Dieãn Vaên cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng
trong buoåi gaëp gôõ caùc nhaø caàm quyeàn daân söï
vaø ngoaïi giao ñoaøn Latvia
Dieãn Vaên cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng trong buoåi gaëp gôõ caùc nhaø caàm quyeàn daân söï vaø ngoaïi giao ñoaøn Latvia.
Vuõ Vaên An
Latvia (VietCatholic News 24-09-2018) - Theo tin chính thöùc cuûa Toøa Thaùnh, Thöù Hai, 24 thaùng Chín naêm 2018, trong buoåi tieáp ñoùn ngaøi ôû Dinh Toång Thoáng Latvia, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ ñoïc baøi dieãn vaên sau ñaây:
Thöa Toång Thoáng
Quùy thaønh vieân chính phuû vaø caùc thaåm quyeàn quoác gia
Quùy thaønh vieân ngoaïi giao ñoaøn vaø quùy ñaïi dieän xaõ hoäi daân söï
Caùc baïn thaân meán,
Thöa Toång Thoáng, toâi bieát ôn vì nhöõng lôøi chaøo ñoùn aân caàn cuûa ngaøi vaø vì lôøi môøi tôùi thaêm Latvia maø ngaøi ñaõ ngoû cuøng toâi trong buoåi chuùng ta gaëp nhau taïi Vatican.Toâi sung söôùng ñöôïc hieän dieän ôû ñaây laàn ñaàu tieân, caû ôû Latvia laãn ôû thaønh phoá naøy, moät thaønh phoá, gioáng nhö toaøn boä ñaát nöôùc, voán phaûi ñöông ñaàu vôùi caùc cuoäc tranh ñaáu khoù khaên veà xaõ hoäi, chính trò, kinh teá vaø taâm linh, haäu quaû cuûa caùc chia reõ vaø tranh chaáp quaù khöù, theá nhöng, hieän nay ñaõ trôû neân moät trong caùc trung taâm vaên hoùa, chính trò vaø thöông thuyeàn chính cuûa caû vuøng. Caùc ñoùng goùp cuûa quùy vò cho vaên hoùa, ngheä thuaät vaø ñaëc bieät cho aâm nhaïc ñaõ noåi tieáng quaù beân kia caùc bieân giôùi cuûa quùi vò. Vaø hoâm nay, toâi cuõng coù theå ñaùnh giaù cao nhöõng ñoùng goùp ñoù luùc toâi tôùi phi tröôøng. Vôùi lôøi leõ cuûa Thaùnh Vònh Gia, quùi vò quaû coù theå noùi raèng "Ngaøi ñaõ bieán tang cheá con thaønh muùa nhaåy" (Tv 30:12). Latvia, ñaát cuûa ngöôøi Dainas, ñaõ bieán caùc saàu buoàn vaø ñau ñôùn cuûa noù thaønh ca haùt vaø muùa nhaåy, vaø ñaõ tìm caùch trôû thaønh nôi ñoái thoaïi vaø gaëp gôõ, moät cuoäc soáng chung hoøa bình vaø höôùng veà töông lai.
Naêm nay, quí vò cöû haønh 100 naêm neàn ñoäc laäp cuûa ñaát nöôùc quí vò, moät thôøi ñieåm quan troïng ñoái vôùi cuoäc soáng cuûa xaõ hoäi noùi chung. Quí vò bieát quaù roõ caùi giaù cuûa neàn töï do ñoù, töï do maø quí vò ñaõ phaûi chieán thaéng ñi chieán thaéng laïi. Ñoù laø moät neàn töï do ñöôïc laøm cho khaû höõu nhôø vaøo coäi reã cuûa quí vò, moät coäi reã nhö Zenta Maurina, ngöôøi töøng truyeàn caûm höùng cho raát nhieàu quí vò, töøng nhaän xeùt, "hieän dieän ôû thieân ñaøng". Khoâng coù khaû naêng höôùng thöïôïng naøy, khoâng coù khaû naêng naïi tôùi caùc chaân trôøi lôùn hôn, nhöõng chaân trôøi nhaéc nhôû chuùng ta nhôù ñeán "phaåm giaù sieâu vieät" aáy, phaåm giaù maø taát caû chuùng ta, nhö nhöõng höõu theå nhaân baûn, ñeàu ñöôïc aân ban (xem Dieãn Vaên vôùi Nghò vieän chaâu AÂu, ngaøy 25 thaùng 11 naêm 2014), vieäc xaây döïng laïi quoác gia cuûa quí vò seõ khoâng theå coù ñöôïc. Khaû naêng taâm linh bieát nhìn saâu xa hôn aáy, nhö ñaõ ñöôïc bieåu loä trong caùc cöû chæ nhoû moïn vaø haøng ngaøy cuûa tình lieân ñôùi, caûm thöông vaø hoã trôï laãn nhau, ñaõ naâng ñôõ quí vò vaø ngöôïc laïi, noù ñaõ ñem laïi cho quí vò oùc saùng taïo caàn thieát ñeå taïo ra caùc dieãn trình xaõ hoäi môùi, baát chaáp caùc luoàng tö töôûng duy giaûn löôïc vaø loaïi tröø luoân ñe doïa caáu truùc cuûa xaõ hoäi.
Toâi raát vui khi bieát raèng Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, trong khi hôïp taùc vôùi caùc giaùo hoäi Kitoâ giaùo khaùc, laø thaønh phaàn quan troïng cuûa nhöõng goác reã ñoù. Söï hôïp taùc naøy cho thaáy raèng coù theå xaây döïng söï hieäp thoâng giöõa nhöõng khaùc bieät. Ñieàu naøy seõ xaûy ra khi ngöôøi ta ñöôïc thuùc ñaåy ñeå ñeå laïi phía sau caùc xung ñoät hôøi hôït vaø thaáy nhau trong phaåm giaù saâu saéc hôn cuûa hoï. Thaät vaäy, khi, trong tö caùch caù nhaân vaø coäng ñoàng, chuùng ta hoïc caùch nhìn xa hôn baûn thaân vaø lôïi ích rieâng cuûa chuùng ta, thì söï hieåu bieát vaø cam keát laãn nhau seõ mang laïi hoa traùi trong tình lieân ñôùi. Tình lieân ñôùi naøy, hieåu theo nghóa saâu saéc nhaát vaø thaùch thöùc nhaát, trôû thaønh moät caùch ñeå taïo lòch söû taïi moät vuøng nôi xung ñoät, caêng thaúng vaø caû caùc nhoùm coù luùc bò coi laø thuø ñòch cuõng coù theå ñaït ñöôïc moät söï hôïp nhaát veà nhieàu phöông dieän, taïo neân söï soáng môùi (xem Evangelii Gaudium, 228). Tin Möøng ñaõ nuoâi döôõng ñôøi soáng cuûa daân toäc quùi vò trong quaù khöù; ngaøy nay noù coù theå tieáp tuïc môû ra nhöõng neûo ñöôøng môùi giuùp quùi vò ñöông ñaàu vôùi caùc thaùch thöùc hieän taïi, traân quí caùc dò bieät vaø, treân heát, khuyeán khích "hieäp thoâng" giöõa moïi ngöôøi.
Vieäc cöû haønh baùch chu nieân naøy nhaéc nhôû chuùng ta veà taàm quan troïng xieát bao phaûi traân quí neàn töï do vaø ñoäc laäp cuûa Latvia. Nhöõng ñieàu naøy chaéc chaén laø moät hoàng aân, nhöng cuõng laø moät nhieäm vuï cho moïi ngöôøi. Laøm vieäc cho töï do laø töï cam keát mình vôùi söï phaùt trieån toaøn dieän vaø toaøn dieän hoùa caùc caù nhaân vaø coäng ñoàng. Sôû dó hoâm nay chuùng ta coù theå aên möøng, thì laø do taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ ñi tieân phong vaø môû cöûa cho töông lai, vaø ñeå laïi cho quùi vò cuøng moät traùch nhieäm ñoù: môû cöûa cho töông lai baèng caùch höôùng tôùi moïi ñieàu coù theå phuïc vuï söï soáng, taïo ra söï soáng.
Khi keát thuùc cuoäc gaëp gôõ cuûa chuùng ta, chuùng toâi seõ ñi ñeán Ñaøi töôûng nieäm Töï do, nôi caùc treû em, ngöôøi treû vaø caùc gia ñình seõ coù maët. Hoï nhaéc nhôû chuùng ta raèng "tình meï" cuûa Latvia - ñöôïc laëp laïi theo loái loaïi suy trong chuû ñeà cuûa chuyeán vieáng thaêm naøy - ñöôïc phaûn aùnh trong khaû naêng coå vuõ caùc chieán löôïc thöïc söï höõu hieäu taäp trung vaøo khuoân maët cuï theå cuûa caùc gia ñình, ngöôøi cao nieân, treû em vaø thanh thieáu nieân naøy, hôn tính öu vieät cuûa kinh teá so vôùi söï soáng. "Tình meï" cuûa Latvia cuõng ñöôïc bieåu loä trong khaû naêng taïo ra caùc cô hoäi nhaân duïng, ñeå khoâng ai phaûi maát goác môùi coù theå xaây döïng ñöôïc moät töông lai. Chæ soá phaùt trieån nhaân baûn cuõng ñöôïc ño löôøng baèng khaû naêng gia taêng vaø nhaân thöøa. Vieäc phaùt trieån caùc coäng ñoàng khoâng ñöôïc phaùt sinh, caøng khoâng ñöôïc ño löôøng, chæ baèng soá löôïng haøng hoùa hoaëc taøi nguyeân maø hoï sôû höõu, maø ñuùng hôn baèng mong öôùc cuûa hoï taïo ra söï soáng vaø xaây döïng töông lai. Ñieàu naøy chæ coù theå coù theo möùc ñoä hoï coù goác reã trong quaù khöù, coù oùc saùng taïo trong hieän taïi, töï tin vaø hy voïng vaøo töông lai. Luùc ñoù, noù cuõng ñöôïc ño löôøng baèng khaû naêng töï hy sinh vaø cam keát cuûa hoï, baét chöôùc göông saùng cuûa caùc theá heä ñi tröôùc.
Thöa Toång thoáng, caùc baïn thaân meán: vôùi vieäc toâi baét ñaàu cuoäc haønh höông cuûa toâi ôû laõnh thoå naøy, toâi caàu xin Thieân Chuùa tieáp tuïc ñoàng haønh, chuùc phuùc vaø laøm cho thònh vöôïng coâng trình cuûa baøn tay quùi vò trong söï phuïc vuï ñaát nöôùc naøy.