Toân kính cha meï
Thöøa nhaän taàm quan troïng cuûa caùc ngaøi
Toân kính cha meï: Thöøa nhaän taàm quan troïng cuûa caùc ngaøi.
Linh Tieán Khaûi
Vatican (Vat. 19-09-2018) - Toân kính cha meï laø thöøa nhaän giaù trò thöïc taïi vaø taàm quan troïng cuûa caùc ngaøi trong cuoäc ñôøi chuùng ta vôùi caùc cöû chæ cuï theå dieãn taû söï taän tuïy, tình yeâu thöông vaø saên soùc ñoái vôùi caùc ngaøi. Vieäc thöøa nhaän naøy khieán cho con ngöôøi soáng laâu haïnh phuùc. Caû khi khoâng phaûi moïi cha meï ñeàu toát laønh vaø moïi tuoåi thô ñeàu thanh thaûn.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi nhö treân vôùi maáy chuïc ngaøn tín höõu vaø du khaùch haønh höông naêm chaâu tham döï buoåi gaëp gôõ chung haøng tuaàn saùng thöù tö 19 thaùng 9 naêm 2018. Trong soá caùc nhoùm hieän dieän cuõng coù moät nhoùm 27 tín höõu Vieät Nam ñeán töø Myõ, vaø moät nhoùm 55 nöõ tu doøng thaùnh Phaoloâ thaønh Chartres ñang tham döï khoùa thöôøng huaán taïi nhaø meï ôû Roma trong ñoù coù moät soá caùc chò ñeán töø Vieät Nam.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ quaûng dieãn yù nghóa ñieàu raên thöù tö daäy thaûo kính cha meï, döïa treân boán caâu ñaàu chöông 6 thö thaùnh Phaoloâ göûi tín höõu EÂpheâxoâ vieát raèng: "Keû laøm con, haõy vaâng lôøi cha meï theo tinh thaàn cuûa Chuùa, vì ñoù laø ñieàu phaûi ñaïo. Haõy toân kính cha meï. Ñoù laø ñieàu raên thöù nhaát coù keøm theo lôøi höùa: ñeå ngöôi ñöôïc haïnh phuùc vaø höôûng thoï treân maët ñaát naøy. Nhöõng baäc laøm cha meï, ñöøng laøm cho con caùi töùc giaän, nhöng haõy giaùo duïc chuùng thay maët Chuùa baèng caùch khuyeân raên vaø söûa daïy" (Ep 6,1-4). Ngaøi noùi: Trong haønh trình beân trong Möôøi Lôøi cuûa Thieân Chuùa hoâm nay chuùng ta tôùi ñieàu raên thaûo kính cha meï. Ñaây laø vieäc toân kính caùc baäc sinh thaønh. Vieäc toân kính ñoù laø gì? Ñöùc Thaùnh Cha traû lôøi: Töø do thaùi aùm chæ vinh quang, giaù trò, dòch saùt chöõ laø "söùc naëng", söï vöõng chaéc cuûa moät thöïc taïi. Ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà hình thöùc beà ngoaøi, maø laø söï thaät. Toân kính Thieân Chuùa trong Thaùnh Kinh coù nghóa laø thöøa nhaän thöïc taïi cuûa Ngaøi, tính soå vôùi söï hieän dieän cuûa Ngaøi. Ñieàu naøy cuõng ñöôïc dieãn taû vôùi caùc leã nghi, nhöng nhaát laø bao haøm vieäc daønh cho Thieân Chuùa choã ñöùng ñuùng ñaén trong cuoäc soáng cuûa mình. Toân kính cha meï nhö vaäy coù nghóa laø thöøa nhaän taàm quan troïng cuûa caùc ngaøi caû vôùi caùc cöû chæ cuï theå, dieãn taû söï taän tuïy, tình yeâu meán vaø vieäc saên soùc caùc ngaøi. Nhöng khoâng phaûi chæ coù theá thoâi.
Toân kính cha meï ñöa tôùi moät cuoäc soáng laâu daøi haïnh phuùc
Lôøi thöù tö coù moät ñaëc thaùi cuûa noù: ñoù laø ñieàu raên chöùa ñöïng moät hieäu quaû. Thaät theá noù noùi: "Haõy toân kính cha meï con nhö toân kính Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa con ñaõ truyeàn cho con, ñeå ngaøy ñôøi con ñöôïc keùo daøi vaø con ñöôïc haïnh phuùc trong xöù sôû Chuùa laø Thieân Chuùa ban cho con" (Ñnl 5,16). Toân kính cha meï ñöa tôùi moät cuoäc soáng laâu daøi haïnh phuùc. Töø "haïnh phuùc" chæ xuaát hieän trong Möôøi Ñieàu Raên lieân quan vôùi cha meï.
Söï khoân ngoan ngaøn ñôøi naøy tuyeân boá ñieàu, maø caùc khoa hoïc nhaân vaên ñaõ chæ bieát soaïn thaûo ra hôn moät theá kyû nay thoâi: ñoù laø daáu veát cuûa tuoåi thô ghi ñaäm suoát cuoäc ñôøi chuùng ta. Thöôøng khi deã hieåu ñöôïc laø moät ngöôøi ñaõ lôùn leân trong moät moâi tröôøng laønh maïnh vaø quaân bình. Nhöng ta cuõng caûm nhaän ñöôïc, neáu moät ngöôøi ñeán töø caùc kinh nghieäm bò boû rôi hay baïo löïc. Tuoåi thô cuûa chuùng ta cuõng gioáng nhö moät veát möïc khoâng theå xoùa nhoøa ñöôïc, noù ñöôïc dieãn taû ra trong caùc sôû thích, caùc kieåu soáng, caû khi neáu coù vaøi ngöôøi tìm caùch daáu kín caùc veát thöông ñaàu ñôøi cuûa mình.
Nhöng Ñieàu Raên thöù tö coøn noùi hôn theá nöõa. Noù khoâng ñeà caäp ñeán loøng toát cuûa cha meï, noù khoâng ñoøi hoûi raèng cha meï phaûi hoaøn thieän. Noù noùi vôùi moät cöû chæ cuûa con caùi, khoâng keå ñeán caùc coâng lao cuûa cha meï, vaø noù noùi leân moät ñieàu ngoaïi thöôøng vaø giaûi thoaùt: caû khi khoâng phaûi moïi cha meï ñeàu toát laønh vaø khoâng phaûi moïi tuoåi thô ñeàu thanh thaûn, moïi con caùi coù theå haïnh phuùc, bôûi vì vieäc ñaït tôùi moät cuoäc soáng traøn ñaày vaø haïnh phuùc tuøy thuoäc nôi vieäc thöøa nhaän ñuùng ñaén ñoái vôùi ngöôøi ñaõ cho chuùng ta chaøo ñôøi.
Maãu göông cuûa caùc thaùnh
Tieáp tuïc baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha noùi: chuùng ta haõy nghó Lôøi naøy coù theå xaây döïng chöøng naøo ñoái vôùi bieát bao nhieâu ngöôøi treû ñaõ coù caùc lòch söû khoå ñau, vaø ñoái vôùi taát caû nhöõng ai ñaõ phaûi ñau khoå trong tuoåi treû. Nhieàu vò thaùnh - vaø raát nhieàu kitoâ höõu - sau moät tuoåi thô ñau khoå ñaõ soáng moät cuoäc ñôøi raïng rôõ, bôûi vì nhôø Chuùa Gieâsu Kitoâ hoï ñaõ hoøa giaûi vôùi ñôøi soáng. Chuùng ta haõy nghó tôùi chaân phöôùc Sulprizio nhöng thaùng tôùi ñaây seõ laø thaùnh, ngöôøi thanh nieân treû ngöôøi Napoli 19 tuoåi naøy ñaõ keát thuùc cuoäc soáng hoøa giaûi vôùi bieát bao nhieâu khoå ñau, vôùi bieát bao ñieàu, bôûi vì con tim cuûa ngaøi ñaõ thanh thaûn vaø ngaøi ñaõ khoâng bao giôø khöôùc töø cha meï mình. Chuùng ta haõy nghó tôùi thaùnh Camillo de Lellis, töø moät tuoåi thô hoãn loaïn ñaõ xaây döïng moät cuoäc soáng cuûa tình yeâu thöông vaø phuïng söï. Vaø chuùng ta haõy nghó tôùi thaùnh nöõ Giuseppina Bakhita, ñaõ lôùn leân trong moät cuoäc ñôøi noâ leä kinh hoaøng; hay tôùi chaân phöôùc Carlo Gnocchi, moà coâi vaø ngheøo khoå; vaø tôùi chính thaùnh Gioan Phaolo II, bò maát meï ngaøy coøn beù. Roài Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñinh nhö sau: Con ngöôøi tôùi töø baát cöù lòch söû naøo ñeàu nhaän ñöôïc töø ñieàu raên naøy ñònh höôùng daãn ñöa tôùi Chuùa Kitoâ: thaät theá nôi Ngaøi ñöôïc toû loä Thieân Chuùa Cha ñích thaät, Ñaáng coáng hieán cho chuùng ta vieäc "taùi sinh töø treân cao" (x. Ga 3,3-8). Caùc bí aån cuûa cuoäc soáng chuùng ta ñöôïc chieáu saùng, khi ta khaùm phaù ra raèng töø muoân ñôøi Thieân Chuùa ñaõ chuaån bò cho chuùng ta moät cuoäc soáng laø con cuûa Ngaøi, trong ñoù moãi moät haønh ñoäng laø moät söù maïng nhaän ñöôïc töø Ngaøi.
Caùc veát thöông trôû thaønh caùc tieàm naêng
Caùc veát thöông cuûa chuùng ta baét ñaàu trôû thaønh caùc tieàm naêng, khi nhôø ôn thaùnh chuùng ta khaùm phaù ra raèng bí aån ñích thaät khoâng coøn laø caùi "taïi sao" taát caû nhöõng ñieàu naøy ñaõ xaûy ra cho toâi, maø laø taát caû nhöõng ñieàu xaûy ra cho toâi laø ñeå "cho ai"? Thieân Chuùa ñaõ reøn luyeän toâi cho coâng trình naøo qua lòch söû cuûa toâi? ÔÛ ñaây moïi söï ñeàu ñaûo loän, taát caû ñeàu trôû thaønh quyù baùu, taát caû trôû thaønh xaây döïng. Kinh nghieäm cuûa toâi, caû khi coù buoàn saàu vaø ñau ñôùn, nhöng döôùi aùnh saùng cuûa tình yeâu, trôû thaønh suoái nguoàn cöùu ñoä cho caùc ngöôøi khaùc, cho ai ñoù nhö theá naøo. Khi aáy chuùng ta coù theå baét ñaàu toân kính cha meï cuûa chuùng ta vôùi söï töï do cuûa nhöõng ngöôøi tröôûng thaønh, vaø vôùi söï chaán nhaän thöông xoùt caùc giôùi haïn cuûa caùc ngaøi.
Toân kính cha meï: caùc ngaøi ñaõ cho chuùng ta söï soáng! Neáu baïn ñaõ xa rôøi cha meï, haõy coá gaéng trôû veà vôùi caùc ngaøi, trôû veà vôùi caùc ngaøi.. coù leõ caùc ngaøi ñaõ giaø yeáu roài# Caùc ngaøi ñaõ cho baïn söï soáng. Theá roài giöõa chuùng ta coù thoùi quen noùi caùc ñieàu xaáu xa, caû caùc lôøi tuïc tóu nöõa. Cho toâi xin, ñöøng, ñöøng, ñöøng bao giôø chöûi ruûa cha meï ngöôøi khaùc. Ñöøng, ñöøng, ñöøng bao giôø laêng nhuïc meï, ñöøng bao giôø chöûi ruûa cha. Ñöøng bao giôø! ñöøng bao giôø! Anh chò em haõy quyeát taâm nhö vaäy trong loøng ñi. Töø hoâm nay trôû ñi toâi seõ khoâng chöûi ruûa meï hay cha cuûa ai caû. Caùc vò ñaõ cho söï soáng! Khoâng ñöôïc chöûi ruûa caùc vò
Cuoäc soáng tuyeät dieäu naøy ñaõ ñöôïc coáng hieán cho chuùng ta, khoâng aùp ñaët: taùi sinh trong Chuùa Kitoâ laø moät ôn caàn tieáp nhaän moät caùch töï do (x Ga 1,11-13), vaø ñoù laø kho taøng cuûa bí tích Röûa Toäi, trong ñoù hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn chæ coù moät Cha duy nhaát cuûa chuùng ta laø Cha treân trôøi (x. Mt 23,9; 1 Cr 8,6; Ep 4,6). Xin caùm ôn anh chò em.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo nhieàu ñoaøn haønh höông hieän dieän taïi quaûng tröôøng. Trong caùc nhoùm noùi tieáng phaùp ngaøi ñaëc bieät chaøo caùc thaønh vieân hieäp hoäi nghieäp ñoaøn Pays Fertois, cuõng nhö caùc tín höõu Tahiti, Lucon, Toulouse aø Puy en Velay. Ngaøi cuõng chaøo caùc ñoaøn haønh höông Anh quoác, EÂ coát, Ñan Maïch, Na Uy, Kenya, Nam Phi, Tanzania, Australia, Indonesia, Malaysia, Philippines, Canada vaø Hoa Kyø. Ñöùc Thaùnh Cha caùm ôn caùc baøi ca cuûa phaùi ñoaøn Indonesia vaø Australia.
Ngaøi cuõng chaøo caùc nhoùm noùi tieáng Ñöùc, ñaëc bieät caùc hoïc sinh tröôøng trung hoïc Mallinckrodt Dortmund vaø Gerhardinger Cham. Ngaøi noùi Thieân Chuùa trao ban cho töøng ngöôøi moät söù meänh. Haõy roäng môû con tim cho Lôøi Ngaøi vaø ñeå cho Chuùa höôùng daãn cuoäc soáng.
Vôùi caùc nhoùm noùi tieáng Taây Ban Nha, ngaøi ñaëc bieät chaøo caùc tham döï vieân khoùa hoïp cuûa caùc vieän tröôûng caùc ñaïi chuûng vieän, nhoùm Muïc vuï Carreta cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Taây Ban Nha, vaø caùc giaùo lyù vieân giaùo phaän Nogales beân Mehico. Ngaøi cuõng chaøo caùc ñoaøn haønh höông noùi tieáng Boà Ñaøo Nha, ñaëc bieät nhoùm haønh höông do Ñöùc Cha Marcony Vinicius höôùng daãn vaø nhoùm hoïc sinh tröôøng thaùnh Ignacio Fortaleza.
Vôùi caùc nhoùm ñeán töø Trung Ñoâng, Ñöùc Thaùnh Cha noùi con caùi laø moùn quaø Chuùa ban ñaùng ñöôïc cha me giöõ gìn che chôû. Ñaøng khaùc con caùi cuõng phaûi toân kính saên soùc cha meï. Thaät khoâng coù gì toát ñeïp hôn laø moät gia ñình ñoaøn tuï quanh tình yeâu thöông.
Chaøo caùc ñoaøn haønh höông noùi tieáng Ba Lan, Ñöùc Thaùnh Cha noùi söï hoøa hôïp giöõa cha meï trao ban an ninh cho con caùi, daäy cho chuùng bieát veû ñeïp cuûa tình yeâu thöông, loøng trung thaønh, söï lieâm chính, vaø laøm naûy sinh ra söï kính troïng vaø loøng bieát ôn vaâng lôøi cha meï. Toâi chuùc laønh cho caùc cha meï kieám tìm söï haøi hoøa vaø thaùnh thieän trong gia dình, vaø caùc con caùi bieát tieáp nhaän caùc nhu caàu cuûa cha me.
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng baùo cho moïi ngöôøi bieát ngaøy 22 thaùng 9 naêm 2018 taïi Neampt beân Rumania chò Veronica Antal, giaùo daân doøng ba Phanxicoâ, seõ ñöôïc phong chaân phöôùc vì chò ñaõ bò gieát vì ñöùc tin hoài naêm 1958. Chuùng ta caûm taï Chuùa vì ngöôøi phuï nöõ can ñaûm naøy ñaõ daâng hieán maïng soáng laøm chöùng cho tình yeâu ñích thaät ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø tha nhaân.
Trong caùc nhoùm noùi tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh Cha chaøo caùc tu huynh Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu vaø Ñöùc Meï, quen goïi laø doøng Picpus, caùc nöõ tu Thôø laäy Thaùnh Theå lieân læ, caùc nöõ tu Phan Sinh nöõ töû Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu vaø Ñöùc Meï, caùc nöõ tu Caùt Minh thöøa sai, taát caû ñang tham döï toång tu nghò cuûa caùc doøng, caùc chuûng sinh tröôøng quoác teá Maria Mater Ecclesiae Roma, caùc tham döï vieân ñaïi hoäi quoác teá giaùo daân Caùt Minh, cuõng nhö ñoaøn haønh höông cuûa löïc löôïng quaân ñoäi Slovakia do Ñöùc Cha Frantisek Rabek höôùng daãn. Ngaøi cuõng chaøo nhoùm muïc vuï gia ñình Modena do Ñöùc Toång Giaùm Muïc Erio Castellucci höôùng daãn vaø lieân hieäp ngöôøi muø Italia.
Chaøo caùc baïn treû, ngöôøi ñau yeáu vaø caùc ñoâi taân hoân ngaøi khích leä hoï luoân höôùng veà Chuùa Kitoâ laø nôi Thieân Chuùa Cha töï toû hieän, vaø laø Ñaáng giuùp taùi sinh töø treân cao.
Buoåi tieáp kieán ñaõ keát thuùc vôùi Kinh Laäy Cha vaø pheùp laønh toøa thaùnh Ñöùc Thaùnh Cha ban cho moïi ngöôøi.