Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
tröôùc Quoác Vöông, chính quyeàn, xaõ hoäi daân söï,
vaø ngoaïi giao ñoaøn cuûa Maroc
Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha tröôùc Quoác Vöông, chính quyeàn, xaõ hoäi daân söï, vaø ngoaïi giao ñoaøn cuûa Maroc.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Rabat (VietCatholic News 30-03-2019) - Nhö ñaõ ñöa tin luùc 10:45 saùng thöù Baåy 30 thaùng Ba naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ khôûi haønh baèng ñöôøng haøng khoâng töø saân bay Fiumicino cuûa Roâma ñeå bay sang thuû ñoâ Rabat cuûa Maroác.
Luùc 14:00, maùy bay chôû Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñaùp xuoáng ñeán saân bay quoác teá Saleù cuûa Rabat. Töôûng cuõng neân bieát, Rabat vaø Roâma coù cuøng moät muùi giôø.
Luùc 14:40 ñaõ dieãn ra nghi thöùc chaøo ñoùn chính thöùc Ñöùc Thaùnh Cha taïi quaûng tröôøng tröôùc Ñeàn thôø Hoài giaùo Hassan.
Cuõng taïi quaûng tröôøng naøy, vaøo luùc 15g, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù cuoäc gaëp gôõ vôùi chính quyeàn, xaõ hoäi daân söï, vaø ngoaïi giao ñoaøn.
Trong dieãn töø tröôùc chính quyeàn, xaõ hoäi daân söï, vaø ngoaïi giao ñoaøn, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Thöa Hoaøng Thöôïng,
Caùc vò Hoaøng Thaân Quoác Thích,
Caùc vò Höõu Traùch cuûa Vöông quoác Maroác,
Vaø Caùc Thaønh vieân cuûa Ngoaïi giao ñoaøn,
Caùc Baïn thaân meán,
As-Salam Alaikum!
Bình an ôû cuøng caùc baïn
Toâi raát vui ñöôïc ñaët chaân ñeán ñaát nöôùc naøy vôùi veû ñeïp töï nhieân, nôi löu giöõ daáu veát cuûa caùc neàn vaên minh coå ñaïi vaø laøm chöùng cho moät lòch söû laâu daøi vaø haáp daãn. Tröôùc heát, toâi muoán baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc tôùi Ñöùc Vua Mohammed VI vì lôøi môøi thaân aùi cuûa ngaøi, vì söï chaøo ñoùn noàng nhieät maø ngaøi ñaõ daønh cho toâi nhaân danh toaøn daân Maroác, vaø ñaëc bieät, vì lôøi giôùi thieäu toát ñeïp cuûa ngaøi.
Chuyeán vieáng thaêm naøy cho toâi moät dòp vui möøng vaø bieát ôn, vì noù cho pheùp toâi taän maét nhìn thaáy söï phong phuù cuûa ñaát nöôùc, daân toäc vaø nhöõng truyeàn thoáng cuûa caùc baïn. Toâi cuõng bieát ôn vì chuyeán vieáng thaêm cuûa toâi mang ñeán moät cô hoäi quan troïng ñeå thuùc ñaåy ñoái thoaïi lieân toân vaø söï hieåu bieát laãn nhau giöõa nhöõng ngöôøi theo hai toân giaùo cuûa chuùng ta, khi chuùng ta kyû nieäm cuoäc gaëp gôõ lòch söû giöõa Thaùnh Phanxicoâ thaønh Assisi vaø Quoác Vöông al-Malik al-Kamil taùm theá kyû tröôùc. Söï kieän tieân tri ñoù cho thaáy raèng loøng can ñaûm gaëp gôõ nhau vaø môû roäng baøn tay huynh ñeä laø moät con ñöôøng hoøa bình vaø hoøa hôïp cho nhaân loaïi, trong khi chuû nghóa cöïc ñoan vaø thuø haän gaây ra chia reõ vaø huûy dieät. Toâi hy voïng raèng söï töông aùi, toân troïng vaø hôïp taùc laãn nhau cuûa chuùng ta seõ giuùp cuûng coá nhöõng moái lieân keát cuûa tình baïn chaân thaønh vaø cho pheùp caùc coäng ñoàng cuûa chuùng ta coù theå chuaån bò moät töông lai toát hôn cho caùc theá heä saép tôùi.
ÔÛ vuøng ñaát naøy, laø moät caây caàu töï nhieân giöõa Chaâu Phi vaø Chaâu AÂu, toâi muoán khaúng ñònh moät laàn nöõa nhu caàu hôïp taùc cuûa chuùng ta trong vieäc taïo ra caùc ñoäng löïc môùi cho vieäc xaây döïng moät theá giôùi ñoaøn keát hôn, ñöôïc ñaùnh daáu baèng nhöõng noã löïc trung thöïc, can ñaûm vaø khoâng theå thieáu ñeå thuùc ñaåy moät cuoäc ñoái thoaïi trong nieàm toân troïng veà söï phong phuù vaø khaùc bieät cuûa moãi daân toäc vaø moãi caù nhaân. Taát caû chuùng ta ñöôïc keâu goïi ñeå ñaùp laïi thaùch ñoá naøy, ñaëc bieät laø vaøo thôøi ñieåm hieän taïi, khi nhöõng khaùc bieät cuûa chuùng ta vaø tình traïng thieáu söï hieåu bieát laãn nhau coù nguy cô bò khai thaùc ñeå trôû thaønh moät nguyeân nhaân cho xung ñoät vaø chia reõ.
Xa hôn, neáu chuùng ta muoán chia seû vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi côûi môû, huynh ñeä vaø toân troïng söï khaùc bieät, ñieàu quan troïng laø phaûi thuùc ñaåy vaên hoùa ñoái thoaïi vaø mieät maøi gaén boù vôùi noù, chaáp nhaän hôïp taùc laãn nhau nhö laø quy taéc öùng xöû vaø söï hieåu bieát laãn nhau nhö phöông phaùp vaø tieâu chuaån cuûa chuùng ta (xem Taøi lieäu veà Tình Huynh Ñeä Nhaân Loaïi, Abu Dhabi, ngaøy 4 thaùng Hai naêm 2019). Chuùng ta ñöôïc keâu goïi theo ñuoåi con ñöôøng naøy khoâng meät moûi, trong noã löïc giuùp nhau vöôït qua nhöõng caêng thaúng vaø hieåu laàm, nhöõng khuoân saùo vaø thaønh kieán taïo ra sôï haõi vaø choáng ñoái. Baèng caùch naøy, chuùng ta seõ khuyeán khích söï phaùt trieån cuûa moät tinh thaàn hôïp taùc hieäu quaû vaø toân troïng. Moät ñieàu cuõng raát caàn thieát nöõa laø chuû nghóa cuoàng tín vaø chuû nghóa cöïc ñoan phaûi bò choáng laïi baèng moät tình ñoaøn keát töø phía taát caû caùc tín ñoà, döïa treân caùc giaù trò cao caû chung, laø nhöõng ñieàu truyeàn caûm höùng cho haønh ñoäng cuûa chuùng ta. Vì lyù do naøy, toâi raát vui vì toâi seõ sôùm ñöôïc ñeán thaêm Vieän Mohammed VI nôi ñaøo taïo caùc Imam, vaø caùc nhaø giaûng thuyeát nam nöõ cuûa Hoài giaùo. Ñöôïc thaønh laäp bôûi Beä Haï, Vieän naøy tìm caùch ñaøo taïo hieäu quaû vaø laønh maïnh nhaèm choáng laïi moïi hình thöùc cöïc ñoan, thöôøng daãn ñeán baïo löïc vaø khuûng boá, vaø trong moïi tröôøng hôïp, taïo thaønh moät haønh vi phaïm toäi choáng laïi toân giaùo vaø choáng laïi chính Thieân Chuùa. Chuùng ta ñeàu bieát vieäc cung caáp moät söï chuaån bò phuø hôïp cho caùc nhaø laõnh ñaïo toân giaùo trong töông lai thaät laø quan troïng bieát bao, neáu chuùng ta muoán ñaùnh thöùc moät tinh thaàn toân giaùo thöïc söï trong traùi tim cuûa caùc theá heä töông lai.
Beân caïnh ñoù, ñoái thoaïi chaân thöïc giuùp chuùng ta ñaùnh giaù ñaày ñuû hôn taàm quan troïng cuûa toân giaùo trong vieäc xaây döïng nhöõng caàu noái giöõa caùc daân toäc vaø ñaùp öùng thaønh coâng nhöõng thaùch thöùc maø toâi ñaõ ñeà caäp ôû treân. Trong khi toân troïng söï khaùc bieät cuûa chuùng ta, ñöùc tin vaøo Thieân Chuùa khieán chuùng ta thöøa nhaän phaåm giaù noåi baät cuûa moãi con ngöôøi, cuõng nhö caùc quyeàn baát khaû nhöôïng cuûa ngöôøi aáy. Chuùng ta tin raèng Thieân Chuùa taïo ra con ngöôøi bình ñaúng veà quyeàn lôïi, nghóa vuï vaø phaåm giaù, vaø Ngöôøi keâu goïi hoï soáng nhö anh chò em vôùi nhau vaø truyeàn baù caùc giaù trò cuûa loøng toát, tình yeâu vaø hoøa bình. Ñoù laø lyù do taïi sao töï do löông taâm vaø töï do toân giaùo - khoâng chæ giôùi haïn trong töï do phöôïng töï maø thoâi - nhöng coøn phaûi cho pheùp taát caû moïi ngöôøi soáng theo nieàm tin toân giaùo cuûa hoï - gaén lieàn moät caùch baát khaû phaân ly vôùi phaåm giaù con ngöôøi. Veà vaán ñeà naøy, luoân luoân caàn phaûi tieán xa hôn söï khoan dung ñôn thuaàn giôùi haïn trong vieäc toân troïng vaø quyù troïng ngöôøi khaùc. Ñieàu naøy ñoøi hoûi phaûi gaëp gôõ vaø chaáp nhaän nhöõng ngöôøi khaùc trong nieàm tin toân giaùo ñaëc thuø cuûa hoï vaø laøm phong phuù laãn nhau thoâng qua söï ña daïng cuûa chuùng ta, trong moät moái quan heä ñöôïc ñaùnh daáu bôûi thieän chí vaø söï theo ñuoåi nhöõng caùch theá chuùng ta coù theå laøm vieäc cuøng nhau. Hieåu theo caùch naøy, vieäc kieán taïo nhöõng caàu noái giöõa moïi ngöôøi - töø quan ñieåm ñoái thoaïi lieân toân - môøi goïi moät tinh thaàn quan taâm laãn nhau, tình baïn vaø tình huynh ñeä thöïc söï.
Hoäi nghò quoác teá veà quyeàn cuûa tín höõu caùc toân giaùo thieåu soá ôû caùc quoác gia Hoài giaùo, ñöôïc toå chöùc taïi Marrakech vaøo thaùng Gieâng naêm 2016, ñaõ ñeà caäp ñeán vaán ñeà naøy vaø toâi vui möøng löu yù raèng hoäi nghò aáy, trong thöïc teá, ñaõ leân aùn baát kyø söï khai thaùc toân giaùo naøo nhö laø moät bieän phaùp phaân bieät ñoái xöû hoaëc taán coâng ngöôøi khaùc. Hoäi nghò cuõng nhaán maïnh söï caàn thieát phaûi vöôït ra khoûi khaùi nieäm toân giaùo thieåu soá ñeå ñeà cao quyeàn coâng daân vaø vieäc coâng nhaän giaù trò cuûa con ngöôøi, laø nhöõng ñieàu phaûi coù moät vò trí trung taâm trong moïi heä thoáng luaät phaùp.
Toâi cuõng cho raèng vieäc hình thaønh vaøo naêm 2012 Vieän Ñaïi keát Al Mowafaqa ôû Rabat laø moät daáu chæ tieân tri. Vieän naøy laø moät saùng kieán cuûa ngöôøi Coâng Giaùo vaø caùc Kitoâ höõu cuûa caùc heä phaùi Kitoâ khaùc ôû Maroác nhaèm tìm caùch thuùc ñaåy chuû nghóa ñaïi keát, cuõng nhö ñoái thoaïi vôùi vaên hoùa vaø vôùi Hoài giaùo. Coâng vieäc ñaùng khen ngôïi naøy theå hieän söï quan taâm vaø mong muoán cuûa caùc Kitoâ höõu soáng ôû ñaát nöôùc naøy muoán xaây döïng nhöõng caây caàu nhö moät phöông theá theå hieän vaø phuïc vuï tình huynh ñeä cuûa nhaân loaïi.
Taát caû nhöõng caùch theá naøy laø nhaèm ngaên chaën söï laïm duïng toân giaùo ñeå kích ñoäng haän thuø, baïo löïc, cöïc ñoan vaø chuû nghóa cuoàng tín muø quaùng, vaø vieäc naïi ñeán danh thaùnh Chuùa nhaèm bieän minh cho caùc haønh vi gieát ngöôøi, löu ñaøy, khuûng boá vaø aùp böùc (xem Taøi lieäu veà Tình Huynh Ñeä Nhaân Loaïi, Abu Dhabi, ngaøy 4 thaùng Hai naêm 2019).
Cuoäc ñoái thoaïi chaân thöïc maø chuùng ta muoán khuyeán khích cuõng daãn ñeán vieäc löu yù ñeán theá giôùi chuùng ta ñang soáng, laø ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. Hoäi nghò quoác teá veà bieán ñoåi khí haäu, COP 22, cuõng ñöôïc toå chöùc taïi Maroác, moät laàn nöõa chöùng minh raèng nhieàu quoác gia nhaän thöùc ñöôïc söï caàn thieát phaûi baûo veä haønh tinh naøy, nôi Chuùa ñaõ ñaët chuùng ta soáng vaø ñoùng goùp cho moät söï chuyeån ñoåi sinh thaùi thöïc söï vì lôïi ích cuûa söï phaùt trieån toaøn veïn con ngöôøi. Toâi baøy toû söï ñaùnh giaù cao nhöõng tieán boä ñang ñaït ñöôïc trong lónh vöïc naøy vaø toâi raát haøi loøng veà söï taêng tröôûng tình ñoaøn keát ñích thöïc giöõa caùc quoác gia vaø caùc daân toäc trong noã löïc tìm kieám caùc giaûi phaùp chính ñaùng vaø laâu daøi cho caùc tai hoïa ñe doïa ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta vaø söï soáng coøn cuûa gia ñình nhaân loaïi. Chæ khi chuùng ta bieát cuøng nhau theo ñuoåi cuoäc ñoái thoaïi kieân nhaãn, thaän troïng, thaúng thaén vaø chaân thaønh, chuùng ta môùi coù hy voïng ñöa ra ñöôïc caùc giaûi phaùp thích hôïp ñeå ñaûo ngöôïc xu höôùng noùng leân toaøn caàu vaø ñaït ñöôïc muïc tieâu xoùa boû ngheøo ñoùi (x. Laudato Sí, 175).
Töông töï nhö vaäy, cuoäc khuûng hoaûng di cö nghieâm troïng ngaøy nay tieâu bieåu cho moät lôøi hieäu trieäu khaån caáp caàn phaûi ñöa ra caùc haønh ñoäng cuï theå nhaèm loaïi boû caùc nguyeân nhaân buoäc nhieàu ngöôøi phaûi rôøi boû ñaát nöôùc vaø gia ñình phía sau, ñeå thöôøng chæ thaáy mình bò gaït ra ngoaøi leà vaø bò khöôùc töø. Thaùng 12 naêm ngoaùi, moät laàn nöõa ôû Maroác, hoäi nghò lieân chính phuû veà Hieäp Öôùc Toaøn Caàu cho di cö an toaøn, coù traät töï vaø thöôøng xuyeân ñaõ thoâng qua moät taøi lieäu coù giaù trò nhö moät ñieåm tham chieáu cho toaøn boä coäng ñoàng quoác teá. Nhöng, vaãn coøn nhieàu vieäc phaûi laøm, ñaëc bieät laø vieäc chuyeån töø caùc cam keát ñaõ ñöa ra ôû hoäi nghò ñoù, ít nhaát laø veà nguyeân taéc, sang caùc haønh ñoäng cuï theå, vaø ñaëc bieät hôn laø vieäc thay ñoåi thaùi ñoä ñoái vôùi ngöôøi di cö, ta phaûi xem hoï laø nhöõng con ngöôøi, chöù khoâng phaûi laø nhöõng con soá, vaø thöøa nhaän quyeàn vaø nhaân phaåm cuûa hoï trong cuoäc soáng haøng ngaøy vaø trong caùc quyeát ñònh chính trò. Caùc baïn hieåu roõ moái quan taâm lôùn cuûa toâi ñoái vôùi soá phaän thöôøng raát nghieät ngaõ cuûa nhöõng ngöôøi nhö vaäy, nhöõng ngöôøi phaàn lôùn seõ khoâng rôøi khoûi ñaát nöôùc cuûa hoï neáu hoï khoâng bò buoäc phaûi laøm nhö theá. Toâi tin raèng Maroác, nôi toå chöùc Hoäi nghò vôùi söï côûi môû vaø loøng hieáu khaùch ñaëc bieät, seõ tieáp tuïc laø moät taám göông trong coäng ñoàng quoác teá veà tình ngöôøi ñoái vôùi nhöõng ngöôøi di cö vaø nhöõng ngöôøi tò naïn, ñeå ôû ñaây, cuõng nhö ôû caùc nôi khaùc, hoï coù theå tìm thaáy söï chaøo ñoùn vaø baûo veä haøo phoùng, moät cuoäc soáng toát hôn vaø moät söï hoøa nhaäp trong phaåm giaù vaøo xaõ hoäi. Khi ñieàu kieän cho pheùp, sau ñoù hoï coù theå quyeát ñònh trôû veà nhaø trong ñieàu kieän maïng soáng hoï ñöôïc an toaøn vaø nhaân phaåm cuõng nhö quyeàn lôïi cuûa hoï ñöôïc toân troïng. Vaán ñeà di cö seõ khoâng bao giôø ñöôïc giaûi quyeát baèng caùch ñaët ra theâm caùc raøo caûn, gaây ra noãi sôï haõi cho ngöôøi khaùc hoaëc töø choái hoã trôï cho nhöõng ngöôøi mong muoán coù ñöôïc moät cuoäc soáng toát hôn cho baûn thaân vaø gia ñình hoï. Chuùng ta cuõng bieát raèng vieäc cuûng coá hoøa bình thöïc söï thoâng qua vieäc theo ñuoåi coâng baèng xaõ hoäi laø ñieàu khoâng theå thieáu ñeå söûa chöõa söï maát caân baèng kinh teá vaø baát oån chính trò, laø nhöõng ñieàu luoân coù vai troø raát lôùn trong vieäc taïo ra xung ñoät vaø ñe doïa toaøn nhaân loaïi.
Thöa Beä Haï,
Quyù vò höõu traùch, vaø caùc baïn thaân meán!
Kitoâ höõu ñaùnh giaù raát cao vò theá hoï ñöôïc daønh cho trong xaõ hoäi Maroác. Hoï muoán laøm phaàn vieäc cuûa mình trong vieäc xaây döïng moät quoác gia huynh ñeä vaø thònh vöôïng, xuaát phaùt töø söï quan taâm ñeán thieän ích chung cuûa daân toäc. Veà vaán ñeà naøy, toâi nghó ñeán coâng vieäc quan troïng cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ôû Maroác trong vieäc cung caáp caùc dòch vuï xaõ hoäi vaø trong lónh vöïc giaùo duïc, thoâng qua caùc tröôøng hoïc, môû roäng cöûa cho hoïc sinh, sinh vieân cuûa moïi heä phaùi, moïi toân giaùo, vaø moïi taàng lôùp. Ñeå taï ôn Chuùa vì taát caû nhöõng gì ñaõ hoaøn thaønh, xin cho pheùp toâi ñöôïc khuyeán khích ngöôøi Coâng Giaùo vaø taát caû caùc Kitoâ höõu trôû thaønh nhöõng ngöôøi phuïc vuï, nhöõng ngöôøi coå vuõ vaø nhöõng ngöôøi baûo veä tình huynh ñeä cuûa nhaân loaïi ôû Maroác naøy.
Thöa Beä Haï,
Quyù vò höõu traùch, vaø caùc baïn thaân meán!
Toâi caûm ôn caùc baïn vaø taát caû ngöôøi daân Maroác moät laàn nöõa vì söï chaøo ñoùn noàng nhieät vaø söï quan taâm cuûa caùc baïn.
Shukran bi-saf!
Nguyeän xin Ñaáng toaøn naêng, Nhaân Laønh vaø giaøu Loøng Thöông Xoùt, baûo veä caùc baïn vaø ban phöôùc cho Maroác! Caûm ôn caùc baïn.
(Source: Libreria Editrice Vaticana APOSTOLIC JOURNEY OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS TO MOROCCO [30-31 MARCH 2019] MEETING WITH THE MOROCCAN PEOPLE, THE AUTHORITIES, WITH CIVIL SOCIETY AND WITH THE DIPLOMATIC CORPS ADDRESS OF HIS HOLINESS Esplanade of the Hassan Tower (Rabat) Saturday, 30 March 2019)