Ñöùc cha Eduardo Profittlich,
doøng Teân, töû ñaïo taïi Estonia
Ñöùc cha Eduardo Profittlich, doøng Teân, töû ñaïo taïi Estonia.
Hoàng Thuûy
Estonia (Vat. 6-09-2018) - Ñöùc cha Eduardo Profittlich laø moät tu só doøng Teân ngöôøi Ñöùc vaø ñaõ ñöôïc boå nhieäm laøm Giaùm muïc ñaàu tieân cuûa Estonia. Ñöùc cha ñaõ heát loøng xaây döïng Giaùo hoäi taïi ñaát nöôùc naøy vaø ñaõ trung thaønh vôùi söù vuï Chuùa uûy thaùc, cho ñeán khi bò baét, bò ñi löu ñaøy ôû Siberia vaø qua ñôøi taïi ñoù.
Lòch söû truyeàn giaùo caùc nöôùc vuøng Baltic ghi nhaän caùc teân tuoåi truyeàn giaùo lôùn nhö thaùnh Alberto vaø thaùnh Meinardo. Coù nhöõng vò töû ñaïo ñöôïc bieát teân tuoåi nhöng cuõng nhieàu vò töû ñaïo voâ danh, nhöõng ngöôøi ñaõ traûi qua nhöõng bieán ñoäng lòch söû, ví duï nhö khi Tin laønh Luther thaéng theá taïi vuøng Baltic. Roài cuõng coù nhöõng vò töû ñaïo döôùi thôøi coäng saûn Soâ vieát khi cheá ñoä coäng saûn cai trò caùc nöôùc trong vuøng Baltic naøy.
Trong soá caùc vò thaùnh naøy coù Ñöùc cha Eduardo Profitlich, moät linh muïc doøng Teân ngöôøi Ñöùc, duø vaãn chöa ñöôïc Giaùo hoäi tuyeân phong theo giaùo luaät nhöng thaät ra, ñoái vôùi caùc tín höõu Coâng giaùo Estonia, khoâng coù nghi ngôø gì veà söï thaùnh thieän vaø neân thaùnh cuûa vò tu só doøng Teân, ngöôøi ñaõ ñi ñeán taän vuøng bieân giôùi Mariana ñeå truyeàn giaûng Tin möøng vaø laø Giaùm muïc ñaàu tieân cuûa Estonia. Tieán trình ñieàu tra phong thaùnh cho Ñöùc cha Profitlich ôû caáp giaùo phaän saép keát thuùc. Do ñoù, coù theå Estonia saép coù vò thaùnh ñaàu tieân cuûa mình.
Laàn cuoái cuøng ngöôøi ta nhìn thaáy ñöùc cha Profitlich laø taïi nhaø thôø chính toøa Tallinn, moät toøa nhaø nhoû daâng kính hai thaùnh toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ ôû trung taâm thaønh phoá. Chính taïi ñoù, ñöùc cha Profitlich ñaõ muoán ñeán ñeå aâm thaàm caàu nguyeän tröôùc khi töø giaõ nhöõng nôi choán thaân yeâu ñoái vôùi ngaøi khi ngaøi
Cuoäc ñôøi phuïc vuï Giaùo hoäi
Ñöùc cha Profitlich sinh naêm 1890 taïi Birresdorf, nöôùc Ñöùc, trong moät gia ñình noâng daân coù 10 ngöôøi con. Cha meï cuûa ngaøi muoán ngaøi laøm linh muïc trieàu ñeå gaàn guõi giuùp ñôõ gia ñình khi caàn thieát, nhöng ngaøi ñaõ gia nhaäp doøng Teân vaø ñöôïc thuï phong linh muïc naêm 1922, vaø sau ñoù theo hoïc taïi Hoïc vieän Giaùo hoaøng Ñoâng phöông ôû Roma.
Töø naêm 1924 ñeán naêm 1925, cha Profitlich truyeàn giaùo ôû Balan, sau ñoù ñeán Opole - moät thaønh phoá ôû Ñöùc nhöng coù ñoâng ngöôøi nhaäp cö Balan, vaø töø naêm 1928 ñeán 1930, ngaøi phuïc vuï taïi giaùo xöù Balan ôû thaønh phoá Amburgo, cuõng taïi Ñöùc. Naêm 1930, cha Profitlich ñöôïc boå nhieäm laøm cha sôû giaùo xöù hai thaùnh toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ. Naêm 1931, cha Profitlich ñöôïc boå nhieäm laøm giaùm quaûn toâng toøa cuûa Estoni. Naêm 1936, cha Profitlich ñöôïc boå nhieäm laøm giaùm muïc.
Xaây döïng Giaùo hoäi Estonia
Taïi Estonia, Ñöùc cha Profitlich baét ñaàu coâng vieäc truyeàn giaûng Tin möøng khi xuaát baûn tuaàn baùo ñaàu tieân cuûa Giaùo hoäi baèng tieáng Estonia, coù aûnh höôûng ñaëc bieät ñeán giôùi trí thöùc ñòa phöông. Vôùi söï giuùp ñôõ cuûa 10 linh muïc Coâng giaùo vaø caùc caùc nöõ tu ngöôøi Balan vaø coäng hoaøn Czech, Ñöùc cha Profitlich ñaõ thaønh laäp nhieàu giaùo xöù treân toaøn nöôùc Estonia. Ngaøi hoaït ñoäng tích cöïc cho vieäc giaùo duïc giôùi treû.
Ñöùc cha Profittlich chính laø ngöôøi ñaõ xaây döïng Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Estonia. Khi ñeán Estonia, Ñöùc cha nhaän ra raèng caùc coäng ñoaøn khoâng duøng caùc saùch kinh nguyeän vaø caùc baûn dòch Thaùnh kinh thì xöa cuõ khoâng thích hôïp, ngaøi ñaõ baét ñaàu tìm nhöõng nhaø dòch thuaät vaø quyeân goùp tieàn baïc ñeå coù moät baûn dich Thaùnh kinh Coâng giaùo. Ñöùc cha Profittlich cuõng giöõ vai troø quan troïng trong vieäc phaùt trieån haøng giaùo só Estonia. Khi ngaøi ñeán Estonia, ban ñaàu chæ coù 2 linh muïc, nhöng sau 10 naêm, vaøo naêm 1939, soá linh muïc taêng leân ñeán 14 vò.
Hy sinh vì söù vuï muïc töû
Vaøo naêm 1939, Theá chieán thöù II buøng noå, Ñöùc cha Profittlich quyeát ñònh ôû laïi Estonia, vaø ngay caû sau khi Estonia bò Lieân Xoâ chieám ñoùng. Nhieàu linh muïc bò baùch haïi. Ñöùc cha Profitlich ñeán ñaïi söù quaùn Ñöùc 3 laàn ñeå xin thò thöïc cho moät soá linh muïc vaø nöõ tu Coâng giaùo Ñöùc bò Lieân Xoâ caàm tuø. Ngaøi cuõng moâ taû tình hình trong moät laù thö göûi cho Ñöùc Thaùnh Cha. Ñöùc cha ñaõ phaûi traû giaù cho taát caû caùc hoaït ñoäng naøy: ngaøi bò Lieân Xoâ baét giöõ.
Vò thænh nguyeän vieân cuûa aùn phong thaùnh cho Ñöùc cha Profittlich keå: "Vaøo thaùng 6 naêm 1941, nhöõng ngöôøi coäng saûn ñaõ baét Ñöùc cha taïi caên hoä cuûa ngaøi, ôû gaàn ngay beân nhaø thôø chính toøa. Trong tình huoáng khaån tröông nguy hieåm nhö theá, Ñöùc cha Profittlich xin ñöôïc ñeán nhaø thôø trong giaây laùt, ñeå ôû laïi caàu nguyeän beân Nhaø Taïm Thaùnh Theå, ñeå soáng giaây phuùt gaàn guõi vôùi Chuùa." Nhöõng ngöôøi coäng saûn ñoàng yù chaáp nhaän yeâu caàu cuûa Ñöùc cha Profittlich.
AÙn phong thaùnh cho Ñöùc cha Profittlich keå laïi raèng Ñöùc cha "quyø tröôùc baøn thôø vaø caàu nguyeän cho coäng ñoaøn Coâng giaùo, cho Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Estonia". Sau ñoù Ñöùc cha bò ñöa ñeán Kirov ôû Siberia vaø qua ñôøi taïi ñoù. Sau ngaøy Ñöùc cha Profittlich bò baét, trong Thaùnh leã, khi caùc tín höõu nghe tin Ñöùc cha ñaõ bò baét, hoï baét ñaàu khoùc thöông Ñöùc cha, vì ngaøi laø moät ngöôøi côûi môû vaø thaáu hieåu daân chuùng.
Sau theá chieán thöù hai, gia ñình Ñöùc cha Profitlich ñaõ tìm hieåu veà soá phaän cuûa ngaøi. Hoï ñaõ tìm thaáy nhöõng laù thö töø Hoäi Chöõ Thaäp ñoû vaø töø ñoù hoï coù theå bieát ngaøi ñaõ qua ñôøi. Giôø ñaây tieán trình phong chaân phöôùc ôû caáp giaùo phaän ñaõ keát thuùc vaø ngöôøi ta hy voïng trong chuyeán vieáng thaêm caùc nöôùc vuøng Baltic vaøo cuoái thaùng 9 naêm 2018, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ phong chaân phöôùc cho ngaøi.