Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
trong thaùnh leã beá maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong thaùnh leã beá maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc.
Minh Ñöùc chuyeån ngöõ
Vatican (WHÑ 31-10-2018) - Luùc 10g saùng Chuùa nhaät 28 thaùng 10 naêm 2018, taïi Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Pheâroâ, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ cöû haønh Thaùnh leã beá maïc Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc Khoaù Thöôøng leä thöù 15 vôùi chuû ñeà "Ngöôøi treû, Ñöùc tin vaø söï Phaân ñònh ôn goïi", cuøng vôùi caùc Nghò phuï, caùc tham döï vieân khaùc vaø ñoâng ñaûo tín höõu.
Khai trieån noäi dung baøi Phuùc aâm cuûa Thaùnh leã Chuùa nhaät thöù 30 Thöôøng nieân thuaät laïi caâu chuyeän Chuùa Gieâsu chöõa anh muø Bartimeâ, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ neâu leân ba böôùc caên baûn treân haønh trình ñöùc tin laø: laéng nghe, gaàn guõi, laøm chöùng.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Caâu chuyeän chuùng ta vöøa nghe laø caâu chuyeän cuoái cuøng maø thaùnh söû Marcoâ töôøng thuaät veà söù vuï cuûa Chuùa Gieâsu treân ñöôøng rao giaûng, vì khoâng laâu sau ñoù Ngöôøi seõ vaøo thaønh Gieârusalem ñeå chòu cheát vaø soáng laïi. Nhö vaäy Bartimeâ laø ngöôøi cuoái cuøng ñi theo Chuùa Gieâsu: töø moät ngöôøi haønh khaát ngoài beân con ñöôøng daãn ñeán Gieâricoâ, anh trôû thaønh moät moân ñeä, cuøng vôùi nhöõng ngöôøi khaùc ñi Gieârusalem. Chuùng ta cuõng theá, chuùng ta ñaõ cuøng ñi vôùi nhau (synod), vaø giôø ñaây caâu chuyeän Tin Möøng naøy ghi daáu ba böôùc caên baûn treân haønh trình ñöùc tin.
- Tröôùc heát, chuùng ta haõy xem Bartimeâ: teân cuûa anh nghóa laø "con cuûa Timeâ". Phuùc aâm noùi veà anh: "Bartimeâ - con cuûa Timeâ" (Mc 10, 46). Nhöng, thaät kyø laï, Phuùc aâm laïi chaúng noùi gì ñeán cha cuûa anh. Bartimeâ naèm ñoù, moät mình beân veä ñöôøng, ôû xa nhaø vaø khoâng coù cha beân caïnh. Anh khoâng ñöôïc yeâu thöông, nhöng bò boû rôi. Anh bò muø vaø chaúng coù ai laéng nghe anh; vaø khi anh muoán noùi, hoï baûo anh im ñi. Chuùa Gieâsu nghe tieáng van naøi cuûa anh. Khi Ngöôøi ñeán vôùi anh, Ngöôøi baûo anh noùi. Khoâng khoù ñeå ñoaùn ñöôïc ñieàu Bartimeâ mong muoán: roõ raøng moät ngöôøi muø thì muoán ñöôïc nhìn thaáy laïi. Nhöng Chuùa Gieâsu khoâng voäi, Ngöôøi daønh thôøi gian ñeå laéng nghe. Ñaây laø böôùc ñaàu tieân giuùp cho haønh trình cuûa ñöùc tin: laéng nghe. Ñoù laø söù vuï toâng ñoà cuûa ñoâi tai: laéng nghe tröôùc khi noùi.
Traùi laïi, nhieàu ngöôøi cuøng ñi vôùi Chuùa Gieâsu laïi baét Bartimeâ im laëng (x. caâu 48). Ñoái vôùi nhöõng moân ñeä aáy, moät ngöôøi caàn giuùp ñôõ laø moät ngöôøi quaáy raày gaëp treân ñöôøng, moät caûn trôû khoâng mong muoán vaø baát ngôø xaûy ñeán. Hoï ñaët lòch thôøi gian cuûa hoï treân lòch thôøi gian cuûa Thaày, öu tieân cho vieäc noùi hôn laø laéng nghe ngöôøi khaùc. Hoï ñi theo Chuùa Gieâsu, nhöng ñaõ coù keá hoaïch cuûa rieâng mình trong ñaàu roài. Ñaây laø moät nguy cô chuùng ta phaûi luoân caûnh giaùc. Nhöng, ñoái vôùi Chuùa Gieâsu, tieáng keâu cuûa nhöõng ngöôøi caàu xin giuùp ñôõ khoâng phaûi laø ñieàu quaáy raày, maø laø moät thaùch ñoá. Laéng nghe cuoäc soáng thaät laø ñieàu quan troïng bieát bao ñoái vôùi chuùng ta! Con caùi cuûa Cha treân trôøi thì quan taâm ñeán anh chò em cuûa mình, ñeán nhu caàu cuûa ngöôøi thaân caän, chöù khoâng phaûi ñeán nhöõng chuyeän taàm phaøo voâ ích. Hoï kieân nhaãn laéng nghe trong yeâu thöông, nhö Thieân Chuùa laéng nghe chuùng ta, laéng nghe lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta, duø cöù laëp ñi laëp laïi. Thieân Chuùa chaúng bao giôø meät moûi, Ngaøi luoân vui söôùng khi chuùng ta tìm kieám Ngaøi. Chuùng ta cuõng haõy xin ôn coù con tim bieát laéng nghe. Toâi muoán thay maët cho taát caû nhöõng ngöôøi lôùn chuùng toâi ñeå noùi vôùi nhöõng ngöôøi treû raèng: xin haõy tha thöù cho chuùng toâi neáu chuùng toâi ñaõ thöôøng khoâng laéng nghe caùc baïn; neáu, thay vì môû loøng mình ra, chuùng toâi laïi laáp ñaày ñoâi tai cuûa caùc baïn. Laø Giaùo hoäi cuûa Chuùa Kitoâ, chuùng toâi muoán laéng nghe caùc baïn vôùi loøng yeâu thöông, vaø chuùng toâi tin chaéc hai ñieàu naøy: cuoäc ñôøi cuûa caùc baïn raát quyù giaù trong maét Thieân Chuùa, bôûi vì Thieân Chuùa thì treû trung vaø Ngaøi yeâu thöông ngöôøi treû; vaø trong ñoâi maét cuûa chuùng toâi cuoäc ñôøi cuûa caùc baïn cuõng raát ñaùng quyù, ñoàng thôøi thöïc söï caàn thieát ñeå [cuøng nhau] tieán böôùc.
- Sau laéng nghe, böôùc thöù hai treân haønh trình ñöùc tin laø gaàn guõi, trôû neân ngöôøi thaân caän. Haõy nhìn ngaém Chuùa Gieâsu: Ngöôøi khoâng sai ai ñoù ôû trong "ñaùm ñoâng" ñang ñi theo Ngöôøi, nhöng ñeán gaëp tröïc tieáp Bartimeâ. Ngöôøi hoûi anh: "Anh muoán toâi laøm gì cho anh?" (caâu 51). Anh muoán... - Chuùa Gieâsu ñaët mình hoaøn toaøn vaøo hoaøn caûnh cuûa Bartimeâ, chöù khoâng tìm caùch laûng traùnh anh; ...toâi laøm gì - khoâng phaûi chæ noùi thoâi, maø laøm gì ñoù. ...cho anh - khoâng phaûi theo yù toâi ñaõ ñònh, maø laø cho anh, trong hoaøn caûnh rieâng cuûa anh. Ñoù laø caùch Thieân Chuùa haønh ñoäng. Ñích thaân Ngaøi daønh cho moãi ngöôøi chuùng ta moät tình yeâu ñaëc bieät. Qua haønh ñoäng, Thieân Chuùa truyeàn thoâng söù ñieäp cuûa Ngaøi. Vaø nhö theá ñöùc tin nôû hoa trong cuoäc ñôøi.
Ñöùc tin ñi ngang qua cuoäc soáng. Neáu ñöùc tin chæ taäp trung vaøo caùc coâng thöùc tín lyù, noù coù nguy cô chæ noùi vôùi caùi ñaàu, maø khoâng chaïm vaøo traùi tim. Coøn neáu noù chæ taäp trung vaøo haønh ñoäng maø thoâi, thì noù laïi coù nguy cô trôû thaønh chuû nghóa thuaàn tuyù ñaïo ñöùc vaø coâng taùc xaõ hoäi. Traùi laïi, Ñöùc tin laø cuoäc soáng: tin laø soáng tình yeâu cuûa Thieân Chuùa - Ñaáng bieán ñoåi cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Chuùng ta khoâng theå choïn giöõa giaùo lyù hoaëc hoaït ñoäng. Chuùng ta ñöôïc môøi goïi laøm coâng vieäc cuûa Thieân Chuùa theo caùch cuûa chính Thieân Chuùa: trong söï gaàn guõi, gaén boù vôùi Chuùa, hieäp thoâng vôùi nhau, saùt caùnh vôùi anh chò em mình. Gaàn guõi: ñoù laø bí quyeát ñeå thoâng truyeàn ñieàu coát loõi cuûa ñöùc tin, chöù khoâng phaûi phöông dieän thöù yeáu naøo ñoù.
Trôû neân ngöôøi thaân caän nghóa laø ñem söï môùi meû cuûa Thieân Chuùa vaøo trong cuoäc ñôøi cuûa anh chò em chuùng ta. Ñoù laø lieàu thuoác giaûi ñoäc cho caùm doã ñöa ra nhöõng caâu traû lôøi deã daøng vaø nhöõng gì saün coù. Chuùng ta haõy töï hoûi: laø ngöôøi Kitoâ höõu, chuùng ta coù khaû naêng trôû neân ngöôøi thaân caän, böôùc ra khoûi nhoùm cuûa chuùng ta ñeå ñoùn nhaän nhöõng ngöôøi "khoâng thuoäc phe mình" maø Thieân Chuùa ñang maûi mieát tìm kieám hay khoâng. ÔÛ ñoù luoân coù côn caùm doã thöôøng thaáy trong Kinh Thaùnh: caùm doã röûa tay. Ñoù laø ñieàu maø ñaùm ñoâng ñaõ laøm trong baøi Tin Möøng hoâm nay. Ñoù laø ñieàu Cain ñaõ laøm vôùi Abel, vaø Philatoâ laøm vôùi Chuùa Gieâsu: röûa tay. Nhöng chuùng ta muoán baét chöôùc Chuùa Gieâsu, vaø gioáng nhö Ngöôøi, chòu baån tay mình. Ngöôøi laø con ñöôøng (x. Ga 14, 6), Ngöôøi döøng laïi treân ñöôøng ñeå gaëp Bartimeâ; Ngöôøi laø aùnh saùng cuûa theá gian (x. Ga 9, 5), cuùi xuoáng ñeå giuùp moät ngöôøi muø. Chuùng ta haõy nhìn nhaän raèng Chuùa ñaõ chòu baån tay vì moãi ngöôøi chuùng ta. Chuùng ta haõy nhìn leân thaùnh giaù, khôûi ñi töø ñoù vaø nhôù raèng Thieân Chuùa ñaõ trôû neân ngöôøi thaân caän cuûa toâi trong toäi loãi vaø caùi cheát. Ngaøi trôû neân ngöôøi thaân caän cuûa toâi: moïi chuyeän baét ñaàu töø ñoù. Vaø moät khi, nhôø loøng yeâu meán Ngaøi, chuùng ta cuõng trôû neân ngöôøi thaân caän, chuùng ta seõ thaønh nhöõng ngöôøi mang laïi cuoäc soáng môùi. Khoâng phaûi laø thaày daïy cuûa moïi ngöôøi, khoâng phaûi laø chuyeân gia trong lónh vöïc thieâng lieâng, nhöng laø nhöõng chöùng nhaân cuûa tình yeâu cöùu ñoä.
- Böôùc thöù ba laø laøm chöùng. Chuùng ta haõy quan saùt caùc moân ñeä: theo lôøi Chuùa Gieâsu, hoï goïi Bartimeâ. Hoï khoâng ñeán vôùi moät ngöôøi haønh khaát, cho anh ta chuùt tieàn leû ñeå baûo anh im ñi, hay khuyeân baûo anh. Hoï ñeán vôùi anh nhaân danh Chuùa Gieâsu. Thaät vaäy, hoï chæ noùi vôùi anh ba lôøi, ba lôøi aáy ñeàu laø lôøi cuûa Chuùa Gieâsu: "Cöù yeân taâm! Haõy ñöùng daäy. Ngöôøi ñang goïi anh" (caâu 49). ÔÛ taát caû nhöõng choã khaùc trong Phuùc aâm, chæ coù Chuùa Gieâsu môùi noùi "Haõy yeân taâm vì chæ moät mình Chuùa môùi "khích leä" nhöõng ai tìm ñeán Ngöôøi. Chæ moät mình Chuùa Gieâsu trong Phuùc aâm môùi noùi Haõy ñöùng daäy ñeå chöõa laønh tinh thaàn vaø theå xaùc. Chæ moät mình Chuùa Gieâsu môùi goïi, ñeå bieán ñoåi cuoäc soáng cuûa nhöõng ai böôùc theo Ngöôøi, naâng daäy nhöõng ai quî ngaõ, chieáu aùnh saùng cuûa Chuùa vaøo trong taêm toái cuûa cuoäc ñôøi. Bieát bao treû em, bieát bao baïn treû, cuõng nhö Bartimeâ, ñang tìm kieám aùnh saùng trong ñôøi mình. Hoï ñi tìm moät tình yeâu ñích thöïc. Vaø cuõng gioáng nhö Bartimeâ giöõa ñaùm ñoâng vaây quanh ñaõ goïi lôùn teân Gieâsu, hoï cuõng tìm kieám söï soáng, nhöng thöôøng chæ gaëp ñöôïc nhöõng lôøi höùa heïn troáng roãng vaø ít ai thöïc söï quan taâm ñeán hoï.
Ngöôøi Kitoâ höõu chuùng ta khoâng chôø anh chò em mình ñeán goõ cöûa; chuùng ta phaûi ñi ra ngoaøi ñeå ñeán vôùi hoï, mang ñeán cho hoï khoâng phaûi chính mình, maø laø Chuùa Gieâsu. Ngöôøi sai chuùng ta ñi, cuõng nhö caùc moân ñeä aáy, khích leä ngöôøi khaùc vaø naâng hoï leân nhaân danh Ngöôøi. Ngöôøi sai chuùng ta ñeán noùi vôùi töøng ngöôøi raèng: "Thieân Chuùa xin baïn haõy ñeå cho Ngaøi yeâu thöông baïn". Ñaõ bao laàn, thay vì söù ñieäp giaûi thoaùt naøy, chuùng ta laïi ñem vaøo trong Giaùo hoäi chính con ngöôøi chuùng ta, nhöõng "coâng thöùc" vaø "nhaõn hieäu" cuûa chuùng ta! Ñaõ bao laàn, thay vì laøm cho lôøi Chuùa trôû thaønh lôøi cuûa mình, chuùng ta laïi bieán tö töôûng cuûa mình thaønh yù Chuùa! Bieát bao laàn ngöôøi ta caûm thaáy gaùnh naëng cô caáu cuûa chuùng ta hôn laø söï hieän dieän thaân thieát cuûa Chuùa Gieâsu! Khi aáy, chuùng ta hoaït ñoäng nhö moät toå chöùc phi chính phuû, moät cô quan nhaø nöôùc, chöù khoâng phaûi laø coäng ñoaøn nhöõng ngöôøi ñöôïc cöùu roãi ñang soáng trong nieàm vui cuûa Chuùa.
Laéng nghe, gaàn guõi, laøm chöùng. Haønh trình ñöùc tin trong baøi Phuùc aâm hoâm nay keát thuùc thaät ñeïp vaø ñaùng ngaïc nhieân khi Chuùa Gieâsu noùi: "Anh haõy ñi, loøng tin cuûa anh ñaõ cöùu anh" (caâu 52). Tuy nhieân, Bartimeâ ñaõ khoâng tuyeân xöng ñöùc tin, anh chaúng laøm baát kyø vieäc gì; anh chæ xin Chuùa thöông xoùt. Caûm nhaän ñöôïc mình caàn ñöôïc cöùu roãi laø khôûi ñaàu cuûa ñöùc tin. Ñoù laø caùch tröïc tieáp ñeå gaëp Chuùa Gieâsu. Ñöùc tin ñaõ cöùu Bartimeâ khoâng lieân quan gì ñeán nhöõng yù töôûng roõ reät cuûa anh veà Thieân Chuùa, nhöng chính trong söï tìm kieám Ngaøi, mong muoán ñöôïc gaëp Ngaøi. Ñöùc tin laø chuû ñoäng gaëp gôõ, chöù khoâng phaûi lyù thuyeát. Trong gaëp gôõ, coù Chuùa Gieâsu ôû ñoù; trong gaëp gôõ, traùi tim cuûa Giaùo hoäi goõ nhòp. Vì theá, khoâng phaûi lôøi giaûng, maø chöùng töø cuoäc soáng cuûa chuùng ta môùi coù hieäu quaû.
Vôùi taát caû caùc nghò phuï, nhöõng ngöôøi ñaõ tham gia "cuoäc haønh trình chung" naøy, toâi xin caûm ôn vì chöùng töø cuûa caùc ngaøi. Chuùng ta ñaõ laøm vieäc trong tình hieäp thoâng vaø vôùi tinh thaàn thaúng thaén, vôùi öôùc muoán phuïc vuï Chuùa vaø daân Ngaøi. Xin Chuùa chuùc laønh cho caùc böôùc ñi cuûa chuùng ta, ñeå chuùng ta coù theå laéng nghe ngöôøi treû, gaàn guõi vôùi hoï vaø laøm chöùng cho hoï thaáy Chuùa Gieâsu laø nieàm vui cuûa ñôøi soáng chuùng ta.
(Nguoàn: http://w2.vatican.va/content/francesco/en/homilies/2018/documents/papa-francesco_20181028_omelia-chiusura-sinodo.html)