Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
taïi Ñeàn Thaùnh Ñöùc Meï Agnola, Latvia
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ taïi Ñeàn Thaùnh Ñöùc Meï Agnola, Latvia.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Agnola (VietCatholic News 24-09-2018) - Ngöôøi daân Latvia chuû yeáu theo Tin Laønh Luther. Tuy nhieân, Latgale, ngöôøi Latvia goïi laø Latgola, moät mieàn ôû phía Ñoâng Nam Latvia, laïi laø moät mieàn gaàn nhö toaøn toøng Coâng Giaùo tröôùc thôøi kyø chieám ñoùng cuûa Lieân Soâ. Trong hôn 50 naêm chieám ñoùng, ngöôøi Nga ñöa daân sang vuøng naøy. Cho neân, ngaøy nay 65.8% daân soá laø Coâng Giaùo vaø 23.8% daân soá laø Chính Thoáng Giaùo Nga.
Thuû phuû cuûa Latgale laø Aglona, nôi coù Ñeàn Thaùnh kính Ñöùc Meï lôùn nhaát Latvia, caùch thuû ñoâ Riga 201km. Trong thôøi gian chuaån bò cho chuyeán toâng du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, chính phuû Latvia quyeát ñònh ngaøy thöù Hai 24 thaùng 9 naêm 2018 laø quoác leã; vaø taêng cöôøng 6 chuyeán taøu toác haønh ñeå daân chuùng coù theå di chuyeån töø Riga ñeán Ñeàn Thaùnh kính Ñöùc Meï Aglona, laø moät ñòa ñieåm quan troïng trong chuyeán toâng du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Buoåi chieàu ngaøy thöù Hai 24 thaùng 9, luùc 14g30, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ di chuyeån baèng tröïc thaêng töø saân bay tröïc thaêng Riga Harbour ñeán Ñeàn Thaùnh Meï Thieân Chuùa, ôû Aglona.
Taïi ñaây, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ cöû haønh thaùnh leã cho anh chò em giaùo daân Latvia luùc 16g30.
Trong baøi giaûng thaùnh leã taïi ñaây, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Chuùng ta coù theå noùi moät caùch thích ñaùng raèng ñieàu Thaùnh Luca noùi vôùi chuùng ta ôû ñaàu saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï ñang ñöôïc laëp laïi ôû ñaây hoâm nay: chuùng ta cuøng nhau caàu nguyeän, vaø Meï Maria cuøng caàu nguyeän vôùi chuùng ta (xem Coâng-vuï 1:14). Hoâm nay chính chuùng ta theå hieän chuû ñeà cuûa chuyeán vieáng thaêm naøy: "Xin Meï toû ra laø Meï chuùng con!" Laïy Meï xin chæ cho chuùng con thaáy nôi Meï tieáp tuïc haùt baøi Magnificat cuûa mình. Xin chæ cho chuùng con thaáy nhöõng nôi Con Meï bò ñoùng ñinh, ñeå chuùng con coù theå gaëp ñöôïc söï hieän dieän kieân vöõng cuûa Meï döôùi chaân thaäp töï giaù.
Tin Möøng Gioan chæ noùi veà hai khoaûnh khaéc trong cuoäc ñôøi cuûa Chuùa Gieâsu vôùi söï hieän dieän cuûa Meï Ngaøi: ñoù laø trong tieäc cöôùi Cana (xem Ga 2: 1-12) vaø trong trình thuaät Phuùc AÂm chuùng ta vöøa ñoïc, khi Ñöùc Maria ñöùng beân döôùi thaäp giaù (xem Galat 19: 25-27). Coù leõ vò Thaùnh Söû muoán cho chuùng ta thaáy Meï cuûa Chuùa Gieâsu trong hai hoaøn caûnh traùi ngöôïc naøy cuûa cuoäc soáng - nieàm vui cuûa moät böõa tieäc cöôùi vaø noãi buoàn trong caùi cheát cuûa moät ngöôøi con. Vôùi söï hieåu bieát ngaøy caøng saâu saéc cuûa Meï veà maàu nhieäm Lôøi Chuùa, Ñöùc Maria chæ cho chuùng ta thaáy Tin Möøng maø Chuùa muoán chia seû vôùi chuùng ta ngaøy hoâm nay.
Ñieàu ñaàu tieân Thaùnh Gioan ñeà caäp ñeán laø Ñöùc Maria "ñöùng gaàn thaùnh giaù Chuùa Gieâsu", gaàn vôùi Con cuûa Meï. Meï ñöùng ñoù, döôùi chaân caây thaùnh giaù, vôùi nieàm tin vöõng chaéc, khoâng sôï haõi vaø khoâng lay chuyeån. Ñaây laø ñieåm chính yeáu maø Ñöùc Maria theå hieän - Meï ñöùng gaàn nhöõng ngöôøi ñau khoå, nhöõng ngöôøi maø theá giôùi xa laùnh, Meï ñöùng gaàn ngay caû nhöõng ngöôøi bò ñöa ra xeùt xöû, bò leân aùn bôûi taát caû moïi ngöôøi, bò truïc xuaát, laø nhöõng ngöôøi khoâng chæ ñôn thuaàn bò aùp böùc hoaëc bò boùc loät maø thoâi; maø coøn hoaøn toaøn bò gaït ra "beân ngoaøi heä thoáng", ngoaøi leà xaõ hoäi (xem Toâng huaán Nieàm Vui Phuùc AÂm, 53). Meï ñöùng gaàn hoï, kieân ñònh döôùi chaân caây thaäp giaù cuûa söï thieáu ñöôïc caûm thoâng vaø nhöõng ñau khoå maø hoï phaûi gaùnh chòu.
Ñöùc Maria cuõng chæ cho chuùng ta caùch ñeå "ñöùng gaàn" nhöõng tình huoáng naøy; noù ñoøi hoûi nhieàu hôn vieäc ñôn thuaàn laø ñi ngang qua, hay thöïc hieän moät chuyeán thaêm choùng vaùnh, cuûa moät thöù "du lòch lieân ñôùi". Thay vaøo ñoù, noù coù nghóa laø nhöõng ngöôøi trong tình huoáng ñau ñôùn nhö theá phaûi caûm nhaän ñöôïc laø chuùng ta ñöùng vöõng beân caïnh hoï vaø veà phía hoï. Taát caû nhöõng ngöôøi bò xaõ hoäi loaïi boû ñeàu coù theå traûi nghieäm ñöôïc Meï vaãn kín ñaùo ñöùng gaàn hoï, vì trong noãi ñau khoå cuûa hoï, Meï nhìn thaáy nhöõng veát thöông vaãn coøn roäng môû cuûa Chuùa Gieâsu Con Meï. Meï ñaõ hoïc ñöôïc ñieàu naøy ôû chaân thaäp giaù. Caû chuùng ta cuõng ñöôïc môøi goïi ñeå "chaïm ñeán" nhöõng ñau khoå cuûa tha nhaân. Chuùng ta haõy ñi ra ngoaøi ñeå gaëp gôõ ngöôøi daân cuûa chuùng ta, ñeå an uûi hoï vaø ñoàng haønh cuøng hoï. Chuùng ta ñöøng ngaïi traûi nghieäm söùc maïnh cuûa söï dòu daøng, ñöøng ngaïi döï phaàn vaø ñeå cho cuoäc soáng cuûa chuùng ta trôû neân phöùc taïp vì lôïi ích cuûa ngöôøi khaùc (xem ibid, 270). Nhö Ñöùc Maria, chuùng ta haõy kieân ñònh, loøng chuùng ta haõy bình an trong Chuùa. Chuùng ta haõy saün saøng naâng ñôõ ngöôøi sa ngaõ, naâng cao keû thaáp heøn vaø giuùp keát thuùc taát caû nhöõng tình huoáng aùp böùc ñang khieán nhieàu ngöôøi caûm thaáy nhö ñang bò ñoùng ñinh.
Chuùa Gieâsu yeâu caàu Ñöùc Maria ñoùn nhaän ngöôøi moân ñeä yeâu daáu laøm con Meï. Baûn vaên cho chuùng ta bieát raèng Ñöùc Maria vaø ngöôøi moân ñeä aáy ñöùng cuøng nhau ôû chaân thaäp giaù, nhöng Chuùa Gieâsu nhaän ra raèng ñieàu aáy vaãn chöa ñuû, vì hoï chöa hoaøn toaøn "tieáp nhaän" nhau. Chuùng ta coù theå ñöùng beân caïnh nhieàu ngöôøi, thaäm chí coù theå chia seû cuøng moät maùi nhaø, moät khu xoùm hay nôi laøm vieäc; chuùng ta coù theå chia seû ñöùc tin, chieâm ngaém vaø traûi nghieäm cuøng nhöõng maàu nhieäm, nhöng khoâng ñoùn nhaän hoaëc thöïc söï "tieáp nhaän" nhau baèng tình yeâu. Coù bao nhieâu caëp vôï choàng coù theå noùi veà cuoäc soáng beân nhau, nhöng khoâng cuøng vôùi nhau; coù bao nhieâu ngöôøi treû caûm thaáy ñau khoå vì khoaûng caùch taùch bieät giöõa hoï vaø ngöôøi lôùn; bao nhieâu ngöôøi giaø caûm thaáy ñöôïc yeân thaân, nhöng khoâng ñöôïc chaêm soùc vaø chaáp nhaän moät caùch thöông yeâu.
Chaéc chaén, khi chuùng ta môû loøng mình ra cho ngöôøi khaùc, chuùng ta coù theå bò thöông naëng. Caû trong ñôøi soáng chính trò cuõng theá, nhöõng xung ñoät trong quaù khöù giöõa caùc daân toäc coù theå thaáy hieän ra toû töôøng moät caùch ñau ñôùn. Ñöùc Maria cho thaáy Meï laø moät ngöôøi phuï nöõ môû loøng mình ra ñeå tha thöù, ñeå ñaët sang moät beân nhöõng oaùn giaän vaø nghi ngôø. Meï khoâng soáng treân nhöõng giaû ñònh "chuyeän gì coù theå xaûy ra" neáu nhö caùc baïn beø cuûa con mình, hoaëc caùc thöôïng teá vaø kyø muïc trong daân haønh ñoäng khaùc ñi. Meï khoâng buoâng troâi theo söï chaùn naûn hay baát löïc. Ñöùc Maria tín thaùc nôi Chuùa Gieâsu vaø tieáp nhaän ngöôøi moân ñeä cuûa Ngaøi, vì nhöõng moái quan heä chöõa laønh vaø giaûi phoùng chuùng ta laø nhöõng moái quan heä môû ra cho chuùng ta nhöõng cuoäc gaëp gôõ vaø tình huynh ñeä vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, maø trong hoï chuùng ta tìm thaáy chính Thieân Chuùa (xem Toâng huaán Nieàm Vui Phuùc AÂm, 92). Ñöùc Giaùm Muïc Sloskans, ngöôøi ñang an nghæ ôû ñaây, sau khi bò baét vaø bò löu ñaày, ñaõ vieát thö cho cha meï ngaøi: "Con caàu xin song thaân töø taän ñaùy loøng con: ñöøng ñeå loøng thuø oaùn hay böïc töùc len loûi vaøo loøng mình. Neáu chuùng ta cho pheùp ñieàu ñoù xaûy ra, chuùng ta seõ khoâng phaûi laø nhöõng Kitoâ höõu ñích thöïc, nhöng laø nhöõng ngöôøi cuoàng tín". Ñoâi khi chuùng ta thaáy söï quay laïi cuûa nhöõng caùch nghó gieo vaøo loøng chuùng ta söï nghi ngôø ngöôøi khaùc, hoaëc cho chuùng ta thaáy caùc soá lieäu thoáng keâ theo ñoù chuùng ta seõ toát hôn, thònh vöôïng hôn vaø an toaøn hôn neáu chuùng ta coâ laäp trong chính mình. Vaøo nhöõng thôøi ñieåm ñoù, Ñöùc Maria vaø caùc moân ñeä cuûa vuøng ñaát naøy môøi goïi chuùng ta "tieáp nhaän" caùc anh chò em cuûa chuùng ta, ñeå chaêm soùc cho hoï, theo tinh thaàn cuûa moät tình huynh ñeä phoå quaùt.
Ñöùc Maria cuõng cho thaáy Meï laø ngöôøi phuï nöõ saün saøng ñöôïc ñoùn nhaän, moät ngöôøi khieâm toán ñeå cho mình trôû thaønh moät phaàn cuûa theá giôùi moân ñeä. Taïi tieäc cöôùi, tröôùc nguy cô vieäc thieáu röôïu coù theå laøm cho buoåi leã ñaày nhöõng nghi thöùc nhöng laïi caïn kieät tình thöông vaø nieàm vui, Meï ñaõ baûo nhöõng ngöôøi ñaày tôù haõy laøm ñieàu Chuùa Gieâsu noùi vôùi hoï (x. Ga 2,5). Giôø ñaây, nhö moät moân ñeä vaâng phuïc, Meï vui loøng ñeå cho mình ñöôïc ñoùn tieáp, vaø thích öùng vôùi nhòp soáng cuûa ngöôøi treû hôn. Söï hoøa hôïp vaãn luoân laø khoù khaên khi chuùng ta khaùc bieät nhau, khi tuoåi taùc, vaø nhöõng traûi nghieäm trong cuoäc soáng cuõng nhö nhöõng hoaøn caûnh khieán chuùng ta coù nhöõng caùch thöùc suy tö vaø haønh ñoäng khaùc nhau, maø thoaït nhìn coù veû laø ñoái nghòch. Trong ñöùc tin, khi chuùng ta ñoùn nhaän leänh truyeàn phaûi ñoùn tieáp vaø ñeå mình ñöôïc ñoùn tieáp, ta coù theå kieán taïo söï hieäp nhaát trong khaùc bieät, vì nhöõng khaùc bieät khoâng ngaên caûn vaø cuõng chaúng phaân reõ chuùng ta, nhöng cho pheùp chuùng ta coù theå nhìn xa hôn, vaø thaáy tha nhaân trong phaåm giaù saâu xa nhaát cuûa hoï, nhö nhöõng ngöôøi con cuûa cuøng moät Cha" (Toâng huaán Nieàm Vui Phuùc AÂm, 228),
Trong Thaùnh Leã naøy, nhö trong moïi Thaùnh Leã khaùc, chuùng ta nhôù laïi ngaøy taïi ñoài Golgotha. Töø chaân thaäp giaù, Ñöùc Maria môøi goïi chuùng ta haõy möøng vui vì chuùng ta ñaõ ñöôïc nhaän laøm con Meï, vaø caû Chuùa Gieâsu Con Meï cuõng môøi goïi chuùng ta ñoùn nhaän Meï vaøo nhaø mình ñeå Meï trôû thaønh moät phaàn trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Ñöùc Maria muoán ban cho cho chuùng ta söï can ñaûm cuûa Meï, ñeå chuùng ta cuõng coù theå kieân ñònh; vaø söï khieâm nhöôøng cuûa Meï, ñeå gioáng nhö Meï, chuùng ta coù theå thích öùng vôùi baát kyø nhöõng gì cuoäc soáng mang ñeán. Trong ngoâi ñeàn thôø cuûa Meï naøy, Meï xin taát caû chuùng ta coù theå taùi cam keát chaøo ñoùn nhau khoâng coù söï phaân bieät ñoái xöû naøo. Baèng caùch naøy, taát caû moïi ngöôøi ôû Latvia coù theå bieát raèng chuùng ta saün saøng theå hieän caûm tình ñoái vôùi ngöôøi ngheøo, naâng daäy nhöõng ai sa ngaõ, vaø tieáp nhaän nhöõng ngöôøi khaùc ngay khi hoï ñeán, vaø ngay trong tình traïng hieän nay cuûa hoï.
Amen.
Sau thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh Cha noùi theâm:
Anh chò em thaân meán,
Vaøo cuoái buoåi leã naøy, toâi caûm ôn vò giaùm muïc cuûa anh chò em vì nhöõng lôøi ngaøi ñaõ noùi vôùi toâi. Toâi cuõng muoán caûm ôn, töø traùi tim toâi, taát caû nhöõng ngöôøi qua nhöõng caùch khaùc nhau ñaõ coáng hieán cho chuyeán toâng du naøy. Ñaëc bieät, toâi baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc cuûa toâi vôùi Toång thoáng Coäng hoøa vaø caùc nhaø chöùc traùch cuûa ñaát nöôùc vì söï chaøo ñoùn cuûa hoï.
Toâi phoù daâng leân Meï Chí Thaùnh cuûa Thieân Chuùa, trong "Mieàn ñaát Ñöùc Maria" naøy, moät chuoãi Maân Coâi ñaëc bieät: Xin Ñöùc Trinh Nöõ baûo veä vaø luoân luoân ñoàng haønh cuøng anh chò em.