Baøi noùi chuyeän cuûa Ñöùc Phanxicoâ
vôùi caùc giaùm muïc Trung Myõ
Baøi noùi chuyeän cuûa Ñöùc Phanxicoâ vôùi caùc giaùm muïc Trung Myõ.
Vuõ Vaên An
Panama (VietCatholic News 24-01-2019) - Ñöùc Phanxicoâ ñaõ noùi chuyeän vôùi caùc vò thuoäc Vaên Phoøng Thö Kyù Caùc Giaùm Muïc Trung Myõ, nhaéc nhôù lòch söû vinh quang cuûa Giaùo Hoäi trong vuøng töøng coù raát nhieàu ngöôøi nam nöõ, linh muïc, ngöôøi thaùnh hieán vaø giaùo daân, ñaõ taän hieán ñôøi mình, thaäm chí ñoå maùu mình ñeå giöõ cho tieáng noùi tieân tri soáng ñoäng tröôùc caùc baát coâng, ngheøo ñoùi lan traøn vaø laïm quyeàn.
Ngaøi cuõng ñeà caäp tôùi caùc chuû ñeà khoù khaên, trong ñoù coù caùc vaán ñeà di daân vaø baïo löïc kinh nieân.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi noùi chuyeän cuûa ngaøi:
Caùc hieàn huynh thaân meán,
Toâi xin caùm ôn Ñöùc Toång Giaùm Muïc Joseù Luis Escobar Alas cuûa San Salvador veà nhöõng lôøi nghinh ñoùn nhaân danh moïi ngöôøi. Toâi raát vui khi ñöôïc ôû beân caùc hieàn huynh vaø chia seû moät caùch gaàn guõi vaø tröïc tieáp hôn nhöõng hy voïng, döï aùn vaø öôùc mô cuûa caùc hieàn huynh trong tö caùch caùc muïc töû maø Chuùa ñaõ giao phoù söï chaêm soùc cho daân thaùnh cuûa Ngöôøi. Caûm ôn caùc hieàn huynh ñaõ chaøo ñoùn toâi trong tình huynh ñeä.
Gaëp gôõ caùc hieàn huynh cuõng cho toâi cô hoäi ñeå oâm hoân caùc daân toäc cuûa caùc hieàn huynh vaø caûm thaáy gaàn guõi hôn vôùi hoï, ñeå thöïc hieän caùc khaùt voïng cuûa rieâng toâi, nhöng cuõng laø söï thaát voïng cuûa hoï, vaø treân heát laø ñöùc tin khoâng theå lay chuyeån, voán luoân khoâi phuïc hy voïng vaø khuyeán khích baùc aùi. Caûm ôn caùc hieàn huynh ñaõ cho toâi gaàn guõi vôùi ñöùc tin ñôn giaûn nhöng ñöôïc thöû nghieäm ñoù, ñöôïc nhaän roõ treân caùc khuoân maët cuûa ngöôøi daân caùc hieàn huynh, nhöõng ngöôøi, duø ngheøo, nhöng bieát raèng "Thieân Chuùa ñang ôû ñaây; Ngöôøi khoâng nguû, Ngöôøi hoaït ñoäng, Ngöôøi troâng chöøng vaø giuùp ñôõ (Thaùnh OSCAR ROMERO, Baøi giaûng, 16 thaùng 12 naêm 1979).
Cuoäc gaëp gôõ naøy nhaéc chuùng ta nhôù ñeán moät bieán coá giaùo hoäi quan troïng. Caùc giaùm muïc cuûa khu vöïc naøy laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân ôû Myõ Chaâu ñaõ taïo ra moät phöông tieän hieäp thoâng vaø tham gia, vaãn ñang tieáp tuïc sinh hoa keát traùi: Vaên Phoøng Thö kyù Caùc Giaùm Muïc Trung Myõ (SEDAC). Noù ñaõ cung caáp moät dieãn ñaøn ñeå chia seû, bieän phaân vaø thoûa thuaän nhaèm nuoâi döôõng, taùi leân sinh löïc vaø laøm phong phuù caùc Giaùo hoäi cuûa caùc hieàn huynh. Caùc giaùm muïc bieát nhìn xa ñaõ ñöa ra moät daáu hieäu cho thaáy, khoâng phaûi chæ coù tính laäp trình, maø laø töông lai cuûa Trung Myõ - hoaëc cuûa baát cöù khu vöïc naøo treân theá giôùi - nhaát thieát phaûi phuï thuoäc vaøo suy nghó roõ raøng vaø khaû naêng môû roäng caùc chaân trôøi vaø cuøng nhau tham gia vaøo moät noã löïc kieân nhaãn vaø quaûng ñaïi ñeå laéng nghe, hieåu bieát, daán thaân vaø can döï. Vaø, nhö moät keát quaû, ñeå bieän phaân caùc chaân trôøi môùi maø Chuùa Thaùnh Thaàn ñang daãn daét chuùng ta ñi tôùi (xem Evangelii Gaudium, 235).
Trong baûy möôi laêm naêm qua keå töø khi thaønh laäp, Vaên Phoøng Thö kyù Caùc Giaùm Muïc Trung Myõ ñaõ tìm caùch chia seû trong vui buoàn, nhöõng cuoäc ñaáu tranh vaø giaác mô cuûa caùc daân toäc Trung Myõ, nôi coù lòch söû ñan xen vaø ñaøo luyeän bôûi moät lòch söû ñöùc tin cuûa mình. Nhieàu ngöôøi nam nöõ, caùc linh muïc, ngöôøi thaùnh hieán vaø giaùo daân, ñaõ taän hieán ñôøi mình, thaäm chí ñoå maùu mình ñeå giöõ cho tieáng noùi tieân tri ñöôïc soáng ñoäng tröôùc caùc baát coâng, ngheøo ñoùi lan traøn vaø laïm quyeàn. Hoï nhaéc nhôû chuùng ta raèng "nhöõng ngöôøi thöïc söï muoán daønh vinh quang cho Thieân Chuùa baèng cuoäc soáng cuûa hoï, nhöõng ngöôøi thöïc söï mong muoán lôùn leân trong söï thaùnh thieän, ñöôïc keâu goïi phaûi cuøng moät taâm trí vaø ngoan cöôøng trong vieäc thöïc haønh caùc coâng vieäc cuûa loøng thöông xoùt (Gaudete et Exsultate, 107 ). Vaø ñieàu naøy, khoâng chæ ñôn giaûn laø boá thí, maø laø moät ôn goïi thöïc söï.
Trong soá nhöõng thaønh quaû tieân tri naøy cuûa Giaùo hoäi ôû Trung Myõ, toâi raát vui ñöôïc ñeà caäp ñeán Thaùnh Oscar Romero, ngöôøi maø gaàn ñaây toâi coù ñaëc aân ñöôïc phong thaùnh trong thôøi gian coù Thöôïng hoäi ñoàng veà giôùi treû. Cuoäc ñôøi vaø nhöõng lôøi daïy cuûa ngaøi vaãn laø nguoàn caûm höùng baát taän cho caùc Giaùo hoäi cuûa chuùng ta vaø, moät caùch ñaëc bieät, cho chuùng ta laø caùc giaùm muïc. Phöông chaâm giaùm muïc cuûa ngaøi, ñöôïc ghi treân bia moä cuûa ngaøi, theå hieän roõ raøng nguyeân taéc höôùng daãn cuoäc ñôøi ngaøi nhö moät muïc töû: suy nghó vôùi Giaùo hoäi. Ñoù laø la baøn cho cuoäc soáng vaø loøng trung thaønh cuûa ngaøi, caû trong thôøi kyø coù nhöõng bieán ñoäng lôùn.
Di saûn cuûa ngaøi coù theå trôû thaønh moät nhaân chöùng tích cöïc vaø mang laïi söï soáng cho chuùng ta, nhöõng ngöôøi cuõng ñöôïc keâu goïi töû ñaïo haøng ngaøy trong vieäc phuïc vuï daân chuùng cuûa chuùng ta, vaø treân caên baûn ñoù, toâi muoán ñaët söï suy nieäm maø toâi saép chia seû vôùi caùc hieàn huynh. Toâi bieát raèng moät soá ngöôøi trong chuùng ta ñích thaân bieát Ñöùc Toång Giaùm Muïc Romero, nhö Ñöùc Hoàng Y Rosa Chaùvez. Thöa Ñöùc Hoàng Y, neáu Ñöùc Hoàng Y nghó raèng toâi nhaàm laãn trong baát cöù ñaùnh giaù naøo cuûa toâi, Ñöùc Hoàng Y coù theå söûa chöõa giuøm! Naïi tôùi nhaân vaät Romero laø naïi tôùi söï thaùnh thieän vaø ñaëc tính tieân tri hieän höõu trong DNA cuûa caùc Giaùo hoäi ñaëc thuø cuûa caùc hieàn huynh.
Suy nghó vôùi Giaùo hoäi
1. Nhìn nhaän vaø bieát ôn
Khi Thaùnh Inhaxioâ ñaët ra caùc quy taéc ñeå suy nghó vôùi Giaùo hoäi, ngaøi coá gaéng giuùp ngöôøi döï tónh taâm vöôït qua baát cöù loaïi löôõng phaân giaû taïo naøo hoaëc ñoái khaùng naøo coù theå giaûn löôïc söï soáng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn thaønh côn caùm doã thöôøng xuyeân muoán bieán lôøi Chuùa thaønh duïng cuï phuïc vuï lôïi ích cuûa chuùng ta. Ñieàu naøy coù theå mang laïi cho ngöôøi döï tónh taâm ôn thaùnh ñeå nhìn nhaän raèng hoï laø moät phaàn cuûa cô theå toâng ñoà lôùn hôn chính hoï, ñoàng thôøi yù thöùc ñöôïc caùc ñieåm maïnh vaø khaû naêng cuûa hoï: moät yù thöùc khoâng yeáu ñuoái cuõng khoâng löïa loïc hay haáp taáp. Caûm nhaän moät phaàn cuûa moät toaøn boä voán luoân lôùn hôn toång soá caùc phaàn cuûa noù (xem Evangelii Gaudium, 235), vaø ñöôïc lieân keát vôùi moät Thaùnh Nhan luoân vöôït quaù hoï (x. Gaudete et Exsultate, 8).
Vì vaäy, toâi muoán taäp trung suy nghó sô khôûi naøy vôùi Giaùo hoäi, cuøng vôùi Thaùnh Oscar, vaøo vieäc taï ôn vaø loøng bieát ôn ñoái vôùi moïi phöôùc laønh nhöng khoâng maø chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc. Thaùnh Romero, nhö do baûn naêng, bieát caùch hieåu vaø ñaùnh giaù cao Giaùo hoäi, vì ñoái vôùi ngaøi, Giaùo Hoäi saâu ñaäm nhö nguoàn suoái ñöùc tin cuûa ngaøi. Neáu khoâng coù tình yeâu saâu ñaäm naøy, seõ raát khoù hieåu ñöôïc caâu chuyeän ngaøi hoài höôùng. Chính tình yeâu ñoù ñaõ daãn ngaøi ñeán phuùc töû ñaïo: moät tình yeâu phaùt sinh töø vieäc tieáp nhaän moät ôn phuùc hoaøn toaøn nhöng khoâng, moät ôn phuùc khoâng thuoäc veà chuùng ta maø thay vaøo ñoù giaûi phoùng chuùng ta khoûi moïi söï cao ngaïo hoaëc côn caùm doã muoán nghó raèng chuùng ta laø chuû sôû höõu hoaëc ngöôøi giaûi thích duy nhaát cuûa noù. Chuùng ta ñaõ khoâng phaùt minh ra Giaùo hoäi; Giaùo Hoäi khoâng sinh ra vôùi chuùng ta vaø Giaùo hoäi seõ tieáp tuïc hoaït ñoäng maø khoâng coù chuùng ta. Thaùi ñoä naøy, khoâng heà khuyeán khích söï löôøi bieáng, nhöng ñaùnh thöùc vaø naâng ñôõ loøng bieát ôn voâ bieân vaø khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc. Phuùc töû ñaïo khoâng lieân quan gì ñeán söï yeáu loøng hay thaùi ñoä cuûa nhöõng ngöôøi khoâng yeâu cuoäc soáng vaø khoâng theå nhaän ra giaù trò cuûa noù. Traùi laïi, vò töû ñaïo laø moät ngöôøi coù khaû naêng hieän thaân cho vaø soáng troïn veïn haønh ñoäng taï ôn naøy.
Thaùnh Romero ñaõ "suy nghó vôùi Giaùo hoäi", vì tröôùc moïi ñieàu khaùc, ngaøi yeâu Giaùo hoäi nhö moät baø meï ñaõ sinh haï ngaøi trong ñöùc tin. Ngaøi caûm thaáy mình nhö moät thaønh vieân vaø moät phaàn cuûa Giaùo Hoäi.
2. Moät tình yeâu leân höông vò bôûi ngöôøi ta
Tình yeâu, loøng trung thaønh vaø loøng bieát ôn naøy ñaõ khieán ngaøi chaáp nhaän moät caùch say meâ nhöng cuõng vôùi söï chaêm chæ vaø hoïc taäp, caùc luoàng tö duy ñoåi môùi do Coâng ñoàng Vatican II ñeà xuaát moät caùch ñaày thaåm quyeàn. ÔÛ ñoù, ngaøi tìm ñöôïc moät höôùng daãn vöõng chaéc cho vieäc laøm moân ñeä Kitoâ giaùo. Ngaøi khoâng phaûi laø moät ngöôøi yù thöùc heä cuõng khoâng coù yù thöùc heä; haønh ñoäng cuûa ngaøi ñöôïc phaùt sinh töø söï thaân quen trieät ñeå vôùi caùc vaên kieän cuûa Coâng ñoàng. Ñoái vôùi Thaùnh Romero, tröôùc chaân trôøi giaùo hoäi naøy, suy nghó vôùi Giaùo hoäi coù nghóa laø chieâm ngöôõng Giaùo hoäi nhö daân Chuùa. Vì Chuùa khoâng muoán cöùu chuùng ta moät mình vaø taùch bieät vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, nhöng thieát laäp moät daân toäc bieát tuyeân xöng Ngöôøi trong söï thaät vaø phuïc vuï Ngöôøi trong söï thaùnh thieâng (x. Lumen Gentium, 9). Moät daân toäc, nhö moät toaøn theå, sôû höõu, baûo veä vaø cöû haønh "leã xöùc daàu cuûa Ñaáng Thaùnh" (sñd., 12), vaø laø Ñaáng maø thaùnh Romero haèng laéng nghe caån thaän, ñeå khoâng bò töôùc maát caûm höùng cuûa Thaàn Khí (x. Thaùnh Oscar Romero, Baøi giaûng, ngaøy 16 thaùng 7 naêm 1978). Baèng caùch naøy, Thaùnh Romero cho chuùng ta thaáy: ñeå tìm kieám vaø khaùm phaù Chuùa, muïc töû phaûi hoïc caùch laéng nghe nhòp tim ñaäp cuûa daân mình. Ngaøi phaûi ngöûi "Muøi" cuûa chieân, töùc nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø ñaøn baø ngaøy nay, cho ñeán khi ngaøi chìm ñaém trong nieàm vui vaø hy voïng, noãi buoàn vaø söï lo laéng cuûa hoï (x. Gaudium et Spes, 1), vaø khi laøm theá, suy ngaãm lôøi cuûa Thieân Chuùa (x. Dei Verbum, 13). Ngaøi phaûi laø moät phöông thöùc saün saøng laéng nghe nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc giao phoù cho söï chaêm soùc cuûa mình, ñeán möùc ñoàng nhaát vôùi hoï vaø töø hoï khaùm phaù ra yù muoán cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng keâu goïi chuùng ta (xem Dieãn vaên taïi Cuoäc hoïp caùc Gia ñình, ngaøy 4 thaùng 10 naêm 2014). Moät phöông thöùc khoâng coù söï löôõng phaân hoaëc ñoái khaùng sai laàm, vì chæ coù tình yeâu cuûa Thieân Chuùa môùi coù khaû naêng tích hôïp moïi tình yeâu cuûa chuùng ta trong moät taâm tö vaø aùnh maét duy nhaát.
Toùm moät lôøi, ñoái vôùi Thaùnh Romero, suy nghó vôùi Giaùo hoäi coù nghóa tham gia vaøo vinh quang cuûa Giaùo hoäi, ñoù laø soáng, baèng caû traùi tim laãn linh hoàn, kenosis (töùc vieäc töï huûy) cuûa Chuùa Kitoâ. Trong Giaùo hoäi, Chuùa Kitoâ soáng giöõa chuùng ta, vaø vì theá Giaùo hoäi phaûi khieâm nhöôøng vaø ngheøo khoù, vì moät Giaùo hoäi xa caùch, kieâu caêng vaø töï maõn khoâng phaûi laø Giaùo hoäi cuûa kenosis (x. Thaùnh Oscar Romero, Baøi giaûng, 1 thaùng 10 naêm 1978).
3. Soáng, baèng caû traùi tim laãn linh hoàn, kenosis (söï töï huûy) cuûa Chuùa Kitoâ
Ñaây khoâng phaûi chæ laø vinh quang cuûa Giaùo hoäi, maø coøn laø moät ôn goïi, moät leänh trieäu taäp ñeå bieán noù thaønh vinh quang baûn thaân vaø con ñöôøng thaùnh thieän cuûa chuùng ta. Kenosis cuûa Chuùa Kitoâ khoâng phaûi laø moät ñieàu cuûa quaù khöù, maø laø moät cam keát hieän taïi maø chuùng ta coù theå caûm nhaän vaø khaùm phaù söï hieän dieän cuûa Ngöôøi ñang laøm vieäc trong lòch söû. Moät söï hieän dieän maø chuùng ta khoâng theå vaø khoâng muoán daäp taét, vì chuùng ta bieát baèng kinh nghieäm raèng moät mình Ngöôøi laø "Ñöôøng, laø Söï thaät vaø laø Söï soáng". Kenosis cuûa Chuùa Kitoâ nhaéc nhôû chuùng ta raèng Thieân Chuùa cöùu roãi trong lòch söû, trong cuoäc soáng cuûa moãi ngöôøi, vaø ñaây cuõng laø lòch söû cuûa rieâng Ngöôøi, maø töø ñoù Ngöôøi ñaõ ñeán ñeå gaëp gôõ chuùng ta (x. Thaùnh Oscar Romero, Baøi giaûng, 7 thaùng 12 naêm 1978). Thöa caùc hieàn huynh, ñieàu quan troïng laø chuùng ta ñöøng sôï ñeán gaàn vaø chaïm vaøo caùc veát thöông cuûa ngöôøi daân chuùng ta, nhöõng veát thöông ñoù cuõng laø nhöõng veát thöông cuûa chuùng ta, vaø laøm ñieàu naøy gioáng nhö caùch chính Chuùa ñaõ laøm. Moät muïc töû khoâng theå ñöùng caùch xa caùc ñau khoå cuûa daân mình; chuùng ta coøn coù theå noùi raèng traùi tim cuûa moät muïc töû ñöôïc ño baèng khaû naêng cuûa ngaøi bò caûm kích bôûi nhieàu cuoäc soáng ñang bò toån thöông hoaëc bò ñe doïa. Laøm ñieàu naøy nhö Chuùa laøm, coù nghóa laø cho pheùp söï ñau khoå naøy coù moät taùc ñoäng ñeán caùc öu tieân vaø sôû thích cuûa chuùng ta, trong vieäc söû duïng thôøi gian vaø tieàn baïc cuûa chuùng ta, vaø thaäm chí caû caùch caàu nguyeän cuûa chuùng ta. Nhôø caùch naøy, chuùng ta seõ coù theå xöùc daàu cho moïi söï vaø moïi ngöôøi baèng tình baïn an uûi cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ beân trong coäng ñoàng ñöùc tin bieát chöùa ñöïng vaø khoâng ngöøng môû roäng moät chaân trôøi môùi mang laïi yù nghóa vaø hy voïng cho ñôøi soáng (x. Evangelii Gaudium, 49). Kenosis cuûa Chuùa Kitoâ lieân quan ñeán vieäc töø boû caùch soáng vaø noùi "aûo", ñeå laéng nghe caùc aâm thanh vaø tieáng khoùc laëp ñi laëp laïi cuûa nhöõng con ngöôøi thöïc ñang thaùch thöùc chuùng ta xaây döïng caùc moái lieân heä. Xin cho pheùp toâi noùi ñieàu naøy: caùc maïng löôùi coù giuùp xaây döïng caùc moái lieân heä, nhöng khoâng xaây döïng caùc goác reã; chuùng khoâng coù khaû naêng ñem laïi cho chuùng ta caûm thöùc thuoäc veà, khieán chuùng ta caûm thaáy mình nhö moät phaàn cuûa moät daân toäc ñôn nhaát. Khoâng coù caûm thöùc naøy, moïi lôøi noùi, moïi cuoäc gaëp gôõ, moïi cuoäc tuï hoïp vaø vieát laùch cuûa chuùng ta seõ laø daáu hieäu cuûa moät ñöùc tin khoâng ñoàng haønh vôùi kenosis cuûa Chuùa, moät ñöùc tin döøng laïi ôû giöõa ñöôøng.
Kenosis cuûa Chuùa Kitoâ coù tính treû trung
Ngaøy Giôùi treû Theá giôùi naøy laø cô hoäi duy nhaát ñeå ra ñi gaëp gôõ vaø tieáp caän gaàn hôn vôùi nhöõng traûi nghieäm cuûa ngöôøi treû chuùng ta, loøng ñaày hy voïng vaø mong muoán, nhöng cuõng coù nhieàu toån thöông vaø veát seïo. Vôùi hoï, chuùng ta coù theå dieãn giaûi theá giôùi cuûa mình theo moät caùch môùi vaø nhaän ra caùc daáu chæ thôøi ñaïi. Vì nhö caùc nghò phuï Thöôïng hoäi ñoàng ñaõ khaúng ñònh, ngöôøi treû laø ngöôøi cuûa "caùc nguoàn thaàn hoïc", trong ñoù Chuùa laøm chuùng ta bieát moät soá kyø voïng vaø thaùch thöùc cuûa Ngöôøi trong vieäc leân khuoân töông lai (x. Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Giôùi Treû, Taøi lieäu cuoái cuøng, 64). Vôùi hoï, chuùng ta seõ coù theå taïo vieãn kieán laøm sao cho Tin Möøng trôû neân hieån thò vaø ñaùng tin caäy hôn trong theá giôùi chuùng ta ñang soáng. Hoï gioáng nhö moät haøn thöû bieåu ñeå bieát chuùng ta ñang ñöùng ôû ñaâu nhö moät coäng ñoàng vaø moät xaõ hoäi.
Ngöôøi treû mang theo vôùi hoï söï boàn choàn maø chuùng ta caàn ñaùnh giaù cao, toân troïng vaø ñoàng haønh. Ñieàu naøy toát cho chuùng ta, vì noù laøm chuùng ta baát an vaø nhaéc nhôû chuùng ta raèng moät muïc töû khoâng bao giôø ngöøng laøm moät moân ñeä vaø moät keû leân ñöôøng. Söï boàn choàn laønh maïnh naøy vöøa thuùc ñaåy vöøa ñi tröôùc chuùng ta. Caùc nghò phuï Thöôïng hoäi ñoàng ñaõ nhaän ra ñieàu naøy: "Ngöôøi treû, trong moät soá khía caïnh, ñi tröôùc caùc muïc töû cuûa hoï (ibid., 66). Chuùng ta neân vui möøng khi thaáy haït gioáng gieo khoâng rôi vaøo nhöõng loã tai ñieác. Nhieàu moái quan taâm vaø hieåu bieát cuûa hoï baét nguoàn töø gia ñình, ñöôïc khuyeán khích bôûi moät ngöôøi baø hoaëc moät giaùo lyù vieân, hoaëc trong giaùo xöù, trong caùc chöông trình giaùo duïc hoaëc caùc chöông trình thanh thieáu nieân. Sau ñoù, hoï ñaõ lôùn leân nhôø vieäc nghe Tin Möøng beân trong caùc coäng ñoàng ñöùc tin soáng ñoäng vaø nhieät thaønh, nôi cung caáp ñaát ñai phong phuù ñeå hoï coù theå trieån nôû. Laøm sao chuùng ta khoâng bieát ôn khi coù nhöõng ngöôøi treû quan taâm ñeán Tin Möøng! Noù kích thích mong muoán cuûa chuùng ta ñöôïc giuùp ñôõ hoï lôùn leân baèng caùch cung caáp cho hoï nhieàu cô hoäi hôn vaø toát hôn ñeå trôû thaønh moät phaàn trong giaác mô cuûa Thieân Chuùa. Giaùo hoäi töï nhieân laø moät Ngöôøi meï, vaø trong tö caùch aáy, Giaùo hoäi ñaõ haï sinh söï soáng, mang noù trong daï vaø che chôû noù khoûi taát caû nhöõng gì ñe doïa söï phaùt trieån cuûa noù: moät "vieäc mang thai" dieãn ra trong töï do vaø vì töï do. Vì vaäy, toâi thuùc giuïc caùc hieàn huynh coå vuõ caùc chöông trình vaø trung taâm giaùo duïc nhaèm coù theå ñoàng haønh, hoã trôï vaø taêng löïc cho ngöôøi treû cuûa caùc hieàn huynh. Choäp laáy hoï töø caùc ñöôøng phoá tröôùc khi vaên hoùa cheát choùc coù theå loâi keùo taâm trí ngöôøi treû cuûa chuùng vaø baùn hoï cho khoùi thuoác vaø göông soi, hoaëc cung öùng caùc "giaûi phaùp" hö aûo cuûa noù cho moïi vaán ñeà cuûa hoï. Haõy laøm nhö vaäy khoâng phaûi theo cung caùch cha chuù, nhìn töø treân cao nhìn xuoáng, vì ñoù khoâng phaûi laø ñieàu Chuùa yeâu caàu nôi chuùng ta, nhöng nhö nhöõng ngöôøi cha vaø ngöôøi anh em thöïc söï ñoái vôùi moïi ngöôøi. Giôùi treû laø khuoân maët cuûa Chuùa Kitoâ ñoái vôùi chuùng ta vaø chuùng ta khoâng theå ñeán vôùi Chuùa Kitoâ baèng caùch ñi xuoáng töø treân cao, nhöng baèng caùch vöôn leân töø beân döôùi (x. Thaùnh Oscar Romero, Baøi giaûng, ngaøy 2 thaùng 9 naêm 1979).
Ñaùng buoàn thay, nhieàu ngöôøi treû ñaõ ñöôïc daãn khôûi bôûi nhöõng caâu traû lôøi deã daøng maø cuoái cuøng hoï phaûi traû giaù cao. Nhö caùc Nghò phuï Thöôïng hoäi ñoàng ñaõ ghi nhaän, hoï thaáy mình bò ñoùng khung vaø thieáu cô hoäi, giöõa caùc tình huoáng xung ñoät cao khoâng coù giaûi phaùp nhanh choùng: baïo löïc gia ñình, gieát phuï nöõ - luïc ñòa cuûa chuùng ta ñang gaëp phaûi moät tai hoïa veà vaán ñeà naøy - caùc baêng ñaûng vuõ trang vaø toäi phaïm, buoân baùn ma tuùy, boùc loät tình duïc treû vò thaønh nieân vaø nhöõng ngöôøi treû, v.v. Thaät ñau ñôùn khi quan saùt thaáy taän goác reã cuûa nhieàu tình huoáng naøy laø kinh nghieäm "trôû thaønh moà coâi", thaønh quaû cuûa moät neàn vaên hoùa vaø moät xaõ hoäi vaän haønh ñieân cuoàng. Thoâng thöôøng caùc gia ñình bò tan vôõ bôûi moät heä thoáng kinh teá voán khoâng daønh öu tieân cho con ngöôøi vaø lôïi ích chung, nhöng bieán ñaàu cô thaønh "thieân ñöôøng" cuûa noù, maø khoâng heà lo laéng chi veà vieäc cuoái cuøng ai seõ phaûi traû giaù. Vaø vì vaäy, chuùng ta thaáy ngöôøi treû cuûa chuùng ta khoâng coù nhaø, khoâng coù gia ñình, khoâng coù coäng ñoàng, khoâng coù caûm thöùc thuoäc veà, deã daøng trôû thaønh con moài cho caùc lang baêm ñaàu tieân xuaát hieän vôùi hoï.
Chuùng ta ñöøng queân raèng "noãi ñau thöïc söï cuûa con ngöôøi tröôùc nhaát thuoäc Thieân Chuùa" (George Bernanos, Nhaät kyù cuûa moät linh muïc ñoàng queâ). Chuùng ta ñöøng phaân reõ nhöõng gì Ngöôøi muoán hôïp nhaát trong Con cuûa Ngöôøi.
Töông lai ñoøi hoûi chuùng ta toân troïng hieän taïi, baèng caùch laøm noù neân cao thöôïng vaø chòu laøm vieäc ñeå coi troïng vaø baûo toàn vaên hoùa cuûa caùc daân toäc caùc hieàn huynh. ÔÛ ñaây cuõng vaäy, nhaân phaåm ñang bò ñe doïa: trong vieäc töï troïng veà vaên hoùa. Daân toäc cuûa caùc hieàn huynh khoâng phaûi laø "saân sau" cuûa xaõ hoäi hay cuûa baát cöù ai. Noù coù moät lòch söû phong phuù caàn ñöôïc sôû höõu, traân troïng vaø khuyeán khích. Haït gioáng Nöôùc Trôøi ñaõ ñöôïc gieo ôû nhöõng vuøng ñaát naøy. Chuùng ta phaûi nhaän ra chuùng, quan taâm ñeán chuùng vaø troâng chöøng chuùng, ñeå khoâng moät ñieàu toát ñeïp naøo maø Chuùa ñaõ gieo troàng seõ moøn moûi, laøm moài cho nhöõng lôïi ích giaû taïo gieo raéc thoái naùt vaø laøm ngöôøi giaøu lôùn maïnh baèng caùch cöôùp boùc ngöôøi ngheøo. Chaêm soùc nhöõng goác reã naøy coù nghóa laø chaêm soùc caùc di saûn lòch söû, vaên hoùa vaø tinh thaàn phong phuù maø vuøng ñaát naøy trong nhieàu theá kyû ñaõ hoøa hôïp. Haõy tieáp tuïc leân tieáng choáng laïi vieäc hoang ñòa hoùa vaên hoùa vaø tinh thaàn nôi caùc thò traán cuûa caùc hieàn huynh töøng gaây ra caûnh ngheøo ñoùi trieät ñeå, vì noù laøm suy yeáu söùc ñeà khaùng cuûa hoï, khaû naêng mieãn dòch caàn thieát vaø quan troïng töøng giuùp baûo veä phaåm giaù cuûa hoï trong nhöõng thôøi ñieåm khoù khaên lôùn lao.
Trong Thö Muïc vuï gaàn ñaây nhaát cuûa mình, caùc hieàn huynh ñaõ chæ ra raèng, "khu vöïc cuûa chuùng ta gaàn ñaây ñaõ bò aûnh höôûng bôûi moät loaïi di daân môùi, ñoà soä vaø coù toå chöùc. Ñieàu naøy ñaõ gôïi söï chuù yù tôùi caùc lyù do buoäc ngöôøi ta phaûi di daân vaø nhöõng nguy hieåm maø noù mang theo ñoái vôùi phaåm giaù con ngöôøi. (SEDAC, Thoâng ñieäp göûi daân Chuùa vaø Moïi ngöôøi coù thieän chí, ngaøy 30 thaùng 11 naêm 2018).
Nhieàu di daân coù khuoân maët treû; hoï ñang tìm kieám moät cuoäc soáng toát hôn cho gia ñình hoï. Hoï cuõng khoâng sôï maïo hieåm vaø boû laïi moïi thöù ôû phía sau ñeå cung caáp cho hoï nhöõng ñieàu kieän toái thieåu cho moät töông lai toát ñeïp hôn. Nhaän ra ñieàu naøy khoâng ñuû; chuùng ta caàn phaûi coâng boá roõ raøng moät thoâng ñieäp noùi raèng ñoù laø "tin möøng". Giaùo hoäi, nhôø vaøo tính phoå quaùt cuûa mình, coù theå cung caáp söï hieáu khaùch vaø chaáp nhaän huynh ñeä coù theå cho pheùp caùc coäng ñoàng goác vaø coäng ñoàng ñeán ñoái thoaïi vôùi nhau vaø giuùp vöôït qua noãi sôï haõi vaø nghi ngôø, vaø do ñoù cuûng coá caùc moái lieân keát maø di daân - trong trí töôûng töôïng taäp theå - coù nguy cô bò phaù vôõ. "Nghinh ñoùn, baûo veä, coå vuõ vaø tích hôïp", coù theå laø boán töø ngöõ maø Giaùo hoäi, trong tình huoáng di cö haøng loaït naøy, phaùt bieåu tình maãu töû cuûa mình trong lòch söû thôøi ñaïi chuùng ta (x. Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Giôùi Treû, Taøi lieäu cuoái cuøng, 147).
Moïi noã löïc ñöa ra ñeå xaây döïng caùc caây caàu giöõa caùc coäng ñoàng giaùo hoäi, giaùo xöù vaø giaùo phaän, vaø giöõa caùc hoäi ñoàng giaùm muïc cuûa caùc hieàn huynh, seõ laø moät cöû chæ tieân tri veà phía Giaùo hoäi, moät cöû chæ, trong Chuùa Kitoâ, laø "moät daáu hieäu vaø coâng cuï cuûa caû söï hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa laãn söï thoáng nhaát cuûa toaøn boä nhaân loaïi" (Lumen Gentium, 1). Ñieàu naøy seõ giuùp loaïi boû caùm doã chæ muoán ñôn giaûn keâu goïi söï chuù yù ñeán vaán ñeà, vaø thay vaøo ñoù trôû thaønh moät lôøi tuyeân xöng söï soáng môùi maø Chuùa ñaõ ban cho chuùng ta.
Chuùng ta haõy nhôù laïi nhöõng lôøi cuûa Thaùnh Gioan: "Neáu coù ai coù cuûa caûi treân theá giôùi vaø thaáy ngöôøi anh em mình caàn, nhöng laïi kheùp kín traùi tim mình ñoái vôùi hoï, laøm theá naøo Tình yeâu Thieân Chuùa ôû trong hoï ñöôïc? Hôõi caùc con, chuùng ta ñöøng yeâu baèng lôøi noùi hay dieãn töø maø baèng vieäc laøm vaø söï thaät" (1 Ga 3: 17-18).
Taát caû nhöõng tình huoáng naøy ñaët ra nhieàu caâu hoûi; chuùng laø nhöõng tình huoáng môøi goïi chuùng ta caûi ñoåi, lieân ñôùi vaø cöông quyeát noã löïc trong vieäc giaùo duïc caùc coäng ñoàng cuûa chuùng ta. Chuùng ta khoâng theå maõi thôø ô ñöôïc (xem Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Giôùi Treû, Taøi lieäu cuoái cuøng, 41-44). Trong khi theá giôùi loaïi boû con ngöôøi, nhö chuùng ta voán yù thöùc moät caùch ñau loøng, thì Kenosis cuûa Chuùa Kitoâ khoâng nhö vaäy. Chuùng ta ñaõ traûi nghieäm ñieàu naøy, vaø chuùng ta tieáp tuïc traûi nghieäm noù baèng chính xaùc thòt cuûa mình thoâng qua söï tha thöù vaø caûi ñoåi. Söï caêng thaúng naøy ñoøi hoûi chuùng ta phaûi lieân tuïc töï hoûi mình, "chuùng ta muoán ñöùng ôû ñaâu?"
Kenosis cuûa Chuùa Kitoâ coù tính linh muïc
Taát caû chuùng ta ñeàu bieát veà tình baïn cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Romero, vôùi Cha Rutilio Grande, vaø vò naøy ñaõ bò aûnh höôûng nhö theá naøo bôûi vuï ngaøi bò aùm saùt. Noù laøm ñau loøng vò naøy nhö moät con ngöôøi, nhö moät linh muïc vaø moät muïc töû. Thaùnh Romero khoâng phaûi laø ngöôøi quaûn lyù caùc taøi nguyeân nhaân baûn; ñoù khoâng phaûi laø caùch ngaøi ñoái phoù vôùi caùc caù nhaân hay toå chöùc, maø nhö moät ngöôøi cha, moät ngöôøi baïn vaø moät ngöôøi anh em. Tuy nhieân, ngaøi coù theå phuïc vuï nhö moät thöôùc ño, baát cöù khieán ngöôøi ta naûn chí ra sao, giuùp chuùng ta ño löôøng chính traùi tim cuûa mình nhö caùc giaùm muïc vaø töï hoûi, "Cuoäc soáng cuûa caùc linh muïc cuûa toâi aûnh höôûng ñeán toâi nhö theá naøo? Toâi ñaõ töï ñeå mình bò aûnh höôûng ñeán bao nhieâu bôûi nhöõng gì hoï traûi qua, ñau buoàn khi hoï ñau khoå vaø cöû haønh nieàm vui cuûa hoï? Phaïm vi cuûa chuû nghóa duy chöùc naêng vaø giaùo só trò trong Giaùo Hoäi- nhöõng thöù ñaïi dieän cho moät bieám hoïa vaø ñoài truïy veà thöøa taùc vuï - coù theå baét ñaàu ñöôïc ño löôøng baèng nhöõng caâu hoûi naøy. Ñieàu naøy khoâng lieân quan tôùi caùc thay ñoåi veà phong caùch, thoùi quen hay ngoân ngöõ - taát caû chaéc chaén ñeàu raát quan troïng - nhöng treân heát laø vôùi thôøi gian maø caùc giaùm muïc chuùng ta daønh cho vieäc tieáp ñoùn, ñoàng haønh vaø naâng ñôõ caùc linh muïc cuûa chuùng ta, "thôøi gian coù thöïc chaát" ñeå chaêm soùc hoï. Ñoù laø ñieàu laøm chuùng ta thaønh nhöõng ngöôøi cha toát.
Caùc linh muïc cuûa chuùng ta thöôøng laø nhöõng ngöôøi coù tinh thaàn traùch nhieäm trong vieäc laøm cho ñaøn chieân cuûa hoï trôû thaønh daân Chuùa. Hoï ñöùng ôû tieàn tuyeán. Hoï vaùc gaùnh naëng vaø söùc noùng trong ngaøy (x. Mt 20,12), bò ñoái dieän vôùi voâ soá tình huoáng haøng ngaøy coù theå laøm hoï suy suïp. Vì vaäy, hoï caàn söï gaàn guõi, söï hieåu bieát vaø khuyeán khích cuûa chuùng ta, tình phuï töû cuûa chuùng ta. Keát quaû cuûa coâng vieäc muïc vuï, truyeàn giaûng Tin Möøng vaø truyeàn giaùo cuûa chuùng ta khoâng phuï thuoäc vaøo caùc phöông tieän vaø taøi nguyeân vaät chaát tuøy yù chuùng ta söû duïng, hoaëc vaøo soá löôïng caùc bieán coá vaø hoaït ñoäng cuûa chuùng ta, nhöng vaøo tính trung taâm cuûa loøng caûm thöông: ñaây laø moät trong nhöõng ñieàu ñoäc ñaùo maø chuùng ta nhö moät Giaùo hoäi coù theå cung caáp cho anh chò em cuûa chuùng ta.
Kenosis cuûa Chuùa Kitoâ laø bieåu hieän toái cao cuûa loøng töø bi Chuùa Cha. Giaùo hoäi cuûa Chuùa Kitoâ laø Giaùo hoäi cuûa loøng caûm thöông, vaø ñieàu naøy baét ñaàu töø trong nhaø. Ñieàu luoân luoân toát laø töï hoûi mình nhö caùc muïc töû, "cuoäc soáng cuûa caùc linh muïc cuûa toâi aûnh höôûng ñeán toâi nhö theá naøo? Toâi coù theå trôû thaønh moät ngöôøi cha, hay toâi töï haøi loøng vôùi vieäc chæ laø moät giaùm ñoác ñieàu haønh? Toâi coù ñeå mình bò laøm phieàn khoâng? Toâi nghó laïi ñieàu Ñöùc Beâneâñictoâ XVI ñaõ noùi vôùi caùc ñoàng baøo cuûa ngaøi khi baét ñaàu trieàu giaùo hoaøng cuûa ngaøi: "Chuùa Kitoâ khoâng höùa vôùi chuùng ta moät cuoäc soáng deã daõi. Nhöõng ngöôøi tìm kieám söï thoaûi maùi ñaõ quay soá sai. Thay vaøo ñoù, Ngöôøi chæ cho chuùng ta con ñöôøng ñeán nhöõng ñieàu tuyeät vôøi, ñeán vôùi söï toát laønh, ñeán moät cuoäc soáng ñích thöïc cuûa con ngöôøi. (Ñöùc Beâneâñictoâ XVI, Dieãn vaên cho nhöõng ngöôøi haønh höông Ñöùc, 25 thaùng 4 naêm 2005).
Chuùng ta bieát raèng coâng vieäc cuûa chuùng ta, caùc chuyeán vieáng thaêm vaø caùc cuoäc hoäi hoïp cuûa chuùng ta - ñaëc bieät taïi caùc giaùo xöù - coù moät thaønh toá nhaát thieát coù tính haønh chính. Ñaây laø moät phaàn traùch nhieäm cuûa chuùng ta, nhöng ñieàu ñoù khoâng coù nghóa laø chuùng ta neân daønh taát caû thôøi gian giôùi haïn cho caùc nhieäm vuï haønh chính. Khi ñi thaêm, ñieàu quan troïng nhaát - ñieàu duy nhaát chuùng ta khoâng theå uûy nhieäm - laø "laéng nghe". Nhieàu nhieäm vuï haøng ngaøy cuûa chuùng ta neân uûy thaùc cho ngöôøi khaùc. Tuy nhieân, ñieàu chuùng ta khoâng theå uûy thaùc laø khaû naêng laéng nghe, khaû naêng theo doõi söùc khoûe toát vaø cuoäc soáng cuûa caùc linh muïc. Chuùng ta khoâng theå uûy thaùc cho ngöôøi khaùc caùnh cöûa môû roäng cho hoï. Moät caùnh cöûa môû roäng môøi goïi söï tín thaùc hôn laø söï sôï haõi, söï chaân thaønh hôn laø ñaïo ñöùc giaû, moät cuoäc trao ñoåi thaúng thaén vaø toân troïng hôn laø moät lôøi ñoäc thoaïi nghieâm khaéc.
Toâi nhôù laïi nhöõng lôøi cuûa Rosmini: "Khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa, chæ coù nhöõng ngöôøi vó ñaïi môùi coù theå ñaøo taïo nhöõng ngöôøi vó ñaïi khaùc... Trong nhöõng theá kyû ñaàu, nhaø giaùm muïc laø chuûng vieän ñaøo taïo caùc linh muïc vaø phoù teá. Söï hieän dieän vaø cuoäc soáng thaùnh thieän cuûa vò giaùm muïc cuûa hoï trôû thaønh moät baøi hoïc raïng rôõ, lieân tuïc vaø cao sieâu, trong ñoù, ngöôøi ta hoïc lyù thuyeát töø nhöõng lôøi leõ thaâm thuùy vaø thöïc haønh cuûa ngaøi nhôø vieäc tieáp caän muïc vuï caàn maãn cuûa ngaøi. Athanaius treû tuoåi ñaõ hoïc ñöôïc töø Alexander nhö theá, vaø raát nhieàu ngöôøi khaùc theo caùch thöùc töông töï"(ANTONIO ROSMINI, Naêm veát thöông cuûa Thaùnh Giaùo Hoäi).
Ñieàu quan troïng laø linh muïc chaùnh xöù gaëp ñöôïc moät ngöôøi cha, moät ngöôøi chuû chaên maø nôi vò naøy ngaøi coù theå nhìn thaáy hình aûnh phaûn chieáu cuûa chính mình, khoâng phaûi laø moät quaûn trò vieân quan taâm ñeán vieäc "duyeät ñoaøn quaân". Ñieàu quan troïng laø, baát chaáp caùc quan ñieåm khaùc nhau vaø caû nhöõng baát ñoàng vaø tranh luaän gaây soùng gioù (laø ñieàu bình thöôøng vaø ñöôïc mong chôø), caùc linh muïc neân coi giaùm muïc cuûa mình laø moät ngöôøi khoâng sôï phaûi lieân luïy, ñoái ñaàu vôùi hoï, khuyeán khích hoï vaø laø moät baøn tay giang roäng khi hoï bò sa laày. Moät ngöôøi bieát bieän phaân coù theå höôùng daãn vaø tìm ra nhöõng caùch thöïc tieãn vaø khaû thi ñeå tieán veà phía tröôùc trong nhöõng thôøi kyø khoù khaên trong cuoäc soáng cuûa moãi ngöôøi.
Chöõ "thaåm quyeàn" coù nguoàn goác töø chöõ Latinh augere: "taêng gia, phaùt huy, tieán trieån". Thaåm quyeàn cuûa moät muïc töû döïa treân khaû naêng cuûa ngaøi trong vieäc giuùp ñôõ ngöôøi khaùc phaùt trieån, daønh öu tieân cho caùc linh muïc cuûa ngaøi hôn laø chính mình (vì ñieàu ñoù ñôn giaûn laøm ngaøi trôû thaønh moät ngöôøi ñoäc thaân ñöôïc xaùc nhaän). Nieàm vui cuûa moät ngöôøi cha vaø muïc töû naèm ôû choã ñöôïc nhìn thaáy con caùi mình lôùn leân vaø sinh hoa keát traùi. Thöa caùc hieàn huynh, Anh em haõy ñeå ñieàu ñoù trôû thaønh thaåm quyeàn cuûa chuùng ta vaø laø daáu hieäu cuûa söï höõu hieäu cuûa chuùng ta.
Kenosis cuûa Chuùa Kitoâ coù tính ngheøo khoù
Thöa caùc hieàn huynh, suy nghó vôùi Giaùo hoäi coù nghóa laø suy nghó vôùi caùc tín höõu giaùo daân cuûa chuùng ta, daân ñau khoå vaø ñaày hy voïng cuûa Thieân Chuùa. Noù coù nghóa nhaän ra raèng baûn saéc thöøa taùc vuï cuûa chuùng ta phaùt sinh vaø ñöôïc hieåu döôùi aùnh saùng cuûa caûm thöùc ñoäc ñaùo vaø caáu thaønh naøy cuûa baûn saéc chuùng ta. ÔÛ ñaây toâi xin nhaéc laïi vôùi caùc hieàn huynh caùc lôøi leõ Thaùnh Inhaxioâ ñaõ vieát cho caùc tu só Doøng Teân: "Khoù Ngheøo laø moät ngöôøi meï vaø laø moät böùc töôøng"; noù sinh con vaø noù bao boïc con. Moät ngöôøi meï, vì noù ñoøi hoûi chuùng ta phaûi sinh hoa traùi, cho ñi söï soáng, coù khaû naêng töï hieán mình theo caùch maø nhöõng coõi loøng ích kyû hay tham lam khoâng theå laøm ñöôïc. Moät böùc töôøng vì noù che chaén chuùng ta khoûi moät trong nhöõng caùm doã tinh teá nhaát maø chuùng ta coù theå ñöôung ñaàu trong tö caùch nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc thaùnh hieán. Ñoù laø tính theá gian taâm linh, laø tính ñaët moät lôùp sôn toân giaùo vaø "ñaïo ñöùc" leân loøng khao khaùt quyeàn löïc, phuø phieám vaø caû loøng kieâu caêng vaø ngaïo maïn. Moät böùc töôøng vaø moät ngöôøi meï coù theå giuùp chuùng ta trôû thaønh moät Giaùo hoäi ngaøy caøng töï do vì taäp trung vaøo kenosis cuûa Chuùa mình.
Moät Giaùo hoäi khoâng muoán söùc maïnh cuûa mình trôû thaønh - nhö Ñöùc Toång Giaùm Muïc Romero töøng noùi - ngöôøi uûng hoä caùc nhaø laõnh ñaïo quyeàn löïc hoaëc chính trò - nhöng tieán leân vôùi söï döùt boû cao quyù, chæ döïa vaøo söùc maïnh ñích thöïc phaùt sinh töø vieäc oâm laáy Chuùa Gieâsu bò ñoùng ñinh. Ñieàu naøy chuyeån dòch thaønh caùc daáu hieäu roõ raøng vaø thöïc teá, noù thaùch thöùc chuùng ta vaø keâu goïi chuùng ta xeùt löông taâm cuûa chuùng ta veà caùc quyeát ñònh vaø öu tieân cuûa chuùng ta trong vieäc söû duïng caùc taøi nguyeân, aûnh höôûng vaø chöù vuï cuûa chuùng ta. Ngheøo ñoùi laø moät ngöôøi meï vaø moät böùc töôøng vì noù giöõ cho traùi tim cuûa chuùng ta khoâng rôi vaøo nhöõng nhöôïng boä vaø thoûa hieäp ruùt heát söï töï do vaø loøng can ñaûm maø Chuùa voán ñoøi hoûi nôi chuùng ta.
Thöa caùc hieàn huynh, nay, luùc chuùng ta saép keát thuùc, chuùng ta haõy ñaët mình döôùi taø aùo cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Dieãm Phuùc. Cuøng nhau chuùng ta haõy xin ngaøi troâng chöøng traùi tim cuûa chuùng ta nhö caùc muïc töû. Xin ngaøi giuùp chuùng ta trôû thaønh nhöõng ngöôøi phuïc vuï caøng ngaøy caøng toát hôn cho nhieäm theå cuûa Con mình, daân thaùnh thieän vaø trung tín cuûa Thieân Chuùa ñang haønh trình, soáng vaø caàu nguyeän ôû ñaây, ôû Trung Myõ naøy.
Xin Chuùa Gieâsu ban phöôùc laønh cho caùc hieàn huynh vaø xin Ñöùc Meï che chôû cac hieàn huynh. Vaø xin ñöøng queân caàu nguyeän cho toâi.
Caûm ôn caùc hieàn huynh raát nhieàu.