Phoûng vaán Ñöùc cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng
veà vaán ñeà di daân taïi Vieät Nam
Phoûng vaán Ñöùc cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng veà vaán ñeà di daân taïi Vieät Nam.
Thöïc hieän: Vaên Yeân, SJ
Saøigoøn (Vat. 18-03-2019) - Di daân laø moät hieän töôïng toaøn caàu, trong ñoù coù Vieät Nam. Sau ñaây chuùng toâi xin gôûi ñeán quyù vò cuoäc phoûng vaán veà vaán ñeà di daân vôùi Ñöùc cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng, chuû tòch Uyû ban Muïc vuï Di daân, tröïc thuoäc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam.
Link audio phoûng vaán: https://youtu.be/5jRUQfoBeuE
1. Di daân ngaøy caøng trôû neân ñieàu bình thöôøng vì nhu caàu cuoäc soáng vaø coâng aên vieäc laøm, xin Ñöùc Cha cho bieát Giaùo Hoäi Vieät Nam ñang daán thaân theá naøo cho hieän töôïng xaõ hoäi naøy?
Ñöùc cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng: Veà vieäc Giaùo Hoäi Vieät Nam ñang daán thaân theá naøo cho Muïc vuï Di daân, toâi xin noùi 2 ñieåm:
1) Tröôùc heát, veà Toå chöùc Muïc vuï Di daân:
Töø sau naêm 2000, laøn soùng di daân noäi ñòa cuûa Vieät Nam taêng leân raát nhieàu.
Naêm 2007, UÛy ban Muïc vuï Di Daân ñaõ ñöôïc thaønh laäp vôùi 3 coâng vieäc:
(1) Muïc vuï di daân noäi ñòa;
(2) Muïc Vuï Di Daân cho ngöôøi Vieät ra nöôùc ngoaøi laøm vieäc;
(3) Muïc Vuï Di Daân cho ngöôøi nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam.
Nhieäm kyø 2007-2013 : Ñöùc Hoàng Y G.B. Phaïm Minh Maãn laø chuû tòch
Nhieäm kyø 2013-2016: Ñöùc Toång Giuse Nguyeãn Chí Linh laø chuû tòch
Nhieäm kyø 2016-2019: Ñöùc Cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng laø chuû tòch
Hieän nay, UÛy Ban Muïc Vuï Di Daân tieáp tuïc:
- hoaøn thaønh Vaên baûn Höôùng daãn Muïc vuï Di daân ñeå Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam pheâ chuaån chính thöùc sau 2 naêm thöû nghieäm vaøo thaùng 10 naêm 2019 saép tôùi;
- hoaøn thieän cô caáu toå chöùc MV Di Daân;
- taùi cô caáu trang web Muïc vuï Di Daân;
2) Thöù hai veà Nhöõng sinh hoaït cuûa UÛy Ban Di Daân
UÛy Ban Muïc Vuï Di Daân ñang coá gaéng tìm ra nhieàu phöông caùch thích hôïp chaêm lo ñôøi soáng cho ngöôøi di daân, vôùi 2 ñieåm:
(1) Tröôùc heát veà Muïc vuï toân giaùo
- Toå chöùc caùc buoåi ñoïc kinh toái taïi caùc phoøng troï theo khu vöïc.
- Haèng naêm toå chöùc Leã Boån Maïng, Tónh taâm Muøa Voïng vaø Muøa Chay.
- Caùc khoaù Giaùo Lyù Hoân Nhaân vaø Döï Toøng.
- Caùc buoåi hoïc hoûi veà ñôøi soáng ñöùc tin, veà vaên kieän Höôùng daãn Muïc vuï Di Daân.
- Cuoái cuøng, Tö vaán ñôøi soáng thieâng lieâng cho caùc baïn treû di daân gaëp khoù khaên.
(2) Keá ñeán veà Muïc vuï baùc aùi xaõ hoäi
- Caùc khoaù hoïc kyõ naêng soáng; caùc lôùp tö vaán taâm lyù, höôùng nghieäp.
- Caùc khoaù hoïc veà phoøng choáng laïm duïng tình duïc nôi caùc phoøng troï.
- Caùc traïi heø caáp lieân xöù vaøo caùc dòp leã lôùn.
- Caùc buoåi gaëp gôõ ñoàng höông di daân theo töøng mieàn haèng naêm.
- Phoøng khaùm chöõa beänh mieãn phí; cung caáp nöôùc saïch; caùc lôùp hoïc mieãn phí cho con em di daân ngheøo.
2. Vaên kieän höôùng daãn muïc vuï di daân ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh vaø coâng boá naêm 2017, xin Ñöùc Cha cho vieäc trieån khai vaø thöïc hieän Vaên kieän naøy nhö theá naøo? Vaø neáu ñaõ coù nhöõng löôïng giaù sô boä, xin Ñöùc Cha cho bieát keát quaû theá naøo vaø ñieàu gì caàn chænh ñieàu neáu coù?
Ñöùc cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng:
(1) Tröôùc heát Toùm taét vaøi neùt hình thaønh Vaên kieän Höôùng daãn muïc vuï di daân
Thaùng 10 naêm 2015, hình thaønh Baûn döï thaûo 1.
Thaùng 08 naêm 2016, hình thaønh Baûn döï thaûo 2.
Thaùng 10 naêm 2017, Baûn döï thaûo 3 ñaõ hoaøn thaønh, ñöôïc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam pheâ duyeät, cho pheùp aùp duïng thöû nghieäm 2 naêm.
(2) Thöù hai, Veà löôïng giaù sô boä:
Tröôùc heát, Vaên baûn Höôùng Daãn Muïc Vuï Di Daân ñaõ ñöôïc gôûi tôùi cho caùc linh muïc cuûa 26 giaùo phaän. Ñoàng thôøi vaên baûn naøy cuõng ñöôïc phoå bieán treân trang web cuûa UÛy Ban Muïc Vuï Di Daân.
Sau ñoù, Ban Muïc Vuï Di Daân caùc giaùo phaän cuõng ñaõ gôûi nhöõng yù kieán ñoùng goùp veà vieäc aùp duïng vaên baûn Höôùng daãn Muïc vuï Di Daân.
Tieáp ñeán, UÛy Ban Di Daân ñaõ nhôø Phoù Giaùo sö Tieán só Nguyeãn Ñöùc Loäc thuoäc Ñaïi hoïc Khoa hoïc Xaõ hoäi vaø Nhaân vaên Saøigoøn cuøng Nhoùm nghieân cöùu ñôøi soáng xaõ hoäi (Social Life) thieát keá moät öùng duïng (apps) treân smartphone ñeå thöïc hieän khaûo saùt thöïc traïng di daân taïi Saøi Goøn.
ÖÙng duïng naøy lieân keát vôùi trang web ican.com.vn, nôi cung caáp thoâng tin veà söùc khoûe, giaùo duïc, an sinh xaõ hoäi, caùc toå chöùc hoã trôï, tö vaán phaùp luaät...
Cuoái cuøng, döï kieán vaøo dòp Hoäi nghò Di Daân Toaøn Quoác seõ toå chöùc vaøo thaùng 5 naêm 2019 saép tôùi, UÛy Ban Di Daân seõ laéng nghe yù kieán ñoùng goùp moät laàn nöõa cuûa caùc linh muïc, doøng tu ñaëc traùch di daân, ñeå hình thaønh vaên baûn Höôùng daãn Muïc Vuï Di Daân hoaøn chænh sau 2 naêm thöû nghieäm, vaø seõ trình Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam pheâ duyeät chính thöùc vaøo thaùng 10 naêm 2019 saép tôùi.
3. Ñaây laø moät vaán ñeà lôùn khoâng deã ñeå coù moät söï hôïp taùc ñoàng boä, vôùi tö caùch Chuû tòch UÛy ban Muïc vuï Di daân thuoäc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, xin Ñöùc Cha cho bieát veà nhöõng böôùc cuï theå ñaõ laøm ñöôïc mang tính coäng taùc lieân giaùo phaän giöõa caùc beân: Ñaïi dieän Giaùo hoäi nôi ñi vaø nôi ñeán cuøng vôùi söï hôïp taùc cuûa chính ñöông söï di daân, vaø coù theå coù beân daân söï nöõa?
Ñöùc cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng: Muïc vuï Di daân laø moät vaán ñeà lôùn ñoøi coù moät söï hôïp taùc ñoàng boä veà nhieàu maët. ÔÛ ñaây, toâi xin noùi 2 ñieåm:
a) Ñieåm thöù nhaát, ôû caáp Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, hình thaønh chöông trình "Ca-Di-Truyeàn" (nghóa laø phoái hôïp ba UÛy ban: Caritas, Di Daân vaø Truyeàn Giaùo). Ba Giaùm Muïc chuû tòch cuûa caùc ban UÛy Ban naøy (Ñöùc cha Toâma Vuõ Ñình Hieäu, UÛy Ban Caritas; Ñöùc cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng, UÛy Ban Di Daân; vaø Ñöùc cha Alphonsoâ Nguyeãn Höõu Long, UÛy Ban Truyeàn giaùo) ñaõ gaëp gôõ vaø thoáng nhaát lieân keát ñeå thöïc hieän vieäc Loan Baùo Tin Möøng.
b) Tieáp ñeán, Muïc vuï Di daân bao goàm 2 khía caïnh lôùn: laø khía caïnh toân giaùo vaø khía caïnh xaõ hoäi. Taïi Vieät Nam, Muïc vuï Di daân chæ taäp trung ñöôïc nhieàu vaøo khía caïnh toân giaùo (lo cho ñôøi soáng thieâng lieâng, bí tích, ñaïo ñöùc...); coøn khía caïnh xaõ hoäi, nhö coâng ñoaøn, coâng aên vieäc laøm, nhöõng an toaøn xaõ hoäi... hoaøn toaøn thuoäc veà Nhaø Nöôùc. Veà khía caïnh xaõ hoäi, Giaùo Hoäi chæ lo ñöôïc moät vieäc laø "baùc aùi töø thieän" qua Ban Caritas.
Hieän nay, Muïc vuï Di daân taïi Vieät Nam cuõng ñang coá gaéng thöïc hieän 4 coâng vieäc do Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñeà xuaát ñeå lo cho di daân, ñoù laø: "ñoùn tieáp - baûo veä - phaùt trieån - hoäi nhaäp".
4. Moät caùch cuï theå taïi Toång giaùo phaän Saøi Goøn, xin Ñöùc Cha cho bieát veà öu tö vaø kyø voïng cuûa Ñöùc Cha cho ñôøi soáng ñöùc tin cuûa ngöôøi di daân. Thaùch ñoá lôùn nhaát veà phöông dieän muïc vuï laø gì?
Ñöùc cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng: Hieän nay, Saøi Goøn coù 8 trieäu cö daân, trong ñoù coù 700 ngaøn ngöôøi Coâng giaùo. Ngoaøi ra coù theâm 5 trieäu di daân noäi ñòa töø caùc thaønh phoá khaùc ñeán Saøigoøn ñeå sinh soáng, laøm vieäc vaø hoïc taäp. Trong soá 5 trieäu di daân naøy, coù hôn 300 ngaøn di daân Coâng giaùo. Nhö vaäy, Saøigoøn coù 13 trieäu daân, trong ñoù coù hôn 1 trieäu Coâng giaùo, chieám 7.6%.
Ñeå ñoùn tieáp hôn 5 trieäu di daân nhaäp cö naøy, Thaønh phoá ñang ñöôïc môû roäng ra boán höôùng Ñoâng, Taây, Nam, Baéc. Rieâng veà Giaùo phaän, ñeå ñoùn tieáp 300 ngaøn di daân Coâng giaùo, Giaùo phaän Saøigoøn döï tính thaønh laäp 50 giaùo ñieåm, moãi giaùo ñieåm seõ ñoùn tieáp khoaûng 6,000 di daân Coâng giaùo.
Hieän nay, sau 3 naêm, Giaùo phaän ñaõ mua ñöôïc 22 mieáng ñaát, ñeå thaønh laäp 22 giaùo ñieåm (trong töông lai seõ trôû thaønh nhöõng giaùo xöù).
Ngoaøi ra, thaùch ñoá lôùn nhaát veà phöông dieän muïc vuï laø "coù nhaân söï vaø ñaøo taïo nhaân söï" vaø vieäc phoái hôïp giöõa caùc thaønh phaàn trong giaùo phaän (linh muïc, tu só, giaùo daân) ñeå chaêm lo cho anh chò em di daân.
5. Hieän nay coù raát nhieàu lao ñoäng treû ñi nöôùc ngoaøi ñeå hoïc haønh vaø möu sinh, UÛy ban Muïc vuï Di daân vaø caùc vò chuû chaên coù theå ñoàng haønh vôùi caùc tín höõu xa queâ naøy theá naøo?
Ñöùc cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng:
- UÛy Ban Muïc Vuï Di Daân Vieät Nam cuõng ñaõ lieân heä vôùi UÛy Ban Di Daân cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc caùc nöôùc nhö Haøn Quoác, Nhaät, Malaysia, Ñaøi Loan, Campuchia, Thaùi Lan..., nôi coù caùc di daân Vieät Nam ñeán laøm vieäc vaø hoïc taäp. Muïc ñích lieân heä giöõa UÛy Ban Di Daân giöõa 2 nöôùc laø giuùp caùc anh chò em di daân Vieät Nam ñöôïc oån ñònh vaø hoäi nhaäp vaøo Giaùo Hoäi nôi ñeán.
- Ñaïi hoäi Di Daân Vieät Nam Toaøn Quoác vöøa qua vaøo thaùng 9 naêm 2018 taïi Saøigoøn, cuõng ñaõ môøi ñaïi dieän cuûa UÛy Ban Di Daân Nhaät Baûn, Haøn Quoác, Phi Luaät Taân, Phaùp, Ñöùc, YÙ, vaø ñaïi dieän nhoùm ngoân ngöõ tieáng Anh bao goàm caùc nöôùc khaùc... ñeán tham döï. Trong ñaïi hoäi naøy, döïa treân neàn taûng cuûa vaên kieän Höôùng daãn Muïc vuï Di daân, moïi ngöôøi ñaõ baøn thaûo vaø chia seû nhöõng kinh nghieäm trong vieäc giuùp ñôõ anh chò em di daân.
- Haèng naêm, UÛy Ban Di Daân cuõng göûi caùc linh muïc vaøo Muøa Voïng Giaùng Sinh, Muøa Chay Phuïc Sinh, ñeán caùc coäng ñoaøn di daân Vieät Nam taïi haûi ngoaïi, ñeå thaêm vieáng, tö vaán, daâng leã, giaûi toäi.
Veà vieäc keát hoân vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi, ñang ñöôïc UÛy Ban Di Daân quan taâm giuùp ñôõ; ñaëc bieät vôùi söï hoã trôï cuûa caùc Tu só Vieät Nam coù coäng ñoaøn ôû quoác gia nôi ñeán, caùc tu só giuùp vieäc tö vaán, daïy giaùo lyù...
- Cuoái cuøng, UÛy Ban Di Daân ñang coá gaéng thaønh laäp nhöõng Vaên phoøng Di Daân taïi caùc nöôùc vôùi söï ñoàng yù vaø thoáng nhaát cuûa UÛy Ban Di Daân 2 nöôùc. Ví duï, hieän nay ñang hình thaønh Vaên phoøng Di Daân Vieät Nam taïi Tokyo (Nhaät Baûn).
6. Neáu ñöôïc, xin Ñöùc Cha cho bieát keá hoaïch laâu daøi mang tính chieán löôïc hay vieãn caûnh cuûa Uyû ban Muïc vuï Di daân?
Ñöùc cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng: Veà keá hoaïch laâu daøi mang tính chieán löôïc hay vieãn caûnh cuûa Uyû ban Muïc vuï Di daân, coù theå toùm goïn trong 3 ñieåm chính:
(1) Tröôùc heát veà thoâng tin
- Ñieàu quan troïng nhaát laø phaûi bieát ñöôïc thöïc traïng di daân nhaèm coù nhöõng keá hoaïch muïc vuï thích öùng (nhö nôi aên ôû, laøm vieäc, nhu caàu...).
- Beân caïnh ñoù, anh chò em di daân cuõng caàn bieát nhöõng thoâng tin toân giaùo vaø xaõ hoäi ôû nôi ñeán nhaèm giuùp hoï deã daøng oån ñònh vaø hoäi nhaäp cuoäc soáng.
- Trang web mucvudidan.com cuûa UÛy Ban Muïc Vuï Di Daân caàn caäp nhaät lieân tuïc ñeå cung caáp nhöõng thoâng tin chính xaùc vaø caàn thieát.
(2) Tieáp ñeán, Ñaøo taïo nhaân söï
Caàn coù nhöõng nhaân söï ñöôïc ñaøo taïo ñeå laøm vieäc taïi Vaên phoøng Di Daân taïi Vieät Nam thuoäc caáp giaùo phaän, caáp Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, vaø taïi Vaên phoøng Di Daân haûi ngoaïi.
(3) Cuoái cuøng, phoái hôïp ñeå phuïc vuï moãi ngaøy toát hôn
a) Tröôùc heát, Taïi Vieät Nam:
- Caáp Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam, phoái hôïp chöông trình "Ca-Di-Truyeàn" cuûa 3 uûy ban Caritas, Di daân vaø Truyeàn giaùo.
- Caáp giaùo phaän, phoái hôïp giöõa Ban Muïc Vuï Di daân vaø caùc Doøng tu, caùc giaùo xöù, caùc ñoaøn theå toâng ñoà giaùo daân.
b) Tieáp ñeán, Taïi haûi ngoaïi:
Phoái hôïp 2 UÛy Ban Di Daân thuoäc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc cuûa 2 quoác gia: caàn coù nhöõng ngöôøi ñaïi dieän chính thöùc cuûa 2 quoác gia, nhaèm giuùp nhöõng anh chò em di daân hoäi nhaäp vaøo moâi tröôøng Giaùo Hoäi nôi ñeán, höôùng ñeán 4 muïc tieâu: "ñoùn tieáp - baûo veä - phaùt trieån - hoäi nhaäp".
7. Chuùng con xin chaân thaønh caûm ôn Ñöùc Cha!