Baøi giaûng Thaùnh Leã cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
taïi saân vaän ñoäng Zayed, Abu Dhabi
Baøi giaûng Thaùnh Leã cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi saân vaän ñoäng Zayed, Abu Dhabi.
Chuyeån ngöõ: Vaên Yeân, SJ
Abu Dhabi (Vat. 5-02-2019) - Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ daâng thaùnh leã caàu bình an vaø coâng lyù taïi saân vaän ñoäng Zayed Sports City vôùi soá ngöôøi tham döï Thaùnh Leã caû beân trong laãn beân ngoaøi saân vaän ñoäng khoaûng 180 ngaøn ngöôøi, ñeán töø khoaûng 100 quoác gia, trong ñoù coù khoaûng 4 ngaøn ngöôøi Hoài giaùo. Tin Möøng trong Thaùnh Leã ñöôïc coâng boá laø baøi Tin Möøng veà caùc Moái Phuùc (Mt 5,1-12a): Phuùc thay ai xaây döïng hoaø bình, vò hoï seõ ñöôïc goïi laø con Thieân Chuùa. Tin Möøng ñöôïc coâng boá baèng tieáng Anh, trong khi baøi ñoïc 1 baèng tieáng Araäp. Ñöùc Thaùnh Cha giaûng baèng tieáng YÙ vaø ñöôïc moät linh muïc thoâng dòch ra tieáng Araäp.
Phuùc thay: ñaây laø lôøi Chuùa Gieâsu baét ñaàu rao giaûng trong Tin Möøng Mattheâu. Ñieäp töø naøy Ngaøi cuõng laëp laïi hoâm nay, nhö ñeå ñieàu chænh con tim chuùng ta, hôn baát cöù ñieàu gì khaùc, veà moät thoâng ñieäp thieát yeáu: neáu baïn ôû vôùi Chuùa Gieâsu, neáu baïn thích laéng nghe lôøi cuûa Ngaøi nhö caùc moân ñeä ñaõ laøm, neáu baïn coá gaéng soáng ñieäp töø naøy moãi ngaøy, thì baïn ñöôïc chuùc phuùc. Khoâng phaûi laø seõ ñöôïc, nhöng laø ñöôïc trong hieän taïi; ñaây laø söï thaät ñaàu tieân chuùng ta bieát veà ñôøi soáng Kitoâ höõu. Caùc Moái Phuùc naøy khoâng ñôn giaûn laø moät danh saùch daøi nhöõng chæ daãn beân ngoaøi ñeå thöïc hieän, hoaëc moät boä caùc giaùo huaán caàn bieát. Tröôùc heát vaø treân heát, ñôøi soáng Kitoâ höõu khoâng phaûi laø nhö theá; nhöng ñuùng hôn, ñoù laø vieäc nhaän bieát raèng, trong Chuùa Gieâsu, chuùng ta laø nhöõng ngöôøi con yeâu daáu cuûa Chuùa Cha. Ñôøi soáng Kitoâ höõu coù nghóa laø soáng nieàm vui cuûa lôøi chuùc phuùc naøy, muoán soáng cuoäc soáng nhö moät chuyeän tình, moät caâu chuyeän tình yeâu trung tín cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng khoâng bao giôø boû rôi chuùng ta vaø luoân muoán thoâng hieäp vôùi chuùng ta. Ñaây laø lyù do cho nieàm vui cuûa chuùng ta, moät nieàm vui khoâng ai treân theá giôùi vaø khoâng hoaøn caûnh naøo trong cuoäc soáng coù theå laáy ñi khoûi chuùng ta ñöôïc. Ñoù laø moät nieàm vui mang laïi bình an giöõa ñau khoå, moät nieàm vui giuùp chuùng ta tham döï vaøo haïnh phuùc vónh cöûu ñang chôø ñôïi chuùng ta. Anh chò em thaân meán, trong nieàm vui gaëp gôõ anh chò em, ñaây laø lôøi toâi noùi vôùi anh chò em: nhöõng ngöôøi ñöôïc chuùc phuùc!
Ai laø ngöôøi ñöôïc chuùc phuùc?
Duø Chuùa Gieâsu goïi caùc moân ñeä cuûa Ngaøi laø nhöõng ngöôøi ñöôïc chuùc phuùc, nhöng hoï phaûi ñuïng ñeán nhöõng lyù do cuûa töøng Moái Phuùc. Nôi ñoù, chuùng ta thaáy coù moät söï ñaûo loän so vôùi loái nghó chung: ñoù laø, ngöôøi giaøu coù vaø quyeàn löïc laø nhöõng ngöôøi ñöôïc chuùc phuùc, laø nhöõng ngöôøi thaønh coâng vaø ñöôïc moïi ngöôøi chuùc tuïng. Ngöôïc laïi, ñoái vôùi Chuùa Gieâsu, phuùc cho nhöõng ngöôøi ngheøo, ngöôøi hieàn laønh vaø nhöõng ngöôøi coøn laïi thaäm chí coøn phaûi traû giaù baèng hình aûnh ñen toái vaø caû bò baét bôù. ÔÛ ñaây ai laø ngöôøi ñuùng: Chuùa Gieâsu hay theá gian? Ñeå hieåu ñieàu naøy, chuùng ta haõy nhìn vaøo caùch Chuùa Gieâsu ñaõ soáng: ngheøo veà moïi thöù, nhöng giaøu veà tình yeâu; Ngaøi chöõa laønh cho nhieàu ngöôøi, nhöng khoâng daønh cho chính mình. Ngaøi ñeán ñeå phuïc vuï chöù khoâng phaûi ñeå ñöôïc phuïc vuï; Ngaøi daïy chuùng ta raèng söï vó ñaïi khoâng naèm ôû vieäc coù nhöng laø ôû vieäc cho ñi. Coâng chính vaø hieàn laønh, Ngaøi khoâng keâu goïi khaùng cöï, nhöng ñeå mình bò keát aùn caùch baát coâng. Baèng caùch naøy, Chuùa Gieâsu ñaõ mang tình yeâu Thieân Chuùa vaøo theá giôùi. Chæ baèng caùch naøy, Ngaøi ñaõ ñaùnh baïi caùi cheát, toäi loãi, sôï haõi vaø chính theá gian: chæ baèng söùc maïnh tình yeâu Thieân Chuùa. Hoâm nay, cuøng nhau taïi ñaây, chuùng ta caàu xin aân suûng taùi khaùm phaù söï loâi cuoán cuûa vieäc theo Chuùa Gieâsu, baét chöôùc Ngaøi, khoâng tìm kieám ai khaùc ngoaøi Ngaøi vaø tình yeâu khieâm nhöôøng cuûa Ngaøi. Vì ñaây laø yù nghóa cuûa cuoäc soáng chuùng ta: hieäp thoâng vôùi Ngaøi vaø trong tình yeâu vôùi ngöôøi khaùc. Anh chò em coù tin ñieàu ñoù khoâng?
Tin Möøng caàn ñöôïc theå hieän trong cuoäc soáng
Toâi cuõng caûm ôn anh chò em vì caùch anh chò em soáng Tin Möøng chuùng ta ñaõ nghe. Ngöôøi ta noùi raèng Tin Möøng ñöôïc vieát vaø Tin Möøng ñöôïc soáng coù söï khaùc nhau, gioáng nhö baûn nhaïc ñöôïc vieát vaø baûn nhaïc ñöôïc trình dieãn. Anh chò em ôû ñaây bieát giai ñieäu Tin Möøng vaø anh chò em haêng say soáng nhòp ñieäu cuûa noù. Anh chò em laø moät ca ñoaøn hôïp neân töø söï ña daïng veà quoác gia, ngoân ngöõ vaø nghi leã; moät söï ña daïng maø Chuùa Thaùnh Thaàn yeâu thích vaø muoán ngaøy caøng trôû neân haøi hoøa, ñeå taïo neân moät daøn giao höôûng. Hôïp ca vui töôi naøy cuûa ñöùc tin laø moät lôøi chöùng cho moïi ngöôøi vaø xaây döïng Giaùo hoäi. Toâi bò ñaùnh ñoäng khi nghe Ñöùc cha Hinder noùi: ngaøi caûm thaáy khoâng chæ ngaøi laø muïc töû cuûa anh chò em, nhöng chính anh chò em vôùi nhöõng göông saùng, anh chò em cuõng thöôøng laø muïc töû cuûa ngaøi.
Tuy nhieân, soáng nhö ngöôøi ñöôïc chuùc phuùc vaø böôùc theo con ñöôøng cuûa Chuùa Gieâsu khoâng coù nghóa laø luoân phaán khôûi. Nhöõng ngöôøi chòu cheøn eùp, chòu baát coâng, nhöõng ngöôøi laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå kieán taïo hoaø bình, hoï bieát ñau khoå nghóa laø gì. Chaéc chaén, thaät khoâng deã khi anh chò em soáng xa nhaø, vaø coù theå caûm nhaän söï thieáu vaéng tình caûm töø nhöõng ngöôøi thaân yeâu, vaø cuõng caûm thaáy khoâng chaéc chaén veà töông lai cuûa mình. Nhöng Chuùa thaønh tín vaø khoâng boû rôi daân Ngöôøi. Moät caâu chuyeän töø cuoäc ñôøi cuûa Thaùnh Antoân vieän phuï, ngöôøi saùng laäp vó ñaïi cuûa ñôøi ñan tu trong sa maïc, coù theå höõu ích cho chuùng ta. Vì Chuùa, ngaøi ñaõ boû heát moïi söï vaø vaøo ôû trong sa maïc. Taïi ñoù, coù nhöõng luùc, ngaøi phaûi traûi qua cuoäc chieán ñaáu thieâng lieâng gay gaét khieán ngaøi khoâng bình an; ngaøi bò taán coâng bôûi nhöõng ngôø vöïc vaø boùng toái, vaø thaäm chí bôûi caùm doã hoaøi nieäm vaø tieác nuoái veà cuoäc soáng tröôùc ñaây. Nhöng sau ñoù, sau taát caû nhöõng daèn vaët naøy, Chuùa ñaõ an uûi ngaøi vaø thaùnh Antoân ñaõ hoûi Chuùa: Ngaøi ñaõ ôû ñaâu? Taïi sao tröôùc ñaây Ngaøi khoâng xuaát hieän ñeå giaûi thoaùt con khoûi söï ñau khoå? Roài ngaøi nghieäm ñöôïc moät caùch roõ raøng caâu traû lôøi cuûa Chuùa Gieâsu: Ta ñaõ ôû ñaây, Antoân (Thaùnh Athanasius, Vita Antonii, 10). Chuùa gaàn guõi. Ñieàu naøy coù theå xaûy ra, khi chuùng ta phaûi ñoái maët vôùi moät thöû thaùch hay moät thôøi ñieåm khoù khaên, chuùng ta nghó raèng mình ñôn ñoäc, thaäm chí tröôùc ñoù chuùng ta ñaõ daønh nhieàu thôøi gian vôùi Chuùa. Trong nhöõng luùc ñoù, duø khoâng can thieäp ngay laäp töùc, nhöng Ngaøi vaãn ñi caïnh chuùng ta. Vaø neáu chuùng ta tieáp tuïc tieán böôùc, Ngaøi seõ môû cho chuùng ta moät con ñöôøng môùi; Bôûi vì Chuùa laø chuyeân gia trong vieäc laøm nhöõng ñieàu môùi; Ngaøi coù theå môû nhöõng con ñöôøng trong sa maïc (x. Is 43,19).
Soáng caùc Moái Phuùc trong ñôøi thöôøng
Anh chò em thaân meán,
Toâi muoán noùi vôùi anh chò em ñieàu naøy, soáng caùc Moái Phuùc khoâng ñoøi hoûi nhöõng cöû chæ vó ñaïi. Haõy nhìn Chuùa Gieâsu: Ngaøi khoâng ñeå laïi vaên baûn vieát naøo, khoâng xaây döïng gì lôùn lao. Vaø khi Ngaøi noùi vôùi chuùng ta veà caùch soáng, Ngaøi ñaõ khoâng yeâu caàu chuùng ta xaây döïng nhöõng coâng trình vó ñaïi hay ñaùnh daáu baûn thaân baèng nhöõng cöû chæ phi thöôøng. Ngaøi chæ yeâu caàu chuùng ta thöïc hieän moät taùc phaåm ngheä thuaät maø moïi ngöôøi ñeàu coù theå laøm ñöôïc: ñoù laø cuoäc soáng cuûa chính chuùng ta. Do ñoù, caùc Moái Phuùc laø moät baûn ñoà cuoäc soáng: khoâng ñoøi hoûi nhöõng haønh ñoäng sieâu phaøm, nhöng laø baét chöôùc Chuùa Gieâsu trong cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa chuùng ta. Caùc Moái Phuùc môøi chuùng ta giöõ cho traùi tim mình ñöôïc saïch, ñeå treân heát, thöïc haønh söï hieàn laønh vaø coâng chính, ñeå trôû neân loøng thöông xoùt cho taát caû moïi ngöôøi, ñeå soáng nhöõng ñau khoå keát hieäp vôùi Thieân Chuùa. Ñaây laø söï thaùnh thieän cuûa cuoäc soáng haøng ngaøy, laø ñieàu khoâng caàn pheùp laï hay daáu chæ phi thöôøng. Caùc Moái Phuùc khoâng daønh cho sieâu nhaân, maø daønh cho nhöõng con ngöôøi phaûi ñoái maët vôùi bao nhieâu thaùch ñoá vaø khoù khaên moãi ngaøy. Ai soáng theo Chuùa Gieâsu, ngöôøi ñoù coù theå laøm saïch theá giôùi. Hoï gioáng nhö moät caây xanh, maø ngay caû trong vuøng khoâ caèn, cuõng haáp thuï khoâng khí oâ nhieãm moãi ngaøy vaø traû laïi oxy. Toâi caàu chuùc anh chò em cuõng gioáng nhö theá, beùn reã saâu vaøo Chuùa Gieâsu vaø saün saøng laøm ñieàu toát cho nhöõng ngöôøi xung quanh. Öôùc gì nhöõng coäng ñoaøn cuûa anh chò em laø ñaûo cuûa hoøa bình.
Moái phuùc cuûa ngöôøi hieàn laønh
Cuoái cuøng, toâi muoán döøng laïi moät chuùt ôû hai trong soá caùc Moái Phuùc. Tröôùc tieân: "Phuùc thay ai hieàn laønh" (Mt 5,5). Khoâng phaûi phuùc cho nhöõng keû taán coâng hoaëc cheá ngöï ngöôøi khaùc, nhöng laø cho nhöõng ngöôøi theo loái haønh xöû cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñaõ cöùu chuùng ta: Ngaøi hieàn laønh ngay caû ñoái vôùi nhöõng keû buoäc toäi mình. Toâi muoán trích lôøi thaùnh Phanxicoâ, khi ngaøi cho caùc anh em nhöõng chæ daãn veà vieäc tieáp caän nhöõng ngöôøi Saracens vaø khoâng Kitoâ. Ngaøi vieát: Ñöøng laøm cho hoï phaûi tranh luaän hay baát ñoàng, nhöng ñeå hoï thaáy mình thuï taïo con ngöôøi vì tình yeâu Thieân Chuùa, vaø ñeå hoï tuyeân xöng raèng hoï laø Kitoâ höõu (Regula Non Bullata, XVI). Khoâng tranh luaän cuõng khoâng baát ñoàng: vaøo thôøi ñieåm ñoù, trong khi nhieàu ngöôøi trang bò vuõ khí naëng, thaùnh Phanxicoâ ñaõ chæ ra raèng caùc Kitoâ höõu chæ trang bò vuõ khí laø ñöùc tin hieàn laønh vaø tình yeâu cuï theå. Söï hieàn laønh raát quan troïng: neáu chuùng ta soáng trong theá giôùi theo caùch cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta seõ trôû thaønh keânh hieän dieän cuûa Ngaøi; baèng khoâng, chuùng ta seõ chaúng sinh hoa traùi.
Moái phuùc cuûa ngöôøi xaây döïng hoaø bình
Moái phuùc thöù hai: "Phuùc thay ai xaây döïng hoøa bình" (c. 9). Kitoâ höõu thuùc ñaåy hoøa bình, baét ñaàu vôùi coäng ñoaøn nôi mình soáng. Trong Saùch Khaûi Huyeàn, trong soá caùc coäng ñoaøn maø chính Chuùa Gieâsu ñeà caäp, coù moät coäng ñoaøn, ñoù laø Philadelphia, maø toâi nghó coù söï töông ñoàng vôùi anh chò em. Giaùo hoäi ñoù, khoâng gioáng nhö haàu heát nhöõng Giaùo hoäi khaùc, Chuùa ñaõ khoâng traùch cöù ñieàu gì. Thaät vaäy, Giaùo hoäi aáy ñaõ giöõ lôøi Chuùa Gieâsu, khoâng choái boû danh Ngaøi, vaø ñaõ kieân trì, nghóa laø tieán böôùc ngay caû khi gaëp khoù khaên. Ngoaøi ra, coøn moät chi tieát quan troïng: caùi teân Philadelphia coù nghóa laø tình yeâu giöõa anh em. Tình huynh ñeä. Theá ñoù, moät Giaùo hoäi kieân trì giöõ lôøi Chuùa Gieâsu; tình huynh ñeä thì ñeïp loøng Chuùa vaø sinh hoa traùi. Toâi caàu xin cho anh chò em aân suûng ñeå gìn giöõ bình an, hieäp nhaát, chaêm soùc laãn nhau, vôùi tình huynh ñeä toát laønh, nôi ñoù khoâng coù Kitoâ höõu haïng nhaát hay haïng hai.
Nguyeän xin Chuùa Gieâ-su, Ñaáng keâu goïi anh chò em ñeán caùc moái phuùc, ban cho anh chò em aân suûng ñeå luoân tieán böôùc khoâng naûn loøng, lôùn leân trong tình yeâu "vôùi nhau vaø vôùi taát caû moïi ngöôøi". (1 Ts 3,12).