Ñaâu laø choã cho ngöôøi ñoùi,
ngöôøi beänh vaø ngöôøi bò giam caàm
trong traùi tim chuùng ta
Ñöùc Thaùnh Cha: Ñaâu laø choã cho ngöôøi ñoùi, ngöôøi beänh vaø ngöôøi bò giam caàm trong traùi tim chuùng ta.
Traàn Ñænh, SJ
Vatican (Vat. 18-02-2019) - Ngöôi ñang ôû ñaâu? Em ngöôi ñaâu roài? Ñoù laø caâu hoûi maø Thieân Chuùa ñaët ra cho Adam vaø Cain trong saùch Saùng Theá. Vaø ñoù cuõng laø caâu hoûi Chuùa ñaët ra cho chuùng ta hoâm nay.
Trong baøi giaûng Thaùnh leã saùng thöù Hai ngaøy 18 thaùng 2 naêm 2019 taïi nhaø nguyeän thaùnh Marta, Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi moãi ngöôøi chuùng ta töï traû lôøi veà caâu hoûi maø Thieân Chuùa ñaõ ñaët ra cho Adam vaø Cain, nhöng khoâng phaûi baèng nhöõng caâu traû lôøi mang tính thoûa hieäp ñeå troán traùnh vaán ñeà. Ñöùc Thaùnh Cha cuõng nhaéc tôùi nhöõng ngöôøi anh em bò beänh taät, bò caàm tuø vaø ñoùi khaùt, nhö Tin Möøng thaùnh Mattheu ñeà caäp trong chöông 25.
Baøi ñoïc thöù nhaát trong phuïng vuï hoâm nay keå veà caâu chuyeän giöõa Cain vaø Abel. Trong ñoaïn Kinh Thaùnh naøy, coù moät theå loaïi vaên chöông thöôøng ñöôïc laëp ñi laëp laïi: moät caâu hoûi khoù chòu vaø moät caâu traû lôøi thoaû hieäp. Thieân Chuùa ñaõ hoûi moät caâu hoûi khieán Cain luùng tuùng: em cuûa ngöôi ñaâu? Vaø caâu traû lôøi cuûa Cain vöøa coù moät chuùt thoaû hieäp, vöøa laø ñeå töï baûo veä bieän hoä cho mình: con ñaâu coù bieát. Con laø ngöôøi giöõ em con sao? Con khoâng coù traùch nhieäm trong vieäc naøy. Vôùi caùch naøy, Cain coá neù traùnh aùnh nhìn cuûa Thieân Chuùa.
Nhöõng caâu hoûi khoù chòu
Chuùa Gieâsu cuõng nhieàu laàn ñaët ra "nhöõng caâu hoûi khoù chòu". Chaúng haïn, Ngöôøi töøng hoûi thaùnh Pheâ-roâ ñeán ba laàn: Con coù yeâu meán Thaày khoâng? Ñeán noãi, Pheâ-roâ khoâng bieát phaûi traû lôøi theá naøo. Cuõng theá, laàn kia, Ngöôøi hoûi caùc moân ñeä: Ngöôøi ta baûo Thaày laø ai? Vaø hoï traû lôøi: moät ngoân söù, hay Gioan Baotixita..." Nhöng ngöôøi baûo hoï: Nhöng anh em, anh em baûo Thaày laø ai? Ñoù laø moät caâu hoûi laøm cho hoï boái roái. Thieân Chuùa hoûi Cain moät caâu hoûi khaùc: Em cuûa ngöôi ñaâu? Ñoù laø moät caâu hoûi khoù chòu. Vaø chuùng ta bieát nhieàu caâu traû lôøi nhö: ñoù laø cuoäc soáng cuûa anh ta, con toân troïng anh aáy, con khoâng lieân can trong chuyeän naøy... Con khoâng can thieäp vaøo cuoäc soáng cuûa ngöôøi khaùc, moãi ngöôøi coù töï do choïn löïa con ñöôøng cuûa rieâng mình. Tröôùc nhöõng caâu hoûi khoù chòu naøy cuûa Thieân Chuùa trong ñôøi soáng thöôøng ngaøy cuûa mình, chuùng ta haõy traû lôøi Ngöôøi vôùi nguyeân taéc chung laø khoâng daøi doøng, nhön noùi taát caû moïi ñieàu töø con tim mình.
Nhöõng caâu traû lôøi thoûa hieäp
Hoâm nay, Thieân Chuùa cuõng ñaët caâu hoûi naøy vôùi moãi ngöôøi chuùng ta: Em cuûa ngöôi ñaâu? - con khoâng bieát - nhöng em cuûa ngöôi ñang ñoùi. Vaâng, chaéc caäu aáy ñang aên tröa ôû nhaø Caritas cuûa giaùo xöù. Chaéc chaén hoï seõ cho caäu aáy aên. Traû lôøi nhö theá, toâi phoøng veä vaø bieän hoä. Khoâng, nhöõng ngöôøi khaùc nöõa, nhöõng ngöôøi ñang ñau beänh... - Chaéc caäu ta ñang ôû beänh vieän. - Nhöng trong beänh vieän khoâng coù choã. Con coù thuoác khoâng?- Nhöng ñoù laø chuyeän cuûa caäu ta, con khoâng theå can thieäp vaøo cuoäc soáng cuûa ngöôøi khaùc... Ngöôøi thaân cuûa caäu ta seõ cho caäu ta thuoác. Vaø con khoâng coù traùch nhieäm trong vieäc naøy. - Theá ngöôøi em ñang tuø toäi cuûa ngöôi ñaâu? - Ah, caäu ta ñang traû leõ nhöõng gì caäu ta ñaùng chòu. Caäu aáy ñaõ laøm thì phaûi traû giaù. Öôùc gì caùc baïn khoâng phaûi nghe caâu traû lôøi nhö theá baïn thoát ra töø mieäng Ñöùc Chuùa. Em cuûa ngöôi ñaâu? Ngöôøi anh em ñang bò boùc loät cuûa ngöôi? Hoï laøm vieäc laäu, khoâng coù hôïp ñoàng trong 9 thaùng, roài sau ba thaùng, laïi moät naêm laøm vieäc laäu nöõa? Vaø nhö theá, khoâng coù gì baûo ñaûm, maø cuõng chaúng coù kyø nghæ... - Ô, hoâm nay khoâng coù vieäc laøm, vaø ngöôøi ta laáy ñi nhöõng gì caäu ta coù theå nhaän ñöôïc... Ñoù laø moät caâu traû lôøi choáng cheá khaùc.
Qua nhöõng ví duï aáy, chuùng ta haõy laáy nhöõng lôøi naøy cuûa Chuùa nhö theå noù ñöôïc ñaët ra cho töøng ngöôøi chuùng ta.
Chuùa hoûi toâi "em cuûa ngöôi ñaâu?" Ngöôøi em aáy laø ngöôøi beänh taät, ngöôøi ñoùi khaùt, ngöôøi khoâng coù quaàn aùo, nhöõng em nhoû khoâng ñöôïc ñeán tröôøng, ngöôøi nghieän, nhöõng tuø nhaân ... Em ngöôi ñaâu? Em ngöôi ôû ñaâu trong con tim cuûa ngöôi? Coù choã cho nhöõng ngöôøi naøy trong traùi tim cuûa chuùng ta khoâng? Hay laø chuùng ta noùi, vaâng, chuùng ta truùt gaùnh naëng löông taâm moät chuùt baèng caùch boá thí. Chuùng ta ñaõ quen ñöa ra nhöõng caâu traû lôøi thoûa hieäp, ñeå chaïy troán, ñeå khoûi nhìn thaáy vaø ñeå khoûi chaïm ñeán vaán ñeà".
Ngöôi ñang ôû ñaâu?
Thieân Chuùa noùi vôùi Cain: "toäi loãi ñang naèm phuïc ôû cöûa nhaø ngöôi", vaø ngöôi baét ñaàu moät cuoäc ñôøi ñen toái. Khi chuùng ta ñi theo loái soáng ñen toái maø khoâng nhaän laáy nhöõng gì Chuùa Gieâsu ñaõ daïy, toäi loãi chôø saün tröôùc cöûa nhaø, noù chôø ñôïi ñeå ñi vaøo vaø tieâu dieät chuùng ta.
Thieân Chuùa hoûi Adam: ngöôi ñang ôû ñaâu? Vaø Adam troán traùnh vì xaáu hoå vaø sôï haõi. Coù leõ chuùng ta caûm thaáy xaáu hoå. Em cuûa ngöôi ñaâu? Ngöôi ñang ôû ñaâu? Trong xaõ hoäi baïn ñang soáng, baïn khoâng nhaän thaáy nhöõng ñieàu naøy, nhöõng ñau khoå naøy, nhöõng nhöùc nhoái naøy sao? Ñöøng troán traùnh thöïc teá. Haõy traû lôøi hai caâu hoûi naøy cuûa Chuùa caùch thaúng thaén, trung thöïc, nhöng cuøng vôùi nieàm vui nöõa.