Traû lôøi phoûng vaán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
vôùi caùc nhaø baùo treân chuyeán bay trôû veà töø Panama
Traû lôøi phoûng vaán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi caùc nhaø baùo treân chuyeán bay trôû veà töø Panama.
Chuyeån ngöõ: Vaên Yeân, SJ
Vatican (Vat. 31-01-2019) - Nhö thoâng leä, treân chuyeán bay trôû veà töø Panama, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ coù moät cuoäc traû lôøi phoûng vaán vôùi caùc nhaø baùo ñi cuøng treân chuyeán bay.
Edwin Cabrera Uribe, ñaïi dieän caùc nhaø baùo Panama: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi vôùi caùc tình nguyeän vieân "Baây giôø caùc con bieát nhòp ñaäp cuûa traùi tim khi soáng moät söù maïng." Vaäy, ñaâu laø söù maïng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ taïi Panama?
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: Söù maïng cuûa toâi taïi Ñaïi Hoäi Giôùi Treû laø söù maïng cuûa Pheâroâ, ñoù laø cuûng coá ñöùc tin. Ñieàu naøy khoâng phaûi laøm baèng meänh leänh khoâ hay coù saün, nhöng laø ñeå mình ñöôïc ñuïng chaïm vaø traû lôøi veà nhöõng gì xaûy ra ôû ñoù. Toâi khoâng hieåu neáu moät ngöôøi coù theå thöïc hieän moät söù maïng chæ baèng caùi ñaàu. Ñeå thöïc hieän moät söù maïng thì caàn phaûi laéng nghe, roài khi laéng nghe thì ñöôïc ñuïng chaïm. Khi anh ñuïng chaïm cuoäc ñôøi, anh seõ ñuïng ñeán caùc vaán ñeà. Taïi saân bay, khi toâi chaøo ngaøi Toång thoáng vaø ngöôøi ta mang ñeán moät treû nhoû da maøu, deã thöông. Ngaøi Toång thoáng noùi vôùi toâi: "Ñöùc beù naøy vöôït qua bieân giôùi Colombia, meï ñaõ maát, chæ coøn moät mình. Caäu beù 5 tuoåi, ñeán töø Chaâu Phi, nhöng chuùng toâi cuõng chöa bieát nöôùc naøo vì khoâng caäu beù khoâng noùi tieáng Anh, Phaùp hay Boà; chæ noùi tieáng ñòa phöông. Chuùng toâi ñaõ nhaän nuoâi." Ñoù laø moät ñöùa beù ñeïp, hieàn laønh... Thaûm kòch cuûa moät ñöùa beù bò boû rôi vì meï maát vaø caûnh saùt ñaõ giao cho giôùi chöùc ñeå ñaûm traùch. Ñieàu naøy ñaùnh ñoäng anh, vaø nhö theá söù maïng baét ñaàu coù maøu saéc. Noù laøm anh phaûi noùi ñieàu gì ñoù, phaûi ñoäng loøng. Noù khoâng phaûi laø moät lyù leõ. Söù maïng luoân luoân laøm anh phaûi lieân can. Ít nhaát noù lieân can ñeán toâi. Toâi luoân noùi vôùi ngöôøi treû: Ñieàu caùc con phaûi laøm trong cuoäc soáng ñoù laø caùc con phaûi böôùc ñi, vaø baèng ba ngoân ngöõ: ngoân ngöõ cuûa caùi ñaàu, ngoân ngöõ cuûa con tim vaø ngoân ngöõ cuûa ñoâi tay. Ba ngoân ngöõ naøy hoaø ñieäu vôùi nhau, theo caùch laø: nghó veà ñieàu mình caûm vaø ñieàu mình laøm, roài caûm ñieàu mình nghó vaø ñieàu mình laøm, vaø cuoái cuøng laø laøm ñieàu mình caûm vaø ñieàu mình nghó. Toâi khoâng bieát keát toaùn moät söù maïng. Vôùi taát caû nhöõng ñieàu aáy, toâi ñeán tröôùc Chuùa ñeå caàu nguyeän, ñoâi khi toâi nguû tröôùc Chuùa, nhöng vaãn mang taát caû nhöõng ñieàu toâi ñaõ soáng trong söù maïng vaø xin Ngaøi cuûng coá cho toâi trong ñöùc tin. Ñaây laø caùch toâi soáng vaø thi haønh söù maïng Giaùo Hoaøng.
Edwin: Caùch chung, Ñaïi Hoäi Giôùi Treû ôû Panama coù ñaùp öùng ñöôïc nhöõng kyø voïng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha khoâng?
Ñöùc Thaùnh Cha: Chaéc chaén roài. Ñoàng hoà ñeå ño xem moät chuyeán toâng du caùch chung coù ñaùp öùng ñöôïc kyø voïng hay khoâng, ñoù laø söï meät nhoaøi, vaø toâi thaät söï raõ rôøi.
Edwin: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, vaán ñeà chung cuûa Trung Myõ, bao goàm caû Panama laø phaàn lôùn Chaâu Myõ Latinh laø vieäc mang thai cuûa caùc beù coøn raát nhoû. Chæ taïi Panama thoâi naêm ngoaùi ñaõ 10 ngaøn, vaø Trung Myõ cuõng khoâng khaùc. Nhöõng keû gieøm pha Giaùo hoäi ñoå loãi cho Giaùo hoäi Coâng giaùo laø khoâng giaùo duïc giôùi tính trong tröôøng hoïc, vaø Giaùo hoäi Coâng giaùo ñieàu haønh nhieàu tröôøng hoïc vaø ñaïi hoïc ôû Myõ Latinh. Xin Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát yù kieán veà vieäc giaùo duïc giôùi tính.
Ñöùc Thaùnh Cha: Toâi nghó laø trong tröôøng hoïc caàn coù giaùo duïc giôùi tính. Giôùi tính laø moät moùn quaø cuûa Thieân Chuùa chöù khoâng phaûi moät ñieàu kyø dò. Laø moät moùn quaø ñeå yeâu thöông; neáu moät ai duøng noù ñeå kieám tieàn hay khai thaùc ngöôøi khaùc thì ñoù laø moät vaán ñeà khaùc. Caàn phaûi giaùo duïc giôùi tính caùch khaùch quan, chöù khoâng aùp ñaët yù thöùc heä. Bôûi vì neáu trong tröôøng hoïc giaùo duïc giôùi tính caùch aùp ñaët yù thöùc heä thì phaù huyû con ngöôøi. Giôùi tính nhö laø moät moùn quaø cuûa Thieân Chuùa thì phaûi ñöôïc giaùo duïc, khoâng cöùng nhaéc. Giaùo duïc ñoù laø laøm noåi leân ñieàu toát nhaát nôi con ngöôøi vaø ñoàng haønh vôùi hoï trong haønh trình böôùc ñi. Vaán ñeà naèm ôû choã nhöõng ngöôøi chòu traùch nhieäm veà giaùo duïc, caû ôû caáp quoác gia laãn ñòa phöông, cuõng nhö ñoái vôùi töøng ñôn vò tröôøng hoïc: giaùo vieân ñaûm traùch ñieàu naøy, saùch vôû naøo... Toâi ñaõ thaáy nhieàu theå loaïi, coù nhöõng ñieàu giuùp tröôûng thaønh vaø coù nhöõng ñieàu laøm haïi. Toâi nghó, khoâng bieát lieäu coù khaùch quan hay khoâng, raèng Panama khoâng coù giaùo duïc giôùi tính. Vaø toâi noùi ñieàu naøy nhöng khoâng coù yù ñi saâu vaøo nhöõng vaán ñeà chính trò cuûa Panama: ñoù laø caàn coù giaùo duïc giôùi tính cho treû em. Lyù töôûng laø baét ñaàu töø ôû nhaø, vôùi cha meï cuûa chuùng. Khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù theå laøm ñöôïc ñoái vôùi nhieàu hoaøn caûnh gia ñình, hoaëc khoâng bieát caùch daïy theá naøo. Nhaø tröôøng buø ñaép veà ñieàu naøy vaø phaûi laøm; neáu khoâng seõ vaãn ñeå laïi moät loã hoång maø baát cöù yù thöùc heä naøo cuõng coù theå traøn vaøo.
Javier Brocal, töø Romereports: Trong nhöõng ngaøy naøy, Ñöùc Thaùnh Cha noùi chuyeän vôùi nhieàu ngöôøi, nhieàu baïn treû. Chaéc chaén trong soá ñoù coù nhöõng baïn treû rôøi xa Giaùo hoäi hay ñang gaëp khoù khaên. Theo Ñöùc Thaùnh Cha, ñaâu laø khoù khaên caùc baïn treû gaëp phaûi, vaø ñaâu laø nhöõng lyù do khieán hoï rôøi xa Giaùo hoäi?
Ñöùc Thaùnh Cha: Toâi gaëp raát nhieàu; moät soá gaëp caù nhaân, nhöng phaàn lôùn gaëp chung, toâi tin raèng ñieàu ñaàu tieân ñoù laø vì thieáu ñôøi soáng chöùng taù cuûa caùc Kitoâ höõu, cuûa linh muïc, cuûa giaùm muïc. Toâi khoâng noùi cuûa giaùo hoaøng, vì raát nhieàu [cöôøi], vaø giaùo hoaøng cuõng vaäy. Thieáu chöùng taù. Neáu moät muïc töû laøm ngöôøi toå chöùc veà caùc chöông trình muïc vuï maø khoâng gaàn vôùi daân chuùng thì muïc töû naøy khoâng mang chöùng taù cuûa muïc töû; muïc töû phaûi ôû vôùi daân, muïc töû vaø ñaøn chieân. Muïc töû phaûi ñi tröôùc ñaøn chieân ñeå daãn ñöôøng, ôû giöõa ñaøn chieân ñeå ngöûi ñöôïc muøi cuûa con ngöôøi vaø hieåu ñöôïc ngöôøi ta nghó gì, caàn gì vaø ñi sau ñaøn chieân ñeå baûo veä töø phía sau. Nhöng neáu muïc töû khoâng soáng baèng söï ñam meâ, thì daân chuùng seõ caûm thaáy bò boû rôi hoaëc moät caûm giaùc bò coi thöôøng nhaát ñònh. Toâi nghó laø mình ñaõ nhaán maïnh veà caùc muïc töû, vaø caû caùc Kitoâ höõu ñaïo ñöùc giaû. Hoï ñi leã taát caû caùc Chuùa Nhaät, vaø roài khoâng traû löông thaùng 13, vaø traû löông kieåu chôï ñen vaø boùc loät ngöôøi khaùc... "Khoâng, con laø ngöôøi Coâng giaùo, con ñi leã taát caû caùc ngaøy Chuùa Nhaät!", nhöng neáu anh laøm caùc ñieàu treân thì anh ñang ñöa ra moät lôøi phaûn chöùng vaø theo toâi thì ñieàu naøy laøm cho daân chuùng xa Giaùo hoäi hôn. Caû giaùo daân, taát caû... Moät ngöôøi coù theå noùi raèng: "Thoâi, ñöøng coù baûo toâi coâng giaùo maø khoâng laøm chöùng; toâi ñöôïc hoïc neân giaùo duïc Coâng giaùo, chæ coù ñieàu toâi hôø höõng, toâi theá gian chuùt, nhöng xin loãi, ñöøng nhìn toâi nhö moät maãu". Phaûi noùi ñieàu naøy, toâi sôï ngöôøi Coâng giaùo kieåu naøy, hoï nghó veà söï hoaøn haûo. Nhöng trong lòch söû ñaõ dieãn ra nhö vaäy, Chuùa Gieâsu ñaõ noùi veà thaày daïy luaät: "Con taï ôn Chuùa vì con khoâng gioáng nhö keû toäi loãi kia". Nhö vaäy laø khoâng ñöôïc. Hoï ñang thieáu ñôøi soáng chöùng taù. Cuõng coù nhöõng kieåu khaùc: nhö laø khoù tính chaúng haïn.
Caroline Pigozzi ñeán töø Paris Match: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, chuùng toâi ñaõ thaáy trong boán ngaøy vöøa qua, nhöõng ngöôøi treû ñaõ caàu nguyeän raát soát saéng. Vaø coù theå nghó raèng seõ coù moät soá muoán ñi tu, vaø moät soá coù ôn goïi. Vaø cuõng coù theå moät soá nghó raèng neáu böôùc ñi maø khoâng laäp gia ñình thì thaät khoù. Coù theå nghó raèng Giaùo hoäi Coâng giaùo, theo nghi leã ñoâng phöông, Ñöùc Thaùnh Cha seõ cho pheùp nhöõng ngöôøi laäp gia ñình trôû thaønh linh muïc ñöôïc khoâng?
Ñöùc Thaùnh Cha: Giaùo hoäi Coâng giaùo, theo nghi leã Ñoâng Phöông coù theå laøm ñieàu ñoù vaø coù theå choïn ñoäc thaân hay laäp gia ñình tröôùc khi chòu chöùc phoù teá.
Caroline Pigozzi: Nhöng baây giôø, vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo theo nghi leã Latinh, Ñöùc Thaùnh Cha coù nghó veà quyeát ñònh ñoù khoâng?
Ñöùc Thaùnh Cha: Veà nghi leã Latinh, toâi chôït nghó ñeán caâu noùi cuûa Thaùnh Phaoloâ VI: "Toâi muoán hieán maïng soáng tröôùc khi thay ñoåi luaät ñoäc thaân". Vaøo luùc naøy, toâi nghó ñeán vaø cuõng muoán noùi nhö theá, bôûi vì ñoù laø moät caâu can ñaûm, trong moät thôøi ñieåm khoù khaên hôn luùc naøy, trong nhöõng naêm 1968-1970. Caù nhaân maø noùi, toâi nghó raèng ñoäc thaân laø moät moùn quaø cho Giaùo hoäi; thöù ñeán, toâi khoâng ñoàng yù cho pheùp ñoäc thaân tuyø choïn. Khoâng. Chæ coù theå nghó ñeán khaû theå taïi nhöõng nôi heûo laùnh xa xoâi - ôû oác ñaûo Thaùi Bình Döông chaêng... nhöng ñieàu ñoù nghó ñeán khi thaät söï caàn thieát veà muïc vuï, maø ôû ñoù ngöôøi muïc töû phaûi baän taâm veà caùc tín höõu. Coù moät cuoán saùch cuûa cha Lobinger, raát thuù vò. Ñaây laø ñieàu baøn luaän giöõa caùc thaàn hoïc gia, khoâng phaûi laø quyeát ñònh cuûa toâi. Quyeát ñònh cuûa toâi laø: khoâng coù tuyø choïn ñoäc thaân tröôùc khi chòu chöùc phoù teá. Ñoù laø ñieàu theo yù caù nhaân, vaø toâi seõ khoâng laøm. Vaø ñieàu naøy laø roõ raøng. Toâi laø moät ngöôøi ñoùng kín? Coù theå. Nhöng toâi khoâng nghó seõ ñaët mình tröôùc maët Chuùa vôùi quyeát ñònh naøy. Roài cha Lobinger noùi: "Giaùo hoäi laøm neân Thaùnh Theå vaø Thaùnh Theå laøm neân Giaùo hoäi. Nhöng ôû nhöõng coäng ñoaøn khoâng coù Thaùnh Theå thì sao?" Nhöõng coäng ñoaøn ñoù coù nhöõng ngöôøi toå chöùc nhö laø caùc phoù teá, caùc nöõ tu, giaùo daân# Vaø trong baøi luaän cuûa mình, cha Lobinger vieát: "Coù theå phong chöùc cho moät ngöôøi lôùn tuoåi, ñaõ laäp gia ñình". Coù theå phong chöùc cho moät ngöôøi lôùn tuoåi ñaõ laäp gia ñình, nhöng chæ ñeå thi haønh nhieäm vuï thaùnh hoaù, nghóa laø cöû haønh Thaùnh Leã, cöû haønh bí tích Hoaø giaûi vaø Xöùc daàu beänh nhaân. Chöùc tö teá thì coù ba nhieäm vuï: giaûng daïy, cai quaûn vaø thaùnh hoaù. Ñieàu naøy ñi cuøng vôùi chöùc thaùnh. Vaø giaùm muïc chæ ban cho ngöôøi aáy naêng quyeàn thaùnh hoaù. Ñaây laø ñieàu vieát trong saùch, raát thuù vò. Coù theå ñieàu naøy giuùp suy nghó veà vaán ñeà. Toâi nghó vaán ñeà coù theå môû theo nghóa naøy: nôi thieáu linh muïc. Toâi khoâng noùi laø neân laøm, vì toâi chöa suy nghó, toâi chöa caàu nguyeän ñuû veà vaán ñeà naøy. Nhöng caùc nhaø thaàn hoïc phaûi nghieân cöùu. Cha Lobinger laø moät ví duï roài, moät fidei donum (hoàng aân ñöùc tin) cuûa Nam Phi, laø ngöôøi ñaõ giaø. Toâi noùi ñieàu naøy laøm ví duï ñeå taïo nhöõng ñieåm cho caùc nhaø thaàn hoïc bieát phaûi laøm gì. Toâi ñaõ noùi chuyeän vôùi moät thö kyù, moät giaùm muïc, ngöôøi phaûi laøm vieäc taïi moät nöôùc coäng saûn töø luùc môùi baét ñaàu cuoäc caùch maïng; vaøo nhöõng naêm 50, caùc giaùm muïc, khi hoï thaáy cuoäc caùch maïng seõ keát thuùc theá naøo, hoï ñaõ phong chöùc chui cho caùc noâng daân toát laønh vaø thaùnh thieän. Roài khuûng hoaûng qua, ba möôi naêm sau, vaán ñeà cuõng ñöôïc giaûi quyeát. Vaø giaùm muïc aáy keå cho toâi veà caûm xuùc cuûa mình khi nhìn thaáy nhöõng noâng daân naøy maëc aùo leã cuøng ñoàng teá trong Thaùnh Leã. Nhöõng ñieàu naøy ñaõ coù trong lòch söû Giaùo hoäi. Laø ñieàu ñeå nghieân cöùu, ñeå suy nghó vaø caàu nguyeän."
Sau ñoù, nhaø baùo Caroline ñaõ nhaéc veà nhöõng ngöôøi Tin Laønh trôû thaønh Coâng giaùo. Vaø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi ñeán toâng hieán Anglicanorum coetibus cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Benedicto XVI, veà nhöõng linh muïc Anh giaùo trôû thaønh Coâng giaùo vaø vaãn giöõ ñôøi soáng linh muïc, nhö nghi leã ñoâng phöông.
Lena Klimkeit töø Haõng tin Ñöùc: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, trong Chaëng Ñöôøng Thaùnh Giaù hoâm thöù Saùu, moät baïn treû ñaõ ñoïc leân nhöõng lôøi raát maïnh meõ veà vieäc phaù thai; Toâi muoán nhaéc laïi moät chuùt: "Coù moät ngoâi moä khoùc treân trôøi, toá caùo söï taøn aùc khuûng khieáp cuûa loaøi ngöôøi, ñoù laø ngoâi moä môû ra töø töû cung ngöôøi meï, xeù naùt söï soáng voâ toäi. Chuùa thöïc söï muoán chuùng ta soáng nhaân baûn, baûo veä söï soáng moät caùch maïnh meõ vaø ñaûm baûo raèng nhöõng ñieàu luaät cho pheùp gieát cheát söï soáng voâ toäi seõ bò xoùa vónh vieãn". Theo toâi, ñaây laø moät quan ñieåm raát quyeát lieät. Toâi töï hoûi, vaø toâi muoán hoûi Ñöùc Thaùnh Cha, lieäu quan ñieåm naøy cuõng toân troïng söï ñau khoå cuûa chính ngöôøi phuï nöõ vaø lieäu coù töông hôïp vôùi thoâng ñieäp loøng thöông xoùt cuûa Ngaøi.
Ñöùc Thaùnh Cha: Thoâng ñieäp loøng thöông xoùt daønh cho taát caû moïi ngöôøi, ngay caû ñoái vôùi ngöôøi phaù thai. Noù daønh cho taát caû moïi ngöôøi. Sau khi laøm ñieàu naøy, vaãn coù loøng thöông xoùt, nhöng moät loøng thöông xoùt khoù khaên; bôûi vì vaán ñeà khoâng naèm ôû vieäc ban söï tha thöù, nhöng vaán ñeà ôû choã ngöôøi phuï nöõ töï vaán löông taâm veà vieäc phaù thai. Ñaây laø bi kòch khuûng khieáp. Coù laàn toâi ñaõ töøng nghe moät baùc só noùi veà moät lyù thuyeát raèng - toâi khoâng nhôù roõ - moät baøo thai khi môùi ñöôïc thuï thai ñaõ gaén ñeán taän tuûy cuûa ngöôøi meï vaø do ñoù noù gaén vaøo kyù öùc, ngay caû veà theå lyù. Ñaây laø moät lyù thuyeát, nhöng ñeå noùi raèng: moät phuï nöõ khi nghó veà nhöõng gì mình ñaõ laøm... Toâi noùi söï thaät naøy: caàn phaûi ôû trong toaø giaûi toäi vaø anh phaûi cho söï an uûi, khoâng tröøng phaït gì. Vì lyù do naøy, toâi ñaõ môû naêng quyeàn xoaù giaûi veà toäi phaù thai vì loøng thöông xoùt, bôûi vì ñoâi khi - nhöng laø luoân luoân - ngöôøi meï phaûi gaëp ñöùa treû. Vaø nhieàu laàn, toâi khuyeân khi hoï khoùc vaø hoï coù noãi thoáng khoå naøy raèng: "Con chò ñang ôû treân thieân ñaøng, haõy noùi chuyeän vôùi noù, haùt nhöõng baøi haùt ru maø chò ñaõ khoâng haùt vaø khoâng theå haùt". Nhö theá coù theå tìm ñöôïc caùch ñeå hoøa giaûi giöõa ngöôøi meï vaø ñöùa treû. Vôùi Chuùa thì ñaõ coù: ñoù laø söï tha thöù cuûa Chuùa. Chuùa luoân tha thöù. Nhöng loøng thöông xoùt cuõng laø chính ngöôøi phuï nöõ aáy phaûi laøm neân. Bi kòch veà phaù thai. Ñeå hieåu roõ veà ñieàu naøy, caàn phaûi ôû trong toøa giaûi toäi. Thaät kinh khuûng.
Valentina Alazraki töø Televisa: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, Ngaøi ñaõ noùi trong nhöõng ngaøy naøy ôû Panama raèng Ngaøi gaàn guõi vôùi Venezuela vaø hoâm nay Ngaøi ñaõ keâu goïi moät giaûi phaùp coâng baèng, hoøa bình vaø toân troïng nhaân quyeàn cuûa taát caû moïi ngöôøi. Ngöôøi Venezuela muoán hieåu roõ hôn moät chuùt veà ñieàu naøy coù nghóa gì, hoï chôø ñôïi tieáng noùi cuûa hoï, hoï muoán bieát lieäu giaûi phaùp naøy coù thoâng qua söï coâng nhaän Juan Guaidoù, ñöôïc nhieàu nöôùc uûng hoä, nhöõng nöôùc khaùc thì yeâu caàu baàu cöû sôùm vaø töï do ñeå moïi ngöôøi coù theå boû phieáu; Hoï thaáy raèng Ngaøi laø moät Giaùo hoaøng Myõ Latinh vaø hoï muoán nhaän ñöôïc söï hoã trôï, söï giuùp ñôõ vaø lôøi khuyeân.
Ñöùc Thaùnh Cha: Trong luùc naøy toâi gaàn guõi taát caû ngöôøi daân Venezuela, bôûi vì ñoù laø moät daân toäc ñang ñau khoå, duø hoï laø ngöôøi beân naøy hay beân kia, taát caû daân toäc chòu ñau khoå. Vaø neáu toâi noùi thì: "haõy laéng nghe nhöõng ngöôøi ôû phía naøy vaø nhöõng ngöôøi ôû phía kia, xem hoï noùi gì". Toâi coù theå ñaët mình vaøo moät vò trí maø toâi khoâng bieát, ñoù seõ laø moät söï thieáu khoân ngoan muïc vuï vaø seõ laøm haïi. Nhöõng lôøi toâi phaùt bieåu hoâm nay, toâi ñaõ suy nghó vaø suy nghó laïi. Toâi nghó vôùi nhöõng lôøi ñoù toâi baøy toû söï gaàn guõi cuûa toâi, nhöõng gì toâi caûm thaáy. Toâi ñau khoå vì nhöõng gì ñang xaûy ra ôû Venezuela vaøo luùc naøy, vaø do ñoù toâi keâu goïi moät söï ñoàng thuaän, moät giaûi phaùp coâng baèng vaø hoøa bình. Ñieàu maø toâi sôï laø söï ñoå maùu. Vaø toâi cuõng keâu goïi söï roäng raõi giuùp ñôõ töø nhöõng ngöôøi coù theå giuùp ñôõ ñeå giaûi quyeát vaán ñeà. Vaán ñeà baïo löïc laøm toâi kinh hoaøng. Sau taát caû nhöõng noã löïc ôû Colombia, haõy nghó veà ñieàu ñaõ xaûy ra taïi tröôøng Cadet maáy ngaøy tröôùc, thaät ñaùng sôï. Maùu khoâng phaûi laø giaûi phaùp. Vì lyù do ñoù, toâi phaûi laø - toâi khoâng thích töø "caân baèng" - toâi phaûi laø muïc töû cuûa taát caû. Vaø neáu hoï caàn söï giuùp ñôõ, vôùi söï ñoàng thuaän, hoï coù theå yeâu caàu. Ñoù laø caâu traû lôøi. Caûm ôn!
Junno Arocho Esteves töø Catholic News Service: Trong böõa tröa cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi caùc baïn treû, moät coâ gaùi ngöôøi Myõ ñaõ keå vôùi chuùng toâi raèng, coâ aáy ñaõ hoûi Ngaøi veà noãi ñau vaø söï caêm phaãn cuûa raát nhieàu ngöôøi Coâng giaùo, ñaëc bieät laø ôû Hoa Kyø, vì khuûng hoaûng laïm duïng. Nhieàu ngöôøi Coâng giaùo Myõ caàu nguyeän cho Giaùo hoäi, nhöng nhieàu ngöôøi caûm thaáy bò phaûn boäi, sau nhöõng baùo caùo gaàn ñaây veà söï laïm duïng vaø che ñaäy cuûa moät soá giaùm muïc, vaø hoï ñaõ maát nieàm tin vaøo nhöõng ngöôøi aáy. Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, ñaâu laø nhöõng kyø voïng hay hy voïng cuûa Ngaøi veà cuoäc hoïp vaøo thaùng Hai saép tôùi, ñeå Giaùo hoäi coù theå baét ñaàu xaây döïng laïi nieàm tin giöõa caùc tín höõu vaø giaùm muïc cuûa hoï?
Ñöùc Thaùnh Cha: YÙ töôûng veà ñieàu naøy ñöôïc naûy ra töø C9 (Hoäi ñoàng Hoàng y), bôûi vì chuùng toâi thaáy raèng moät soá giaùm muïc khoâng hieåu roõ hoaëc khoâng bieát phaûi laøm gì, hoaëc laøm ñieàu naøy laø ñuùng, ñieàu khaùc laø sai. Vaø chuùng toâi caûm thaáy coù traùch nhieäm ñöa ra moät baøi "giaùo lyù" veà vaán ñeà naøy cho caùc hoäi ñoàng giaùm muïc. Vì theá, caùc chuû tòch ñöôïc goïi ñeán [cuoäc hoïp thaùng hai tôùi]. Moät baøi giaùo lyù ñeå tröôùc tieân, ngöôøi ta nhaän thöùc ñöôïc thaûm kòch: moät ñöùa treû bò laïm duïng nghóa laø gì, moät ñöùa treû bò laïm duïng. Toâi thöôøng tieáp nhöõng ngöôøi bò laïm duïng. Toâi nhôù moät tröôøng hôïp: boán möôi naêm khoâng theå caàu nguyeän. Thaät khuûng khieáp, ñau khoå, thaät khuûng khieáp. Vì vaäy, ñaàu tieân: caùc vò caàn nhaän thöùc ñöôïc ñieàu naøy.
Thöù hai: hoï bieát phaûi laøm gì, thuû tuïc theá naøo. Bôûi vì ñoâi khi giaùm muïc khoâng bieát phaûi laøm gì, vì ñaây laø ñieàu phaùt trieån raát maïnh vaø [kieán thöùc veà vieäc xöû lyù] coù theå noùi chöa ñeán moïi nôi. Vaø sau ñoù laø laäp caùc chöông trình, toång quaùt, ñeå ñeán taát caû caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc: nhöõng gì giaùm muïc phaûi laøm; nhöõng gì toång giaùm muïc phaûi laøm; nhöõng gì chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc phaûi laøm. Nhöng ñieàu naøy roõ, theo thuaät ngöõ phaùp lyù moät chuùt - caùc chuaån thöùc (protocol) roõ raøng. Ñaây laø ñieàu chính. Nhöng tröôùc taát caû nhöõng ñieàu phaûi laøm, nhöõng ñieàu toâi noùi ôû tröôùc, thì: töï vaán löông taâm. Sau ñoù, [trong cuoäc hoïp thaùng Hai] seõ coù caàu nguyeän, seõ coù moät soá lôøi chöùng ñeå giuùp xeùt mình, vaø sau ñoù laø moät soá phuïng vuï saùm hoái ñeå xin söï tha thöù cho toaøn Giaùo hoäi. Ngöôøi ta ñang laøm toát vieäc chuaån bò naøy.
Cho pheùp toâi noùi raèng toâi kyø voïng coù phaàn hôi quaù, caàn giaûm bôùt kyø voïng moät chuùt veà nhöõng ñieåm maø toâi noùi. Bôûi vì vaán ñeà laïm duïng vaãn tieáp tuïc, noù laø vaán ñeà cuûa con ngöôøi, maø con ngöôøi khaép nôi! Toâi ñaõ töøng ñoïc moät thoáng keâ, noùi raèng: 50% ñöôïc baùo caùo, trong soá 50 naøy, chæ 20% ñöôïc laéng nghe vaø giaûm xuoáng coøn 5% bò keát aùn. Thaät khuûng khieáp, khuûng khieáp. Ñoù laø moät thaûm kòch nhaân loaïi maø chuùng ta phaûi töï vaán löông taâm. Vaø chuùng toâi, giaûi quyeát vaán ñeà trong Giaùo hoäi, töï vaán löông taâm, vaø cuõng seõ giuùp giaûi quyeát noù trong xaõ hoäi, trong gia ñình, nôi söï xaáu hoå che ñaäy moïi thöù. Nhöng tröôùc tieân chuùng ta phaûi töï vaán löông taâm, laøm toát caùc chuaån thöùc (protocol) vaø tieáp tuïc.
Manuela Tulli töø haõng tin Ansa: Trong Ñaïi Hoäi Giôùi Treû naøy, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi raèng thaät voâ lyù vaø voâ traùch nhieäm khi coi ngöôøi di cö laø ngöôøi mang ñieàu xaáu xa xaõ hoäi. ÔÛ YÙ, caùc chính saùch môùi ñoái vôùi ngöôøi di cö ñaõ daãn ñeán vieäc ñoùng cöûa trung taâm CARA di Castelnuovo di Porto, maø Ngaøi bieát roõ. Ñoù laø moät kinh nghieäm, nôi coù theå nhìn thaáy nhöõng haït gioáng hoäi nhaäp, nhöõng ñöùa treû ñi hoïc, vaø baây giôø chuùng coù nguy cô bò böùng ñi. Ngaøi ñaõ choïn daâng leã vôùi hoï vaøo Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh 2016. Toâi muoán hoûi Ngaøi thaáy theá naøo veà quyeát ñònh ñoùng trung taâm CARA di Castelnuovo di Porto. Vaø baây giôø, vôùi nguy cô phaân taùn nhöõng ñöùa treû...
Ñöùc Thaùnh Cha: Vaâng, toâi ñaõ nghe noùi veà nhöõng gì ñang xaûy ra ôû YÙ, nhöng toâi daán mình vaøo chuyeán toâng duø naøy, neân khoâng thöïc söï bieát roõ veà ñieàu ñoù, nhöng toâi coù theå hình dung ñöôïc. Ñuùng laø vaán ñeà veà ngöôøi di cö laø moät vaán ñeà phöùc taïp, raát phöùc taïp. Vaán ñeà naøy ñoøi hoûi moät kyù öùc. Ñaát nöôùc cuûa toâi ñaõ ñöôïc laäp neân töø nhöõng ngöôøi di cö. Chuùng toâi ngöôøi Argentina: taát caû laø ngöôøi di cö. Hoa Kyø: taát caû laø ngöôøi di cö. Moät kyù öùc nhö theá. Moät giaùm muïc, moät hoàng y - toâi khoâng nhôù ai - ñaõ vieát moät baøi tuyeät vôøi veà vaán ñeà "thieáu trí nhôù". Ñoù laø moät ñieåm. Keá ñeán, nhöõng töø maø toâi söû duïng: ñoùn tieáp, traùi tim roäng môû ñeå chaøo ñoùn, ñoàng haønh, laøm phaùt trieån vaø hoäi nhaäp. Vaø toâi cuõng noùi: ngöôøi caàm quyeàn phaûi söû duïng söï khoân ngoan, bôûi vì söï khoân ngoan laø nhaân ñöùc cuûa ngöôøi caàm quyeàn. Vaâng, ñaây laø moät baøi toaùn khoù. Toâi nhôù ñeán tröôøng hôïp cuûa Thuïy Ñieån, ñoù laø vaøo nhöõng naêm baûy möôi, vôùi neàn chuyeân cheá - trong Chieán dòch Keàn keàn (Operazione Condor) taïi Myõ Latinh -, ñaõ nhaän raát nhieàu ngöôøi di cö, raát nhieàu, nhöng taát caû ñeàu hoäi nhaäp ñöôïc. Toâi cuõng thaáy nhöõng gì coäng ñoaøn thaùnh Egidio laøm laø moät ví duï: hoäi nhaäp ngay laäp töùc. Nhöng naêm ngoaùi ngöôøi Thuïy Ñieån ñaõ noùi: "Caùc baïn döøng laïi moät chuùt, bôûi vì chuùng toâi chöa theå hoaøn taát böôùc ñi". Vaø ñaây laø söï khoân ngoan cuûa ngöôøi caàm quyeàn. Vaø ñaây laø vaán ñeà cuûa ñöùc aùi, cuûa tình yeâu, söï lieân ñôùi. Vaø toâi nhaéc laïi raèng caùc quoác gia haøo phoùng nhaát trong khía vieäc naøy, vieäc tieáp nhaän, - ôû khía caïnh khaùc hoï khoâng thaønh coâng laém - ñoù laø YÙ vaø Hy Laïp. Vaø moät chuùt ôû Thoå Nhó Kyø. Nhöng Hy Laïp raát quaûng ñaïi. Vaø YÙ cuõng raát nhieàu. Toâi ñaõ ñeán thaêm ñaûo Lampedusa, töø thôøi ñaàu, vaøo naêm 2013. Nhöng ñuùng laø chuùng ta phaûi suy nghó moät caùch thöïc teá. Sau ñoù, coù moät ñieàu quan troïng khaùc caàn phaûi tính ñeán khi giaûi quyeát vaán ñeà di cö ñoù laø giuùp ñôõ caùc quoác gia töø ñoù hoï ra ñi. Hoï ñeán töø nôi ñoùi keùm hoaëc chieán tranh. Giuùp ñôõ nhöõng nôi ñang gaëp ñoùi keùm, Chaâu AÂu coù khaû naêng laøm ñieàu ñoù, ñeå giuùp hoï phaùt trieån. Nhöng luoân coù, toâi ñang noùi veà Chaâu Phi, luoân coù moät caûnh töôïng chung maø chuùng ta khoâng yù thöùc, ñoù laø Chaâu Phi bò khai thaùc. Ñieàu naøy laø lòch söû vaø ñieàu naøy laøm toån thöông. Nhöõng ngöôøi di cö töø Trung Ñoâng ñaõ tìm ra nhöõng con ñöôøng khaùc ñeå troán chaïy. Lebanon ñaõ heát söùc quaûng ñaïi: coù caû hôn moät trieäu ngöôøi Syria. Jordan cuõng vaäy: hoï môû cöûa vaø laøm nhöõng gì hoï coù theå, vôùi hy voïng taùi hoäi nhaäp. Roài Thoå Nhó Kyø cuõng ñaõ nhaän moät ít. Vaø chuùng ta ôû YÙ cuõng ñaõ nhaän moät ít. Nhöng ñaây laø moät vaán ñeà phöùc taïp maø phaûi noùi khoâng ñöôïc thaønh kieán. Ñoù laø nhöõng ñieàu toâi nghó ñeán.
Ñeå keát buoåi phoûng vaán, Ñöùc Thaùnh Cha caûm ôn vaø keå caâu chuyeän vôùi caùc nhaø baùo:
Caûm ôn anh chò em raát nhieàu veà coâng vieäc ñang thöïc hieän! Toâi chæ muoán noùi ñieàu naøy veà Panama: Toâi caûm ñöôïc moät caûm giaùc môùi. Toâi bieát veà Myõ Latinh, coøn veà Panama thì khoâng. Vaø toâi nghó ñeán töø naøy: Panama laø moät ñaát nöôùc "quyù toäc". Toâi nhaän thaáy söï quyù phaùi. Toâi muoán noùi veà moät ñieàu khaùc, maø toâi ñaõ noùi khi trôû veà töø Colombia, veà kinh nghieäm ôû Cartagena vaø caùc thaønh phoá khaùc, moät ñieàu maø chuùng ta ôû chaâu AÂu khoâng thaáy: nieàm töï haøo laø gì, tröôøng hôïp naøy laø ngöôøi Panama? Hoï seõ naâng nhöõng ñöùa treû leân vaø noùi: "Ñaây laø chieán thaéng cuûa toâi, ñaây laø töông lai cuûa toâi, ñaây laø nieàm töï haøo cuûa toâi!". Ñieàu naøy khieán chuùng ta phaûi nghó: nieàm töï haøo cuûa toâi laø gì? Du lòch, bieät thöï, choù, hay nuoâi con? Caûm ôn! Xin caàu nguyeän cho toâi, toâi raát caàn.