Gôïi yù muïc vuï naêm 2019:
Ñoàng haønh vôùi caùc gia ñình gaëp khoù khaên
Baøi 1: Chuùa Gieâsu daïy chuùng ta ñoàng haønh
Gôïi yù muïc vuï naêm 2019: Ñoàng haønh vôùi caùc gia ñình gaëp khoù khaên.
Baøi 1: Chuùa Gieâsu daïy chuùng ta ñoàng haønh
Caùc vò chuû chaên cuûa chuùng ta höôùng daãn: "Chuùa Gieâsu moät ñaøng ñöa ra lí töôûng raát cao caû veà ñôøi soáng hoân nhaân vaø gia ñình; ñaøng khaùc, Ngöôøi chaïnh loøng thöông nhöõng ngöôøi ñau khoå trong ñôøi soáng hoân nhaân, nhö tröôøng hôïp ngöôøi phuï nöõ xöù Samaria hoaëc ngöôøi nöõ phaïm toäi ngoaïi tình. Theo göông Chuùa Gieâsu, chuùng ta ñöôïc môøi goïi chaêm soùc muïc vuï cho caùc gia ñình, nhaát laø nhöõng gia ñình gaëp khoù khaên." (HÑGMVN, Thö Muïc Vuï 2018, 2).
Muïc vuï Ñoàng haønh laø trung taâm
Chuùng ta ñöøng quan nieäm caùch haïn heïp muïc vuï nhö moät thöù "dòch vuï" ñeå chôø ngöôøi ta tìm ñeán xin Hoäi thaùnh cung öùng nhöõng ñeà nghò, hay nghe rao giaûng trong thaùnh leã vaø gaëp gôõ caùc nhoùm hoäi ñoaøn trong giaùo xöù, maø khoâng bieát cuøng böôùc ñi vôùi con ngöôøi treân cuoäc haønh trình laâu daøi ñoøi hoûi kieân trì. Muïc vuï ñoàng haønh khoâng coù tham voïng ñem laïi nhöõng giaûi ñaùp töùc thôøi cho nhieàu vaán ñeà. Thöïc ra, tìm cung öùng nhöõng giaûi ñaùp muïc vuï coù theå giuùp giaûi quyeát moïi söï, tröø ñieåm troïng taâm laø chuùng ta tieáp tuïc khoâng ñoàng haønh vôùi con ngöôøi! Nhö theá laø giaûn löôïc loøng thöông xoùt chæ coøn laø moät söï uyeån chuyeån thích nghi luaät leä ñöôïc cho laø cöùng raén, vaø caùch theá ñoù cuõng laø "duy luaät".
Ñoàng haønh laø cuøng böôùc ñi vôùi ai ñoù treân moät loä trình qua ñoù giuùp hoï nhaän ra moät aùnh saùng môùi khaû dó xaây döïng cuoäc soáng. Caùch thöùc ñoàng haønh vôùi caùc gia ñình töông töï nhö con ñöôøng döï toøng cuûa Hoäi thaùnh sô khai: phaûi ñoàng haønh trong moät thôøi gian daøi nhieàu hay ít. Thöïc teá nhöõng ngöôøi döï toøng ñaõ phaûi chuyeån töø moät cuoäc soáng ngoaïi ñaïo raát xa Tin möøng ñeå böôùc vaøo giao öôùc Thanh taåy cuûa Ñöùc Kitoâ. Ñöùc thaùnh cha Phanxicoâ xaùc ñònh Ñoàng haønh laø moät tieâu chuaån trung taâm cuûa muïc vuï gia ñình.
Chuùa Gieâsu daïy chuùng ta ñoàng haønh
Tröôùc heát, chuùng ta khoâng ñöôïc hieåu Ñoàng haønh nhö laø moät chieán löôïc giao tieáp vôùi theá giôùi. Ngöôïc laïi, ñoù laø phöông phaùp chính Ñöùc Gieâsu ñaõ choïn ñeå gaëp gôõ chuùng ta gaàn nhö tình côø vaø toû cho chuùng ta thaáy con ñöôøng ñi cuûa Chuùa Cha. Chính Ngöôøi, laø vò Thaày daïy chuùng ta ngheä thuaät "ñoàng haønh" maø moïi moân ñeä caàn phaûi hoïc. Chuùng ta nhôù laïi, chaúng haïn, sau khi soáng laïi Chuùa Gieâsu ñoàng haønh vôùi caùc moân ñeä ñi veà Emmau (Lc 24,13-33) Ngöôøi chæ cho chuùng ta nhöõng tham chieáu cho moïi loä trình chung: Lôøi Chuùa vaø bí tích, laø taát caû söï hieäp thoâng cuûa Giaùo hoäi, tieâu bieåu laø Böõa aên Thaùnh Theå töø ñoù hai moân ñeä ñaõ quay trôû laïi Gieârusalem trong ñeâm. Chuùa Kitoâ Phuïc sinh "ñi tröôùc" caùc Toâng ñoà môû ra cho hoï caùc con ñöôøng treân ñoù hoï gaëp gôõ moïi ngöôøi. Nöôùc cuûa Ngöôøi laø ôû nhöõng moái quan heä caù nhaân voán luoân khôûi ñaàu aâm thaàm nhöng haøm chöùa moät söùc soáng beân trong khaû dó laøm bieán ñoåi theá giôùi.
Nhö theá, Ñoàng haønh laø moät caùch thöùc ñaëc bieät ñeå loan baùo Tin möøng, coù noái keát noäi taïi vôùi vieäc böôùc theo Ñöùc Kitoâ, vò Toân sö. Thaùnh Giaùo hoaøng Gioan-Pholoâ II noùi raèng: "noái böôùc theo Chuùa Kitoâ laø neàn taûng thieát yeáu vaø nguyeân thuûy cuûa neàn luaân lí Kitoâ giaùo: töïa nhö daân Israel xöa caát böôùc theo Chuùa vaø ñaõ ñöôïc Chuùa daãn daét qua hoang ñòa tieán veà Ñaát Höùa (x. Xh 13,21), ngöôøi moân ñeä cuõng phaûi noái böôùc theo Ñöùc Gieâsu vaø ñöôïc Chuùa Cha loâi keùo ñeå ñeán vôùi Ngöôøi (x. Ga 6,44)". Vaán ñeà ôû ñaây laø ñôøi soáng gaén boù vôùi moät con ngöôøi, laø Gieâsu Kitoâ, töø ñoù maø ngöôøi ta hieåu yù nghóa cuûa leà luaät vaø tö töôûng. Ñoàng haønh phaûi baét ñaàu töø caùi nhìn cuûa Chuùa Gieâsu. Ngöôøi "ñaõ nhìn nhöõng ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ maø Ngöôøi gaëp gôõ, vôùi tình yeâu vaø söï dòu daøng, ñoàng haønh vôùi nhöõng böôùc ñi cuûa hoï baèng söï thaät, loøng kieân nhaãn vaø tình thöông xoùt, trong khi loan baùo nhöõng ñoøi hoûi cuûa Nöôùc Thieân Chuùa" (AL 60). Chuùa Gieâsu nhìn "thaáy ñaùm ñoâng thì chaïnh loøng thöông, vì hoï laàm than vaát vöôûng, "nhö baày chieân khoâng ngöôøi chaên daét" (Mt 9,36). Moïi baän taâm muïc vuï cuûa Hoäi thaùnh tröôùc heát phaûi baét nguoàn töø aùnh maét nhìn naøy.
Vôùi moät tình yeâu ñích thaät
Nguyeân lí cuûa Ñoàng haønh Kitoâ giaùo ñöôïc Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ nhaéc laïi lôøi cuûa Ñöùc Beâneâñictoâ XVI: "Khôûi ñaàu cuûa cuoäc ñôøi Kitoâ höõu khoâng phaûi laø moät choïn löïa ñaïo ñöùc hay moät yù töôûng cao sieâu, nhöng laø gaëp gôõ moät bieán coá, moät con ngöôøi, söï gaëp gôõ ñoù ñem ñeán cho cuoäc ñôøi moät chaân trôøi môùi vaø moät höôùng ñi quyeát ñònh" (EG 7; DCE 1). Töø cuoäc gaëp gôõ ñoù toaùt leân "veû ñeïp cuûa tình yeâu cöùu ñoä bieåu loä nôi Ñöùc Gieâsu Kitoâ cheát vaø phuïc sinh" (EG 36), moät tình yeâu thaät Ñöùc Kitoâ hieán trao cho chuùng ta vôùi lí leõ cuûa noù: moät khi ñaõ gaëp gôõ xin cuøng böôùc ñi treân loái ñöôøng cuoäc ñôøi. Ñoàng haønh ñeå daàn nhaän ra söï thaät veà moät tình yeâu, ñeå tình yeâu ñoù taêng tröôûng ñeán möùc tröôûng thaønh, vaø ñaùp laïi tình yeâu cuûa Ñaáng Muïc töû nhaân laønh: "Toâi ñeán ñeå chuùng ñöôïc soáng vaø soáng doài daøo" (Ga 10,10).
"Ñieàu quan troïng laø ñoùn nhaän vaø ñoàng haønh vôùi hoï baèng söï kieân nhaãn vaø teá nhò. Ñoù laø ñieàu maø Ñöùc Gieâsu ñaõ laøm vôùi ngöôøi phuï nöõ Samaria (Ga 4,1-26): Ngöôøi ñeà caäp ñeán khaùt voïng tình yeâu ñích thaät cuûa chò, ñeå giaûi thoaùt chò khoûi nhöõng gì laøm u toái cuoäc ñôøi chò vaø ñöa chò ñeán nieàm vui troïn veïn cuûa Tin möøng" (AL 299). Baét ñaàu töø loøng khaùt khao moät tình yeâu ñích thaät, vaø khaùt khao ñoù laø söï thaät ghi daáu suoát cuoäc haønh trình vaø phaûi döïa treân ñoù maø vöôït qua nhöõng caûn ngaïi ñeå ñaït ñeán vieân maõn. Caàn nhôù ba nguyeân taéc raát quan troïng cho muïc vuï maø Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ yeâu caàu.
1. Tình yeâu ñích thaät (cf. chöông 4 AL 89-164) laø sôïi chæ ñoû daãn daét moïi cuoäc Ñoàng haønh. Tình yeâu bieát "kieân nhaãn, nhaân haäu,#, tha thöù taát caû, tin töôûng taát caû, hi voïng taát caû, chòu ñöïng taát caû" (cf. 1Cr 13,4-7).
2. Haønh trình naøy gaén lieàn vôùi khaùt voïng ñaëc bieät cuûa con tim ñaày tình caûm. Khaùt voïng cuûa con tim aáy caàn ñöôïc giaùo duïc khôûi ñi töø aùnh saùng cuûa tình yeâu thaät. Tieán trình naøy laø quaù trình huaán luyeän ñeå tröôûng thaønh tình caûm, raát quan troïng cho choïn löïa töï do baäc soáng.
3. Ñoàng haønh gaén lieàn vôùi ñôøi soáng bí tích, nguoàn aân suûng hoaït ñoäng bôûi Ñöùc Gieâsu Kitoâ. Bí tích Röûa toäi khôûi ñaàu bieåu loä moät chi theå 'thuoäc veà' Thaân Mình Chuùa Kitoâ yeâu caàu ñöôïc ñoàng haønh; hieäp thoâng trong bí tích Thaùnh Theå keát thuùc moïi haønh ñoäng vaø bieåu loä söï vieân maõn thuoäc veå Hoäi Thaùnh. Hoaùn caûi ñôøi soáng nhaèm thoaùt khoûi hoaøn caûnh toäi tình khoán khoå laø keát quaû mong muoán cuûa muïc vuï Ñoàng haønh.
Ñöùc Gieâsu ñaõ baét ñaàu ñoàng haønh vôùi chò phuï nöõ Samaria baèng vieäc nhaéc ñeán "taùnh baûn thieän" voán khaùt mong moät tình yeâu ñích thaät Thieân Chuùa ñaõ gieo maàm trong taâm hoàn moïi ngöôøi nam vaø nöõ. Töø choã khôi daäy loøng khaùt khao naøy, Ñöùc Gieâsu ñaõ daãn chò ñi ñeán choã nhaän ra söï döõ cuûa nhöõng ñieàu chò ñaõ laøm vaø cuûa hoaøn caûnh laàm laïc cuûa chò, töø ñoù môû ra cho chò con ñöôøng giaûi thoaùt, con ñöôøng hoaùn caûi. Trong tình caûnh hieän taïi cuûa chò, quaû thaät, khoâng coù nhöõng nhaân toá thieän haûo daãn loái ñeán vôùi Tin möøng, vaãn coøn nhöõng caûn trôû lôùn ngaên chaën chò ñaït ñeán cuoäc soáng vieân maõn. "Nhaän thöùc veà toäi ñöôïc thöùc tænh tröôùc tình yeâu nhöng khoâng cuûa Ñöùc Gieâsu" (AL 64).
Caâu hoûi ñeå giuùp suy tö vaø thaûo luaän
1. Anh chò haõy thuaät laïi cuoäc gaëp gôõ cuûa Chuùa vôùi hai moân ñeä treân ñöôøng veà Emmau, vaø ruùt ra yù nghóa chuû choát cuûa vieäc Ñoàng haønh.
2. Anh chò coù nhaän thaáy caùc nguyeân taéc muïc vuï Ñoàng haønh trong caâu chuyeän Chuùa Gieâsu gaëp gôõ chò phuï nöõ Samaria theå hieän nhö theá naøo khoâng, ñeå töø ñoù coäng ñoaøn Hoäi thaùnh laø hình aûnh bí tích cuûa Chuùa tieáp tuïc ñoàng haønh vôùi caùc caù nhaân hay gia ñình trong hoaøn caûnh khoù khaên ?
3. Anh chò coù nghe chaêng tieáng keâu cuûa nhöõng con ngöôøi, gioáng nhö cuûa anh muø ôû Gieârikoâ (Lc 18,35-42), bò thöông tích trong caùc gia ñình quanh mình "Laïy Chuùa, xin thöông xoùt toâi!" vaø ñaùp laïi nhö theá naøo?
UÛy ban Muïc vuï Gia Ñình
- - - - - - - - - - - -
Gioan-Phaoloâ II, Thoâng ñieäp Veritatis splendor, 19.