Ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh
trong Thaùnh leã môû tay
Ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh trong Thaùnh leã môû tay.
Lm. Giuse Phaïm Ñình AÙi, SSS
Saøigoøn (WHÑ 15-01-2019) - Töø laâu nay, khi cöû haønh Thaùnh leã ñaàu tieân hay Thaùnh leã taï ôn khaù long troïng, caùc taân linh muïc thöôøng ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh cuøng vôùi ôn toaøn xaù keøm theo (Benedictionem papalem cum indulgentia plenaria). Ôn toaøn xaù naøy ñöôïc ban cho chính vò taân linh muïc vaø nhöõng ngöôøi tham döï Thaùnh leã vôùi ñieàu kieän laø hoï laõnh nhaän bí tích Hoøa giaûi, Röôùc leã vaø caàu nguyeän theo yù Ñöùc Giaùo hoaøng. Ñaây laø thöïc haønh hôïp phaùp vaø coù hieäu löïc döïa theo Saéc leänh cuûa Toøa AÂn Giaûi Toái Cao (Paenitentiaria Apostolica) vôùi söï chaáp thuaän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñöôïc ban haønh taïi Roâma ngaøy 05 thaùng 11 naêm 1964.
Tuy nhieân, theo Thoâng Baùo môùi ñaây cuûa UÛy ban Phuïng töï tröïc thuoäc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam "Veà Vieäc Ban Pheùp Laønh Toøa Thaùnh Vôùi Ôn Toaøn Xaù" (ban haønh ngaøy 03 thaùng 12 naêm 2018), chuùng ta ghi nhaän moät soá ñieåm sau:
1. Pheùp laønh Toøa Thaùnh khoâng coøn hieäu löïc
Saéc leänh cuûa Toøa AÂn Giaûi Toái Cao ban haønh ngaøy 05 thaùng 11 naêm 1964 khoâng coøn hieäu löïc, nghóa laø caùc linh muïc môùi thuï phong khoâng coøn ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh trong Thaùnh leã taï ôn / Thaùnh leã ñaàu tieân nöõa, bôûi vì Saéc leänh naøy ñöôïc ñieàu chænh bôûi nhöõng khoaûn luaät chung trong Soå boä caùc AÂn xaù: Quy cheá vaø AÂn ban (Enchiridion Indulgentiarum: Normae et Concessiones) ñöôïc xuaát baûn laàn thöù I vaøo thaùng 6 naêm 1968; laàn thöù II vaøo thaùng 10 naêm 1968; laàn thöù III vaøo naêm 1986 (18/05/1986) vaø laàn thöù IV vaøo naêm 1999 (ngaøy 16 thaùng 07 naêm 1999).
2. Nhöng ôn toaøn xaù vaãn ñöôïc ban
Cho duø Pheùp laønh Toøa Thaùnh khoâng coøn hieäu löïc trong Thaùnh leã ñaàu tieân cuûa taân linh muïc nöõa nhöng ôn toaøn xaù thì vaãn coøn ñöôïc aùp duïng trong dòp cöû haønh Thaùnh leã naøy. Thaät vaäy, caû 4 laàn xuaát baûn, Soå boä caùc AÂn xaù ñeàu ñeà caäp ñeán tröôøng hôïp Pheùp laønh Toøa Thaùnh ñöôïc ban cuøng vôùi ôn toaøn xaù. Nhöng lieân quan ñeán Thaùnh leã ñaàu tieân cuûa linh muïc môùi chòu chöùc, taïi soá 43, trong 3 laàn xuaát baûn tröôùc, taøi lieäu chæ noùi chung raèng: "Ôn toaøn xaù ñöôïc ban cho linh muïc nhaân dòp cöû haønh leã môû tay caùch troïng theå vaø cho caùc tín höõu soát saéng tham döï Thaùnh leã naøy" (Prima Missa neosacerdotum); Vaø taïi "Concessiones" soá 27 (Prima sacerdotum Missa et iubilares Ordinationum celebrationes) trong laàn xuaát baûn Soå boä caùc AÂn xaù môùi nhaát vaøo naêm 1999, taøi lieäu cuõng chæ noùi töông töï: Ôn toaøn xaù ñöôïc ban cho: (1) Linh muïc nhaân dòp cöû haønh Thaùnh leã môû tay tröôùc ñoaøn daân vaøo moät ngaøy ñaõ choïn; (2) Caùc tín höõu soát saéng tham döï Thaùnh leã naøy".[1]
3. Ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh khaùc vôùi vieäc ban ôn toaøn xaù
Coù moät soá Pheùp laønh Toøa Thaùnh keøm theo vieäc ban ôn toaøn xaù luoân cho nhöõng ai ñaùp öùng caùc ñieàu kieän ñaõ cho (laø ngöôøi Coâng giaùo, saïch toäi troïng, coù yù laõnh). Nhöng coù Pheùp laønh Toøa Thaùnh ñöôïc ban trong hình thöùc vaên töï [chaúng haïn qua moät ñieän tín, treân tôø thö, treân moät tôø giaáy thöôøng hoaëc treân baèng Pheùp laønh Toøa Thaùnh ñöôïc trang trí thaät ñeïp] thì khoâng ban ôn toaøn xaù hay tieåu xaù gì, maø chæ laø söï "chuùc laønh" cuûa Ñöùc Thaùnh cha theo yù ngöôøi xin.[2] Soå boä caùc AÂn xaù: Quy cheá vaø AÂn ban [aán baûn 1999]" (Enchiridion Indulgentiarum: Normae et Concessiones, editio typica quarta, 1999) lieät keâ 33 tröôøng hôïp ñöôïc laõnh ôn toaøn xaù vaø haàu heát caùc tröôøng hôïp naøy [ñöôïc höôûng ôn toaøn xaù haèng ngaøy hoaëc ñöôïc höôûng ôn toaøn xaù vaøo dòp ñaëc bieät naøo ñoù] ñeàu khoâng gaén vôùi Pheùp laønh Toøa Thaùnh, ngoaïi tröø caùc tröôøng hôïp seõ ñöôïc noùi döôùi ñaây (Enchiridion Indulgentiarum: Normae et Concessiones [1999], "Concessiones", caùc soá 4 vaø 12.1; "Normae de indulgentiis", soá 7.2 vaø 9). Trong dòp cöû haønh Thaùnh leã môû tay, ôn toaøn xaù vaãn ñöôïc ban cho chính taân linh muïc vaø cho taát caû tín höõu soát saéng tham döï Thaùnh leã naøy, tröôùc ñaây thì gaén vôùi Pheùp laønh Toøa Thaùnh, nhöng nay thì khoâng coøn nöõa (Enchiridion Indulgentiarum: Normae et Concessiones [1999], "Concessiones", soá 27).
4. Caùc tröôøng hôïp ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh vôùi ôn toaøn xaù
Caùc linh muïc vöøa môùi chòu chöùc seõ khoâng ban Pheùp laønh Toâng Toøa vôùi ôn toaøn xaù ñi keøm trong Thaùnh leã môû tay nöõa vì nay vieäc ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh hay Pheùp laønh Toâng Toøa cuøng vôùi ôn toaøn xaù [cho caùc caùc tín höõu soát saéng laõnh nhaän] chæ aùp duïng cho moät soá tröôøng hôïp sau:
(1) Chính Ñöùc Giaùo hoaøng ban pheùp laønh "Urbi et Orbi" (cho thaønh phoá [Roâma] vaø cho theá giôùi) trong nhöõng dòp troïng ñaïi (chaúng haïn nhö dòp Leã Giaùng Sinh, Leã Phuïc Sinh, nhaân dòp ñaêng quang Giaùo hoaøng hay Naêm Thaùnh...). Caùc tín höõu coù theå laõnh nhaän tröïc tieáp Pheùp laønh Toâng Toøa naøy (Benedictio Papalis) cuøng vôùi ôn toaøn xaù ñi keøm taïi quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ hoaëc giaùn tieáp qua truyeàn thanh, truyeàn hình (Enchiridion Indulgentiarum: Normae et Concessiones [1999], "Concessiones", soá 4);[3]
(2) Caùc Giaùm muïc chính toøa coù theå ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh [vôùi ôn toaøn xaù] ba laàn moät naêm vaøo caùc dòp leã troïng ñaëc bieät maø ngaøi chæ ñònh, ngay caû khi ngaøi chæ döï leã ñoù maø thoâi. Nhöõng Giaùm chöùc khaùc ngang quyeàn vôùi Ñöùc Giaùm muïc giaùo phaän, duø khoâng coù chöùc Giaùm muïc: töø khi nhaän traùch nhieäm muïc vuï, cuõng ñöôïc ban pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha (= Pheùp laønh Toøa Thaùnh) vôùi ôn toaøn xaù trong ñòa haït cuûa mình ba laàn trong naêm, vaøo caùc ngaøy leã troïng theå maø caùc ngaøi chæ ñònh. Loaïi pheùp laønh naøy ñöôïc ban vaøo cuoái Thaùnh leã thay theá pheùp laønh vaãn quen laøm theo nhöõng quy taéc ñöôïc neâu ra trong Saùch Leã nghi Giaùm muïc. Nhöng ngay khi laøm haønh vi thoáng hoái luùc ñaàu leã thì ñaõ phaûi höôùng veà pheùp laønh naøy roài (Enchiridion Indulgentiarum: Normae et Concessiones [1999], "Normae de indulgentiis", soá 7.2; Saùch Leã nghi Giaùm muïc, caùc soá 1122-1126);[4]
(3) Ñöùc Thöôïng phuï hoaëc Ñöùc Toång Giaùm muïc [thuoäc caùc Giaùo Hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông][5] coù theå ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh vôùi ôn toaøn xaù 3 laàn trong naêm vaø ban baát cöù khi naøo xeùt thaáy raèng ôn toaøn xaù ñaûm baûo cho lôïi ích cuûa caùc tín höõu do bôûi hoaøn caûnh ñaëc bieät hay coù lyù do ñaëc bieät. Ngaøi coøn coù theå ban ôn toaøn xaù vaø ôn tieåu xaù khaép nôi trong laõnh thoå cuûa mình, trong caùc nhaø thôø theo nghi leã cuûa mình duø ôû beân ngoaøi laõnh thoå, cuõng nhö ban cho caùc tín höõu thuoäc nghi leã cuûa ngaøi ôû khaép nôi ((Enchiridion Indulgentiarum: Normae et Concessiones [1999], "Normae de indulgentiis", soá 9).
(4) Caùc linh muïc coù theå ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh vôùi ôn toaøn xaù cho beänh nhaân trong tröôøng hôïp nguy töû (in articulo mortis) nhö ñöôïc ñeà ra trong Soå boä caùc AÂn xaù [aán baûn 1999] taïi "Normae de indulgentiis" soá 18.2[6] cuõng nhö taïi "Concessiones" soá 12.1[7] vaø trong Saùch Nghi thöùc Chaêm soùc Muïc vuï cho Beänh nhaân taïi caùc soá 195 vaø 201. Soá 201 noùi veà Cuûa aên ñaøng ngoaøi Thaùnh leã, voán laø tröôøng hôïp bình thöôøng cho vieäc ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh. Chöõ ñoû cho bieát raèng khi keát thuùc bí tích Giaûi toäi hoaëc nghi thöùc saùm hoái, vò linh muïc coù theå ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh [vôùi ôn toaøn xaù] cho ngöôøi nguy töû, baèng caùch söû duïng moät trong caùc coâng thöùc sau: "Vì caùc maàu nhieäm cöïc thaùnh trong vieäc cöùu chuoäc nhaân loaïi, xin Thieân Chuùa toaøn naêng tha cho con (OÂBACE) moïi hình phaït ñôøi naøy vaø ñôøi sau, xin Ngöôøi môû cöûa thieân ñöôøng vaø daãn con (OÂBACE) veà choán vui veû muoân ñôøi"; Hoaëc coâng thöùc: "Cha (toâi) duøng quyeàn Toøa Thaùnh ñaõ uûy cho, ban ôn toaøn xaù vaø ôn tha thöù moïi toäi loãi cho con (OÂBACE), nhaân danh Cha, vaø Con + vaø Thaùnh Thaàn. Amen";[8]
(5) Khi Toøa AÂn Giaûi Toái Cao ra Saéc leänh cho pheùp ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh vôùi ôn toaøn xaù keøm theo trong moät dòp long troïng naøo ñoù [theo thænh nguyeän]. Chaúng haïn nhaân dòp Naêm Thaùnh kyû nieäm 30 naêm toân phong hieån thaùnh cho 117 vò Töû ñaïo taïi Vieät Nam, Toøa AÂn Giaûi Toái Cao ñaõ ra Saéc leänh cho pheùp ban Pheùp Laønh Toøa Thaùnh keøm theo ôn toaøn xaù vôùi caùc ñieàu kieän thoâng thöôøng (xöng toäi, röôùc leã vaø caàu nguyeän theo yù Ñöùc Giaùo hoaøng), cho taát caû caùc giaùm muïc, linh muïc, phoù teá, tu só nam nöõ vaø Kitoâ höõu coù loøng saùm hoái thöïc söï vaø ñöôïc ñöùc meán thuùc ñaåy, ñaõ tham döï chính caùc thaùnh leã [trong nhöõng ngaøy töø 19 thaùng Saùu ñeán ngaøy 24 thaùng Möôøi Moät naêm 2018, nhöõng ngaøy khai maïc vaø beá maïc caùch long troïng]. Caùc Kitoâ höõu muoán soát saéng laõnh nhaän Pheùp laønh Toaø Thaùnh, nhöng vì hoaøn caûnh höõu lyù, khoâng theå tham döï caùc nghi leã thaùnh, thì theo luaät, vaãn coù theå ñöôïc ôn toaøn xaù, mieãn laø coù yù höôùng ñaïo ñöùc theo doõi qua caùc phöông tieän truyeàn hình hay truyeàn thanh, chính caùc nghi leã aáy luùc ñang ñöôïc cöû haønh (Vaên thö soá: 224/18/1 ban haønh ngaøy 23/03/2018).
5. Keát luaän thöïc haønh
Heä luaän thöïc haønh taát yeáu laø, töø nay, trong Thaùnh leã môû tay cuûa taân linh muïc:
(1) Khoâng coâng boá Saéc leänh cuûa Toøa AÂn Giaûi Toái Cao veà vieäc ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh cuøng vôùi ôn toaøn xaù keøm theo nöõa (töùc khoâng ñöôïc ñoïc ñoaïn "Ñöùc Phaoloâ VI, do thaùnh yù Chuùa quan phoøng, ñöôïc ñaët leân laøm Giaùo Hoaøng, saün loøng chaáp nhaän nhöõng lôøi thænh caàu, vì Ngaøi toû loøng löu taâm cuûa Baäc Hieàn Phuï ñoái vôùi caùc linh muïc môùi chòu chöùc, neân Ngaøi ban cho moïi taân linh muïc, khi cöû haønh thaùnh leã ñaàu tieân khaù long troïng, coù theà Ban Pheùp Laønh Toøa Thaùnh cuøng vôùi Ôn Toaøn Xaù ñi keøm theo. Pheùp laønh naøy chæ ñöôïc ban moät laàn maø thoâi, theo coâng thöùc trong Saùch Leã nghi Roâma, vaø chæ ñöôïc ban ôû ngoaøi thaønh Roâma. Ôn Toaøn Xaù naøy chæ ñöôïc ban cho caùc tín höõu ñaõ xöng toäi, röôùc leã, ñaõ heát loøng tham döï thaùnh leã naøy, ñaõ nhaän Pheùp Laønh Toøa Thaùnh noùi treân, vaø caàu nguyeän theo yù Ñöùc Giaùo Hoaøng." Thay vaøo ñoù, coù theå trích ñoïc töø Soå boä caùc AÂn xaù raèng: "Ôn toaøn xaù ñöôïc ban cho taân linh muïc nhaân dòp cöû haønh Thaùnh leã môû tay tröôùc ñoaøn daân vaøo moät ngaøy ñaõ choïn; vaø ban cho caùc tín höõu soát saéng tham döï Thaùnh leã naøy." (Enchiridion Indulgentiarum : Normae et Concessiones [1999], "Concessiones", soá 27);
(2) Taân linh muïc khoâng ban Pheùp laønh Toøa Thaùnh cuøng vôùi ôn toaøn xaù nhö tröôùc cho neân khoâng söû duïng coâng thöùc cuõ nöõa (Taân linh muïc: Chuùa ôû cuøng anh chò em / Moïi ngöôøi: Vaø ôû cuøng Cha - Taân linh muïc: Haõy chuùc tuïng Danh Chuùa / Moïi ngöôøi: Töø baây giôø vaø cho ñeán muoân ñôøi - Taân linh muïc: Ôn phuø trôï chuùng ta ôû nôi Danh Chuùa/ Moïi ngöôøi: Laø Ñaáng Taïo Thaønh trôøi ñaát - Taân linh muïc: Xin Thieân Chuùa toaøn naêng laø Cha + vaø Con + vaø Thaùnh Thaàn ban phuùc laønh cho anh chò em / Moïi ngöôøi: Amen). Thay vaøo ñoù, vaøo luùc cuoái leã, taân linh muïc coù theå söû duïng baát cöù coâng thöùc chuùc laønh naøo ñaõ ñöôïc aán ñònh trong Saùch Leã theo thôøi gian vaø muøa phuïng vuï.[9]
- - - - - - - - -
[1] Prima Plenaria indulgentia conceditur: (1) sacerdoti primam Missam coram populo statuto die celebranti, (2) christifidelibus qui devote eidem Missae astiterint.
[2] G. Traàn Ñöùc Anh OP, "YÙ nghóa vieäc xin Pheùp laønh Toaø Thaùnh" trong congiao.info/ https://gpquinhon.org/q/giao-ly/y-nghia-viec-xin-phep-lanh-toa-thanh-29.html
[3] Caâu noùi cuoái cuøng cuûa pheùp laønh luoân laø: Et benedictio Dei omnipotentis, Patris et Filii et Spiritus Sancti descendat super vos et maneat semper (Nghóa laø: "Vaø xin Thieân Chuùa toaøn naêng, laø Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn, ban pheùp laønh vaø ôû laïi vôùi anh chò em luoân maõi").
[4] Benedictionem papalem cum indulgentia plenaria, secundum praescriptam formulam, impertiendi in sua quisque eparchia vel dioecesi ter in anno, festis sollemnibus ab ipsis designandis, etiamsi Missae adsistant tantum. Haec benedictio datur in fine Missae loco benedictionis consuetae, ad normam uniuscuiusque Caeremonialis Episcoporum.
[5] Chaúng haïn GH Coâng giaùo Hy Laïp Ukrainian; GH Coâng giaùo Syro-Malabar; GH Coâng giaùo Syro-Malankara; GH Coâng giaùo Hy Laïp Romanian.
[6] Christifidelis tamen consequi poterit indulgentiam plenariam in articulo mortis, etiamsi eodem die indulgentiam plenariam iam acquisiverit.
[7] Sacerdos, qui christifideli in vitae discrimen adducto sacramenta administrat, eidem benedictionem apostolicam cum adiuncta indulgentia plenaria impertire ne omittat.
[8] Soá 122 trong cuoán "Nghi thöùc Xöùc daàu Beänh nhaân vaø vieäc Saên soùc Hoï theo Muïc vuï", baûn dòch cuûa UBGM Veà Phuïng Vuï (Saøi Goøn 1974); Xc. Edward McNamara, LC, "Indulgences at the Point of Death" trong The ZENIT Daily Dispatch (C) Innovative Media, Inc (15 October 2013).
[9] Edward McNamara, "Blessings at First Masses" trong The ZENIT Daily Dispatch (C) Innovative Media, Inc. (8 MAY 2007).