ñuû khi noù trôû thaønh moät daâng hieán" (254). "Ñeå ñaùp öùng ôn goïi cuûa chuùng ta, chuùng ta caàn phaûi phaùt huy vaø phaùt trieån taát caû nhöõng gì chuùng ta ñang coù. Ñieàu naøy khoâng lieân quan gì ñeán vieäc töï phaùt minh ra mình hoaëc töï taïo ra chuùng ta töø hö voâ. Noù coù lieân quan ñeán vieäc tìm thaáy baûn ngaõ thöïc söï cuûa chuùng ta döôùi aùnh saùng cuûa Thieân Chuùa vaø ñeå ñôøi soáng chuùng ta ñôm hoa vaø sinh traùi" (257). "Vieäc 'ôû ñoù vôùi nhöõng ngöôøi khaùc' naøy thöôøng lieân quan vôùi hai vaán ñeà caên baûn: thaønh laäp moät gia ñình môùi vaø laøm vieäc" (258).

Veà "tình yeâu vaø gia ñình", Ñöùc Giaùo Hoaøng vieát raèng: "Nhöõng ngöôøi treû maïnh meõ caûm nhaän ñöôïc tieáng goïi cuûa tình yeâu; hoï mô öôùc ñöôïc gaëp ñuùng ngöôøi ñeå hoï coù theå taïo laäp moät gia ñình" (259). Bí tích Hoân phoái "bao boïc tình yeâu naøy baèng ôn thaùnh cuûa Thieân Chuùa; noù beùn reã tình yeâu naøy trong chính Thieân Chuùa" (260). Thieân Chuùa taïo ra chuùng ta nhö nhöõng höõu theå tính duïc. Chính Ngöôøi ñaõ taïo ra tính duïc, ñoù laø moät hoàng phuùc tuyeät vôøi. "Noù khoâng phaûi laø moät ñieàu caám kî". Noù laø moät hoàng phuùc Thieân Chuùa ban cho chuùng ta. Noù coù "hai muïc ñích: yeâu thöông vaø taïo ra söï soáng. Ñoù laø nieàm ñam meâ... Tình yeâu ñích thöïc laø ñam meâ" (262).

Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ nhaän xeùt raèng "söï gia taêng ly thaân vaø ly dò ... coù theå gaây ra ñau khoå lôùn lao vaø khuûng hoaûng veà baûn saéc nôi ngöôøi treû. Ñoâi khi, hoï phaûi ñaûm nhaän nhöõng traùch nhieäm khoâng töông xöùng vôùi tuoåi cuûa hoï" (262). Baát chaáp moïi khoù khaên naøy, "vieäc caùc baïn heát söùc noã löïc ñaàu tö vaøo gia ñình vaãn raát xöùng ñaùng; ôû ñoù caùc baïn seõ tìm thaáy nhöõng khuyeán khích toát nhaát ñeå tröôûng thaønh vaø nhöõng nieàm vui lôùn nhaát ñeå traûi nghieäm vaø chia seû. Caùc baïn ñöøng ñeå baûn thaân mình bò cöôùp maát tình yeâu vó ñaïi aáy"(263).

"Toâi nghó raèng khoâng coù gì taàm thöôøng baèng lôøi noùi doái löøa ñaûo, thay vaøo ñoù, toâi yeâu caàu caùc baïn trôû thaønh nhöõng nhaø caùch maïng, toâi yeâu caàu caùc baïn bôi ngöôïc gioøng" (264).

Veà vieäc laøm, Ñöùc Giaùo Hoaøng vieát: "Toâi yeâu caàu ngöôøi treû ñöøng mong soáng maø khoâng laøm vieäc, phuï thuoäc vaøo ngöôøi khaùc ñeå ñöôïc giuùp ñôõ. Ñieàu naøy laø khoâng toát, vì vieäc laøm laø moät ñieàu caàn thieát, moät phaàn cuûa yù nghóa cuoäc soáng treân traùi ñaát naøy, moät con ñöôøng taêng trieån, phaùt trieån con ngöôøi vaø thaønh toaøn baûn thaân. Theo nghóa naøy, giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo veà taøi chính phaûi luoân laø moät giaûi phaùp taïm thôøi khi ñöông ñaàu vôùi nhöõng nhu caàu caáp baùch" (269).

Sau khi nhaän ñònh ngöôøi treû trong theá giôùi laøm vieäc kinh qua nhö theá naøo caùc hình thöùc loaïi tröø vaø ñaåy ra beân leà (270), Ñöùc Giaùo Hoaøng khaúng ñònh nhö sau lieân quan ñeán naïn thaát nghieäp cuûa ngöôøi treû: "Ñaây laø moät vaán ñeà raát phöùc taïp vaø nhaïy caûm maø chính trò phaûi laáy laøm öu tieân, nhaát laø luùc naøy, khi toác ñoä cuûa tieán boä kyõ thuaät vaø moái quan taâm giaûm thieåu chi phí lao ñoäng coù theå nhanh choùng daãn ñeán vieäc thay theá nhieàu vieäc laøm baèng maùy moùc" (271). Ñoái vôùi ngöôøi treû, ngaøi noùi: "Ñuùng laø caùc baïn khoâng theå soáng maø khoâng laøm vieäc vaø ñoâi khi caùc baïn phaûi chaáp nhaän baát cöù ñieàu gì coù saün, nhöng toâi yeâu caàu caùc baïn ñöøng bao giôø töø boû öôùc mô cuûa mình, ñöøng bao giôø hoaøn toaøn vuøi daäp ôn goïi vaø ñöøng bao giôø chaáp nhaän thaát baïi" (272).

Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ keát thuùc chöông naøy baèng caùch noùi tôùi "ôn goïi thaùnh hieán ñaëc bieät". "Khi bieän phaân ôn goïi cuûa caùc baïn, ñöøng boû qua khaû theå hieán mình cho Thieân Chuùa... Taïi sao khoâng? Caùc baïn coù theå chaéc chaén ñieàu naøy, neáu caùc baïn nhìn nhaän vaø böôùc theo tieáng goïi cuûa Thieân Chuùa, ôû ñoù caùc baïn seõ tìm thaáy söï thaønh toaøn troïn veïn" (276).

Chöông chín: "Bieän phaân"

Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaéc nhôù raèng: "Khoâng coù söï khoân ngoan cuûa bieän phaân, chuùng ta deã trôû thaønh con moài cho moïi xu höôùng mau qua" (279). "Moät hình thöùc bieän phaân ñaëc thuø lieân quan ñeán coá gaéng khaùm phaù ra ôn goïi cuûa chính chuùng ta. Vì ñaây laø moät quyeát ñònh raát coù tính baûn thaân maø ngöôøi khaùc khoâng theå laøm thay cho chuùng ta, neân noù ñoøi hoûi moät möùc ñoä coâ ñoäc vaø im laëng naøo ñoù"(283). "Ôn goïi, duø laø moät ôn ban, nhöng chaéc chaén cuõng seõ raát ñoøi hoûi. Ôn ban cuûa Thieân Chuùa coù tính töông taùc; ñeå höôûng ñöôïc chuùng, chuùng ta phaûi saün saøng chaáp nhaän ruûi ro" (288).

Ba nhaïy caûm ñöôïc ñoøi hoûi nôi nhöõng ngöôøi giuùp ñôõ ngöôøi treû trong vieäc bieän phaân cuûa hoï. "Loaïi nhaïy caûm ñaàu tieân höôùng veà caù nhaân. Ñoù laø vaán ñeà laéng nghe moät ngöôøi ñang chia seû chính baûn ngaõ cuûa hoï trong nhöõng ñieàu hoï noùi" (292). "Loaïi nhaïy caûm thöù hai ñöôïc ñaùnh daáu baèng bieän phaân. Noù coá gaéng naém baét chính xaùc nôi ôn thaùnh hay caùm doã hieän dieän" (293). "Loaïi nhaïy caûm thöù ba laø khaû naêng tri thöùc ñöôïc ñieàu ñang thuùc ñaåy ngöôøi khaùc", bieän phaân "höôùng maø ngöôøi ñoù thöïc söï muoán ñi" (294). "Khi chuùng ta laéng nghe ngöôøi khaùc theo caùch naøy, ôû moät thôøi ñieåm naøo ñoù, chính chuùng ta phaûi bieán ñi ñeå ngöôøi khaùc kia böôùc theo neûo ñöôøng hoï ñaõ phaùt hieän. Chuùng ta phaûi bieán ñi nhö Chuùa töøng laøm tröôùc maét caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi ôû Emmau" (296). Chuùng ta caàn "khuyeán khích vaø ñoàng haønh vôùi caùc dieãn trình naøy, maø khoâng aùp ñaët loä trình cuûa chuùng ta. Vì caùc dieãn trình naøy lieân quan tôùi nhöõng con ngöôøi luoân luoân ñoäc ñaùo vaø töï do. Khoâng heà coù nhöõng coâng thöùc deã daõi" (297).

Toâng huaán keát thuùc vôùi "moät nguyeän öôùc" cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ: "caùc baïn treû thaân meán, nieàm hy voïng haân hoan cuûa toâi laø thaáy caùc baïn tieáp tuïc cuoäc ñua tröôùc maët caùc baïn, boû xa taát caû nhöõng ngöôøi chaäm chaïp hoaëc sôï haõi. Caùc baïn haõy tieáp tuïc chaïy ñua, ñöôïc thu huùt bôûi khuoân maët Chuùa Kitoâ, Ñaáng chuùng ta raát yeâu meán, Ñaáng chuùng ta toân thôø trong Bí tích Thaùnh Theå vaø thöøa nhaän trong xaùc thòt anh chò em ñau khoå cuûa chuùng ta. Giaùo hoäi caàn ñoäng ñaø (momentum) cuûa caùc baïn, tröïc giaùc cuûa caùc baïn, ñöùc tin cuûa caùc baïn... Vaø khi caùc baïn ñeán nôi chuùng toâi chöa ñeán, haõy kieân nhaãn chôø ñôïi chuùng toâi".

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page