Ñöøng tuïc hoùa leã Giaùng sinh;
soáng nhöõng baát ngôø töø Thieân Chuùa
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: Ñöøng tuïc hoùa leã Giaùng sinh; soáng nhöõng baát ngôø töø Thieân Chuùa.
Hoàng Thuûy
Vatican (Vat. 19-12-2018) - Leã Giaùng sinh ñaàu tieân trong lòch söû ñaày nhöõng ñieàu ngaïc nhieân, baát ngôø, ñoái vôùi Meï Maria, vôùi thaùnh Giuse, vôùi caùc muïc ñoàng. Ngaïc nhieân lôùn nhaát chính laø Thieân Chuùa ñeán theá gian trong thaân phaän moät haøi nhi beù nhoû, sinh ra trong hang ñaù ngheøo heøn. Meï Maria ñaõ ñoùn tieáp Chuùa vôùi nieàm tin tín thaùc, thaùnh Giuse môû loøng ñoùn nhaän thaùnh yù Chuùa, caùc muïc ñoàng haân hoan chaïy ñi gaëp Ngöôøi. Haõy ñeå mình ñöôïc baát ngôø töø Thieân Chuùa.
Chæ coøn 6 ngaøy nöõa laø ñeán leã Giaùng sinh. Vì theá, trong baøi giaùo lyù taïi buoåi tieáp kieán chung saùng thöù tö 19 thaùng 12 naêm 2018, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ trình baøy veà nhöõng ñieàu ngaïc nhieân trong leã Giaùng sinh ñaàu tieân vaø môøi goïi caùc tín höõu ñöøng hieåu sai veà caùch möøng leã Giaùng sinh, ñöøng tuïc hoùa leã Giaùng sinh nhöng haõy töï hoûi xem Chuùa Gieâsu thích chuùng ta möøng leã Giaùng sinh nhö theá naøo.
Ñöùc Thaùnh Cha baét ñaàu baøi giaùo lyù vôùi nhaän xeùt raèng: Caùc caây thoâng, nhöõng ñoà trang trí, ñeøn ñieän ôû khaép moïi nôi nhaéc raèng Giaùng sinh naêm nay cuõng laø moät ngaøy leã hoäi. Chieác maùy quaûng caùo môøi ngöôøi ta trao ñoåi nhöõng moùn quaø môùi laï ñeå taïo cho nhau söï ngaïc nhieân. Nhöng ñaây coù phaûi laø ngaøy leã maø Thieân Chuùa yeâu thích khoâng? Ñaâu laø leã Giaùng Sinh maø Chuùa mong muoán? Nhöõng moùn quaø naøo, nhöõng ngaïc nhieân naøo maø Thieân Chuùa ñang chôø ñôïi?
Giaùng sinh ñaàu tieân trong lòch söû ñaày nhöõng ñieàu ngaïc nhieân
Chuùng ta haõy quan saùt ngaøy Giaùng sinh ñaàu tieân trong lòch söû ñeå khaùm phaù ñieàu Chuùa yeâu thích. Leã Giaùng sinh ñaàu tieân trong lòch söû ñaày nhöõng ñieàu ngaïc nhieân. Baét ñaàu töø Meï Maria, vò hoân theâ cuûa thaùnh Giuse: thieân thaàn hieän ra vôùi Meï vaø thay ñoåi cuoäc ñôøi cuûa Meï. Töø moät trinh nöõ Meï seõ trôû thaønh baø meï.
Roài ñeán löôït thaùnh Giuse, ñöôïc goïi laøm cha cuûa ñöùa con maø ngaøi khoâng sinh ra. Cao traøo cuûa caâu chuyeän laø khi ñöùa con xuaát hieän vaøo thôøi ñieåm khoâng ñöôïc chôø ñôïi nhaát, laø khi Meï Maria vaø thaùnh Giuse ñaõ höùa hoân vaø theo Luaät Do thaùi hoï chöa theå chung soáng. Tröôùc xì caêng ñan ñoù, neáu theo caùch xöû theá khoân ngoan cuûa thôøi ñoù, thaùnh Giuse neân ruoàng boû Meï Maria ñeå cöùu laáy danh döï toát ñeïp cuûa ngaøi; nhöng duø coù quyeàn ñoù, thaùnh nhaân laøm moïi ngöôøi ngaïc nhieân: ñeå khoâng laøm toån haïi ñeán Meï Maria, thaùnh nhaân nghó ñeán vieäc rôøi boû Meï caùch kín ñaùo, duø coù khi phaûi traû giaù cho vieäc laøm naøy laø chính thanh danh cuûa ngaøi.
Roài laïi moät ñieàu ngaïc nhieân khaùc nöõa: Trong giaác mô, Thieân Chuùa ñaõ thay ñoåi keá hoaïch cuûa thaùnh Giuse vaø yeâu caàu thaùnh nhaân ñoùn nhaän Meï Maria veà vôùi mình. Khi Chuùa Gieâsu ñaõ chaøo ñôøi, khi maø thaùnh Giuse ñaõ coù nhöõng keá hoaïch cho gia ñình thì trong giaác mô, ngaøi ñöôïc Chuùa baûo haõy troãi daäy vaø ñi sang Ai caäp. Toùm laïi, Giaùng sinh ñem ñeán nhöõng thay ñoåi baát ngôø cho cuoäc soáng. Vaø neáu chuùng ta muoán soáng leã Giaùng sinh, chuùng ta phaûi chuaån bò taâm hoàn mình saün saøng tröôùc nhöõng ngaïc nhieân, nghóa laø saün saøng cho moät söï thay ñoåi ñôøi soáng caùch baát ngôø.
Chuùa Gieâsu sinh taïi Belem laø ngaïc nhieân lôùn nhaát
Nhöng chính trong ñeâm Giaùng sinh, baát ngôø lôùn nhaát xaûy ñeán. Ñaáng Toái Cao laø moät haøi nhi beù nhoû. Ngoâi Lôøi trôû thaønh moät treû sô sinh, theo nghóa ñen laø "khoâng noùi ñöôïc. Khoâng coù caùc vò laõnh ñaïo chính quyeàn thôøi ñoù hay caùc vò ñaïi söù, ñoùn tieáp Ñaáng Cöùu Theá maø chæ coù caùc muïc ñoàng ñôn sô, nhöõng ngöôøi ñang laøm vieäc trong ñeâm toái vaø bò baát ngôø bôûi lôøi loan baùo cuûa caùc thieân thaàn, nhöng khoâng chaäm treã chôø ñôïi, hoï ñaõ chaïy ñi gaëp Ngöôøi. Ai maø chôø ñôïi ñieàu ñoù xaûy ra? Giaùng sinh laø vieäc cöû haønh ñieàu chöa bao giôø xaûy ra cuûa Thieân Chuùa, hay noùi caùch hay hôn, laø cöû haønh moät Thieân Chuùa chöa töøng ñöôïc bieát nhö theá, laø ñieàu ñaûo loän caùc lyù luaän vaø chôø ñôïi cuûa chuùng ta.
Giaùng sinh khai môû moät kyû nguyeân môùi
Do ñoù, cöû haønh leã Giaùng sinh laø ñoùn nhaän nhöõng ñieàu ngaïc nhieân töø Trôøi cao ñeán treân traùi ñaát naøy. Chuùng ta khoâng theå soáng "nhöõng ñieàu cuûa theá giôùi naøy treân traùi ñaát naøy", khi maø Trôøi cao ñaõ mang ñeán theá gian nhöõng ñieàu môùi meû. Giaùng sinh khai môû moät kyû nguyeân môùi, nôi maø cuoäc soáng khoâng theo nhöõng laäp trình cöùng ngaéc nhöng laø trao taëng; nôi ngöôøi ta khoâng soáng vì mình, theo nhöõng sôû thích rieâng cuûa mình, nhöng soáng cho Chuùa; vaø vôùi Thieân Chuùa, bôûi vì Giaùng sinh cuûa Thieân Chuùa laø Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta, Ñaáng soáng cuøng chuùng ta, böôùc ñi cuøng chuùng ta.
Ñeå mình ñöôïc nhöõng ñieàu ngaïc nhieân ñaùnh ñoäng
Soáng bieán coá Giaùng sinh laø ñeå cho mình ñöôïc nhöõng ñieàu môùi meû ngaïc nhieân ñaùnh ñoäng. Giaùng sinh cuûa Chuùa Gieâsu khoâng mang laïi hôi aám baûo veä cuûa loø söôûi nhöng laø moät söï ruøng mình thieâng lieâng laøm rung chuyeån lòch söû. Giaùng sinh laø chieán thaéng cuûa söï khieâm nhöôøng tröôùc söï kieâu ngaïo, cuûa söï ñôn giaûn tröôùc söï giaøu sang, cuûa thinh laëng tröôùc oàn aøo, cuûa caàu nguyeän veà "thôøi gian cuûa toâi", cuûa Thieân Chuùa treân "caùi toâi" cuûa toâi.
Cöû haønh Giaùng sinh nhö Chuùa Gieâsu, Meï Maria, thaùnh Giuse, caùc muïc ñoàng
Nhö theá, chuùng ta phaûi cöû haønh leã Giaùng sinh theá naøo cho thích hôïp? Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích: Cöû haønh leã Giaùng sinh laø cöû haønh vôùi Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñaõ trôû neân ngheøo khoù vì chuùng ta vaø Ngöôøi xuoáng theá vôùi nhöõng ai caàn ñeán chuùng ta. Ñoù laø cöû haønh nhö Meï Maria: tín thaùc, vaâng phuïc Thieân Chuùa, ngay caû khi khoâng hieåu ñieàu maø Thieân Chuùa seõ laøm. Ñoù laø cöû haønh nhö thaùnh Giuse: ñöùng daäy thi haønh ñieàu Thieân Chuùa muoán, ngay caû khi noù khoâng theo caùc keá hoaïch cuûa chuùng ta. Thaùnh Giuse ngaïc nhieân: trong Tin möøng thaùnh Giuse khoâng bao giôø noùi ñieàu gì, khoâng coù lôøi naøo cuûa thaùnh Giuse ñöôïc thuaät laïi trong Tin möøng; vaø Thieân Chuùa noùi vôùi ngaøi trong söï thinh laëng, ngay trong giaác mô. Giaùng sinh laø choïn löïa tieáng noùi aâm thaàm cuûa Thieân Chuùa hôn laø söï oàn aøo huyeân naùo cuûa chuû nghóa tieâu thuï. Neáu chuùng ta bieát ôû beân hang ñaù trong thinh laëng, Giaùng sinh cuõng seõ laø moät söï ngaïc nhieân ñoái vôùi chuùng ta, chöù khoâng phaûi laø moät ñieàu ñaõ nhìn thaáy, ñaõ xöa roài. Thinh laëng tröôùc hang ñaù: ñaây laø lôøi môøi goïi cho leã Giaùng sinh. Baïn haõy daønh chuùt thôøi gian, ñeán tröôùc hang ñaù vaø thinh laëng. Baïn seõ caûm thaáy, seõ nhìn thaáy ñieàu ngaïc nhieân.
Ñöøng tuïc hoùa leã Giaùng sinh
Ñöùc Thaùnh Cha nhaän xeùt raèng: Tuy nhieân, thaät khoâng may, ngöôøi ta coù theå nhaàm laãn veà ngaøy leã vaø yeâu thích nhöõng ñieàu bình thöôøng cuûa theá gian hôn laø nhöõng ñieàu môùi meû töø Trôøi. Neáu Giaùng sinh vaãn chæ laø moät ngaøy leã truyeàn thoáng ñeïp ñeõ, nôi maø chuùng ta laø trung taâm chöù khoâng phaûi laø Thieân Chuùa, thì noù seõ chæ laø moät cô hoäi bò ñaùnh maát. Xin anh chò em ñöøng tuïc hoùa leã Giaùng sinh! Chuùng ta ñöøng boû qua vieäc möøng leã, nhö ngaøy xöa ñoù, khi "Ngöôøi ñeán giöõa daân Ngöôøi vaø hoï ñaõ khoâng ñoùn tieáp Ngöôøi" (Ga 1,11). Ngay töø ñaàu Tin möøng cuûa muøa Voïng, Chuùa ñaõ caûnh giaùc chuùng ta, khi yeâu caàu chuùng ta ñöøng ñeå cho mình trôû neân naëng neà vì cheø cheùn say söa vaø lo laéng söï ñôøi (LC 21,24). Trong nhöõng ngaøy naøy, ngöôøi ta voäi vaøng nhö theå chöa bao giôø trong suoát naêm. Nhöng maø nhö theá laø ngöôøi ta laøm traùi ngöôïc laïi ñieàu Chuùa Gieáu mong muoán. Chuùng ta ñoå loãi cho nhieàu thöù phaûi laøm trong ngaøy, cho theá gian naøy qua mau quaù. Tuy nhieân, Chuùa Gieâsu ñaõ khoâng ñoå loãi cho theá gian, Ngöôøi yeâu caàu chuùng ta ñöøng ñeå mình bò loâi keùo, nhöng tænh thöùc caàu nguyeän trong moïi luùc.
Seõ laø leã Giaùng sinh, neáu...
Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc nhôû caùc tín höõu: Seõ laø leã Giaùng sinh neáu, nhö thaùnh Giuse, chuùng ta daønh choã cho thinh laëng; neáu, nhö Meï Maria, chuùng ta thöa vôùi Chuùa "naøy con ñaây"; neáu, nhö Chuùa Gieâsu, chuùng ta seõ ôû gaàn beân nhöõng ngöôøi coâ ñôn; neáu, nhö caùc muïc ñoàng, chuùng ta seõ ñi ra khoûi nhöõng töôøng raøo caûn trôû chuùng ta ñeå ôû vôùi Chuùa Gieâsu. Seõ laø leã Giaùng sinh neáu chuùng ta tìm thaáy aùnh saùng nôi hang ñaù ñôn heøn ôû Beâlem. Noù seõ khoâng phaûi laø leã Giaùng sinh neáu chuùng ta tìm nhöõng aùnh saùng lung linh cuûa theá giôùi, neáu chuùng ta chæ chaát ñaày quaø caùp, nhöõng böõa aên tieäc tuøng maø khoâng giuùp ñôõ ít nhaát laø moät ngöôøi ngheøo, gioáng nhö Thieân Chuùa, bôûi vì vaøo ñeâm Giaùng sinh Thieân Chuùa ñaõ trôû neân ngheøo khoù.
Haõy ñeå Chuùa Gieâsu laøm chuùng ta ngaïc nhieân
Cuoái cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha chuùc möøng Giaùng sinh ñeán caùc tín höõu, ngaøi noùi: "Anh chò em quyù meán, toâi chuùc möøng Giaùng sinh ñeán anh chò em, moät Giaùng sinh ñaày nhöõng baát ngôø cuûa Chuùa Gieâsu! Coù theå noù coù veû laø nhöõng baát ngôø khoâng nhö yù nhöng laø ñieàu Thieân Chuùa yeâu thích. Neáu chuùng ta ñoùn nhaän nhöõng baát ngôø ñoù thì chính chuùng ta seõ laøm cho mình trôû thaønh moät baát ngôø tuyeät vôøi. Moãi ngöôøi trong chuùng ta daáu aån trong loøng mình khaû naêng bieát ngaïc nhieân. Trong Giaùng sinh naøy, chuùng ta haõy ñeå cho Chuùa Gieâsu laøm cho chuùng ta ngaïc nhieân.