Nhaän ñònh cuûa chuyeân vieân Vatican
veà phaûn öùng cuûa Toøa Thaùnh
ñoái vôùi vieäc keát toäi Ñöùc Hoàng Y George Pell
taïi Toøa AÙn daân luaät Melbourne
Nhaän ñònh cuûa chuyeân vieân Vatican veà phaûn öùng cuûa Toøa Thaùnh ñoái vôùi vieäc keát toäi Ñöùc Hoàng Y George Pell taïi Toøa AÙn daân luaät Melbourne.
Vuõ Vaên An
Melbourne (VietCatholic News 04-03-2019) - Nhieàu ngöôøi thaéc maéc cung caùch Toøa Thaùnh tuyeân boá veà vuï Ñöùc Hoàng Y George Pell bò toaø aùn Melbourne keát toäi laïm duïng tình duïc moät thieáu nam. Tuyeân boá chính thöùc khoâng noùi ñeán, nhöng Twitter vaø baûn tin cuûa Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh sau ñoù xaùc nhaän ngaøi ñaõ khoâng coøn laø toång tröôûng kinh teá cuûa Toøa Thaùnh vaø ñang bò Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin ñieàu tra. Andrea Gagliarducci, moät thaàn hoïc gia ñoàng thôøi laø moät chuyeân gia kyø cöïu veà noäi tình Toøa Thaùnh Vatican, ngaøy 4 thaùng Ba naêm 2019, ñaõ coù baøi treân mondayvatican.com töïa laø "Pope Francis, and the Church under attack" ñeå giaûi thích phaàn naøo lyù leõ cuûa vieäc naøy.
Môøi baïn ñoïc cuøng ñoïc:
Cung caùch Toøa Thaùnh phaûn öùng ñoái vôùi vieäc keát toäi sô thaåm Ñöùc Hoàng Y Pell vì laïm duïng caùc vò thaønh nieân laø moät daáu baùo hieäu. Trong moät tuyeân boá, Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh nhaán maïnh raèng mình heát söùc toân troïng toøa aùn UÙc, nhöng ñoàng thôøi caàn löu yù raèng Ñöùc Hoàng Y Pell voán luoân tuyeân boá ngaøi voâ toäi, vaø ñang chôø toøa phaù aùn.
Toøa Thaùnh cuõng xaùc nhaän caùc bieän phaùp voán ñaõ ñang ñöôïc thi haønh: Ñöùc Hoàng Y Pell khoâng theå coâng khai thi haønh thöøa taùc vuï linh muïc cuûa ngaøi vaø phaûi traùnh baát cöù loaïi tieáp xuùc naøo vôùi caùc vò thaønh nieân.
Trong cuøng baûn tuyeân boá aáy, khoâng nhaéc ñeán vieäc Ñöùc Hoàng Y khoâng coøn laø boä tröôûng Vaên Phoøng Kinh Teá nöõa. Chæ ñeán toái ngaøy 26 thaùng Hai naêm 2019 vaø sau ñoù, trong baûn tin cuûa Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh, OÂng Alessandro Gisotti, Giaùm Ñoác laâm thôøi cuûa Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh, môùi xaùc nhaän raèng Ñöùc Hoàng Y Pell khoâng coøn giöõ chöùc vuï cuûa ngaøi trong Giaùo Trieàu Roâma nöõa.
Caùc ñoäng thaùi treân roõ raøng cho thaáy ñaâu laø phöông thöùc cuûa Toøa Thaùnh trong vuï xöû naøy. Moät phöông thöùc hoaøn toaøn beânh vöïc Ñöùc Hoàng Y Pell.
Caùc bieän phaùp "ñöôïc xaùc nhaän" cho ngaøi khoâng ñöôïc coâng boá cho coâng chuùng, nhöng thöïc söï laø caùc bieän phaùp phoøng hôø luoân ñöôïc aùp duïng trong tröôøng hôïp ñieàu tra, ñeå traùnh vieäc söûa baäy (tampering) baèng chöùng vaø khai thaùc cuûa giôùi truyeàn thoâng. Töø luùc trôû veà UÙc, Ñöùc Hoàng Y Pell ñaõ khoâng coù cuoäc tieáp xuùc naøo vôùi caùc vò thaønh nieân, ñeå traùnh ngôø vöïc; cuõng khoâng cöû haønh Thaùnh Leã nôi coâng coäng, ñeå traùnh aùp löïc cuûa giôùi truyeàn thoâng.
Vieäc heát nhieäm kyø trong chöùc vuï cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell khoâng ñöôïc loàng vaøo tuyeân boá chính thöùc ñeå traùnh caûm töôûng cho raèng vieäc keát thuùc naøy coù lieân quan ñeán vieäc keát toäi. Thöïc vaäy, noù laø moät ñoäng thaùi thoâng thöôøng. Nhieäm kyø 5 naêm laøm boä tröôûng kinh teá cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell chaám döùt vaøo ngaøy 24 thaùng Hai. Theâm vaøo ñoù, Ñöùc Hoàng Y Pell ñaõ 77 tuoåi, vaø do ñoù ngaøi ñaõ quaù 2 naêm so vôùi tuoåi veà höu.
Vieäc xaùc nhaän raèng chöùc vuï cuûa ngaøi trong Giaùo Trieàu ñaõ keát thuùc ñaõ ñöôïc coâng boá vaøo buoåi toái coù phaàn chaéc laø muoán chöùng minh raèng ñaây laø moät söï kieän bình thöôøng. Treân thöïc teá, Vaên phoøng Baùo chí Toøa Thaùnh khoâng bao giôø phaùt haønh moät baûn tin khi heát nhieäm kyø, cuõng nhö khi moät nhieäm vuï ñöôïc xaùc nhaän. Caùc baûn tin chæ ñöôïc phaùt haønh vôùi caùc boå nhieäm môùi. Vaø cuoäc boå nhieäm môùi naøy khoâng bao giôø dieãn ra. Vaên phoøng phuï traùch kinh teá hieän khoâng coù boä tröôûng.
Phöông thöùc cuûa Toøa Thaùnh ñoái vôùi tröôøng hôïp cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell cuõng cho thaáy cam keát baûo veä Toøa thaùnh nhö moät ñònh cheá. Vaø ñieàu naøy khoâng neân ñöôïc coi nhö moät ñieàu ñöông nhieân, neáu chòu xem xeùt caùc cuoäc ñaøm ñaïo taïi hoäi nghò thöôïng ñænh veà Baûo veä treû vò thaønh nieân trong Giaùo hoäi maø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ trieäu taäp.
Töø ngaøy 21 thaùng 2 ñeán 24 thaùng 2 naêm 2019, caùc chuû tòch cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc töø khaép nôi treân theá giôùi ñaõ tuï hoïp trong moät tinh thaàn gaàn nhö Thöôïng hoäi ñoàng, laéng nghe ba cuoäc noùi chuyeän moãi ngaøy vaø nghæ giaûi lao vaø khoâng gian roäng lôùn ñeå suy ngaãm. Caùc giaùm muïc ñaõ noùi veà tính khaû tín, veà söï caàn thieát Giaùo hoäi phaûi laø moät nôi an toaøn cho treû em, veà caûm giaùc toäi loãi trong vieäc che ñaäy söï laïm duïng.
Vaøo cuoái ba ngaøy thaûo luaän naøy, moät nghi thöùc saùm hoái ñaõ ñöôïc cöû haønh. Vaøo cuoái buoåi phuïng vuï naøy, caùc Giaùm muïc thuù nhaän raèng hoï ñaõ che ñaäy söï laïm duïng vaø hoï ñaõ khoâng laéng nghe caùc naïn nhaân vaø caàu xin Chuùa cho mình khaû naêng quaûn lyù toát hôn nhöõng tình huoáng naøy trong töông lai.
Ñöùc Hoàng Y Reinhard Marx thaäm chí coøn yeâu caàu duyeät laïi quyeàn giöõ bí maät cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng. Vaán ñeà naøy raát gai goùc vaø thaäm chí bò höôùng daãn sai laàm. Bí maät giaùo hoaøng khoâng phaûi laø veà thuû tuïc hình söï. Noù ñöôïc quy ñònh bôûi Secreta Continere, moät töï saéc. Ñoaïn ñaàu tieân cuûa töï saéc naøy quy ñònh roõ raøng raèng bí maät giaùo hoaøng bao truøm moïi ñieàu lieân quan ñeán vieäc soaïn thaûo moät vaên kieän giaùo hoaøng; caùc hoaït ñoäng cuûa Boä Giaùo lyù Ñöùc tin, goàm caû caùc caùo buoäc veà toäi aùc choáng laïi ñöùc tin, caùc phieân xöû vaø caùc phaùn quyeát; vaø caû vieäc boå nhieäm caùc Hoàng Y, caùc giaùm muïc vaø moïi vaán ñeà maø Ñöùc Giaùo Hoaøng, moät Hoàng Y hoaëc moät vò ñaïi dieän Ñöùc Giaùo Hoaøng cho laø thích hôïp.
Bí maät giaùo hoaøng khoâng phaûi laø veà caùc döõ kieän laïm duïng. Noù laø veà caùc thuû tuïc, vaø, khi ñöôïc yeâu caàu, thì phaàn lôùn laø vì caàn phaûi baûo ñaûm sao cho moät phieân toøa ñöôïc coâng baèng vaø duy trì ñöôïc nguyeân taéc naøy: ngöôøi ta ñöôïc voâ toäi cho ñeán khi bò chöùng minh laø coù toäi.
Vôùi baøi phaùt bieåu cuoái cuøng, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ sau cuøng ñaõ yeâu caàu coù söï bình thaûn (equanimity) hôn khi ñoái dieän vôùi caùc vaán ñeà naøy, do ñoù phaàn naøo ñaõ thay ñoåi quan ñieåm cuûa caùc giaùm muïc trong hoäi nghò.
Baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ chuyeån töø lôøi khen ngôïi caùc phöông tieän truyeàn thoâng - Ñöùc Toång Giaùm Muïc Charles J. Scicluna noùi tröôùc cuoäc hoïp raèng caùc phöông tieän truyeàn thoâng laø moät phaàn ñoái vôùi vieäc giaûi quyeát laïm duïng - qua caùch tieáp caän caân baèng hôn, chuû yeáu nghieâng veà phía Giaùo hoäi nhö moät ñònh cheá.
Hai cöïc ñöôïc ñöa ra bôûi hai baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng
Noùi chuyeän vôùi Giaùo Trieàu Roâma ngaøy 21 thaùng 12 naêm 2018, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ caûm ôn caùc phöông tieän truyeàn thoâng, "caùc phöông tieän ñaõ trung thöïc vaø khaùch quan vaø tìm caùch vaïch maët nhöõng keû saên moài naøy vaø laøm cho tieáng noùi cuûa caùc naïn nhaân cuûa hoï ñöôïc nghe thaáy. Ngay caû khi chæ lieân quan ñeán moät tröôøng hôïp laïm duïng ñôn nhaát (moät ñieàu töï noù quaùi dò), Giaùo hoäi cuõng yeâu caàu ngöôøi ta ñöøng im laëng maø phaûi ñöa noù ra aùnh saùng moät caùch khaùch quan, vì tai tieáng lôùn hôn trong vaán ñeà naøy laø vieäc che giaáu söï thaät".
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ cuõng cho bieát: Moät soá ngöôøi trong Giaùo hoäi ñoå cho moät soá chuyeân gia truyeàn thoâng, caùo buoäc hoï laøm ngô phaàn lôùn caùc tröôøng hôïp laïm duïng khoâng do caùc giaùo só thöïc hieän - soá lieäu thoáng keâ noùi tôùi hôn 95% - vaø caùo buoäc hoï ñaõ coá yù muoán gaây aán töôïng sai laàm raèng caùi aùc naøy chæ aûnh höôûng ñeán moät mình Giaùo Hoäi Coâng Giaùo maø thoâi".
Trong baøi phaùt bieåu cuoái cuøng cuûa hoäi nghò thöôïng ñænh choáng laïm duïng naøy, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ ñeà caäp ñeán nhöõng ñieàu naøy caùch khaùc. "nhö theá, thôøi gian ñaõ ñeán, ñeå cuøng nhau taän dieät caùi aùc naøy khoûi cô theå nhaân loaïi cuûa chuùng ta baèng caùch tieáp nhaän moïi bieän phaùp caàn thieát hieän coù ôû bình dieän quoác teá vaø caùc bình dieän giaùo hoäi. Ñaõ ñeán luùc tìm ra moät traïng thaùi quaân bình chính xaùc cuûa moïi giaù trò hieän haønh vaø cung caáp caùc chæ thò thoáng nhaát cho Giaùo hoäi, traùnh hai thaùi cöïc cuûa moät 'chuû nghóa duy phaùp lyù' (justicialism) do maëc caûm toäi loãi trong quaù khöù vaø aùp löïc truyeàn thoâng taïo ra, vaø hình thöùc beânh vöïc khoâng ñoái ñaàu vôùi caùc nguyeân nhaân vaø haäu quaû cuûa nhöõng toäi aùc nghieâm troïng naøy".
Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ maëc nhieân thöøa nhaän söï hieän höõu cuûa aùp löïc truyeàn thoâng vaøo thôøi ñieåm ñoù. Baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ baây giôø ñaõ ñi xa hôn. Ngaøi ñoùng khung vuï tai tieáng laïm duïng vaøo moät khung caûnh roäng lôùn hôn, nhìn vaøo caùc soá lieäu theá giôùi veà laïm duïng treû vò thaønh nieân, do ñoù nhaán maïnh raèng caùc vuï tai tieáng laïm duïng khoâng chæ coù trong Giaùo hoäi. Vaø ngaøi cuõng nhaán maïnh söï caàn thieát phaûi xöû lyù vaán ñeà ôû bình dieän quoác teá, trong khi laøm saùng toû nhieàu bieän phaùp maø Giaùo hoäi ñaõ ñöa vaøo aùp duïng.
Nhöõng lôøi naøy raát quan troïng, ñaëc bieät ñoái vôùi caùc giaùm muïc caûm thaáy baát coâng khi bò buoäc toäi baèng nhöõng ñieàu hoï chöa bao giôø laøm. Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, do ñoù, chaéc chaén ñaõ nhìn thaáy söï caàn thieát phaûi taùi caân baèng caâu chuyeän.
Söï caân baèng caàn thieát naøy laø neàn taûng cuûa phöông thöùc Toøa Thaùnh duøng ñoái vôùi tröôøng hôïp cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell. Seõ coù moät phieân toøa giaùo luaät, nhö döï kieán moät khi coù baûn aùn coù toäi. Nhöng khoâng ai ôû haøng nguõ cao nhaát cuûa Giaùo hoäi seõ bò boû rôi mieãn laø hoï khoâng nhaän toäi. Ñònh cheá coù taàm quan troïng cuûa noù.
Ñieàu ñaùng chuù yù laø moät phaàn lôùn caùc bieän phaùp ñöôïc coâng boá vaøo cuoái hoäi nghò chæ ñôn thuaàn thi haønh caùc bieän phaùp vaø quyeát ñònh ñaõ coù. Giaùo hoäi khoâng ôû "ñieåm zero" (ground zero) trong vieäc phaûn coâng naïn laïm duïng tình duïc. Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI, chaúng haïn, ñaõ ban haønh caùc chuaån möïc môùi, vaø sau ñoù, ngaøi ñaõ hoaøn tuïc hôn 800 linh muïc, theo soá lieäu cuûa Boä Giaùo lyù Ñöùc tin ñöôïc cung caáp cho UÛy ban Lieân hieäp quoác.
Cuoái cuøng, phaûi hieåu caùc tình huoáng, vaø phaûi tìm thaáy moät söï caân baèng trong töôøng thuaät. Gaàn ñaây, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ baét ñaàu noùi raèng moïi quyeát ñònh phaûi ñöôïc hieåu trong boái caûnh.
Ñoâi khi, söï caân baèng trong phaùn ñoaùn hoaëc haønh ñoäng laø ñieàu caàn thieát. Ngay caû trong tröôøng hôïp naøy, chuùng ta coù hai cöïc. Moät maët, tröôøng hôïp cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Gustavo Zanchetta, giaùm ñònh vieân bò ngöng chöùc taïi Cô quan Quaûn lyù Gia Saûn Toøa Thaùnh, ngöôøi hieän ñang ñoái dieän vôùi caùc caùo buoäc nghieâm troïng nhöng khoâng bao giôø töø chöùc.
Maët khaùc, coù nhöõng ngöôøi töø chöùc ñeå traùnh caùc tai tieáng trong ñònh cheá, maëc duø hoï chaéc chaén voâ toäi.
Vaøo cuoái tuaàn thaûo luaän veà laïm duïng, ngöôøi ta coù caûm giaùc raèng ñang thieáu moät soá höôùng daãn. Caùc höôùng daãn caàn giaûi thích caùch baûo veä ñònh cheá vaø ñoàng thôøi tröøng phaït ngöôøi phaïm toäi. Hai ñieàu naøy thöôøng khoâng truøng khôùp vôùi nhau: hoaëc ñònh cheá ñöôïc baûo veä vaø nhöõng ngöôøi phaïm toäi khoâng phaûi chòu traùch nhieäm giaûi trình; hoaëc ñònh cheá bò nhaém muïc tieâu cuøng vôùi ngöôøi phaïm toäi.
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñang tìm kieám söï caân baèng giöõa hai cöïc ñoù. Coù veû nhö ngaøi ñang laøm ñieàu ñoù, nhö ngaøi thöôøng laøm, döïa vaøo nguyeân taéc thöû nghieäm vaø sai soùt (trial and error).
(Nguoàn: https://agensir.it/quotidiano/2019/2/27/card-pell-gisotti-non-e-piu-prefetto-la-congregazione-per-la-dottrina-della-fede-si-occupera-del- caso /)