Baøi thuyeát trình cuûa
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Charles J Scicluna,
Toång Giaùm Muïc Malta,
Ñoàng Toång thö kyù cuûa Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin
Baøi thuyeát trình cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Charles J Scicluna, Toång Giaùm Muïc Malta, Ñoàng Toång thö kyù cuûa Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin.
Vuõ Vaên An dòch
Vatican (VietCatholic News 21-02-2019) - Trong ngaøy ñaàu tieân cuûa Hoäi Nghò Thöôïng ñænh Baûo Veä Treû Em Trong Giaùo Hoäi, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Charles J Scicluna, moät trong 4 vò trong Ban Toå Chöùc Hoäi Nghò, ñaõ coù baøi phaùt bieåu sau ñaây:
Laõnh Traùch nhieäm Cöùu xeùt caùc Tröôøng hôïp cuûa Cuoäc Khuûng hoaûng Laïm duïng Tình duïc vaø Ngaên ngöøa Laïm duïng
Nhaäp ñeà
Caùch caùc Giaùm muïc chuùng ta thöïc thi thöøa taùc vuï cuûa mình ñeå phuïc vuï coâng lyù trong caùc coäng ñoàng cuûa chuùng ta laø moät trong nhöõng thöû nghieäm caên baûn cuûa söï quaûn lyù cuûa chuùng ta vaø, quaû thöïc, cuûa loøng trung thaønh cuûa chuùng ta. Xin trích daãn Lôøi Chuùa trong Lu-ca 12:48: "Heã ai ñaõ ñöôïc cho nhieàu thì seõ bò ñoøi nhieàu, vaø ai ñöôïc giao phoù nhieàu thì seõ bò ñoøi hoûi nhieàu hôn". Chuùng ta ñöôïc trao phoù chaêm soùc giaùo daân cuûa chuùng ta. Nghóa vuï thieâng lieâng cuûa chuùng ta laø baûo veä giaùo daân cuûa chuùng ta vaø ñaûm baûo coâng lyù khi hoï bò laïm duïng. Trong böùc thö göûi daân Chuùa ôû AÙi Nhó Lan, coâng boá ngaøy 19 thaùng 3 naêm 2010, Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñíctoâ XVI ñaõ noùi ñieàu naøy: "Chæ baèng caùch khaûo saùt caån thaän nhieàu yeáu toá daãn ñeán cuoäc khuûng hoaûng hieän nay, cuoäc chaån ñoaùn roõ raøng caùc nguyeân nhaân cuûa noù môùi ñöôïc thöïc hieän vaø caùc bieän phaùp khaéc phuïc höõu hieäu môùi ñöôïc tìm thaáy. Chaéc chaén, trong soá caùc nhaân toá ñoùng goùp, chuùng ta coù theå keå: caùc thuû tuïc khoâng hoûa ñaùng ñeå xaùc ñònh söï thích hôïp cuûa caùc öùng vieân vaøo chöùc linh muïc vaø ñôøi soáng tu doøng; vieäc ñaøo taïo veà nhaân baûn, ñaïo ñöùc, trí tueä vaø thieâng lieâng khoâng ñaày ñuû trong caùc chuûng vieän vaø taäp vieän; xu höôùng trong xaõ hoäi öu ñaõi caùc giaùo só vaø caùc nhaân vaät coù thaåm quyeàn khaùc; vaø moái quan taâm khoâng ñuùng choã veà danh tieáng cuûa Giaùo hoäi vaø traùnh tai tieáng, daãn ñeán vieäc khoâng aùp duïng caùc hình phaït giaùo luaät hieän coù vaø baûo veä phaåm giaù cuûa moïi ngöôøi. Caàn coù haønh ñoäng khaån caáp ñeå giaûi quyeát nhöõng nhaân toá naøy, caùc nhaân toá ñaõ gaây ra haäu quaû bi thaûm ñeán theá trong cuoäc soáng caùc naïn nhaân vaø gia ñình hoï, vaø ñaõ che khuaát aùnh saùng Tin möøng ñeán ñoä thaäm chí nhieàu theá kyû baùch haïi cuõng ñaõ khoâng laøm thaønh coâng nhö vaäy." (http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/en/letters/2010/document/hf_benxvi_let_20100319_ecl-ireland.html)
Baøi noùi cuûa toâi saùng nay coù yù ñònh löôùt qua caùc giai ñoaïn chính cuûa dieãn trình cöùu xeùt caùc tröôøng hôïp caù nhaân laïm duïng tình duïc treû vò thaønh nieân bôûi caùc thaønh vieân cuûa haøng giaùo só vôùi moät soá gôïi yù thieát thöïc ñöôïc hình thaønh bôûi söï thaän troïng, bôûi vieäc thöïc haønh toát nhaát vaø bôûi moái quan taâm haøng ñaàu ñoái vôùi vieäc baûo veä söï voâ toäi cuûa treû em vaø ngöôøi treû cuûa chuùng ta.
Baùo caùo haønh vi sai traùi veà tình duïc
Giai ñoaïn ñaàu tieân laø Baùo caùo haønh vi sai traùi veà tình duïc. Ñieàu chuû yeáu laø coäng ñoàng neân ñöôïc thoâng baùo raèng hoï coù nghóa vuï vaø quyeàn baùo caùo haønh vi sai traùi veà tình duïc cho moät ngöôøi lieân laïc trong giaùo phaän hoaëc doøng tu. Nhöõng chi tieát veà ngöôøi lieân laïc naøy neân ñöôïc ñaêng taûi coâng khai. Neân khuyeán caùo vieäc naøy: neáu vaø khi moät tröôøng hôïp coù haønh vi sai traùi ñöôïc trình tröïc tieáp cho Giaùm muïc hoaëc Beà treân doøng tu, caùc vò naøy phaûi chuyeån thoâng tin cho ngöôøi lieân laïc ñöôïc chæ ñònh. Trong moïi tröôøng hôïp vaø trong moïi giai ñoaïn xöû lyù caùc tröôøng hôïp naøy, hai ñieåm naøy phaûi luoân ñöôïc tuaân thuû: i) caùc qui thöùc (protocols) ñöôïc thieát laäp phaûi ñöôïc toân troïng. ii) luaät daân söï hoaëc trong nöôùc phaûi ñöôïc tuaân theo. Ñieàu quan troïng laø moïi caùo buoäc ñeàu ñöôïc ñieàu tra vôùi söï giuùp ñôõ cuûa caùc chuyeân gia vaø cuoäc ñieàu tra ñöôïc keát thuùc khoâng chaäm treã moät caùch khoâng caàn thieát. Söï bieän phaân cuûa thaåm quyeàn giaùo hoäi phaûi coù tính hôïp ñoaøn. Trong moät soá hoäi ñoàng duyeät xeùt hoaëc baûo veä cuûa caùc giaùo hoäi ñòa phöông, caùc uûy ban ñaõ ñöôïc thaønh laäp vaø kinh nghieäm naøy ñaõ ñöôïc chöùng minh laø coù lôïi. Thaät laø moät söï nheï loøng cho caùc giaùm muïc khi chuùng ta coù theå chia seû noãi buoàn, noãi ñau vaø söï thaát voïng cuûa mình khi phaûi ñoái dieän vôùi nhöõng haäu quaû khuûng khieáp cuûa haønh vi sai traùi nôi moät soá linh muïc. Lôøi khuyeân cuûa chuyeân gia mang laïi aùnh saùng vaø an uûi vaø giuùp chuùng ta ñaït ñöôïc caùc quyeát ñònh döïa treân naêng löïc khoa hoïc vaø chuyeân moân. Xöû lyù caùc tröôøng hôïp khi chuùng phaùt sinh trong moät khung caûnh ñoàng nghò hoaëc hôïp ñoaøn seõ ñem laïi naêng löïc caàn thieát cho caùc giaùm muïc ñeå vöôn tay muïc vuï ra vôùi caùc naïn nhaân, caùc linh muïc bò buoäc toäi, coäng ñoàng tín höõu vaø thöïc söï vôùi caû xaõ hoäi noùi chung. Taát caû nhöõng ngöôøi naøy ñoøi hoûi söï chuù yù ñaëc bieät vaø vò Giaùm muïc vaø Beà treân doøng caàn phaûi môû roäng söï aân caàn muïc vuï cuûa mình ñoái vôùi hoï hoaëc tröïc tieáp hoaëc thoâng qua caùc ñaïi dieän cuûa mình. Laø caùc muïc töû cuûa ñoaøn chieân Chuùa, chuùng ta khoâng neân ñaùnh giaù thaáp söï caàn thieát phaûi ñoái ñaàu vôùi nhöõng veát thöông saâu gaây ra cho naïn nhaân bò laïm duïng tình duïc bôûi caùc thaønh vieân cuûa haøng giaùo só. Chuùng laø nhöõng veát thöông coù baûn chaát taâm lyù vaø taâm linh caàn ñöôïc saên soùc caån thaän. Trong nhieàu cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc naïn nhaân treân khaép theá giôùi, toâi ñaõ tieán ñeán choã nhaän ra raèng ñaây laø maûnh ñaát thaùnh thieâng nôi chuùng ta gaëp Chuùa Gieâsu treân Thaäp giaù. Ñaây laø moät Via Crucis (Ñaøng Thaùnh Giaù) maø caùc giaùm muïc vaø caùc nhaø laõnh ñaïo khaùc cuûa Giaùo hoäi khoâng theå boû lôõ. Chuùng ta caàn phaûi laø Simon Xireâneâ giuùp caùc naïn nhaân, nhöõng ngöôøi maø Chuùa Gieâsu ñaõ ñoàng hoùa vôùi (Mt 25), vaùc thaäp giaù naëng neà cuûa hoï.
Ñieàu tra caùc tröôøng hôïp sai traùi veà tình duïc
Theo Töï Saéc Sacramentorum Sanctitatis tutela, keát quaû cuoäc ñieàu tra veà haønh vi sai traùi tình duïc cuûa giaùo só vôùi treû vò thaønh nieân döôùi 18 tuoåi neân ñöôïc trình cho Boä Giaùo lyù Ñöùc tin. Trong nhöõng tröôøng hôïp naøy, vò baûn quyeàn ñöôïc Giaùo luaät cho pheùp aùp duïng caùc bieän phaùp phoøng ngöøa (ñieàu 1722) nhaèm haïn cheá hoaëc ngaên caám vieäc thi haønh thöøa taùc vuï. Vò baûn quyeàn neân tham khaûo yù kieán caùc chuyeân gia giaùo luaät cuûa mình trong taát caû caùc tröôøng hôïp veà haønh vi sai traùi tình duïc ñeå vieäc chuyeån trình ñöôïc thöïc hieän khi caàn thöïc hieän vaø caùc thuû tuïc thích ñaùng ñöôïc aùp duïng ôû caáp ñòa phöông khi vuï vieäc khoâng ñöôïc daønh rieâng cho Toøa thaùnh (ví duï, khi xaûy ra haønh vi sai traùi giöõa ngöôøi lôùn thuaän tình). Ngoaøi ra, caùc chuyeân gia seõ giuùp Giaùm muïc hoaëc Beà treân doøng chia seû moïi thoâng tin caàn thieát vôùi Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin vaø seõ giuùp ngaøi baøy toû yù kieán coá vaán cuûa mình veà giaù trò cuûa caùc lôøi caùo buoäc vaø caùc thuû tuïc phaûi theo. Neân khuyeán caùo vieäc naøy: Vò baûn quyeàn neân theo doõi tröôøng hôïp vôùi Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin. Giaùm muïc hoaëc Beà treân doøng laø ngöôøi coù vò theá toát nhaát ñeå bieän phaân taùc ñoäng coù theå coù do keát quaû cuûa vuï kieän gaây ra cho coäng ñoàng cuûa mình. Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin raát coi troïng yù kieán coá vaán cuûa Giaùm muïc vaø luoân coù maët ñeå thaûo luaän veà caùc tröôøng hôïp caù nhaân vôùi caùc thaåm quyeàn giaùo hoäi coù naêng quyeàn.
Dieãn trình hình phaït giaùo luaät
Trong haàu heát caùc tröôøng hôïp ñöôïc trình cho Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin, moät dieãn trình hình phaït giaùo luaät ñöôïc Toøa Thaùnh cho pheùp. Phaàn lôùn caùc dieãn trình hình phaït giaùo luaät thuoäc loaïi ngoaïi toøa (extra-judicial) hoaëc haønh chaùnh (ñieàu 1720). Dieãn trình hình phaït tö phaùp ñöôïc cho pheùp trong moät soá ít tröôøng hôïp hôn. Trong caû hai loaïi dieãn trình, vò baûn quyeàn coù nhieäm vuï ñeà cöû caùc Thuï uûy (delegate) vaø Hoäi thaåm (assessor) hoaëc Thaåm phaùn vaø Chöôûng lyù (promoter of juctice) laø nhöõng ngöôøi khoân ngoan, coù trình ñoä hoïc vaán vaø noåi tieáng veà yù thöùc coâng baèng. Trong heä thoáng cuûa chuùng ta, nhö ñöôïc thu löôïm hieän nay, vai troø cuûa naïn nhaân bò laïm duïng tình duïc trong toá tuïng giaùo luaät bò haïn cheá. Söï aân caàn muïc vuï cuûa vò baûn quyeàn seõ giuùp buø ñaép söï thieáu thoán naøy. Ngöôøi chòu traùch nhieäm Baûo veä An toaøn trong Giaùo phaän hoaëc Doøng tu neân coù khaû naêng chia seû thoâng tin veà tieán ñoä toá tuïng vôùi naïn nhaân hoaëc caùc naïn nhaân trong vuï aùn. Trong dieãn trình hình phaït tö phaùp, naïn nhaân coù quyeàn khôûi toá vuï aùn gaây thieät haïi tröôùc thaåm phaùn giaùo hoäi cuûa toøa Sô thaåm. Trong tröôøng hôïp dieãn trình xöû phaït haønh chaùnh, saùng kieán naøy neân ñöôïc thöïc hieän bôûi vò baûn quyeàn thay maët cho naïn nhaân, yeâu caàu thuï uûy boài thöôøng thieät haïi coù lôïi cho naïn nhaân nhö haäu quaû chôø quyeát ñònh keát toäi cuoái cuøng. Yeáu tính cuûa moät dieãn trình coâng baèng ñoøi hoûi ñieàu naøy: bò caùo ñöôïc trình baøy moïi laäp luaän vaø baèng chöùng choáng laïi hoï; bò caùo ñöôïc daønh troïn veïn lôïi ích cuûa quyeàn ñöôïc trình baøy vieäc beânh vöïc mình; phaùn quyeát ñöôïc ñöa ra döïa treân caùc söï kieän cuûa vuï aùn vaø phaùp luaät aùp duïng cho vuï aùn; moät phaùn quyeát hoaëc quyeát ñònh hôïp lyù ñöôïc truyeàn ñaït baèng vaên baûn cho bò caùo vaø bò caùo ñöôïc höôûng quyeàn ñoøi söûa laïi moät phaùn quyeát hoaëc moät quyeát ñònh coù haïi cho mình. Moät khi vò baûn quyeàn, theo höôùng daãn cuûa Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin, ñaõ chæ ñònh moät thuï uûy vaø Hoäi thaåm cuûa mình trong dieãn trình haønh chaùnh hoaëc chæ ñònh caùc thaønh vieân cuûa toøa aùn trong dieãn trình xöû phaït tö phaùp, ngaøi neân ñeå nhöõng ngöôøi ñöôïc ñeà cöû laøm coâng vieäc cuûa hoï vaø khoâng neân can thieäp vaøo dieãn trình. Tuy nhieân, nhieäm vuï cuûa ngaøi vaãn laø ñaûm baûo ñeå dieãn trình ñöôïc thöïc hieän kòp thôøi vaø ñuùng theo giaùo luaät. Moät dieãn trình hình phaït giaùo luaät, duø laø tö phaùp hay haønh chaùnh, ñeàu keát thuùc vôùi moät trong ba keát quaû coù theå xaûy ra: moät decisio condemnatoria (quyeát ñònh leân aùn, trong ñoù bò caùo bò keát toäi laø coù toäi theo giaùo luaät) moät decisio dimissoria (quyeát ñònh baùc boû, trong ñoù, nhöõng lôøi buoäc toäi khoâng ñöôïc chöùng minh); hoaëc moät decisio ansolutoria (quyeát ñònh tha boång, trong ñoù, bò caùo ñöôïc tuyeân boá voâ toäi). Moät decisio dimissoria coù theå taïo ra moät vaán ñeà nan giaûi. Giaùm muïc hoaëc beà treân doøng vaãn coù theå khoâng thoaûi maùi vôùi vieäc taùi boå nhieäm bò caùo vaøo thöøa taùc vuï trong tröôøng hôïp caùc caùo buoäc laø ñaùng tin caäy nhöng vuï vieäc khoâng ñöôïc chöùng minh. Lôøi coá vaán cuûa chuyeân gia raát chuû yeáu trong nhöõng tröôøng hôïp naøy vaø vò baûn quyeàn neân söû duïng thaåm quyeàn cuûa mình ñeå baûo ñaûm ích chung vaø baûo ñaûm an toaøn höõu hieäu cho treû em vaø thanh thieáu nieân.
Giao dieän vôùi quyeàn taøi phaùn daân söï
Moät khía caïnh chuû yeáu cuûa vieäc thi haønh quyeàn quaûn lyù trong nhöõng tröôøng hôïp naøy laø giao dieän thích ñaùng vôùi quyeàn taøi phaùn daân söï. Chuùng ta ñang noùi veà haønh vi sai traùi cuõng laø moät toäi aùc trong moïi quyeàn taøi phaùn daân söï. Naêng quyeàn cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc caàn ñöôïc toân troïng. Luaät Baùo caùo caàn ñöôïc tuaân thuû caån thaän vaø tinh thaàn hôïp taùc seõ coù lôïi cho caû Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi noùi chung. Caùc Toøa aùn daân söï coù thaåm quyeàn tröøng phaït toäi phaïm vaø thaåm quyeàn khaùc ñeå boài thöôøng thieät haïi theo luaät lieân quan ñeán caùc vaán ñeà daân söï. Caùc ñònh möùc daân söï hoaëc caùc tieâu chuaån veà baèng chöùng coù theå khaùc vôùi nhöõng ñieàu naøy trong thuû tuïc toá tuïng cuûa giaùo luaät. Söï khaùc bieät veà keát quaû cho cuøng moät tröôøng hôïp khoâng phaûi laø ñieàu hieám khi xaûy ra. Trong moät soá thuû tuïc toá tuïng giaùo luaät, caùc haønh vi ñöôïc trình baøy hoaëc ñöa ra trong dieãn trình toá tuïng daân söï ñöôïc trình baøy nhö moät yeáu toá baèng chöùng. Ñieàu naøy xaûy ra khaù thöôøng xuyeân trong caùc tröôøng hôïp taïo maõi, sôû höõu hoaëc phoå bieán vaên hoùa phaåm khieâu daâm lieân quan ñeán treû vò thaønh nieân, trong ñoù, caùc thaåm quyeàn Nhaø nöôùc sôû höõu caùc phöông tieän toát hôn trong vieäc phaùt hieän, giaùm saùt vaø tieáp caän baèng chöùng. Söï khaùc bieät trong caùc luaät leä lieân quan ñeán thôøi hieäu (statute of limitations or prescription) laø moät ñoäng löïc khaùc taïo neân söï ña daïng veà keát quaû trong cuøng moät tröôøng hôïp ñöôïc quyeát ñònh theo caùc phaïm vi taøi phaùn khaùc nhau. Quyeàn cuûa Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin haï thaáp thôøi hieäu hai möôi naêm vaãn ñöôïc vieän daãn trong vieäc xöû caùc vuï laâu naêm (historical caes), nhöng dó nhieân ñaây khoâng neân laø tieâu chuaån maø chæ laø ngoaïi leä. Lyù do phaùp lyù (ratio legis) ôû ñaây laø vieäc thieát laäp söï thaät vaø baûo ñaûm coâng lyù ñoøi hoûi khaû naêng ñöôïc thöïc thi quyeàn taøi phaùn tö phaùp coù lôïi cho lôïi ích chung ngay trong caùc tröôøng hôïp toäi phaïm ñaõ laâu.
Thöïc hieän caùc quyeát ñònh giaùo luaät
Giaùm muïc vaø Beà treân doøng coù nhieäm vuï giaùm saùt vieäc thi haønh vaø chaáp haønh caùc keát quaû chính ñaùng cuûa thuû tuïc toá tuïng hình söï. Phaûi daønh cho bò caùo quyeàn ñöôïc söû duïng caùc bieän phaùp tu chính ñöôïc phaùp luaät cho pheùp choáng laïi moät quyeát ñònh khieán anh ta phaûi buoàn phieàn. Moät khi giai ñoaïn khaùng caùo ñaõ heát, boån phaän vò baûn quyeàn laø phaûi thoâng baùo cho Coäng ñoàng veà keát quaû cuoái cuøng cuûa dieãn trình. Caùc quyeát ñònh tuyeân boá toäi loãi cuûa bò caùo vaø hình phaït ñöôïc aùp duïng neân ñöôïc thöïc hieän khoâng chaäm treã. Caùc quyeát ñònh tuyeân boá söï voâ toäi cuûa bò caùo cuõng caàn ñöôïc coâng boá coâng khai thích ñaùng. Chuùng ta thaåy ñeàu bieát raèng raát khoù khoâi phuïc danh tieáng cuûa moät linh muïc töøng bò buoäc toäi moät caùch baát coâng. Vaán ñeà chaêm soùc sau ñoù trong caùc tröôøng hôïp naøy cuõng bao goàm caû vieäc chaêm soùc caùc naïn nhaân ñaõ bò phaûn boäi trong caùc khía caïnh caên baûn vaø thieâng lieâng nhaát trong nhaân caùch vaø höõu theå cuûa hoï. Gia ñình hoï cuõng bò aûnh höôûng saâu xa vaø caû coäng ñoàng neân chia seû gaùnh naëng ñau buoàn cuûa hoï vaø cuøng vôùi hoï höôùng tôùi söï haøn gaén.
Nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI göûi cho caùc Giaùm muïc AÙi Nhó Lan vaøo ngaøy 28 thaùng 10 naêm 2006 nghe coù veû tieân tri hôn ngaøy hoâm nay: "Trong khi thi haønh thöøa taùc muïc vuï cuûa anh em, anh em ñaõ phaûi giaûi ñaùp trong nhieàu naêm gaàn ñaây nhieàu tröôøng hôïp laïm duïng tình duïc treû vò thaønh nieân. Nhöõng tröôøng hôïp naøy caøng bi thaûm hôn nöõa khi keû laïm duïng laø moät giaùo só. Caùc veát thöông gaây ra bôûi caùc haønh vi nhö vaäy ñaâm thaät saâu, vaø nhieäm vuï khaån caáp laø xaây döïng laïi nieàm tin vaø nieàm tín thaùc nôi nhöõng ñieàu naøy ñaõ bò toån haïi. Trong caùc coá gaéng lieân tieáp cuûa anh em trong vieäc giaûi quyeát höõu hieäu vaán ñeà naøy, ñieàu quan troïng laø phaûi thieát laäp söï thaät veà nhöõng gì ñaõ xaûy ra trong quaù khöù, thöïc hieän baát cöù böôùc caàn thieát naøo ñeå ngaên chaën noù xaûy ra laàn nöõa, ñeå ñaûm baûo raèng caùc nguyeân taéc coâng lyù ñöôïc toân troïng ñaày ñuû vaø, treân heát, ñeå mang laïi söï haøn gaén cho caùc naïn nhaân vaø cho taát caû nhöõng ngöôøi bò aûnh höôûng bôûi nhöõng toäi aùc nghieâm troïng naøy. Nhôø caùch naøy, Giaùo hoäi ôû AÙi Nhó Lan seõ ngaøy caøng lôùn maïnh hôn vaø coù khaû naêng laøm chöùng cho quyeàn naêng cöùu chuoäc cuûa Thaäp giaù Chuùa Kitoâ. Toâi caàu xin ñeå nhôø aân suûng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, laàn thanh taåy naøy seõ laøm cho taát caû daân thieân Chuùa ôû AÙi Nhó Lan "duy trì vaø hoaøn thieän trong cuoäc soáng hoï söï thaùnh thieän maø hoï ñaõ nhaän ñöôïc töø Thieân Chuùa" (Lumen Gentium, 40).
Coâng vieäc toát ñeïp vaø söï coáng hieán vò tha cuûa ñaïi ña soá caùc linh muïc vaø tu só ôû AÙi Nhó Lan khoâng neân bò che khuaát bôûi söï vi phaïm cuûa moät soá anh em cuûa hoï. Toâi chaéc chaén raèng moïi ngöôøi hieåu ñieàu naøy, vaø tieáp tuïc nhìn haøng giaùo só cuûa hoï moät caùch aâu yeám vaø quyù troïng. Anh em haõy khuyeán khích caùc linh muïc cuûa anh em luoân bieát tìm kieám söï ñoåi môùi taâm linh vaø khaùm phaù ñöôïc nieàm vui phuïc vuï ñoaøn chieân cuûa hoï trong ñaïi gia ñình Giaùo hoäi".
(http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2006/oc/10/document/hf_ben-xvi_spe_20061028_ad-limina-ireland.html)
Phoøng choáng laïm duïng tình duïc
Vieäc Quaûn lyù cuûa chuùng ta cuõng neân naém ñöôïc vaán ñeà caáp baùch vaø laâu daøi veà phoøng ngöøa haønh vi sai traùi tình duïc noùi chung vaø laïm duïng tình duïc treû vò thaønh nieân noùi rieâng. Baát keå hieän ñang thieáu caùc öùng vieân cho chöùc linh muïc ôû moät soá nôi treân theá giôùi, nhöng cuõng coù cô sôû nôû roä ôn goïi ôû nhöõng ngöôøi khaùc, vaán ñeà saøng loïc caùc öùng vieân töông lai vaãn laø ñieàu coát yeáu. Caùc vaên kieän gaàn ñaây hôn cuûa Boä Giaùo só veà caùc chöông trình ñaøo taïo nhaân baûn caàn ñöôïc nghieân cöùu vaø thöïc thi moät caùch kyõ löôõng. Xin trích daãn vaên kieän môùi gaàn ñaây hôn laø vaên kieän Ratio Fundamentalis (8 thaùng 12 naêm 2016): "Chuù yù lôùn nhaát phaûi ñöôïc daønh cho chuû ñeà baûo veä treû vò thaønh nieân vaø ngöôøi lôùn deã bò toån thöông, caûnh giaùc raèng nhöõng ngöôøi tìm caùch ñöôïc nhaän vaøo Chuûng vieän hoaëc Nhaø ñaøo taïo, hoaëc nhöõng ngöôøi ñaõ kieán nghò ñöôïc nhaän caùc Chöùc thaùnh, khoâng can döï baát cöù caùch naøo vôùi baát cöù toäi aùc hoaëc haønh vi coù vaán ñeà naøo trong lónh vöïc naøy. Caùc nhaø ñaøo taïo phaûi baûo ñaûm raèng nhöõng ngöôøi ñaõ coù kinh nghieäm ñau ñôùn trong lónh vöïc naøy nhaän ñöôïc söï ñoàng haønh ñaëc bieät vaø thích ñaùng. Caùc baøi hoïc, hoäi thaûo hoaëc khoùa hoïc chuyeân bieät veà baûo veä treû vò thaønh nieân seõ ñöôïc ñöa vaøo caùc chöông trình ñaøo taïo ban ñaàu vaø lieân tuïc sau ñoù. Thoâng tin thoûa ñaùng phaûi ñöôïc cung caáp moät caùch thích ñaùng, moät ñieàu cuõng chuù yù ñeán caùc lónh vöïc xöû lyù vieäc coù theå bò boùc loät vaø baïo löïc, chaúng haïn nhö buoân baùn treû vò thaønh nieân, lao ñoäng treû em vaø laïm duïng tình duïc treû vò thaønh nieân hoaëc ngöôøi lôùn deã bò toån thöông" (soá 202).
Moät söï hieåu bieát chính ñaùng vaø caân baèng veà caùc yeâu caàu cuûa vieäc soáng ñoäc thaân vaø khieát tònh trong chöùc linh muïc caàn ñöôïc cuûng coá baèng moät söï ñaøo taïo saâu saéc vaø laønh maïnh trong töï do nhaân baûn vaø hoïc thuyeát luaân lyù laønh maïnh. Caùc öùng vieân vaøo chöùc linh muïc vaø ñôøi soáng tu doøng neân nuoâi döôõng vaø phaùt trieån trong tình phuï töû thieâng lieâng, moät tình phuï töû vaãn seõ laø ñoäng löïc caên baûn cho söï hieán mình quaûng ñaïi cho coäng ñoàng ñöùc tin theo göông cuûa Chuùa Gieâsu Muïc töû nhaân laønh.
Giaùm muïc vaø Beà treân doøng neân thöïc thi quyeàn laøm cha thieâng lieâng cuûa mình ñoái vôùi caùc linh muïc ñöôïc giao phoù cho mình chaêm soùc. Tình phuï töû naøy ñöôïc chu toaøn nhôø söï ñoàng haønh vôùi söï giuùp ñôõ cuûa caùc linh muïc khoân ngoan vaø thaùnh thieän. Phoøng ngöøa ñöôïc phuïc vuï toát hôn khi caùc quy thöùc (Protocols) roõ raøng vaø Quy taéc öùng xöû ñöôïc bieát roõ. Phaûn öùng vôùi haønh vi sai traùi phaûi coâng baèng vaø voâ tö. Caùc keát quaû phaûi roõ raøng ngay töø ñaàu. Treân heát, vò baûn quyeàn coù traùch nhieäm trong vieäc baûo ñaûm vaø coå vuõ phuùc lôïi baûn thaân, theå chaát, tinh thaàn vaø thieâng lieâng cuûa caùc linh muïc cuûa mình. Caùc vaên kieän cuûa huaán quyeàn veà vaán ñeà naøy nhaán maïnh söï caàn thieát phaûi ñaøo taïo thöôøng xuyeân vaø phaûi coù caùc bieán coá vaø cô caáu huynh ñeä trong haøng linh muïc.
Moät ngöôøi quaûn lyù toát seõ taêng löïc cho coäng ñoàng cuûa mình thoâng qua vieäc thoâng tin vaø ñaøo taïo. Ñaõ coù nhöõng tröôøng hôïp thöïc haønh toát nhaát ôû moät soá quoác gia nôi toaøn boä coäng ñoàng giaùo xöù ñaõ ñöôïc ñaøo taïo chuyeân bieät veà phoøng ngöøa. Kinh nghieäm giaù trò vaø tích cöïc naøy caàn phaùt trieån trong khaû naêng tieáp caän vaø môû roäng treân toaøn theá giôùi. Moät dòch vuï khaùc ñoái vôùi coäng ñoàng laø vieäc saün saøng ñöôïc truy caäp moät caùch thaân thieän vôùi ngöôøi duøng caùc cô cheá baùo caùo ñeå neàn vaên hoùa phaùt hieän khoâng chæ ñöôïc coå vuõ baèng lôøi noùi maø coøn ñöôïc khuyeán khích baèng vieäc laøm. Caùc quy thöùc ñeå baûo veä an toaøn neân deã daøng ñöôïc truy caäp baèng moät ngoân ngöõ roõ raøng vaø tröïc tieáp. Coäng ñoàng ñöùc tin döôùi söï chaêm soùc cuûa chuùng ta neân bieát raèng chuùng ta thöïc söï muoán laøm söï vieäc. Hoï neân tieán tôùi choã bieát chuùng ta nhö nhöõng ngöôøi baïn ñoái vôùi söï an toaøn cuûa hoï vaø söï an toaøn cuûa treû em vaø thanh thieáu nieân cuûa hoï. Chuùng ta seõ lieân keát vôùi hoï moät caùch thaúng thaén vaø khieâm toán. Chuùng ta seõ baûo veä hoï baèng moïi giaù. Chuùng ta seõ hy sinh maïng soáng cuûa mình cho ñoaøn chieân ñöôïc giao phoù cho ta.
Moät khía caïnh khaùc cuûa vieäc quaûn lyù phoøng ngöøa laø vieäc löïa choïn vaø giôùi thieäu caùc öùng cöû vieân cho söù meänh Giaùm muïc. Nhieàu ngöôøi yeâu caàu dieãn trình naøy phaûi côûi môû hôn ñoái vôùi söï ñoùng toùp cuûa giaùo daân trong coäng ñoàng. Chuùng ta, caùc Giaùm muïc vaø beà treân doøng, coù boån phaän thaùnh thieâng phaûi giuùp Ñöùc Thaùnh Cha ñaït ñöôïc moät söï bieän phaân thích ñaùng lieân quan ñeán caùc öùng vieân coù theå laõnh ñaïo trong tö caùch Giaùm muïc. Laø moät toäi loãi nghieâm troïng choáng laïi söï chính tröïc cuûa thöøa taùc vuï giaùm muïc khi che giaáu hoaëc ñaùnh giaù thaáp caùc söï kieän coù theå chæ ra caùc thieáu soùt trong loái soáng hoaëc vieäc laøm cha thieâng lieâng caùc linh muïc ñang chòu söï ñieàu tra cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng veà söï thích ñaùng cuûa hoï ñeå ñaûm nhaän chöùc Giaùm muïc.
ÔÛ ñieåm naøy, toâi muoán ñöa ra moät trích daãn khaùc töø Thö cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñíctoâ XVI göûi cho daân Chuùa ôû AÙi Nhó Lan, ngaøy 19 thaùng 3 naêm 2010, laàn naøy ñöôïc minh nhieân göûi cho caùc Giaùm muïc: "khoâng theå choái caõi raèng moät soá hieàn huynh vaø caùc tieàn nhieäm cuûa caùc hieàn huynh ñaõ thaát baïi, nhieàu laàn moät caùch ñaày ñau buoàn, trong vieäc aùp duïng caùc quy taéc laâu ñôøi cuûa giaùo luaät vaøo toäi aùc laïm duïng treû em. Caùc sai laàm nghieâm troïng ñaõ ñöôïc thöïc hieän khi giaûi ñaùp caùc caùo buoäc. Toâi thöøa nhaän raát khoù naém ñöôïc phaïm vi vaø tính phöùc taïp cuûa vaán ñeà, coù ñöôïc thoâng tin ñaùng tin caäy vaø ñöa ra caùc quyeát ñònh ñuùng ñaén döôùi aùnh saùng caùc lôøi khuyeân chuyeân gia maâu thuaãn nhau. Tuy nhieân, phaûi thöøa nhaän raèng nhieàu sai laàm nghieâm troïng trong phaùn quyeát ñaõ ñöôïc thöïc hieän vaø nhieàu thaát baïi veà laõnh ñaïo ñaõ xaûy ra. Taát caû ñieàu naøy ñaõ laøm suy yeáu nghieâm troïng uy tín vaø söï höõu hieäu cuûa quùy hieàn huynh. Toâi ñaùnh giaù cao caùc coá gaéng maø quùy hieàn huynh ñaõ thöïc hieän ñeå khaéc phuïc caùc sai laàm trong quaù khöù vaø ñeå baûo ñaûm chuùng seõ khoâng xaûy ra laàn nöõa. Beân caïnh vieäc thöïc hieän ñaày ñuû caùc tieâu chuaån cuûa giaùo luaät trong vieäc giaûi quyeát caùc tröôøng hôïp laïm duïng treû em, quùy hieàn huynh haõy tieáp tuïc hôïp taùc vôùi caùc cô quan daân söï trong lónh vöïc naêng quyeàn cuûa hoï. Roõ raøng, caùc beà treân doøng neân laøm nhö vaäy. Hoï cuõng ñaõ tham gia vaøo caùc cuoäc thaûo luaän gaàn ñaây taïi Roâma nhaèm muïc ñích thieát laäp moät caùch tieáp caän roõ raøng vaø nhaát quaùn caùc vaán ñeà naøy. Ñieàu baét buoäc laø caùc tieâu chuaån an toaøn treû em cuûa Giaùo hoäi ôû AÙi Nhó Lan phaûi lieân tuïc ñöôïc taùi duyeät vaø caäp nhaät vaø chuùng phaûi ñöôïc aùp duïng ñaày ñuû vaø voâ tö phuø hôïp vôùi giaùo luaät.
Chæ coù haønh ñoäng cöông quyeát ñöôïc thöïc hieän moät caùch hoaøn toaøn trung thöïc vaø minh baïch môùi khoâi phuïc ñöôïc söï kính troïng vaø thieän chí cuûa ngöôøi daân AÙi Nhó Lan ñoái vôùi Giaùo hoäi maø chuùng ta ñaõ taän hieán cuoäc soáng cuûa mình cho. Ñieàu naøy, tröôùc nhaát vaø quan troïng nhaát, phaûi phaùt sinh töø vieäc töï xeùt mình, vieäc thanh loïc noäi taâm vaø ñoåi môùi thieâng lieâng cuûa caùc hieàn huynh. Ngöôøi AÙi Nhó Lan mong ñôïi moät caùch chính ñaùng, caùc hieàn huynh laø ngöôøi cuûa Chuùa, trôû neân thaùnh thieän, soáng ñôn giaûn, theo ñuoåi vieäc hoài taâm baûn thaân haøng ngaøy. Ñoái vôùi hoï, theo lôøi cuûa Thaùnh Augustinoâ, caùc hieàn huynh laø giaùm muïc; nhöng vôùi hoï, caùc hieàn huynh ñöôïc môøi goïi trôû thaønh moân ñeä cuûa Chuùa Kitoâ (x. Baøi giaûng 340, 1). Do ñoù, toâi khuyeân caùc hieàn huynh haõy ñoåi môùi yù thöùc traùch nhieäm cuûa mình tröôùc Thieân Chuùa, phaùt trieån tình lieân ñôùi vôùi ngöôøi cuûa caùc hieàn huynh vaø saâu saéc hoùa moái quan taâm muïc vuï cuûa caùc hieàn huynh ñoái vôùi moïi thaønh vieân trong ñoaøn chieân cuûa caùc hieàn huynh. Ñaëc bieät, toâi yeâu caàu caùc hieàn huynh phaûi chuù yù ñeán ñôøi soáng tieâng lieâng vaø luaân lyù cuûa moãi moät linh muïc cuûa caùc hieàn huynh. Haõy neâu göông cho hoï baèng chính cuoäc soáng cuûa caùc hieàn huynh, gaàn guõi vôùi hoï, laéng nghe nhöõng lo laéng cuûa hoï, khích leä hoï vaøo thôøi ñieåm khoù khaên naøy vaø khôi daäy ngoïn löûa tình yeâu cuûa hoï ñoái vôùi Chuùa Kitoâ vaø cam keát phuïc vuï anh chò em cuûa hoï.
Giaùo daân cuõng vaäy, neân ñöôïc khuyeán khích ñoùng vai troø rieâng cuûa hoï trong ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi. Haõy xem xeùt ñeå hoï ñöôïc ñaøo taïo theo caùch hoï coù theå ñöa ra moät giaûi trình roõ raøng vaø thuyeát phuïc veà Tin Möøng giöõa xaõ hoäi hieän ñaïi (x. 1 Pr 3:15) vaø hôïp taùc troïn veïn hôn trong cuoäc soáng vaø söù meänh cuûa Giaùo Hoäi. Ñieàu naøy, ñeán löôït noù, seõ giuùp caùc hieàn huynh moät laàn nöõa trôû thaønh nhöõng nhaø laõnh ñaïo vaø nhaân chöùng ñaùng tin caäy cho söï thaät cöùu chuoäc cuûa Chuùa Kitoâ.
(http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/en/letters/2010/document)
Keát luaän
Nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ vieát trong Thö göûi daân Chuùa (20 thaùng 8 naêm 2018): "Ñieàu chuû yeáu laø chuùng ta, trong tö caùch moät Giaùo hoäi, coù theå thöøa nhaän vaø keát aùn, moät caùch buoàn raàu vaø xaáu hoå, söï hung aùc vi phaïm bôûi caùc ngöôøi taän hieán, giaùo só vaø taát caû nhöõng ngöôøi ñöôïc giao nhieäm vuï canh chöøng vaø chaêm soùc nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông nhaát. Chuùng ta haõy caàu xin söï tha thöù cho toäi loãi cuûa chính mình vaø toäi loãi cuûa ngöôøi khaùc. Nhaän thöùc veà toäi loãi giuùp chuùng ta nhaän ra loãi laàm, toäi aùc vaø caùc veát thöông gaây ra trong quaù khöù vaø cho pheùp chuùng ta, trong hieän taïi, côûi môû hôn vaø daán thaân hôn trong haønh trình hoài taâm ñoåi môùi". (http: //m.vatican. va / content / francescomobile / en / Letters / 2018 / Documents / papa-francesco_20180820_lettera-popolo-didio.html)
(Source:Holy See Press Office Taking Responsibility for Processing Cases of Sexual Abuse Crisis and for Prevention of Abuse)