Trong Kinh Laïy Cha khoâng coù töø "toâi"
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: Trong Kinh Laïy Cha khoâng coù töø "toâi".
Ngoïc Yeán
Vatican (Vat. 13-02-2019) - Chuùa Gieâsu khoâng muoán ñaïo ñöùc giaû, trong Kinh Laïy Cha khoâng bao giôø coù töø "Toâi". Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ döøng laïi ôû lôøi caàu nguyeän maø Chuùa Gieâsu ñaõ daïy chuùng ta. Trong lôøi chaøo thaêm caùc tín höõu hieän dieän taïi buoái tieáp kieán chung thöù tö 13 thaùng 2 naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha khuyeán khích moïi ngöôøi haõy daán thaân cho söï trôû laïi cuûa "nhöõng ngöôøi ôû xa" vaø nhöõng ngöôøi gaàn guõi vôùi chuùng ta.
Treân ñaây laø nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong buoåi giaùo lyù daønh cho caùc tín höõu taïi Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI. Baøi giaùo lyù ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha khôûi ñi töø Tin Möøng cuûa Thaùnh Luca: "Ñöôïc Thaùnh Thaàn taùc ñoäng, Ñöùc Gieâ-su hôùn hôû vui möøng vaø noùi: "Laïy Cha laø Chuùa Teå trôøi ñaát, con xin ngôïi khen Cha, vì Cha ñaõ giaáu kín khoâng cho baäc khoân ngoan thoâng thaùi bieát nhöõng ñieàu naøy, nhöng laïi maëc khaûi cho nhöõng ngöôøi beù moïn. Vaâng, laïy Cha, vì ñoù laø ñieàu ñeïp yù Cha. Cha toâi ñaõ giao phoù moïi söï cho toâi. Vaø khoâng ai bieát ngöôøi Con laø ai, tröø Chuùa Cha, cuõng nhö khoâng ai bieát Chuùa Cha laø ai, tröø ngöôøi Con, vaø keû maø ngöôøi Con muoán maëc khaûi cho" (Lc 10, 21-22).
Chuùa Gieâsu khoâng muoán giaû hình
Chuùng ta tieáp tuïc baøi giaùo lyù veà caàu nguyeän, nhö theá chuùng ta luoân luoân hoïc caàu nguyeän moät caùch toát hôn ñieàu maø Chuùa Gieâsu ñaõ daïy chuùng ta. Chuùng ta phaûi caàu nguyeän nhö Ngaøi ñaõ daïy chuùng ta. Chuùa Gieâsu noùi: "Khi caàu nguyeän, haõy vaøo phoøng, ñoùng cöûa laïi, vaø caàu nguyeän cuøng Cha, keâu leân "Cha ôi". Chuùa Gieâsu muoán caùc moân ñeä cuûa Ngaøi khoâng nhö boïn ñaïo ñöùc giaû: thích ñöùng caàu nguyeän trong caùc hoäi ñöôøng, hoaëc ngoaøi caùc ngaõ ba ngaõ tö, cho ngöôøi ta thaáy (Mt 6,5). Chuùa Gieâsu khoâng muoán giaû hình. Lôøi caàu nguyeän ñích thöïc laø nhöõng gì ñang dieãn ra trong nôi saâu thaúm cuûa noäi taâm, khoâng theå doø thaáu, chæ coù Thieân Chuùa thaáy.Toâi vaø Chuùa. Caàu nguyeän khoâng coù söï giaû doái: Ñoái vôùi Thieân Chuùa khoâng theå giaû doái. Tröôùc maët Chuùa khoâng möu meïo naøo coù söùc maïnh, Chuùa bieát chuùng ta nhö theá, traàn truïi trong löông taâm vaø giaû vôø laø khoâng theå. Taïi caên cuûa caàu nguyeän, cuûa cuoäc ñoái thoaïi vôùi Thieân Chuùa laø moät cuoäc thöa chuyeän trong thinh laëng, gioáng nhö ñieåm gaëp nhau cuûa aùnh maét giöõa hai ngöôøi ñang yeâu nhau: con ngöôøi vaø Thieân Chuùa. AÙnh maét gaëp nhau vaø ñoù laø lôøi caàu nguyeän. Nhìn Chuùa vaø ñeå Chuùa nhìn, ñoù laø caàu nguyeän. "Nhöng thöa cha, con khoâng noùi lôøi naøo". Nhöng haõy nhìn Thieân Chuùa vaø ñeå Ngaøi nhìn. Ñoù laø moät lôøi caàu nguyeän, ñoù laø moät lôøi caàu nguyeän ñeïp!
Tuy nhieân, maëc duø lôøi caàu nguyeän cuûa ngöôøi moân ñeä laø rieâng tö, nhöng noù luoân thaân maät. Trong bí maät cuûa noäi taâm, ngöôøi Kitoâ höõu khoâng ñeå theá giôùi beân ngoaøi caùnh cöûa phoøng mình, maø mang theo mình moïi ngöôøi vaø hoaøn caûnh cuûa hoï, nhöõng vaán ñeà, nhieàu ñieàu, taát caû ñöa vaøo lôøi caàu nguyeän.
Moät töø "thieáu" trong Kinh Laïy Cha
Neáu toâi hoûi anh chò em trong baûn vaên Kinh Laïy Cha coù moät ñieàu gì thieáu? caâu traû lôøi laø khoâng deã... Moät töø coøn thieáu... Moïi ngöôøi suy nghó: ñieàu gì thieáu trong Kinh Laïy Cha? Anh chò em haõy suy nghó, töø naøo thieáu? Moät töø. Moät töø maø trong thôøi ñaïi cuûa chuùng ta - nhöng coù leõ luoân luoân - taát caû ñeàu quan taâm, töø naøo thieáu trong Kinh Laïy Cha maø chuùng ta caàu nguyeän moïi ngaøy? Ñeå khoâng laøm maát thôøi gian toâi seõ noùi: thieáu töø "toâi". Khoâng bao giôø coù töø "toâi". Chuùa Gieâsu daïy chuùng ta caàu nguyeän treân moâi töø "Cha", bôûi vì lôøi caàu nguyeän Kitoâ giaùo laø ñoái thoaïi: "nguyeän danh cha caû saùng, nöôùc Cha trò ñeán, yù Cha ñöôïc theå hieän". Khoâng phaûi danh toâi, nöôùc cuûa toâi, yù muoán cuûa toâi. Toâi, toâi, khoâng phaûi nhö vaäy. Vaø sau ñoù ñi ñeán "chuùng con". Toaøn boä phaàn thöù hai cuûa "Kinh Laïy Cha" ñöôïc xöng ôû ngoâi thöù nhaát soá nhieàu: "Xin Cha cho chuùng con hoâm nay löông thöïc haøng ngaøy, vaø tha nôï chuùng con, xin ñöøng ñeå chuùng con sa chöôùc caùm doã, nhöng cöùu chuùng con khoûi söû döõ". Ngay caû nhöõng lôøi caàu xin caên baûn nhaát cuûa con ngöôøi - nhö coù thöùc aên ñeå laøm dòu côn ñoùi - ñeàu laø soá nhieàu. Trong lôøi caàu nguyeän Kitoâ giaùo, khoâng ai xin côm baùnh cho chính mình: xin cho con löông thöïc hoâm nay; khoâng, xin cho chuùng con, caàu xin cho taát caû, chuùng ta caàu xin cho taát caû ngöôøi ngheøo treân theá giôùi. Nhöng khoâng ñöôïc queân ñieàu naøy, thieáu töø "toâi. Chuùng ta caàu xin vôùi ngoâi thöù hai: "Cha" vaø vôùi ngoâi thöù nhaát soá nhieàu: "chuùng con". Ñaây laø lôøi daïy toát laønh cuûa Chuùa Gieâsu, khoâng ñöôïc queân ñieàu naøy.
Lôøi caàu nguyeän cuûa coäng ñoaøn
Taïi sao? Taïi sao? Khoâng coù choã cho chuû nghóa caù nhaân trong khi ñoái thoaïi vôùi Thieân Chuùa. Khoâng coù söï phoâ tröông cuûa nhöõng vaán ñeà cuûa chính mình nhö theå chuùng ta laø nhöõng ngöôøi duy nhaát treân theá giôùi phaûi chòu ñöïng. Khoâng coù lôøi caàu nguyeän höôùng veà Thieân Chuùa maø khoâng phaûi laø lôøi caàu nguyeän cuûa moät coäng ñoaøn anh chò em, chuùng ta: chuùng ta ôû trong coäng ñoaøn, chuùng ta laø anh chò em, chuùng ta laø moät daân caàu nguyeän, chuùng ta. Coù laàn moät cha tuyeân uùy nhaø tuø hoûi toâi: "Xin noùi cho con bieát, thöa Ñöùc Thaùnh Cha, töø naøo ngöôïc vôùi töø 'toâi'? Vaø toâi, ngaây thô noùi: töø "Baïn". "Baét ñaàu cuoäc chieán". Töø ngöôïc vôùi töø 'Toâi' laø 'chuùng ta', nôi ñaâu coù hoøa bình, taát caû cuøng nhau". Ñoù laø moät giaùo lyù ñeïp maø toâi nhaän ñöôïc töø vò linh muïc ñoù.
Trong lôøi caàu nguyeän, ngöôøi tín höõu mang ñeán taát caû nhöõng khoù khaên cuûa nhöõng ngöôøi soáng beân caïnh mình: khi chieàu ñeán, ngöôøi Kitoâ höõu thöa vôùi Chuùa veà nhöõng noãi ñau maø mình ñaõ traûi qua trong ngaøy ñoù; ñaët mình tröôùc maët Chuùa nhieàu khuoân maët cuûa baïn beø vaø thaäm chí cuûa thuø ñòch; ngöôøi kitoâ höõu khoâng xua ñuoåi chuùng nhö nhöõng ñieàu phieàn nhieãu nguy hieåm. Neáu moät ngöôøi khoâng nhaän ra raèng coù nhieàu ngöôøi xung quanh mình ñang ñau khoå, neáu chuùng ta khoâng ñoäng loøng thöông nhöõng gioït nöôùc maét cuûa ngöôøi ngheøo, neáu chuùng ta quen taát caû nhöõng ñieàu naøy, ñieàu ñoù coù nghóa laø traùi tim chuùng ta... nhö theá naøo? Khoâ heùo chaêng? Khoâng, toài teä hôn: trôû thaønh ñaù. Trong tröôøng hôïp naøy, thaät toát khi chuùng ta caàu xin Chuùa chaïm vaøo chuùng ta qua Thaùnh Thaán cuûa Ngaøi vaø laøm meàm taâm hoàn chuùng ta. "Xin chaïm vaøo traùi tim con, laïy Chuùa". Ñaây laø moät lôøi caàu nguyeän ñeïp: "Xin Chuùa laøm meàm loøng con ñeå con coù theå hieåu vaø chòu traùch nhieäm veà moïi vaán ñeà, moïi noãi ñau cuûa ngöôøi khaùc". Chuùa Kitoâ ñaõ khoâng ñi qua moät caùch döûng döng tröôùc nhöõng ñau khoå cuûa theá giôùi: baát cöù khi naøo Ngaøi caûm thaáy moät söï coâ ñôn, moät noãi ñau cuûa cô theå hoaëc tinh thaàn, Ngaøi caûm thaáy moät loøng traéc aån maïnh meõ, gioáng nhö cung loøng cuûa ngöôøi meï. "Loøng traéc aån" naøy laø moät trong nhöõng ñoäng töø chính cuûa Tin Möøng: ñoù laø ñieàu thuùc ñaåy ngöôøi Samaritano nhaân laønh ñeán gaàn ngöôøi bò thöông ôû beân veä ñöôøng, khoâng gioáng nhö nhöõng ngöôøi khaùc coù traùi tim chai cöùng.
Chuùng ta coù theå töï hoûi: khi toâi caàu nguyeän, toâi coù môû loøng cho tieáng khoùc cuûa nhieàu ngöôøi gaàn xa khoâng? Hay toâi nghó caàu nguyeän nhö moät loaïi thuoác meâ, ñem laïi cho toâi söï yeân tænh hôn? Toâi ñeå caâu hoûi naøy cho moãi ngöôøi töï traû lôøi. Trong tröôøng hôïp naøy toâi seõ laø naïn nhaân cuûa moät söï hieåu laàm khuûng khieáp. Taát nhieân, lôøi caàu nguyeän cuûa toâi seõ khoâng coøn laø moät lôøi caàu nguyeän Kitoâ giaùo. Bôûi vì töø "chuùng con" maø Chuùa Gieâsu ñaõ daïy chuùng ta khoâng cho pheùp toâi yeân bình moät mình vaø khieán toâi caûm thaáy coù traùch nhieäm vôùi anh chò em cuûa mình.
Coù nhöõng ngöôøi döôøng nhö khoâng tìm kieám Thieân Chuùa, nhöng Chuùa Gieâsu cuõng daïy chuùng ta caàu nguyeän cho hoï, bôûi vì Thieân Chuùa tìm kieám nhöõng ngöôøi naøy treân heát. Chuùa Gieâsu khoâng ñeán vì ngöôøi khoûe maïnh, nhöng vì ngöôøi ñau yeáu vaø cho ngöôøi toäi loãi (Lc 5,31) - nghóa laø ñoái vôùi moïi ngöôøi, bôûi vì nhöõng ngöôøi nghó raèng hoï khoûe maïnh, thöïc teá khoâng phaûi vaäy. Neáu chuùng ta laøm vieäc vì coâng lyù, chuùng ta seõ khoâng caûm thaáy mình toát hôn nhöõng ngöôøi khaùc: vì Ngöôøi cho maët trôøi cuûa Ngöôøi moïc leân soi saùng keû xaáu cuõng nhö ngöôøi toát, (Mt 5,45). Chuùa Cha yeâu thöông taát caû! Chuùng ta hoïc ñöôïc ñieàu naøy töø Chuùa Ngaøi luoân toát vôùi moïi ngöôøi, khoâng nhö chuùng ta, chuùng ta chæ coù theå toát vôùi moät soá ngöôøi, nhöõng ngöôøi chuùng ta thích.
Caùc thaùnh vaø nhöõng ngöôøi toäi loãi, taát caû ñeàu laø anh em ñöôïc cuøng moät Cha yeâu thöông. Vaø, vaøo buoåi xeá chieàu cuûa cuoäc soáng, chuùng ta seõ ñöôïc xeùt xöû veà tình yeâu, chuùng ta ñaõ yeâu thöông theá naøo. Khoâng phaûi laø moät tình yeâu chæ thieân veà tình caûm, maø laø loøng thöông xoùt vaø cuï theå, theo quy taéc Tin Möøng, khoâng queân ñieàu naøy: "moãi laàn caùc ngöôi laøm nhö theá cho moät trong nhöõng anh em beù nhoû nhaát cuûa Ta ñaây, laø caùc ngöôi ñaõ laøm cho chính Ta vaäy" (Mt 25, 40)