Giaùm muïc laø ngöôøi ñaày tôù
chöù khoâng phaûi hoaøng töû
Ñöùc Thaùnh Cha: Giaùm muïc laø ngöôøi ñaày tôù chöù khoâng phaûi hoaøng töû.
Traàn Ñænh, SJ
Vatican (Vat. 12-11-2018) - Khieâm nhöôøng, hieàn laønh vaø khoâng phaûi laø hoaøng töû laø baûn phaùc thaûo chaân dung cuûa vò giaùm muïc maø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ phaùc hoaï trong baøi giaûng thaùnh leã taïi nhaø nguyeän Thaùnh Marta hoâm thöù Hai 12 thaùng 11 naêm 2018. Chính laù thö cuûa thaùnh Phao-loâ toâng ñoà göûi cho Titoâ ñaõ giuùp Ñöùc Thaùnh Cha phaùc hoaï chi tieát veà vò giaùm muïc, vaø xaùc ñònh veà nhöõng tieâu chuaån mang ñeán oån ñònh trong Giaùo Hoäi.
Giaùo Hoäi khoâng phaûi ñöôïc sinh ra laø ñaõ hoaøn toaøn oån ñònh
Giaùo Hoäi ñöôïc sinh ra trong söï nhieät thaønh vaø hoãn ñoän nhöng cuõng coù nhieàu ñieàu tuyeät vôøi ñaõ ñöôïc hoaøn taát. Luoân coù söï laãn loän giöõa söùc maïnh cuûa Thaùnh Thaàn vaø söï hoãn ñoän nhöng chuùng ta khoâng caàn phaûi sôï haõi vì ñoù laø moät daáu hieäu toát.
Giaùo Hoäi khoâng bao giôø ñöôïc sinh ra maø ñaõ hoaøn toaøn trong oån ñònh, toát ñeïp, khoâng coù vaán ñeà gì. Nhöng Giaùo Hoäi luoân ñöôïc sinh ra trong söï hoãn ñoän, loän xoän vaø roài daàn ñi vaøo oån ñònh. Ñieàu aáy ñuùng bôûi nhöõng loän xoän aáy phaûi ñöôïc ñaët trong traät töï; Ví duï, chuùng ta thöû nghó nghó veà Coâng ñoàng ñaàu tieân taïi Gierusalem: ñaõ coù maâu thuaãn giöõa nhöõng ngöôøi Do-thaùi vaø khoâng phaûi Do-thaùi... Coâng ñoàng ñaõ dieãn ra vaø oån ñònh nhöõng ñieàu aáy.
Giaùm muïc, ngöôøi quaûn lyù cuûa Thieân Chuùa chöù khoâng phaûi cuûa caûi
Vì theá, thaùnh Phao-loâ ñeå oâng Tito laïi Creta ñeå oâng oån ñònh toå chöùc vaø nhaéc nhôù oâng ñieàu quan troïng nhaát laø ñöùc tin. Ñoàng thôøi, ngaøi cuõng ñöa ra nhöõng tieâu chuaån vaø chæ daãn veà chaân dung vò giaùm muïc nhö laø giaùm quaûn cuûa Thieân Chuùa.
Thaùnh Phao-loâ ñònh nghóa giaùm muïc laø "ngöôøi quaûn lyù cuûa Thieân Chuùa", chöù khoâng phaûi cuûa caûi, quyeàn löïc, hay kinh teá. Khoâng, ngaøi laø quaûn lyù cuûa Thieân Chuùa. Ngaøi phaûi luoân tu söûa mình vaø töï vaán: "toâi coù phaûi laø quaûn lyù cuûa Thieân Chuùa hay toâi laø moät vieân chöùc?". Giaùm muïc laø quaûn lyù cuûa Thieân Chuùa. Ngaøi phaûi laø ngöôøi khoâng theå cheâ traùch ñöôïc: lôøi naøy chính laø ñieàu Thieân Chuùa ñaõ yeâu caàu Abraham: "haõy ñi tröôùc maët Ta vaø haõy neân troïn laønh." Ñoù laø lôøi neàn taûng cuûa moät ngöôøi laõnh ñaïo.
Baûn phaùc thaûo cho vieäc choïn löïa giaùm muïc
Nhö theá naøo thì khoâng phaûi laø moät giaùm muïc? Ngaøi khoâng ngaïo maïn vaø kieâu caêng, khoâng noùng naûy vaø khoâng nghieän röôïu, moät trong nhöõng thoùi xaáu thöôøng thaáy trong thôøi thaùnh Phaolo, khoâng truïc lôïi maø cuõng khoâng dính beùn vôùi tieàn baïc. Thaät laø tai haïi cho Giaùo Hoäi neáu coù moät giaùm muïc thuoäc loaïi ñoù hoaëc ngay caû neáu ngaøi coù moät trong nhöõng khieám khuyeát aáy. Nhöõng ñaëc tính cuûa ngöôøi phuïng söï Thieân Chuùa phaûi laø: khaû naêng hieáu khaùch, yeâu meán söï thieän, chöøng möïc, coâng chính, thaùnh thieän, töï chuû, trung thaønh vôùi nhöõng Lôøi ñaùng tin caäy ñaõ ñöôïc chæ chæ daïy cho ngaøi"
Vò giaùm muïc laø nhö theá. Ñaây laø baûn phaùc thaûo chaân dung cuûa giaùm muïc. Vaø khi ñieàu tra ñeå choïn löïa giaùm muïc, vieäc hoûi nhöõng ñieàu naøy ngay töø ñaàu chaúng phaûi raát toát ñeå bieát lieäu ngöôøi aáy coù theå tieáp tuïc vôùi nhöõng cuoäc ñieàu tra khaùc hay sao? Nhöng, treân heát, ngöôøi ta thaáy vò giaùm muïc caàn phaûi khieâm toán, hieàn laønh, laø moät ngöôøi phuïc vuï, chöù khoâng phaûi hoaøng töû. Ñoù chính laø Ngoâi lôøi cuûa Thieân Chuùa." "Thöa cha, ñuùng roài, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc thöïc hieän töø sau coâng ñoàng Vaticano II..." - "Khoâng, noù ñöôïc thöïc hieän töø ngay sau thôøi thaùnh Phaolo!". Ñaây khoâng phaûi ñieàu gì môùi thôøi haäu coâng ñoàng. Ñieàu naøy coù töø ñaàu, khi Giaùo Hoäi töï nhaän thaáy caàn phaûi oån ñònh vôùi nhöõng vò giaùm muïc nhö theá.
Trong Giaùo Hoäi, chuùng ta khoâng theå oån ñònh maø khoâng coù nhöõng taâm tình naøy cuûa caùc giaùm muïc. Tröôùc maët Chuùa, ñieàu ñaùng giaù khoâng phaûi laø deã thöông, giaûng hay, nhöng laø söï khieâm nhöôøng vaø phuïc vuï. Xin thaùnh Giosaphaùt, giaùm muïc töû ñaïo, chuyeån caàu cho caùc giaùm muïc, vì caùc ngaøi caàn phaûi coù nhöõng ñöùc tính nhö theá, nhö thaùnh Phao-loâ ñaõ ñoøi hoûi."