Ngaøy thöù Hai taïi Hoäi Nghò
Baûo Veä Treû Vò Thaønh Nieân Trong Giaùo Hoäi:
Traùch nhieäm giaûi trình cuûa caùc Giaùm Muïc
Ngaøy thöù Hai taïi Hoäi Nghò Baûo Veä Treû Vò Thaønh Nieân Trong Giaùo Hoäi: Traùch nhieäm giaûi trình cuûa caùc Giaùm Muïc.
Ñaëng Töï Do
Vatican (VietCatholic News 22-02-2019) - Trong ngaøy 22 thaùng Hai naêm 2019, laø ngaøy thöù hai trong "Hoäi Nghò Baûo Veä Treû Vò Thaønh Nieân Trong Giaùo Hoäi" taïi phoøng hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi taïi Vatican, sau lôøi nguyeän ban saùng, hoäi nghò ñaõ nghe 3 baøi thuyeát trình taäp trung vaøo traùch nhieäm giaûi trình (accountability) cuûa caùc giaùm muïc baûn quyeàn vaø beà treân doøng trong vieäc giaûi quyeát nhöõng vuï toá caùo laïm duïng.
Ñöùc Hoàng Y Oswald Gracias, Toång Giaùm Muïc Bombay, AÁn Ñoä ñaõ ñoïc baøi thuyeát trình ñaàu tieân trong ngaøy coù nhan ñeà "Ñoaøn Theå Tính - Ñöôïc sai ñi cuøng nhau".
Traùch nhieäm giaûi trình vôùi nhau laø maáu choát cuûa "ñoaøn theå tính - collegiality". Ngaøi thuùc giuïc caùc giaùm muïc taïo ra vaø thuùc ñaåy yù thöùc traùch nhieäm vôùi nhau.
"Vì chuùng ta thuoäc veà giaùm muïc ñoaøn trong söï hieäp nhaát vôùi Ñöùc Thaùnh Cha, taát caû chuùng ta ñeàu phaûi chia seû traùch nhieäm giaûi trình. Chuùng ta phaûi töï hoûi mình coù thöïc söï tham gia vaøo moät cuoäc ñoái thoaïi côûi môû vaø thaønh thaät vôùi caùc giaùm muïc anh em hoaëc caùc linh muïc cuûa chuùng ta khoâng, khi chuùng ta nhaän ra caùc haønh vi coù vaán ñeà nôi hoï?"
"Chuùng ta neân nuoâi döôõng moät neàn vaên hoùa correctio fraterna (söûa loãi huynh ñeä) cho pheùp chuùng ta söûa loãi cho nhau maø khoâng xuùc phaïm laãn nhau."
Ngaøi cuõng ñöa ra nhaän xeùt raèng tai öông laïm duïng tính duïc khoâng phaûi chæ laø moät vaán naïn cuûa theá giôùi Taây phöông. Ñoù cuõng laø vaán ñeà taïi AÙ Chaâu vaø Phi Chaâu. Ñoaøn Theå Tính môøi goïi chuùng ta xem ñaây laø vaán ñeà chung cuûa toaøn Giaùo Hoäi ñeå tìm ra caùc phöông theá thích hôïp.
Tieáp theo, Ñöùc Hoàng Y Blaise Cupich, Toång Giaùm Muïc Chicago ñaõ trình baøy baøi thöù hai nhan ñeà: "Tính Coâng Nghò - Phaûn öùng cuøng nhau", phaûn aûnh nhöõng ñieàu ñaõ ñöôïc caùc Giaùm Muïc Hoa Kyø ñeà caäp ñeán nhieàu laàn; ñoù laø loâi cuoán söï tham gia tích cöïc cuûa anh chò em giaùo daân, ñaëc bieät laø caùc chuyeân gia giaùo daân, trong caùc uûy ban taùi xeùt ñoäc laäp.
Tính coâng nghò (synodality), ñöôïc Ñöùc Hoàng Y hieåu theo nghóa laø moïi thaønh phaàn daân Chuùa ñeàu tham döï vaøo hoaït ñoäng cuûa Giaùo Hoäi, "môøi goïi chuùng ta haõy cöùu xeùt roäng raõi chöùng töø cuûa anh chò em giaùo daân" ngoõ haàu "coù theå ñaåy maïnh söù maïng chuùng ta muoán chu toaøn". Cuï theå, ngaøi noùi: "Chuùng ta phaûi du nhaäp söï tham gia roäng raõi cuûa anh chò em giaùo daân vaøo moïi noã löïc ñeå nhaän ra vaø kieán taïo nhöõng cô caáu giaûi trình ñeå phoøng ngöøa naïn giaùo só laïm duïng tính duïc."
Ñöùc Hoàng Y Cupich ñaõ trình baøy moät phaùc thaûo veà ñeà nghò "Toång Giaùm Muïc chính toøa", töùc laø trao quyeàn cho vò Toång Giaùm muïc phuï traùch giaùo tænh quyeàn ñieàu tra, truy toá vaø xeùt xöû caùc giaùm muïc thuoäc caùc giaùo phaän trong giaùo tænh cuûa mình bò buoäc toäi sô suaát, che ñaäy, hoaëc nhöõng vaán ñeà khaùc lieân quan ñeán caùc caùo buoäc laïm duïng tính duïc cuûa caùc linh muïc trong giaùo phaän. Ñeà nghò naøy xem ra khoâng ñöôïc uûng hoä roäng raõi. Taïi cuoäc hoïp baùo sau ñoù ôû Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh, nhieàu kyù giaû chæ ra raèng Mc Carrick töøng laø Toång Giaùm Muïc chính toøa!
Ban chieàu hoäi nghò ñaõ nghe baøi thuyeát trình thöù ba cuûa moät ngöôøi phuï nöõ giaùo daân laø Tieán Só Linda Ghisoni, Phuï Taù Toång Thö Kyù cuûa Boä Giaùo daân, Gia ñình vaø Cuoäc soáng. Chò trình baøy ñeà taøi: "Tính Coäng Ñoàng: Laøm vieäc cuøng nhau". Baøi noùi chuyeän cuûa chò ñöôïc ñaùnh giaù caùo vì coù nhöõng yù töôûng môùi meû vaø thöïc tieãn. Chính Ñöùc Thaùnh Cha cuõng ñaùnh giaù cao nhöõng yù kieán cuûa chò.
Tieán só Linda Ghisoni ñaõ noùi veà taàm quan troïng cuûa vieäc toaøn Giaùo Hoäi cuøng nhau ñoái phoù vôùi cuoäc khuûng hoaûng laïm duïng tình duïc treû em treân toaøn theá giôùi.
Chò noùi:
"Toâi tin raèng thoâng qua vieäc laéng nghe tích cöïc laãn nhau, chuùng ta daán thaân hoaït ñoäng ñeå trong töông lai chuùng ta khoâng coøn caàn ñeán moät cuoäc hoïp theo kieåu khuûng hoaûng nhö cuoäc hoïp naøy; vaø Giaùo Hoäi, daân Chuùa, coù theå coù khaû naêng, coù tinh thaàn traùch nhieäm vaø bieát chaêm soùc dòu daøng nhöõng ngöôøi ñaõ bò aûnh höôûng bôûi nhöõng gì ñaõ xaûy ra ñeå vieäc phoøng ngöøa khoâng trôû thaønh moät keá hoaïch lyù töôûng hoùa maø coù theå trôû thaønh moät thaùi ñoä muïc vuï bình thöôøng."
Baøi noùi chuyeän cuûa Tieán só Ghisoni ñaõ taäp trung vaøo chuû ñeà cuûa ngaøy thöù hai laø traùch nhieäm giaûi trình cuûa caùc giaùm muïc baûn quyeàn vaø beà treân caùc doøng. Trong phaàn ñaàu tieân cuûa baøi phaùt bieåu cuûa mình, Ghisoni ñaõ ñeà caäp ñeán "kieán thöùc veà laïm duïng vaø möùc ñoä laïm duïng", laø ñieåm khôûi ñaàu cô baûn cho traùch nhieäm giaûi trình.
Tuy nhieân, traùch nhieäm giaûi trình cuõng phaûi lieân quan ñeán moät cuoäc ñoái thoaïi veà caùc quyeát ñònh ñöôïc ñöa ra, bao goàm caû "vieäc ñaùnh giaù vaø baùo caùo" veà caùc quyeát ñònh cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo Giaùo Hoäi. Traùch nhieäm giaûi trình trong Giaùo Hoäi, theo chò, khoâng phaûi laø moät vaán ñeà veà caùc chuaån möïc xaõ hoäi hoïc, nhöng laø vaán ñeà veà khaùi nieäm hieäp thoâng trong thaàn hoïc.
Nhöõng caâu hoûi thaàn hoïc
Ñieàu naøy, theo coâ, daãn ñeán moät soá caâu hoûi thaàn hoïc, xoay quanh vai troø cuûa moïi thaønh vieân trong coäng ñoaøn daân Chuùa, nhöõng ngöôøi phaûi soáng theo caùc quyeàn haïn vaø traùch nhieäm xuaát phaùt töø bí tích Röûa toäi cuûa hoï, theo caùc ñieàu kieän vaø tình traïng khaùc nhau cuûa cuoäc soáng. Taïi ñaây, chò ñaõ ñeà caäp ñeán taàm quan troïng cuûa moät söï hieåu bieát ñuùng ñaén veà thöøa taùc vuï cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc phong chöùc, vaø ñaëc bieät laø moái quan heä giöõa caùc Giaùm muïc vaø linh muïc.
Taàm nhìn cuûa Giaùo Hoäi nhö moät coäng ñoaøn hieäp thoâng - baét nguoàn töø giaùo huaán cuûa Vatican II - cuõng bao haøm söï caàn thieát phaûi coù söï töông taùc giöõa caùc ñaëc suûng vaø caùc muïc vuï khaùc nhau, vaø keâu goïi söï tham gia cuûa toaøn theå Thieân Chuùa, moät caùch naêng ñoäng.
Nhöõng gôïi yù thöïc teá
Trong phaàn cuoái cuøng cuûa baøi noùi chuyeän, Tieán só Ghisoni ñaõ ñöa ra caùc ñeà nghò thieát thöïc ñeå thuùc ñaåy traùch nhieäm giaûi trình trong Giaùo Hoäi. Ñieàu naøy, theo coâ, ñöôïc baét ñaàu vôùi kieán thöùc vaø nhöõng nghieân cöùu saâu xa hôn veà caùc kyõ thuaät ñaõ ñöôïc kieåm chöùng.
Chò cuõng ñöa ra moät soá gôïi yù cuï theå: nhöõng höôùng daãn cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc caùc quoác gia veà caùc thuû tuïc lieân quan ñeán traùch nhieäm giaûi trình, caùc hoäi ñoàng ñoäc laäp ñeå cung caáp cho caùc giaùm muïc nhöõng phaûn hoài; khaû naêng thieát laäp moät vaên phoøng trung taâm ñeå thuùc ñaåy hoaït ñoäng cuûa caùc hoäi ñoàng ñoäc laäp, vaø giuùp hoï hoaït ñoäng ñuùng ñöôøng höôùng; vaø söûa ñoåi luaät phaùp veà vieäc giöõ bí maät trong caùc vaán ñeà cuûa Giaùo Hoäi. Veà ñieåm naøy, Tieán só Ghisoni khaúng ñònh raèng tính minh baïch cao hôn phaûi ñöôïc caân baèng vôùi quyeàn ñöôïc minh baïch.
Chò keát luaän raèng:
"Nhöõng ñieàu caàn caân nhaéc vöøa ñeà caäp, lieân quan ñeán caùc haønh ñoäng khaû thi ñöôïc thöïc hieän vôùi tö caùch laø Giaùo Hoäi, vôùi tö caùch laø daân Chuùa, trong tình hieäp thoâng vaø vôùi traùch nhieäm chung, khoâng coù gì khaùc hôn laø moät lôøi môøi maïnh meõ chuùng ta suy tö vaø trao ñoåi vôùi nhau, treân heát laø trong caùc nhoùm laøm vieäc, ñeå tìm ra nhöõng hieåu bieát vaø öùng duïng cuï theå."
Töø sau baøi phaùt bieåu khai maïc vaøo hoâm thöù Naêm 21 thaùng Hai naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ giöõ im laëng. Tuy nhieân, sau baøi phaùt bieåu cuûa chò Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ phaùt bieåu nhö sau:
"Laéng nghe Tieán Só Ghisoni, toâi nghe thaáy Giaùo Hoäi noùi veà chính mình. Nghóa laø taát caû chuùng ta ñaõ noùi veà Giaùo Hoäi trong taát caû caùc can thieäp. Nhöng maø laàn naøy, chính Giaùo Hoäi ñaõ leân tieáng. Ñoù khoâng chæ laø vaán ñeà veà phong caùch: thieân taøi nöõ tính, ñöôïc phaûn aûnh trong Giaùo Hoäi, voán laø phuï nöõ.
Môøi moät ngöôøi phuï nöõ leân tieáng khoâng phaûi laø tham gia vaøo traøo löu nöõ quyeàn trong giaùo hoäi, bôûi vì cuoái cuøng, moïi hình thöùc ñeà cao nöõ quyeàn nhö theá chung cuoäc cuõng laø chuyeän che ñaäy cho nieàm töï haøo nam giôùi. Khoâng. Môøi moät ngöôøi phuï nöõ noùi veà nhöõng veát thöông cuûa Giaùo Hoäi laø môøi Giaùo Hoäi noùi veà chính mình, veà nhöõng veát thöông cuûa Giaùo Hoäi. Vaø ñieàu naøy toâi tin laø moät böôùc maø chuùng ta phaûi thöïc hieän vôùi quyeát taâm cao ñoä: phuï nöõ laø hình aûnh cuûa Giaùo Hoäi. Giaùo Hoäi laø phuï nöõ, laø coâ daâu, laø meï. Ñoù laø moät phong caùch. Khoâng coù phong caùch naøy, chuùng ta cuõng seõ noùi veà daân Chuùa, nhöng vôùi tö caùch laø moät toå chöùc, coù leõ laø moät coâng ñoaøn, nhöng khoâng phaûi laø moät gia ñình ñöôïc sinh ra töø Giaùo Hoäi Meï.
Luaän lyù trong tö duy cuûa Tieán só Ghisoni chính xaùc laø cuûa moät ngöôøi meï, vaø noù keát thuùc baèng caâu chuyeän veà nhöõng gì xaûy ra khi moät ngöôøi phuï nöõ sinh con. Ñoù laø maàu nhieäm nöõ tính cuûa Giaùo Hoäi laø coâ daâu vaø laø meï. Ñoù khoâng phaûi laø vaán ñeà trao nhieàu chöùc naêng hôn cho phuï nöõ trong Giaùo Hoäi - vaâng, ñieàu naøy toát, nhöng ñoù khoâng phaûi laø caùch giaûi quyeát vaán ñeà - ñoù laø vaán ñeà veà vieäc hoäi nhaäp ngöôøi phuï nöõ nhö hình aûnh cuûa Giaùo Hoäi vaøo suy nghó cuûa chuùng ta vaø cuõng laø suy nghó cuûa Giaùo Hoäi vôùi caùc phaïm truø cuûa moät ngöôøi phuï nöõ. Caûm ôn chöùng töø cuûa baïn."
(Source:Vatican News Protection of Minors: Accountability must be based on "Communio")