Di chuùc cuûa baø Ljudmila Alekseeva,
toâng ñoà nhaân quyeàn
Di chuùc cuûa baø Ljudmila Alekseeva, toâng ñoà nhaân quyeàn.
Ngoïc Yeán
Moscow (Vat. 15-01-2019) - Ljudmila Alekseeva maát vaøo ngaøy 8 thaùng 12 naêm 2018. Baø töøng laø thuû lónh cuûa 'Nhoùm Heksinki' vaø vaøo nhöõng naêm 60 baø baét ñaàu tham gia phong traøo baát ñoàng chính kieán Nga. Trong baûn di chuùc, baø môøi goïi ñöøng bao giôø maát hy voïng, ngay caû khi thöû thaùch döôøng nhö ñaõ maát.
Ngaøy 8 thaùng 12 naêm 2018, baø Ljudmila Alekseeva qua ñôøi ôû tuoåi 91 taïi Moscow. Baø laø thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng toång thoáng Nga vì söï phaùt trieån xaõ hoäi daân söï vaø nhaân quyeàn, vaø laø ñaïi dieän lôùn tuoåi cuoái cuøng cuûa theá heä nhöõng nhaø baát ñoàng chính kieán "nhaân ñaïo" cuûa nhöõng naêm 60 theá kyû tröôùc. Baø ñaõ coáng hieán cho söï nghieäp baûo veä caùc quyeàn ñöôïc Tuyeân ngoân Helsinki chaáp nhaän. Lieân Xoâ cuõng ñaõ kyù baûn tuyeân ngoân naøy vaøo naêm 1975.
Trong nhöõng naêm khoù khaên ñoù, Alekseeva ñaõ laõnh ñaïo khoa Matxcôva cuûa "Nhoùm Helsinki", thuoäc veà theá heä goïi laø "nhöõng ngöôøi baûo veä nhaân quyeàn". OÂng Mikhail Fedotov, ngöôøi ñöùng ñaàu Hoäi ñoàng Nhaân quyeàn hieän nay, khi noùi veà söï ra ñi cuûa baø Alekseeva cho bieát "Ñaây laø moät maát maùt lôùn cho toaøn boä phong traøo nhaân quyeàn cuûa Nga". OÂng cuõng cho bieát theâm khoâng chæ nhöõng ñoùng goùp lôùn lao cho vieäc baûo veä nhaân quyeàn cuûa baø laøm cho baø ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán, nhöng trong nhöõng ngaøy cuoái ñôøi cuûa baø trong beänh vieän baø cuõng ñöôïc moïi ngöôøi yeâu meán veà caùch cö xöû cuûa baø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi chaêm soùc cho baø.
Leã tang cuûa Ljudmila Alekseeva dieãn ra vaøo ngaøy 11 thaùng 12 naêm 2018, ñöôïc baûo veä bôûi caùc bieän phaùp an ninh ñaëc bieät. Coù söï hieän dieän cuûa toång thoáng Vladimir Putin, ngöôøi raát toân troïng "baø meï nhaân quyeàn".
Baø Alekseeva töøng laø moät giaùo vieân moân lòch söû cho caùc thôï thuû coâng ôû Moscow, bieân taäp vieân khaûo coå hoïc vaø nhaân chuûng hoïc cho moät taïp chí khoa hoïc uy tín, vaø cuõng trôû thaønh thaønh vieân cuûa Vieän haøn laâm Khoa hoïc Lieân Xoâ. Vaøo naêm 1966 baø ñaõ khoâng ngaàn ngaïi baøy toû chính kieán, tham gia caùc cuoäc bieåu tình coâng khai ñeå phaûn ñoái vieäc baét giöõ vaø xeùt xöû nhaø vaên Andrej Sinjavskij vaø Julij Daniel, söï kieän ñaùnh daáu söï khôûi ñaàu cuûa phong traøo baát ñoàng chính kieán Nga. Baø laø moät trong nhöõng phuï nöõ ñaàu tieân toå chöùc moät maïng löôùi giuùp ñôõ vaø hoã trôï cho caùc tuø nhaân chính trò vaø gia ñình cuûa hoï, vaø tham gia vaøo vieäc xuaát baûn baûn tin bí maät ñaàu tieân trong Muïc thôøi söï veà caùc söï kieän hieän taïi, tieáng noùi cuûa nhöõng ngöôøi baát ñoàng chính kieán bò cheá ñoä Xoâ Vieát ñaøn aùp.
Vaøo naêm 1974 baø bò buoäc toäi "hoaït ñoäng choáng Lieân Xoâ", thaùng 2 naêm 1977 baø bò buoäc phaûi di cö sang Hoa Kyø. Naêm 1993 baø trôû laïi Nga, vaø ngay laäp töùc baø tieáp tuïc daán thaân cho caùc hoaït ñoäng cuûa "Nhoùm Helsinki" ñeå baûo veä nhaân quyeàn. Töø naêm 2002, baø ñöôïc môøi tham gia Hoäi ñoàng Nhaân quyeàn cuûa toång thoáng, 2012 vì beänh baø rôøi khoûi chöùc vuï. Baø ñaõ ñöôïc trao nhieàu giaûi thöôûng cuûa caùc nöôùc veà nhöõng ñoùng goùp cuûa baø cho xaõ hoäi.
Vaøo ngaøy 9 thaùng 12 naêm 2018, hoäi nghò thöôøng nieân cuûa Nhoùm Helsinki ñaõ khai maïc, trong dòp naøy, töø beänh vieän baø Alekseeva ñaõ göûi moät ñeán hoäi nghò moät baøi vieát, ñöôïc baø vieát trong nhöõng ngaøy cuoái cuøng tröôùc khi baø qua ñôøi, ñaây thöïc söï laø baûn di chuùc lyù töôûng. Trong ñoù coù moät soá ñoaïn nhö sau:
"Caùc baïn thaân meán, toâi xin loãi vì lyù do söùc khoûe ñaõ khoâng cho pheùp toâi tham gia leã kyû nieäm 70 naêm Tuyeân ngoân Nhaân quyeàn. Trong nhöõng thaäp kyû qua vôùi taát caû söùc löïc, khaû naêng baèng moïi caùch coù theå toâi ñaõ noã löïc ñeå baûn Tuyeân ngoân Nhaân quyeàn naøy coù theå ñöôïc thöïc hieän, trôû thaønh moät phaàn cuûa vaên hoùa vaø chính trò, ñöôïc luaät phaùp vaø caùc toå chöùc baûo veä, phaùt trieån trong cuoäc soáng haøng ngaøy. Ngaøy caøng coù nhieàu ngöôøi treân theá giôùi soáng trong ñieàu kieän töï do vaø daân chuû, cho ñeán nay chuùng ta ñaõ coá gaéng traùnh moät cuoäc chieán toaøn caàu môùi ... tuy nhieân, caùc theá heä môùi ñang ngaøy caøng trôû neân xem thöôøng caùc giaù trò luaân lyù vaø thôø ô vôùi heä thoáng mong manh caùc giaù trò vaø theå cheá maø chuùng ta ñaõ coá gaéng taïo ra. Söï phaùt trieån cuûa chuû nghóa daân tuùy chính trò vaø chuû nghóa daân toäc, choáng laïi cuoäc khuûng hoaûng di cö lôùn, xung ñoät treân neàn taûng toân giaùo, söï troãi daäy cuûa caùc chính phuû ñoäc taøi môùi laøm cho taát caû nhöõng thaønh töïu quan troïng nhöng mong manh cuûa chuùng ta trong quaù khöù coù nhieàu ruûi ro vaø taát caû nhöõng ñieàu naøy ñaët leân vai caùc baïn nhöõng ñieàu môùi vaø nhöõng daán thaân khoù khaên". Baø Alekseeva ñaõ keát thuùc baøi vieát vôùi lôøi keâu môøi khoâng bao giôø maát hy voïng, ngay caû khi thöû thaùch döôøng nhö ñaõ laøm cho chuùng ta maát hy voïng.