Thaùnh Giuse boån maïng ngöôøi nguû

Thaùnh Giuse boån maïng ngöôøi nguû.

Phan Taán Thaønh

Manila (RVA 19-03-2019) - Trong kinh caàu thaùnh Giuse, sau khi ñaõ neâu leân caùc chöùc vuï maø Ngöôøi ñaûm nhaän trong töông quan vôùi Meï Maria vaø vôùi Chuùa Gieâsu (töø soá 4 ñeán soá 8), cuõng nhö tuyeân döông caùc nhaân ñöùc cuûa Ngöôøi (töø soá 9 ñeán soá 16), Giaùo hoäi keâu caàu Ngöôøi nhö laø maãu göông cho giôùi lao ñoäng vaø gia tröôûng (soá 17 vaø 18), vaø keû baûo trôï (boån maïng, quan thaày) cuûa ngöôøi soáng trinh khieát cuõng nhö nhöõng ngöôøi laäp gia ñình; nhöõng ngöôøi laàm than cô cöïc, nhöõng ngöôøi beänh taät oám ñau, nhöõng ngöôøi laâm töû, vaø keát thuùc vôùi danh hieäu laø "boån maïng cuûa Hoäi thaùnh". Chaéc chaén laø khoâng ai daùm keâu caàu Ngöôøi nhö laø boån maïng cuûa nhöõng ngöôøi nguû, bôûi vì thöôøng caùi nguû mang nghóa tieâu cöïc. Kinh thaùnh, ñaëc bieät laø Taân öôùc, ñaày nhöõng lôøi caûnh baùo caùc tín höõu haõy tænh thöùc, chöù ñöøng meâ nguû, keûo khi Chuùa quang laâm hoï seõ khoâng ñöôïc vaøo döï tieäc (xem caùc duï ngoân trong chöông 24-25 cuûa Mattheâu). Nguû töôïng tröng cho toái taêm, cheát choùc, hình aûnh cuûa toäi loãi; ñang khi caùc tín höõu laø con caùi cuûa söï saùng, caàn phaûi tænh thöùc hoaït ñoäng.

Tieác raèng ít ngöôøi nghó tôùi khía caïnh tích cöïc cuûa caùi nguû. Tin möøng coù luùc keå laïi Chuùa Gieâsu nguû, vaø ñaëc bieät thaùnh Giuse ñaõ nguû vaø nhaän ñöôïc caùc thò kieán luùc nguû. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ "quaûng caùo" cho böùc töôïng thaùnh Giuse thieáp nguû. Neáu bieát khaùm phaù giaù trò tích cöïc cuûa caùi nguû, chaéc chuùng ta coù theå keâu caàu Ngöôøi laøm boån maïng nhöõng ngöôøi nguû, cuõng nhö boån maïng "nhöõng keû mong sinh thì". Vaø chuùng ta cuõng coù theå xin Ngöôøi chuyeån caàu cho chuùng ta ñöôïc "nguû ngon" (caùch rieâng nhöõng ngöôøi maéc beänh "khoù nguû")! Chuùng ta seõ baøn hai ñieåm: 1/ Giaù trò caùi nguû theo Kinh thaùnh. 2/ Xin ôn nguû ngon.

I. Caùi nguû trong Kinh thaùnh: giaù trò tích cöïc

Dó nhieân, Kinh thaùnh (cuõng nhö vaên chöông caùc daân toäc) ñaày nhöõng lôøi chæ trích nhöõng keû meâ nguû, töôïng tröng cuûa haïng ngöôøi löôøi bieáng, voâ taâm, thieáu traùch nhieäm! Tuy vaäy, chuùng ta haõy ñi tìm nhöõng ñoaïn vaên noùi leân giaù trò tích cöïc vaø thaùnh thieâng cuûa giaác nguû. Chuùng ta seõ laàn löôït raûo qua moät voøng Cöïu öôùc vaø Taân öôùc.

A. Cöïu öôùc

Giaác nguû ñöôïc coi nhö khung caûnh thuaän tieän nhaát ñeå Thieân Chuùa maëc khaûi cho con ngöôøi. Thôøi xöa, ngöôøi ta hình dung Thieân Chuùa nhö laø Ñaáng Cao Caû, Sieâu vieät, caùch xa theá giôùi loaøi ngöôøi. Ai daùm ñeán gaàn Thieân Chuùa coù nguy cô thì seõ bò tieâu vong. Vì theá khoâng laï gì maø giaác nguû ñöôïc coi laø "moâi giôùi" ñeå Thieân Chuùa ñeán vôùi con ngöôøi vaø con ngöôøi ñeán vôùi Thieân Chuùa. Thieân Chuùa maëc khaûi yù ñònh cuûa ngaøi trong giaác nguû cuûa con ngöôøi.

Ngay töø chöông hai cuûa saùch Saùng theá, ta ñaõ thaáy Thieân Chuùa cho oâng Añam thieáp nguû, ñeå Ngaøi coù theå can thieäp döïng neân baø Eva, meï caùc chuùng sinh (St 2,21-22)[1].

Chuyeän Thieân Chuùa toû yù ñònh qua giaác nguû trôû thaønh roõ reät trong cuoäc ñôøi cuûa oâng Giacoùb (St 28,10-22). Giaác mô naøy ñöôïc Tin möøng thöù boán laáy laïi ñeå dieãn taû maàu nhieäm Nhaäp theå (Ga 1,51). Ñaëc bieät, toå phuï Giuse ñöôïc meänh danh laø ngöôøi "moäng mò" bôûi vì qua caùc giaác moäng oâng ñaõ nhaän ra yù ñònh cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi oâng vaø ñoái vôùi daân toäc (St 37,5-11).

Caäu beù Samuel ñaõ nhaän ñöôïc moät caûm nghieäm ñaëc bieät ñang khi nguû; tuy nhieân, Thieân Chuùa baøy toû yù ñònh cuûa ngaøi sau khi ñaõ ñaùnh thöùc caäu tænh daäy (1Sm 3,11-12). Nhöng khi thi haønh chöùc vuï ngoân söù, oâng Samuel ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa baøy toû yù ñònh cuûa Ngaøi ñoái vôùi vua Saul trong moät giaác moäng (1Sm 15,16). Vua Salomon ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa baùo moäng veà töông lai cuûa mình (1V 3,5-15).

Vôùi caùc saùch khoân ngoan vaø khaûi huyeàn, giaác nguû trôû neân nôi öu tuyeån ñeå Thieân Chuùa maëc khaûi yù ñònh cöùu ñoä Israel (chaúng haïn saùch Ñaniel). Giaác nguû ñöôïc coi nhö phaàn thöôûng daønh cho ngöôøi coâng chính, thay vì caùi cheát ñöôïc xem nhö aùn phaït toäi loãi.

B. Taân öôùc

Trong Taân öôùc, thaùnh Mattheâu laø taùc giaû chuù yù caùch rieâng ñeán giaác mô: Thieân Chuùa maëc khaûi yù ñònh trong giaác mô. Thieân Chuùa maëc khaûi yù ñònh choïn thaùnh Giuse laøm döôõng phuï cuûa Chuùa Cöùu theá qua giaác mô (1,20). Vieäc ñöa thaùnh gia sang laùnh naïn beân Ai caäp (2,13) vaø roài töø ñoù trôû veà Nazareth (2,19) ñöôïc Thieân Chuùa toû loä cho thaùnh Giuse qua giaác mô. Ba nhaø ñaïo só cuõng ñöôïc tieát loä ñöôøng hoài höông qua giaác mô (2,12). Thaäm chí, baø vôï quan Philatoâ cuõng nhaän ñöôïc moät tin töø trôøi trong giaác mô (Mt 27,19)

Nhö vaäy thaùnh Giuse cuõng coù ñieåm töông töï vôùi toå phuï Giuse trong Cöïu öôùc. Ñieàu khaùc bieät laø toå phuï Giuse ñaõ thuaät laïi giaác mô cho ngöôøi khaùc, coøn thaùnh Giuse giöõ kín trong loøng, chaúng noùi vôùi ai, keå caû vôùi Ñöùc Meï. Ngöôøi toû ra khoâng nhöõng laø keû thaàm laëng, maø coøn nhö keû mau maén thi haønh yù Chuùa. Nhö vaäy giaác nguû laø nôi toû loä yù Chuùa, maø cuõng laø nôi phaân ñònh, ñoùn nhaän hoaëc khöôùc töø yù Chuùa.

Tin möøng keå laïi nhieàu laàn Chuùa Gieâsu leân nuùi caàu nguyeän luùc ñeâm toái, khi moïi ngöôøi ñaõ nguû. Tuy vaäy. Tin möøng cuõng coù laàn keå laïi Chuùa nguû treân thuyeàn, ñang khi caùc moân ñeä ñang cheøo choáng vôùi baõo toá (Mt 8,24). Coù leõ yù nghóa cuûa giaác nguû naøy ñöôïc chính Chuùa giaûi thích trong duï ngoân veà ngöôøi gieo gioáng. Anh ta gieo gioáng, roài veà yeân trí naèm nguû, ñeå cho haït gioáng töï noù ñaâm boâng naûy loäc theo keá hoaïch cuûa Chuùa, ngoaøi söï tính toaùn cuûa anh. "Chuyeän Nöôùc Thieân Chuùa thì cuõng töïa nhö chuyeän moät ngöôøi vaõi haït gioáng xuoáng ñaát. Ñeâm hay ngaøy, ngöôøi aáy coù nguû hay thöùc, thì haït gioáng vaãn naûy maàm vaø moïc leân, baèng caùch naøo thì ngöôøi aáy khoâng bieát" (Mc 4,26-27).

Thaùnh Phaoloâ khoâng ngöøng nhaéc nhôû caùc tín höõu haõy tænh thöùc caàu nguyeän, ñöøng nguû meâ (1Tx 5,5-7; Rm 13,12; Ep 5,14), nhöng tieáp ñoù Ngöôøi cuõng khuyeán khích raèng: "Thieân Chuùa ñaõ khoâng ñònh cho chuùng ta phaûi chòu côn thònh noä, nhöng ñöôïc höôûng ôn cöùu ñoä, nhôø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, Ñaáng ñaõ cheát vì chuùng ta, ñeå duø thöùc hay nguû, chuùng ta cuøng soáng vôùi Ngöôøi" (1Tx 5,9-10: ñoaïn Saùch thaùnh ñoïc trong giôø Kinh Toái ngaøy thöù hai). Nhö vaäy laø chuùng ta coù theå nguû vôùi Chuùa Kitoâ, chöù ñaâu coù nguû moät mình!

Chöa heát, trong saùch Toâng ñoà coâng vuï, Thieân Chuùa ñaõ nhieàu laàn maëc khaûi cho oâng Phaoloâ ban ñeâm trong caùc thò kieán (Cv 16,9; 18,9; x. 23,11). Cuõng trong saùch ñoù, ta thaáy nhieàu laàn thieân söù cuûa Chuùa hoaït ñoäng vaøo ban ñeâm (Cv 5, 19; 12, 7; 27, 23)!

Duø sao, thaùnh Phaoloâ ñaõ du nhaäp moät thuaät ngöõ môùi vaøo vaên chöông Kitoâ giaùo, ñoù laø: nhöõng ngöôøi ly traàn (qua ñôøi) ñöôïc goïi laø nhöõng ngöôøi "an giaác" (koimethentes: 1Tx 4,13-17), nghóa laø nhöõng ngöôøi nguû, chôø Ñöùc Kitoâ ñaùnh thöùc daäy (nghóa laø cho choãi daäy). Töø ñoù nôi mai taùng caùc tín höõu ñöôïc goïi laø koimeterium: phoøng nguû (dòch ra tieáng Anh laø "cemetery"), chöù khoâng phaûi laø necropolis theo vaên hoùa Hy laïp hay "nghóa ñòa" theo vaên hoùa Vieät Nam.

II. Xin ôn nguû ngon

Töø nhöõng suy tö treân ñaây, chuùng ta nhaän ra yù nghóa thaàn hoïc cuûa giaác nguû. Giaác nguû laø nôi Thieân Chuùa maëc khaûi yù ñònh cuûa Ngaøi. Ñieàu naøy môøi goïi chuùng ta haõy ruùt lui vaøo nôi tónh mòch thanh vaéng ñeå laéng nghe tieáng Chuùa.

Maët khaùc, giaác nguû coøn bieåu loä thaùi ñoä tín thaùc cuûa ngöôøi tín höõu, phoù thaùc moïi söï trong tay Chuùa. Thaùi ñoä naøy laø moät aân hueä maø chuùng ta haõy khieâm toán caàu xin caùch thöôøng xuyeân chöù khoâng phaûi chæ khi naøo traèn troïc maát nguû. Taâm tình naøy ñöôïc bieåu loä nôi nhieàu thaùnh vònh. Chaúng haïn thaùnh vònh 127 (1-2): "Ví nhö Chuùa chaúng xaây nhaø, thôï neà vaát vaû cuõng laø uoång coâng. Thaønh kia maø Chuùa khoâng gìn giöõ, uoång coâng ngöôøi traán thuû canh ñeâm. Baïn coù thöùc khuya hay daäy sôùm, khoù nhoïc laøm aên cuõng hoaøi coâng. Coøn keû ñöôïc Chuùa thöông daàu coù nguû, Ngöôøi vaãn ban cho ñuû tieâu duøng", hoaëc thaùnh vònh 131 (caâu 2-3): "Nhö treû thô neùp mình loøng meï, trong con, hoàn laëng leõ an vui. Caäy vaøo Chuùa, Israel ôi, töø nay ñeán maõi muoân ñôøi muoân naêm". Khoâng laï gì maø vaøo giôø Kinh toái I caùc ngaøy chuùa nhaät vaø leã troïng, phuïng vuï ñaõ ñoïc thaùnh vònh 4, goùi gheùm caùc taâm tình aáy: "Haõy run sôï vaø ñöøng phaïm toäi nöõa, treân giöôøng naèm, suy nghó vaø laëng thinh. Haõy tieán daâng leã teá nhö luaät truyeàn, vaø tin töôûng vaøo Chuùa. Bieát bao keû noùi raèng: Ai seõ cho ta thaáy haïnh phuùc? Laïy Chuùa, xin toûa aùnh toân nhan Ngaøi treân chuùng con. Chuùa ban xuoáng loøng con nhieàu hoan laïc hôn khi thieân haï ñöôïc muøa, luùa röôïu ñaày dö. Thö thaùi bình an vöøa naèm con ñaõ nguû, vì chæ coù mình Ngaøi, laïy Chuùa, ban cho con ñöôïc soáng yeân haøn" (Tv 4, 5-9). Thöïc ra tö töôûng naøy ñaõ ñöôïc noùi trong moät thaùnh vònh lieàn tröôùc ñoù: "Toâi naèm xuoáng vaø toâi thieáp nguû, roài thöùc daäy, vì Chuùa ñôõ naâng toâi. Toâi chaúng coøn phaûi sôï luõ ngöôøi ñoâng voâ soá ñang vaây boïc quanh toâi" (Tv 3,6-7). Ñeå keát thuùc, xin theâm moät lôøi caàu nguyeän nöõa trích töø thaùnh vònh ñoïc vaøo kinh toái ngaøy thöù naêm: "Con chuùc tuïng Chuùa haèng thöông chæ daïy, ngay caû ñeâm tröôøng, loøng daï nhaén nhuû con. Con luoân nhôù coù Ngaøi tröôùc maët, ñöôïc Ngaøi ôû beân, chaúng nao nuùng bao giôø. Vì theá taâm hoàn con möøng rôõ, vaø loøng daï haân hoan, thaân xaùc con cuõng nghæ ngôi an toaøn" (Tv 15,7-9).

Ñeán ñaây, chuùng ta coù theå yeân trí keát luaän: "Thaùnh Giuse laø boån maïng nhöõng ngöôøi nguû, caàu cho chuùng con".

- - - - - - -

[1] Giaû nhö oâng môû maét thì oâng seõ phaûn öùng theá naøo!

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page