Toùm löôïc noäi dung caùc baøi giaûng
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
taïi nhaø nguyeän Thaùnh Marta trong naêm 2018
Toùm löôïc noäi dung caùc baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi nhaø nguyeän Thaùnh Marta trong naêm 2018.
Traàn Ñænh, SJ
Vatican (Vat. 31-12-2018) - Trong naêm 2018, Ñöùc Thaùnh Cha coâng boá 90 baøi giaûng trong caùc thaùnh leã taïi nhaø nguyeän thaùnh Marta. Nhöõng baøi giaûng cuûa ngaøi xoay quanh vieäc soáng ñöùc tin Kitoâ Giaùo ñích thöïc, taäp trung vaøo cuoäc gaëp gôõ soáng ñoäng vôùi Chuùa Gieâsu vaø tình yeâu cuï theå ñoái vôùi tha nhaân.
Nhöõng baøi giaûng ngaén goïn vaø soáng ñoäng naøy taäp trung vaøo baøi giaûng ñaàu tieân, "keryma": "Chuùa Gieâsu Kitoâ yeâu thöông caùc baïn, Ngöôøi hieán ñôøi mình ñeå cöùu roãi baïn, vaø giôø ñaây Ngöôøi ñang soáng beân caïnh baïn moãi ngaøy ñeå soi saùng, ñeå theâm söùc vaø ñeå giaûi thoaùt baïn." (Evangelii gaudium, 164).
Baèng nhöõng töø ngöõ soáng ñoäng vaø nhieàu maøu saéc, Ñöùc Thaùnh Cha duøng nhöõng lôøi ñaùnh ñoäng con tim. Nhöõng baøi giaûng cuûa ngaøi thöôøng coù ba yeáu toá: yù töôûng, caûm xuùc, hình aûnh. Nhieàu laàn ngaøi cuõng duøng caùch noùi chaâm bieám ñeå thuùc giuïc daân Chuùa soáng tröôûng thaønh trong ñôøi soáng Kitoâ höõu cuûa mình. Duø ñoâi khi nhöõng lôøi naøy coù veû gay gaét, nhöng noäi dung luoân tích cöïc vaø höôùng tôùi nieàm hy voïng. Nhöõng lôøi choái tai maø Chuùa Gieâsu thöôøng duøng ñeå thöùc tænh nhöõng ngöôøi nghó mình coâng chính vaø töï kheùp mình laïi vôùi loøng yeâu mình, vôùi ôn cöùu ñoä.
Cuoäc phaùn xeùt chung cuoäc veà tình yeâu
Trong naêm 2018, Ñöùc Thaùnh Cha nhieàu laàn nhaéc tôùi hoaøn caûnh hieän taïi cuûa theá giôùi vaø cuûa Giaùo Hoäi, nhöng thoâng ñieäp ñöôïc laëp laïi nhieàu nhaát laø caùnh chung, hy voïng gaëp gôõ Chuùa Gieâsu vaø cuoäc phaùn xeùt chung cuoäc, maø Ñöùc Thaùnh Cha goïi laø kieåu maãu trong Tin Möøng Mattheâu chöông 25: "Khi ta ñoùi, caùc ngöôi ñaõ cho aên, khi ta khaùt, caùc ngöôi ñaõ cho uoáng, khi laø khaùch laï, caùc ngöôøi ñaõ ñoùn tieáp, khi traàn truoàng, caùc ngöôøi ñaõ cho maëc, khi ñau oám, caùc ngöôi ñaõ vieáng thaêm, khi bò caàm tuø, caùc ngöôi ñaõ thaêm nom." Trong buoåi chieàu taø cuûa cuoäc ñôøi naøy, chuùng ta seõ bò phaùn xeùt veà tình yeâu cuï theå maø chuùng ta ñaõ laøm khi coøn soáng nôi traàn theá. Hoâm nay, chuùng ta ñaõ bieát nhöõng ñoøi hoûi cuûa cuoäc phaùn xeùt chung cuïc naøy roài ñoù.
Caùc Kitoâ höõu laø nhöõng ngöôøi ñeàn traû cho ngöôøi khaùc, nhö Chuùa Gieâsu
Ví duï nhö baøi giaûng ngaøy 8 thaùng 10 naêm 2018, Ñöùc Thaùnh Cha noùi veà duï ngoân ngöôøi Samaritano nhaân haäu. Ngaøi noùi: Ñoaïn vaên naøy chöùa ñöïng toaøn boä Tin Möøng. Moät tieán só luaät hoûi Chuùa Gieâsu: "Ai laø ngöôøi thaân caän cuûa toâi?". Ñoù laø moät caâu hoûi vöøa ñeå thöû thaùch vöøa ñeå bieän minh. Chuùa Gieâsu noùi veà moät ngöôøi bò boïn cöôùp saùt haïi, cuøng hai nhaân vaät khaùc: moät tö teá vaø moät ngöôøi Leâ-vi. Hai ngöôøi naøy ñöôïc kính troïng vì laø ngöôøi thi haønh vieäc thôø phöôïng, vaø hieåu bieát luaät. Hoï gaëp anh ta treân ñöôøng vaø traùnh sang moät beân. Hoï laø nhöõng "vieân chöùc haønh chöùc" cuûa ñöùc tin. Hoï coù theå noùi: "Toâi seõ caàu nguyeän cho ngöôøi naøy, nhöng anh ta khoâng lieân quan ñeán toâi. Thay vaøo ñoù, neáu toâi ñeán gaàn anh ta vaø ñuïng ñeán maùu, thì toâi bò nhô nhôùp."
Laïi coù moät ngöôøi Samari, moät ngöôøi toäi loãi, moät keû ñaõ bò caét pheùp thoâng coâng. OÂng ñaõ döøng laïi vaø oâng chaêm soùc anh. OÂng laø keû toäi loãi nhaát, nhöng oâng laïi toû loøng caûm thöông vôùi ngöôøi bò haïi. OÂng boû sang moät beân keá hoaïch cuûa mình, saün saøng ñeå tay mình bò baån vaø quaàn aùo bò dính maùu. OÂng baêng boù caùc veát thöông cuûa ngöôøi bò haïi, xöùc daàu vaø röôïu, ñöa anh ta ñeán nhaø troï vaø traû tieàn cho ngöôøi chuû nhaø troï aáy. OÂng coøn noùi: "Xin chaêm soùc anh ta, neáu oâng phaûi chi traû nhieàu hôn, toâi seõ traû cho oâng khi toâi trôû laïi". Ñoaïn naøy toùm goïn taát caû Tin Möøng: ngöôøi Kitoâ höõu môû ra vôùi söï ngaïc nhieân cuûa Thieân Chuùa, bieát thay ñoåi döï ñònh keá hoaïch cuûa mình vaø ñeàn traû cho ngöôøi khaùc nhö Chuùa Gieâsu.
Keû toäi loãi vaø thoái naùt
Chuùa Gieâsu ñaõ duøng nhöõng lôøi raát maïnh meõ choáng laïi thoùi giaû hình cuûa nhöõng ngöôøi Pharisieu, nhöõng nhaø thoâng luaät vaø nhoùm Xa-ñoác. Nhöõng ngöôøi naøy töï cho mình toát nhaát, hoaøn haûo hôn ngöôøi khaùc, vaø laø nhöõng ngöôøi bieát roõ veà luaät. Hoï phaùn xeùt ngöôøi khaùc, ñaët gaùnh naëng leân vai ngöôøi khaùc, coøn mình thì khoâng muoán ñoäng tay vaøo. Theo caùch ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha thöôøng quôû traùch nhöõng ngöôøi nghó hoï soáng nghieâm chænh nhöng laïi khoâng quan taâm ñeán ngöôøi khaùc. Vaø nhöõng ngöôøi aáy soáng cuoäc ñôøi hai maët, nhaát laø nhöõng ngöôøi muïc töû. Ñöùc Thaùnh Cha cuõng ñònh nghóa nhöõng ngöôøi hö hoûng laø nhöõng ngöôøi töï nghó raèng mình coâng chính vaø khoâng caàn phaûi hoaùn caûi lieân tuïc. Ngöôïc laïi, Kitoâ höõu bieát raèng mình laø toäi nhaân, caàn hoaùn caûi vaø caàn ñeán loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa; Vaø vì theá, ngöôøi aáy thöông xoùt tha nhaân.
Tin Möøng khoâng deã chòu chuùt naøo
Chuùa Gieâsu caûnh baùo chuùng ta raèng: "khoâng phaûi ai noùi vôùi toâi "Laïy Chuùa, Laïy Chuùa" laø ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi, nhöng chæ nhöõng ai thi haønh yù muoán cuûa Chuùa Cha maø thoâi". Vì theá, Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi chuùng ta trôû neân nhöõng Kitoâ höõu trong vieäc laøm chöù khoâng phaûi trong lôøi noùi maø thoâi. Kitoâ höõu vôùi nhöõng cöû chæ cuï theå, chöù khoâng phaûi laø Kitoâ höõu vôùi vôùi nhöõng lôùp trang ñieåm. Ñuùng theá, ngöôøi ngheøo laøm phieàn chuùng ta: hoï chaïm ñeán caùi ví cuûa ta, ngöôøi ñau oám coù theå laây beänh cho ta, ngöôøi ngoaïi kieàu ñoøi buoäc ta môû trí vaø môû loøng vôùi nhöõng ngöôøi khaùc bieät vôùi mình, tuø nhaân keùo chuùng ta vaøo thöïc taïi maø ta khoâng muoán ñuïng tôùi. Tin Möøng ñaõ bò loaïi ra bôûi söï ích kyû vaø nhöõng keá hoaïch mang tính lyù thuyeát cuûa chuùng ta. Vaø ta ñeå mình thoaûi maùi trong vuøng an toaøn cuûa mình. Tin Möøng ñích thöïc ñaët chuùng ta vaøo trong cuoäc khuûng hoaûng, khoâng thoaûi maùi, vaø chuyeån chuùng ta töø "toâi" ñeán "baïn".
Haõy caån thaän vôùi ma quyû
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ môøi goïi chuùng ta vöôït qua luaän lyù cuûa theá gian ñeå ñeán vôùi luaän lyù cuûa Thieân Chuùa, vì ta raát deã rôi vaøo vieäc soáng chuû nghóa KTG thôø ô vaø traàn theá maø khoâng heà ñeå yù tôùi ñieàu ñoù. Ngaøi khuyeán khích chuùng ta can ñaûm soáng caàu nguyeän lieân læ, daùm thöa cuøng Thieân Chuùa vôùi loøng tin töôûng, chieâm ngaém Chuùa Kitoâ treân thaäp giaù trong nhöõng giaây phuùt khoù khaên cuûa mình. Ngaøi keâu môøi chuùng ta haõy ôû laïi trong söï hieäp nhaát vôùi Chuùa Gieâsu vaø vôùi tha nhaân ñeå khoâng rôi vaøo caùm doã cuûa ma quyû. Haén luoân löøa ñaûo, noùi doái ñeå chia reõ khi duøng nhöõng keû ñaïo ñöùc giaû. Trong baøi giaûng cuûa mình, Ñöùc Thaùnh Cha thöôøng caûnh baùo choáng laïi Satan, Keû Toá Caùo. Coâng vieäc cuûa haén laø phaù huyû nhöõng coâng trình cuûa Thieân Chuùa.
Haõy yeâu Chuùa Gieâsu
Töø chìa khoaù ñeå khoâng rôi vaøo sai laàm treân haønh trình ñöùc tin laø "ôû laïi trong tình yeâu" vôùi Thieân Chuùa, vaø ñoùn nhaän nôi Ngöôøi nhöõng höùng khôûi cho haønh ñoäng cuûa chuùng ta. Chính vieäc caân baèng giöõa "chieâm nieäm vaø hoaït ñoäng", caàu nguyeän vaø lao ñoäng cuûa thaùnh Bieån Ñöùc. Chieâm ngaém ñích thöïc khoâng phaûi laø khoâng laøm gì nhöng laø döøng laïi ñeå nhìn ngaém Thieân Chuùa ñeå Ngöôøi chaïm ñeán con tim ta vaø gôïi höùng cho haønh ñoäng cuûa ta.
Gaëp gôõ moãi ngaøy vaø mong chôø vaøo cuoäc dieän kieán chung cuoäc
Chính Chuùa Thaùnh Thaàn cho pheùp chuùng ta soáng cuoäc ñôøi naøy vôùi nieàm vui, trong nieàm hy voïng gaëp gôõ Thieân Chuùa: "ñöùc caäy thì cuï theå, laø ñieàu haèng ngaøy bôûi ñoù laø cuoäc gaëp gôõ. Vaø moãi laàn chuùng ta gaëp Chuùa Gieâsu nôi Bí Tích Thaùnh Theå, nôi kinh nguyeän, nôi Tin Möøng, nôi ngöôøi ngheøo, nôi ñôøi soáng coäng ñoaøn, moãi laàn nhö theá, chuùng ta tieán theâm moät böôùc nöõa höôùng veà cuoäc dieän kieán chung cuoäc. Thaät laø khoân ngoan khi bieát vui möøng trong nhöõng cuoäc gaëp gôõ nho nhoû nhö theá trong cuoäc ñôøi mình.