Tö lôïi, ganh tò vaø hö danh gaây ra chieán tranh
Ñöùc Thaùnh Cha: Tö lôïi, ganh tò vaø hö danh gaây ra chieán tranh.
Traàn Ñænh, SJ
Vatican (Vat. 5-11-2018) - Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cöû haønh thaùnh leã taïi nhaø nguyeän thaùnh Marta vaø nhaéc nhôù raèng trong cuoäc soáng khoâng caàn phaûi laø "nhöõng ngöôøi löïa loïc," voán chæ theo ñuoåi "lôïi ích" cuûa chính mình, nhöng haõy môû roäng khung trôøi soáng tôùi söï "nhöng khoâng" phoå quaùt.
"Ganh tò vaø hö danh" phaù huûy neàn moùng cuûa coäng ñoaøn, gieo vaøo söï chia reõ vaø xung ñoät. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhaán maïnh ñieàu naøy trong baøi giaûng thaùnh leã taïi nhaø nguyeän thaùnh Marta hoâm 05 thaùng 11 naêm 2018. Khôûi töø Tin Möøng theo Thaùnh Luca (Lc 14,12-14), Ñöùc Thaùnh Cha leân aùn söï "tö lôïi", vaø nhaán maïnh raèng "söï nhöng khoâng" maø Chuùa Gieâsu rao giaûng "khoâng mang tính löïa loïc."
Söï "nhöng khoâng" mang tính phoå quaùt, khoâng löïa loïc
Lôøi giaûng daïy cuûa Chuùa Gieâsu raát roõ raøng: "ñöøng laøm gì vì tö lôïi", ñöøng chæ döïa treân lôïi ích ñeå choïn baïn beø cho mình. Thöïc vaäy, chæ döïa treân "lôïi ích caù nhaân" laø moät hình thöùc vò kyû, phaân bieät. Trong khi ñoù, söù ñieäp cuûa Chuùa Gieâsu hoaøn toaøn ngöôïc laïi: söï "nhöng khoâng" môû roäng khung trôøi cuoäc soáng, vì noù coù tính phoå quaùt. Nhöõng gì ñöôïc löïa loïc laø "nhöõng ñieàu chia reõ" vaø chuùng khoâng höôùng tôùi söï "hieäp nhaát" maø thaùnh Phao-loâ ñaõ noùi vôùi caùc tín höõu Phi-líp-pheâ trong thö thöù nhaát. "Coù hai ñieàu ñi ngöôïc laïi vôùi söï hieäp nhaát laø ganh tò vaø hö danh.
Cuõng theá, noùi xaáu xuaát phaùt töø ganh tò, bôûi vì nhieàu ngöôøi nghó raèng mình khoâng theå phaùt trieån ñöôïc, nhöng ñeå vöôn cao hôn ngöôøi khaùc, ngöôøi aáy tìm caùch haï giaù ngöôøi khaùc baèng vieäc noùi xaáu. Ghen tò chính laø moät caùch phaù haïi con ngöôøi. Vaø thaùnh Phao-loâ baûo raèng: "Ñöøng, trong ñöôøi soáng coäng ñoaøn, öôùc gì khoâng coù söï ganh tò." Ganh tò laø moät traän chieán nhaèm ñeø beïp ngöôøi khaùc. Thaät laø xaáu xa, söï ganh tò: ngöôøi ta coù theå laøm moät caùch coâng khai, tröïc dieän hoaëc baèng ñoâi gaêng tay traéng; nhöng noù luoân höôùng tôùi vieäc tieâu dieät ngöôøi khaùc vaø naâng cao baûn thaân. Vaø bôûi vì toâi khoâng theå soáng ñaïo ñöùc, thaùnh thieän nhö theá, toâi haï giaù ngöôøi khaùc; vì theá, toâi luoân ôû vò theá cao. Ghen tò laø moät con ñöôøng ñi tôùi haønh ñoäng vì tö lôïi.
Hö danh phaù huûy coäng ñoaøn
Ñieàu gaây toån haïi töông töï laø nhöõng ngöôøi töï haøo raèng mình troåi vöôït hôn ngöôøi khaùc.
Ñieàu naøy phaù huûy coäng ñoaøn, phaù huûy gia ñình,... Laáy ví duï, caùc baïn haõy nghó veà söï ganh tò giöõa caùc anh em vôùi nhau tröôùc di saûn cuûa ngöôøi cha. Ñaây laø ñieàu xaûy ra thöôøng xuyeân. Haõy nghó veà söï hö danh, veà nhöõng ngöôøi töï haøo laø toát hôn so vôùi nhöõng ngöôøi khaùc.
Ñôøi soáng Kitoâ höõu ñöôïc sinh ra töø söï "nhöng khoâng" cuûa Chuùa Gieâsu
Kitoâ höõu phaûi noi theo göông cuûa Con Thieân Chuùa, haønh xöû caùch nhöng khoâng: laøm ñieàu toát maø khoâng baän taâm xem lieäu ngöôøi khaùc coù laøm gioáng mình khoâng; gieo troàng söï hieäp nhaát, töø boû "ganh tò vaø hö danh". Xaây döïng hoøa bình vôùi nhöõng cöû chæ nhoû nghóa laø môû moät con ñöôøng hieäp nhaát treân toaøn theá giôùi.
Khi chuùng ta ñoïc nhöõng tin töùc veà chieán tranh, khi ta nghó tôùi nhöõng baûn tin veà caùi ñoùi cuûa treû em ôû Yemen, keát quaû cuûa chieán tranh laø nhöõng treû em ngheøo... nhöng taïi sao hoï khoâng coù gì ñeå aên? Baûn tin chieán tranh coù veû xa vôøi. Nhöng vôùi söï ghen tò naøy, cuoäc chieán nhö theá cuõng xaûy ra trong gia ñình chuùng ta, trong caùc toå chöùc cuûa chuùng ta. Chieán tranh baét ñaàu ôû ñoù! Vaø hoøa bình phaûi coù maët ôû ñoù: trong gia ñình, giaùo xöù, caùc toå chöùc, vaø nôi laøm vieäc, khi ta luoân tìm kieám söï hieäp nhaát vaø hoaø thuaän chöù khoâng phaûi tö lôïi.