Laøm chöùng laø phaù ñoå moät thoùi quen
vaø loan truyeàn loøng thöông xoùt
Ñöùc Thaùnh Cha: Laøm chöùng laø phaù ñoå moät thoùi quen vaø loan truyeàn loøng thöông xoùt.
Traàn Ñænh, SJ
Vatican (Vat. 8-11-2018) - Trong Thaùnh leã saùng thöù Naêm 8 thaùng 11 naêm 2018 taïi nhaø nguyeän thaùnh Marta, Ñöùc Thaùnh Cha caûnh baùo veà toäi laåm baåm, xì xaàm, ngoài leâ ñoâi maùch, laø thöù "löông thöïc haèng ngaøy" caû ôû caáp ñoä caù nhaân, gia ñình, giaùo xöù, giaùo phaän laãn xaõ hoäi. Ngaøi nhaéc nhôù raèng logic cuûa Tin Möøng traùi ngöôïc vôùi logic cuûa theá gian.
"Lôøi chöùng," "tieáng xì xaàm" vaø "caâu hoûi" laø ba töø maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñeà caäp ñeán trong buoåi saùng thöù Naêm 08 thaùng 11 naêm 2018. Baøi suy nieäm xoay quanh ñoaïn Tin Möøng theo thaùnh Luca (15,1-10), baét ñaàu vôùi lôøi chöùng maø Chuùa Gieâsu ñöa ra: daân chuùng vaø nhöõng ngöôøi toäi loãi ñeán ñeå laéng nghe Ngaøi, trong khi nhöõng kinh sö vaø ngöôøi Pharisieu thì xaàm xì. Vaø Ngöôøi aên uoáng vôùi hoï.
Lôøi chöùng laøm Giaùo Hoäi taêng tröôûng
Tröôùc heát, Chuùa Gieâsu chöùng thöïc raèng: coù moät ñieàu môùi meû vaøo thôøi ñieåm ñoù, bôûi Ngaøi ñeán vôùi nhöõng ngöôøi toäi loãi vaø laøm cho hoï ñöôïc saïch, nhö khi chaïm vaøo ngöôøi phong cuøi. Vì lyù do naøy, caùc tieán só luaät cheâ traùch vaø boû ñi. Vì theá, chöùng ngoân chöa bao giôø coù trong lòch söû laø caùc chöùng nhaân coù theå yeân taâm ñeå laøm chöùng - raát nhieàu laàn hoï traû giaù baèng vieäc töû ñaïo.
Laøm chöùng laø phaù ñoå moät thoùi quen, moät caùch ñeå ... Phaù ñoå ñeå toát hôn, ñeå thay ñoåi noù. Ñaây laø lyù do taïi sao Giaùo Hoäi tieáp tuïc laøm chöùng. Ñieàu thu huùt laø chöùng ngoân, noù khoâng chæ laø nhöõng lôøi noùi giuùp ñôõ, nhöng lôøi chöùng laø ñieàu thu huùt vaø laøm cho Giaùo Hoäi phaùt trieån. Vaø Chuùa Gieâsu cho chuùng ta chöùng ngoân. Ñoù laø moät ñieàu môùi, nhöng khoâng quaù môùi vì loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa cuõng coù trong Cöïu öôùc roài. Caùc tieán só luaät, hoï khoâng bao giôø hieåu ñieàu ñoù coù nghóa laø: "Ta muoán loøng nhaân chöù khoâng phaûi leã teá." Hoï ñoïc noù, nhöng hoï khoâng hieåu loøng thöông xoùt laø gì. Vaø vôùi caùch haønh ñoäng cuûa mình, Chuùa Gieâsu tuyeân boá loøng thöông xoùt naøy vôùi lôøi chöùng aáy. Lôøi chöùng luoân phaù ñoå moät thoùi quen nhöng noù cuõng ñaët ta vaøo nguy hieåm.
Thay vì giaûi quyeát xung ñoät, noù laïi bò ñoàn ñaïi
Thöïc vaäy, lôøi chöùng cuûa Chuùa Gieâsu laø nguyeân nhaân cuûa nhöõng lôøi xì xaøo. Nhöõng ngöôøi Pha-ri-sieâu, caùc kinh sö, caùc tieán só luaät noùi: "OÂng chaøo ñoùn nhöõng ngöôøi toäi loãi vaø aên uoáng vôùi hoï". Hoï khoâng noùi: "Haõy nhìn xem, ngöôøi naøy coù veû toát vì oâng ta coá gaéng hoaùn caûi toäi nhaân." Thaùi ñoä theo keøm luoân laø bình luaän tieâu cöïc ñeå tieâu dieät chöùng nhaân. Thöù toäi xì xaàm, baøn taùn naøy laø chuyeän côm böõa, trong chuyeän lôùn cuõng nhö vieäc nhoû. Haõy ñeå yù xem trong cuoäc soáng cuûa baïn, baïn ñang laåm baåm lyù do chuùng ta khoâng thích ñieàu naøy vaø ngöôøi kia, vaø thay vì ñoái thoaïi, hoaëc coá gaéng giaûi quyeát xung ñoät, chuùng ta thì thaàm, luoân luoân noùi nhoû, bôûi ta khoâng coù can ñaûm ñeå noùi cho roõ raøng. Ñieàu naøy cuõng xaûy ra trong caùc toå chöùc nhoû, trong giaùo xöù. Coù bao nhieâu tieáng thì thaàm trong giaùo xöù? Vôùi raát nhieàu ñieàu, khi coù moät chöùng ngoân maø toâi khoâng thích hoaëc moät ngöôøi toâi khoâng thích, tieáng xì xaøo laåm baåm laïi ñöôïc kích hoaït ngay laäp töùc.
Vaø trong caùc giaùo phaän thì sao? Cuoäc chieán trong noäi boä giaùo phaän. Nhöõng cuoäc ñaáu tranh noäi boä cuûa caùc giaùo phaän; baïn bieát ñieàu naøy. Vaø ñieàu naøy cuõng coù trong chính trò. Ñieàu naøy laø xaáu. Khi moät chính phuû khoâng trung thöïc, hoï coá gaéng haï thaáp danh döï cuûa ñoái phöông baèng nhöõng lôøi xaàm xì. Hoï luoân tìm caùch phæ baùng, vu khoáng, hoï luoân tìm kieám. Vaø caùc baïn bieát raát roõ veà nhöõng chính quyeàn ñoäc taøi, vaäy taïi sao baïn soáng ñieàu naøy, moät chính phuû ñoäc taøi laøm nhöõng gì? Tröôùc heát hoï trao vaøo tay caùc phöông tieän truyeàn thoâng vôùi moät baûn luaät vaø hoï baét ñaàu laåm baåm, cheâ bai taát caû nhöõng ai coù theå laø moái nguy hieåm cho chính phuû. Laåm baåm laø thöù löông thöïc haøng ngaøy cuûa chuùng ta caû trong caáp ñoä caù nhaân, gia ñình, giaùo xöù, giaùo phaän, vaø xaõ hoäi ...
Caâu hoûi cuûa Chuùa Gieâsu
Coù moät moät loã hoång ñeå ngöôøi ta khoâng nhìn vaøo thöïc taïi, vaø khoâng cho pheùp ngöôøi ta suy nghó. Chuùa Gieâsu bieát ñieàu ñoù, vaø thay vì leân aùn hoï ñang laåm baåm, Ngöôøi ñöa ra moät caâu hoûi. Ngaøi söû duïng cuøng moät phöông phaùp maø hoï söû duïng, ñoù laø ñaët caâu hoûi. Hoï laøm ñieàu ñoù ñeå thöû thaùch Chuùa Gieâsu, vôùi yù ñònh xaáu, ñeå laøm cho Ngaøi rôi vaøo hoá, nhö caùc caâu hoûi veà thueá phaûi traû cho ñeá quoác hoaëc vieäc raãy vôï. Chuùa Gieâsu söû duïng cuøng phöông phaùp nhöng chuùng ta seõ thaáy söï khaùc bieät. Chuùa Gieâsu noùi vôùi hoï: "Trong caùc oâng, neáu ai coù moät traêm con chieân vaø maát moät con, laïi khoâng ñeå laïi chín möôi chín trong sa maïc vaø ñi tìm con chieân bò laïc cho ñeán khi oâng tìm thaáy noù hay sao?" nhö ñoaïn Tin Möøng hoâm nay ñaõ noùi. Vaø theo leõ thöông thì hoï hieåu, nhöng thay vaøo ñoù, hoï thöïc hieän pheùp tính: "Toâi coù 99", neáu bò maát moät con, hoaøng hoân baét ñaàu, vaø trôøi toái":
"Queân ñieàu naøy ñi vaø trong döï toaùn, anh ta seõ xem nhöõng gì ñaït, maát vaø löu soá lieäu". Ñaây laø thöù logic cuûa nhöõng ngöôøi Pharisieu. Ñaây laø logic cuûa caùc tieán só luaät. "Ai trong caùc oâng?", Vaø hoï choïn ñieàu ngöôïc laïi vôùi Chuùa Gieâsu. Vaø vì leõ aáy, hoï seõ khoâng troø chuyeän vôùi nhöõng ngöôøi toäi loãi, khoâng ñeán vôùi nhöõng ngöôøi thu thueá, hoï khoâng ñi vì: "Toát hôn laø ñöøng ñeå mình bò dính thöù buïi baån vôùi ñaùm ngöôøi naøy, ruûi ro, nguy hieåm quaù. Chuùng ta ñöùng yeân, töï baûo toàn." Chuùa Gieâsu raát khoân ngoan trong vieäc ñöa ra cho hoï caâu hoûi: Ngaøi ñi vaøo tröôøng hôïp cuûa hoï, nhöng ñeå hoï vaøo moät vò trí khaùc ñuùng ñaén hôn. "Ai trong soá caùc oâng?" Vaø khoâng ai noùi, "Vaâng, ñoù laø söï thaät", nhöng taát caû hoï noùi: "Khoâng, khoâng, toâi seõ khoâng laøm ñieàu ñoù". Vaø vì ñieàu naøy hoï khoâng coù khaû naêng tha thöù, khoâng coù khaû naêng ñöôïc thöông xoùt, vaø khaû naêng tieáp nhaän.
Logic cuûa Tin Möøng ngöôïc vôùi logic cuûa theá gian
Sau cuøng, ba töø quan troïng ñoù laø "lôøi chöùng" - ñieàu laøm cho Giaùo Hoäi ñöôïc bieát ñeán", thöù ñeán laø "lôøi xì xaøo, laåm baåm" - gioáng nhö thöù baûo veä nhöõng ñieàu trong taâm hoàn toâi ñeå caùc chöùng nhaân khoâng laøm toâi bò toån thöông vaø cuoái cuøng laø "caâu hoûi" cuûa Chuùa Gieâsu. Beân caïnh ñoù, "nieàm vui, kyø leã," nhöõng ngöôøi naøy khoâng bieát, taát caû nhöõng ai ñi theo loái neûo cuûa caùc kinh sö khoâng bieát nieàm vui cuûa Tin Möøng.
Xin Chuùa cho chuùng ta hieåu ñöôïc logic naøy cuûa Tin Möøng traùi ngöôïc vôùi logic cuûa theá gian nhö theá naøo.