Ki-toâ höõu vaø chuû chaên
ñöøng sôï ñeå mình bò baån tay
Ñöùc Thaùnh Cha: Ki-toâ höõu vaø chuû chaên ñöøng sôï ñeå mình bò baån tay.
Traàn Ñænh, SJ
Vatican (Vat. 8-10-2018) - Trong thaùnh leã saùng thöù hai 8 thaùng 10 naêm 2018 taïi nhaø nguyeän thaùnh Marta, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ xin caùc Kitoâ höõu vaø caùc vò muïc töû suy nghó veà yù nghóa cuûa vieäc laø Kitoâ höõu, luoân "môû ra" vôùi söï ngaïc nhieân veà Thieân Chuùa, gaàn guõi vôùi nhöõng ai caàn giuùp ñôõ.
Moät lôøi môøi goïi "laø Kitoâ höõu thöïc söï soát saéng, nhöõng Kitoâ höõu khoâng sôï ñeå mình bò baån tay, baån quaàn aùo khi gaàn guõi vôùi nhöõng ngöôøi xung quanh, nhöõng Kitoâ höõu môû ra vôùi nhöõng ñieàu ngaïc nhieân, vaø laø nhöõng ngöôøi, nhö Chuùa Gieâsu, "traû nôï cho ngöôøi khaùc". Khôûi höùng töø ñoaïn Tin Möøng hoâm nay theo thaùnh Luca, Ñöùc Thaùnh Cha suy nieäm veà "saùu nhaân vaät" cuûa duï ngoân maø Chuùa Gieâsu keå cho caùc nhaø thoâng luaät, nhöõng ngöôøi muoán thöû Ngöôøi, vaø hoûi Ngöôøi: "ai laø ngöôøi thaân caän cuûa toâi?" Vì theá, Ngöôøi lieät keâ: nhöõng teân cöôùp, ngöôøi bò thöông, thaáy tö teá, thaày leâ-vi, ngöôøi Samaritano vaø ngöôøi chuû quaùn troï.
Ñöøng ñi sang loái khaùc: haõy döøng laïi, xoùt thöông, cöùu giuùp
Nhöõng teân cöôùp ñaùnh ngöôøi thanh nieân maùu me ñaày mình, roài boû anh ôû laïi nöûa soáng nöûa cheát; thaày tö teá khi nhìn thaáy ngöôøi bò haïi lieàn "traùnh sang loái khaùc", khoâng yù thöùc veà söù maïng cuûa mình, nhöng chæ nghó tôùi "giôø leã saép dieãn ra." Thaày leâ-vi, moät ngöôøi raønh reõ veà luaät leä cuõng laøm nhö theá. Ñi loái khaùc, moät quan nieäm ñaõ ñi vaøo con tim cuûa chuùng ta ngaøy hoâm nay. Noùi veà hai "coâng chöùc," nhöõng ngöôøi ñoan chaéc vôùi mình moät ñieàu laø: "toâi khoâng coù nhieäm vuï" giuùp ñôõ ngöôøi bò thöông naøy. Ngöôïc laïi, ngöôøi khoâng ñi sang loái khaùc laø ngöôøi Samaritano, "moät keû toäi loãi, moät keû bò daân toäc Israel loaïi tröø vaø ruùt pheùp thoâng coâng. Keû toäi loãi nhaát aáy laïi coù loøng thöông xoùt. Coù leõ, oâng aáy laø moät thöông nhaân ñang treân ñöôøng ñi buoân baùn.
OÂng aáy khoâng nhìn ñoàng hoà, khoâng nghó ñeán maùu. OÂng ñeán gaàn, xuoáng ngöïa,... baêng boù caùc veát thöông, ñoå daàu vaø röôïu. OÂng bò baån tay, baån quaàn aùo. Roài oâng ñöa anh ta leân löng löøa, ñöa ñeán moät quaùn troï, taát caû ñeàu nhô nhôùp... maùu... Vaø oâng ñaõ ñeán ñoù nhö theá. Vaø oâng chaêm soùc anh ta. OÂng ñaõ khoâng noùi: nhöng toâi boû anh ôû ñaây, caùc oâng haõy goïi baùc só ñeán. Toâi caàn phaûi ñi, vaø laøm vieäc cuûa mình." Khoâng. OÂng chaêm soùc anh ta, nhö theå noùi raèng baây giôø anh laø baïn toâi, khoâng phaûi vì cuûa caûi, tieàn baïc, nhöng laø ñeå toâi chaêm soùc anh." Nhöõng ñieàu naøy khoâng coù nôi ngöôøi coâng chöùc, nhöng laø moät con ngöôøi vôùi con tim, moät con ngöôøi vôùi con tim môû roäng.
Môû ra vôùi nhöõng ngaïc nhieân veà Thieân Chuùa
Ngöôøi chuû quaùn troï söûng soát khi thaáy moät ngöôøi laï, moät ngöôøi ngoaïi, vì ngöôøi aáy khoâng phaûi laø daân Israel, döøng laïi chaêm soùc cho chaøng thanh nieân, traû hai ñoàng vaø höùa trôû laïi ñeå traû phaàn coøn laïi. Söï nghi ngôø khoâng nhaän ñöôïc khoaûng tieàn nôï noåi leân nôi ngöôøi chuû quaùn troï: Ñoù laø söï nghi ngôø cuûa moät ngöôøi chöùng kieán, cuûa moät ngöôøi môû ra vôùi söï ngaïc nhieân veà Thieân Chuùa, nhö chính ngöôøi Samaritano.
Caû hai ngöôøi naøy khoâng phaûi laø nhöõng coâng chöùc. "Baïn coù phaûi laø Kitoâ höõu khoâng?" Phaûi, phaûi, phaûi, toâi ñi leã Chuùa Nhaät vaø tìm caùch laøm vieäc chính tröïc# noùi xaáu chuùt ít, bôûi vì toâi luoân thích noùi xaáu, nhöng nhöõng thöù khaùc toâi laøm raát toát." Nhöng baïn coù laø ngöôøi phoùng khoaùng, roäng môû khoâng? Baïn coù môû ra vôùi nhöõng ñieàu ngaïc nhieân veà Thieân Chuùa, hay baïn laø moät Kitoâ höõu theo kieåu coâng chöùc, kheùp kín? "Toâi laøm ñieàu naøy, toâi ñi leã Chuùa Nhaät, röôùc leã, xöng toäi moät naêm moät laàn, theá naøy, theá kia... Toâi giöõ luaät nghieâm chænh." Nhöõng ngöôøi naøy laø Kitoâ höõu coâng chöùc, nhöõng ngöôøi kia khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi môû ra vôùi söï ngaïc nhieân veà Thieân Chuùa, nhöõng ngöôøi bieát nhieàu veà Thieân Chuùa maø laïi khoâng gaëp gôõ Thieân Chuùa. Nhöõng ngöôøi aáy khoâng bao giôø ngaïc nhieân tröôùc moät chöùng taù. Maø ñaùng nheõ, hoï phaûi coù khaû naêng laøm chöùng.
Chuùa Gieâsu vaø Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi
Vì theá, taát caû chuùng ta, giaùo daân cuõng nhö muïc töû, haõy töï vaán chính mình xem lieäu mình laø nhöõng Kitoâ höõu phoùng khoaûng, roäng môû vôùi nhöõng ñieàu maø Thieân Chuùa laøm cho chuùng ta "moãi ngaøy", côûi môû vôùi nhöõng ngaïc nhieân veà Thieân Chuùa, nhöõng ñieàu maø ñaõ khoâng bieát bao laàn, nhö ngöôøi Samaritano naøy, ñaët chuùng ta vaøo nhöõng khoù khaên, hay chuùng ta laø nhöõng Kitoâ höõu coâng chöùc, laøm nhöõng ñieàu ta phaûi laøm, vaø nghó raèng nhö theá laø chuùng ta "ôû trong luaät, soáng nghieâm chænh" vaø roài tieáp tuïc bò nhöõng luaät nhö theá goø eùp. Moät vaøi nhaø thaàn hoïc tröôùc ñaây ñaõ töøng noùi raèng baûn vaên naøy goùi goïn taát caû Tin Möøng.
Moãi ngöôøi trong chuùng ta laø ngöôøi thanh nieân ñoù, ngöôøi bò thöông, vaø ngöôøi Samaritano laø Chuùa Gieâsu. Vaø ngaøi ñaõ chöõa laønh caùc veát thöông cho chuùng ta. Ngaøi ñeán gaàn chuùng ta. Ngaøi chaêm soùc chuùng ta. Ngaøi traû caùc moùn nôï cho chuùng ta. Vaø Ngaøi noùi vôùi Giaùo Hoäi cuûa Ngaøi: Nhöng neáu caàn gì hôn, caùc con haõy traû ñi, khi trôû laïi Ta seõ traû cho caùc con." Haõy nghó veà ñieàu naøy: ñoaïn vaên naøy goùi goïn taát caû Tin Möøng.