Goïi Chuùa laø Cha
nhö em beù goïi ba cuûa mình
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: Goïi Chuùa laø Cha nhö em beù goïi ba cuûa mình.
Hoàng Thuûy
Vatican (Vat. 16-01-2019) - "Abbaø", "Cha ôi!" laø töø Chuùa Gieâsu goïi Chuùa Cha khi caàu nguyeän vôùi Ngöôøi. Taát caû söï môùi meû cuûa Tin möøng vaø troïng taâm cuûa lôøi caàu nguyeän cuûa Kitoâ höõu ñöôïc toùm goïn trong lôøi thöa "Abbaø" - "Cha ôi!".
Trong buoåi tieáp kieán chung saùng thöù tö, ngaøy 16 thaùng 01 naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù veà Kinh Laïy Cha. Lieân keát vôùi töø "Abbaø", caùch Chuùa Gieâsu goïi Chuùa Cha, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc caùc tín höõu raèng Chuùa Cha nhö ngöôøi cha trong duï ngoân ngöôøi cha nhaân laønh, khoâng bao giôø thoâi yeâu thöông con caùi mình, ngay caû khi con caùi loãi phaïm. Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi caùc tín höõu trong nhöõng thôøi ñieåm khoù khaên, khi caûm thaáy laïc xa Thieân Chuùa, khi bò ñeø naëng trong caûm giaùc toäi loãi, khi caûm thaáy bò boû rôi trong theá giôùi naøy, haõy tìm söùc maïnh caàu nguyeän vôùi Chuùa Cha, baèng tieáng goïi thaân thöông "Abbaø", nhö moät ñöùa treû goïi cha cuûa mình vôùi taát caû söï tin töôûng phoù thaùc.
Coát yeáu cuûa lôøi caàu nguyeän: goïi Thieân Chuùa laø "Abbaø" - Cha
Baét ñaàu baøi giaùo lyù Ñöùc Thaùnh Cha nhaän ñònh raèng trong Taân öôùc, vieäc caàu nguyeän döôøng nhö muoán ñaït ñeán ñieàu coát yeáu, ñeán ñoä chæ chuù troïng ñeán moät lôøi: "Abbaø, laïy Cha." Vaø Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích: Trong thö göûi caùc tín höõu Roâma thaùnh Phaoloâ vieát: "Phaàn anh em, anh em ñaõ khoâng laõnh nhaän Thaàn Khí khieán anh em trôû thaønh noâ leä vaø phaûi sôï seät nhö xöa, nhöng laø Thaàn Khí laøm cho anh em neân nghóa töû, nhôø ñoù chuùng ta ñöôïc keâu leân: 'AÙp-ba! Cha ôi' (8,15). Vaø trong thö göûi caùc tín höõu Galaùt, thaùnh Phaoloâ noùi: "Ñeå chöùng thöïc anh em laø con caùi, Thieân Chuùa ñaõ sai Thaàn Khí cuûa Con mình ñeán ngöï trong loøng anh em maø keâu leân: 'AÙp-ba, Cha ôi!' (Gl 4,6).
Lôøi caàu nguyeän naøy ñöôïc laëp laïi 2 laàn vaø coâ ñoïng toaøn boä Tin möøng. Sau khi ñaõ nhaän bieát Chuùa Gieâsu vaø laéng nghe lôøi giaûng daïy cuûa Ngöôøi, Kitoâ höõu khoâng coøn xem Thieân Chuùa nhö laø moät baïo chuùa ñaùng sôï, khoâng coøn sôï haõi nöõa nhöng caûm thaáy trong taâm hoàn mình naûy sinh söï tín thaùc nôi Ngöôøi: anh ta coù theå goïi Ñaáng Taïo Hoùa laø "Cha" khi thöa chuyeän vôùi Ngöôøi. Thaønh ngöõ naøy raát quan troïng ñoái vôùi caùc Kitoâ höõu ñeán noãi noù thöôøng ñöôïc giöõ ôû nguyeân ngöõ tieáng Aramaico "Abbaø".
Raát hieám khi caùc thaønh ngöõ tieáng Aramaico trong Taân öôùc khoâng ñöôïc dòch sang tieáng Hy laïp. Chuùng ta phaûi töôûng töôïng raèng caùc töø tieáng Aramaico naøy nhö ñöôïc ghi aâm laïi töø tieáng noùi cuûa chính Chuùa Gieâsu: hoï toân troïng ngoân ngöõ cuûa Chuùa Gieâsu. Trong töø ñaàu tieân cuûa Kinh Laïy Cha chuùng ta gaëp thaáy ngay söï môùi meû taän caên cuûa kinh nguyeän Kitoâ giaùo.
Goïi Thieân Chuùa laø Cha nhö em beù goïi ba mình
Tieáp ñeán, Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích yù nghóa cuûa vieäc goïi Thieân Chuùa laø Cha. Noù khoâng phaûi chæ laø caùch duøng bieåu töôïng - trong tröôøng hôïp naøy laø nhaân vaät ngöôøi cha - ñeå noái keát vôùi maàu nhieäm cuûa Thieân Chuùa; ngöôïc laïi, coù theå noùi, toaøn boä theá giôùi cuûa Chuùa Gieâsu ôû trong traùi tim cuûa Ngöôøi. Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh raèng neáu chuùng ta thöïc hieän haønh ñoäng naøy, chuùng ta coù theå ñoïc Kinh Laïy Cha thaät söï, vì nhö Ñöùc Thaùnh Cha noùi: Vieäc thöa "Abbaø" laø ñieàu gì ñoù thaân thieát vaø caûm ñoäng hôn chæ ñôn giaûn goïi Thieân Chuùa laø "Cha". Ñoù laø lyù do moät vaøi ngöôøi ñaõ ñeà nghò dòch töø goác Aramaico naøy thaønh töø "ba" hay "boá". Thay vì goïi "Cha chuùng con" thì noùi "ba", "boá". Chuùng ta tieáp tuïc ñoïc "Laïy Cha chuùng con" nhöng vôùi traùi tim chuùng ta ñöôïc môøi goïi goïi "Ba ôi", ñöôïc môøi goïi coù moái lieân heä vôùi Thieân Chuùa nhö moät em beù vôùi ba cuûa mình, ngöôøi maø em goïi laø "ba" hay "boá". Thaät ra caùc caùch goïi naøy gôïi leân tình yeâu thöông, söï aám aùp, moät ñieàu gì ñoù ñöa chuùng ta vaøo trong khung caûnh cuûa tuoåi thô: hình aûnh moät em beù ñöôïc voøng tay cuûa ngöôøi cha oâm choaøng cho thaáy söï dòu daøng chaêm soùc voâ vaøn cuûa ngöôøi cha daønh cho ñöùa con. Vì theá, ñeå caàu nguyeän toát, caàn coù traùi tim cuûa moät em beù, nhö moät em beù trong voøng tay cuûa ngöôøi cha, cuûa ba mình, cuûa boá mình.
Thieân Chuùa laø Cha chæ bieát yeâu thöông
Nhöng chaéc chaén raèng caùc Tin möøng daãn ñöa chuùng ta ñeán yù nghóa coøn saâu xa hôn cuûa töø naøy. Lôøi naøy coù nghóa gì ñoái vôùi Chuùa Gieâsu? Kinh Laïy Cha coù yù nghóa vaø hay ñeïp neáu chuùng ta hoïc ñoïc kinh naøy sau khi ñaõ ñoïc duï ngoân ngöôøi cha thöông xoùt trong chöông 15 cuûa Tin möøng thaùnh Luca (x. Lc 15,11-32). Chuùng ta haõy töôûng töôïng raèng kinh naøy ñöôïc ñöùa con hoang ñaøng ñoïc, sau khi ñaõ caûm nghieäm ñöôïc voøng tay oâm cuûa ngöôøi cha, ngöôøi ñaõ chôø ñôïi suoát caû thôøi gian daøi, moät ngöôøi cha khoâng nhaéc ñeán nhöõng lôøi baát hieáu maø ñöùa con noùi vôùi mình, moät ngöôøi cha giôø ñaây khieán ñöùa con hieåu caùch ñôn giaûn laø oâng ñaõ nhôù mình bao nhieâu. Do ñoù, chuùng ta khaùm phaù ra nhöõng lôøi ñoù coù söùc soáng, coù söùc maïnh theá naøo. Vaø chuùng ta töï hoûi: laøm sao coù theå laø Ngaøi, hay Chuùa, chæ bieát coù yeâu thöông? Chuùa khoâng bieát haän thuø sao? Thieân Chuùa seõ traû lôøi. "Khoâng! Ta chæ bieát tình yeâu. Söï traû thuø, ñoøi coâng lyù, söï giaän döõ vì danh döï bò toån thöông, naèm ôû ñaâu nôi Chuùa? Thieân Chuùa traû lôøi: Ta chæ bieát tình yeâu.
Ngöôøi cha cuûa duï ngoân ñoù coù nhöõng caùch thöùc haønh ñoäng maø laøm chuùng ta nhôù ñeán taám loøng cuûa moät ngöôøi meï. Ñieàu ñaëc bieät laø caùc baø meï tha thöù cho con caùi hoï, che daáu cho chuùng, khoâng maát ñi söï ñoàng caûm ñoái vôùi con caùi, ñeå tieáp tuïc yeâu thöông, ngay caû khi caùc con khoâng coøn xöùng ñaùng vôùi baát cöù ñieàu gì.
Chæ caàn caàu nguyeän vôùi töø naøy - Abbaø - bôûi vì noù trôû thaønh lôøi caàu nguyeän Kitoâ giaùo. Vaø thaùnh Phaoloâ, trong caùc thö cuûa ngaøi, theo cuøng haønh trình naøy, vaø khoâng theå khaùc hôn, bôûi vì ñoù laø con ñöôøng maø Chuùa Gieâsu ñaõ daïy: trong lôøi caàu xin naøy coù moät söùc maïnh thu huùt taát caû phaàn coøn laïi cuûa lôøi caàu nguyeän.
Thai ngheùn cuûa tình yeâu
Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh ñeán tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, Cha chuùng ta. Ñöùc Thaùnh Cha noùi: Thieân Chuùa tìm kieám baïn, ngay caû khi baïn khoâng kieám tìm Ngöôøi. Thieân Chuùa yeâu thöông baïn, ngay caû khi baïn laõng queân Ngöôøi. Thieân Chuùa nhìn thaáy moät veû ñeïp trong baïn, ngay caû khi baïn nghó raèng baïn ñaõ phung phí taát caû taøi naêng cuûa baïn moät caùch voâ ích. Thieân Chuùa khoâng chæ laø moät ngöôøi cha, Ngöôøi gioáng nhö moät ngöôøi meï khoâng bao giôø ngöøng yeâu ñöùa con mình taïo neân. Ñaøng khaùc, coù moät "söï thai ngheùn" toàn taïi maõi maõi, vöôït treân chín thaùng mang thai theå lyù; ñoù laø moät söï thai ngheùn hình thaønh neân moät maïch tình yeâu voâ taän.
Ñoái vôùi moät Kitoâ höõu, caàu nguyeän ñôn giaûn laø thöa "Abbaø", thöa "ba", thöa "boá", goïi Chuùa laø "Cha" nhöng vôùi söï tin töôûng cuûa moät ñöùa treû.
Trong khoù khaên, haõy can ñaûm goïi Chuùa "Abbaø!"
Coù theå laø chuùng ta cuõng ñang ñi treân con ñöôøng xa caùch Thieân Chuùa, nhö ñaõ xaûy ra vôùi ñöùa con hoang ñaøng; hoaëc laø trong söï coâ ñôn, chuùng ta caûm thaáy bò boû rôi trong theá giôùi; hay laø chuùng ta sai loãi vaø bò teâ lieät trong caûm giaùc toäi loãi. Trong nhöõng luùc naøy, chuùng ta vaãn coù theå tìm thaáy söùc maïnh ñeå caàu nguyeän baèng caùch baét ñaàu vôùi töø "Abbaø". Thieân Chuùa khoâng daáu maët ñoái vôùi chuùng ta; Ngöôøi seõ khoâng kheùp mình trong söï im laëng: Ngöôøi seõ noùi vôùi chuùng ta raèng Ngöôøi khoâng bao giôø khoâng doõi theo chuùng ta, vaø Ngöôøi luoân ôû ñoù, trung thaønh vôùi tình yeâu daønh cho chuùng ta.
Caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu
Vaøo cuoái buoåi tieáp kieán, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ môøi goïi caùc tín höõu caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu. Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
""Thöù saùu naøy (18 thaùng 1 naêm 2019), vôùi buoåi ñoïc Kinh Chieàu taïi ñeàn thôø thaùnh Phaoloâ ngoaïi thaønh, Tuaàn caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát cuûa Kitoâ höõu seõ baét ñaàu, vôùi ñeà taøi: "Anh em haõy coá gaéng trôû neân ngöôøi coâng chính ñích thöïc ". Trong naêm nay, chuùng ta cuõng ñöôïc môøi goïi caàu nguyeän, ñeå taát caû Kitoâ höõu trôû veà vôùi moät gia ñình duy nhaát, theo mong öôùc cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng muoán "xin cho chuùng neân moät!" (Ga 17, 21). Muïc ñích cuûa tuaàn caàu nguyeän laø phaùt trieån moät chöùng taù chung vaø nhaát quaùn trong vieäc khaúng ñònh moät neàn coâng lyù ñích thöïc vaø hoã trôï nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái nhaát, thoâng qua caùc haønh ñoäng cuï theå, phuø hôïp vaø hieäu quaû."