Haõy leân aùn chính mình,
ñöøng leân aùn ngöôøi khaùc
Ñöùc Thaùnh Cha: Haõy leân aùn chính mình, ñöøng leân aùn ngöôøi khaùc.
Traàn Ñænh, SJ
Vatican (Vat. 6-09-2018) - Ôn cöùu ñoä cuûa Chuùa Gieâ-su khoâng phaûi laø ñoà "trang söùc", nhöng noù mang laïi söï bieán ñoåi. Ñeå nhaän ñöôïc ôn cöùu ñoä, ta phaûi chaân nhaän mình laø toäi nhaân - nghóa laø bieát töï leân aùn chính mình, chöù khoâng phaûi leân aùn ngöôøi khaùc. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi nhö theá trong thaùnh leã taïi nhaø nguyeän Marta, saùng thöù Naêm ngaøy 06 thaùng 09 naêm 2018.
Trong ñoaïn Tin Möøng thaùnh Luca (Lc, 5,1-11), Chuùa Gieâ-su hoûi Pheâ-roâ ñeå Ngaøi coù theå leân thuyeàn cuûa oâng vaø giaûng daïy cho daân chuùng. Sau ñoù, ngaøi môøi goïi oâng thaû löôùi vaø thu ñöôïc moät meû caù laï luøng. Trình thuaät naøy laøm ta nhôù laïi moät meû caù laï khaùc trong bieán coá haäu Phuïc sinh. Khi aáy, Chuùa Gieâ-su hoûi caùc moân ñeä xem hoï coù gì ñeå aên khoâng. Trong caû hai tröôøng hôïp naøy, ta ñeàu thaáy Pheâ-roâ ñöôïc taán phong: luùc ñaàu laø keû ñaùnh löôùi ngöôøi ta, vaø sau ñoù laø moät muïc töû, moät vò chuû chaên. Chuùa Gieâ-su ñaõ ñoåi teân cuûa oâng, töø Simon thaønh Pheâ-roâ, vaø nhö laø moät ngöôøi Israel toát laønh, Pheâ-roâ hieåu raèng vieäc thay ñoåi teân nghóa laø thay ñoåi söù vuï. Pheâ-roâ "ñaõ caûm thaáy töï haøo bôûi vì oâng thöïc söï yeâu meán Chuùa Gieâ-su" vaø meû löôùi laï luøng naøy cho thaáy moät böôùc tieán trong cuoäc ñôøi oâng.
Haønh trình thöù nhaát: nhaän ra chính mình laø nhöõng toäi nhaân
Sau khi nhaän thaáy löôùi saép raùch vì quaù nhieàu caù, oâng ñaõ quyø xuoáng döôùi chaân Chuùa Gieâ-su vaø noùi raèng: Thöa Thaày, xin rôøi xa con, vì con laø keû coù toäi."
Vieäc thuù nhaän chính mình laø keû coù toäi chính laø moät böôùc tieán quyeát treân con ñöôøng trôû thaønh moân ñeä Chuùa Gieâ-su cuûa Pheâ-roâ. Böôùc ñaàu tieân naøy cuûa Pheâ-roâ cuõng laø böôùc ñaàu tieân cuûa moãi ngöôøi chuùng ta, neáu ta muoán ñi vaøo ñôøi soáng thieâng lieâng, ñi vaøo ñôøi soáng cuûa Chuùa Gieâ-su, ñeå phuïc vuï Ngöôøi, ñeå theo Ngöôøi. Töï thuù nhaän mình laø ñieàu caàn thieát. Neáu khoâng bieát töï leân aùn mình, ta khoâng theå böôùc vaøo ñôøi soáng cuûa ngöôøi Ki-toâ höõu.
Ôn cöùu ñoä cuûa Chuùa Gieâ-su khoâng phaûi laø ñoà trang söùc nhöng mang laïi söï bieán ñoåi
Tuy nhieân, coù moät nguy cô ôû ñaây.Taát caû ñeàu "nhaän mình laø keû coù toäi" nhöng "khoâng deã" thuù nhaän mình laø nhöõng toäi nhaân caùch cuï theå. "Chuùng ta thöôøng quen mieäng noùi raèng "con laø keû coù toäi", nhöng cuõng cuøng moät caùch nhö theá, ta noùi raèng, "con laø con ngöôøi" hoaëc "con laø coâng daân YÙ." Töï thuù nhaän thì phaûi caûm nhaän ñöôïc söï ñau xoùt nôi chính mình: caûm thaáy söï ñaùng thöông, ngheøo naøn cuûa mình tröôùc maët Thieân Chuùa. Ñoù cuõng chính laø vieäc caûm thaáy hoå theïn. Vaø (ñoâi khi) ñieàu naøy caàn phaûi ñöôïc thöïc hieän baèng con tim, chöù khoâng phaûi baèng lôøi noùi. Nghóa laø, ta caàn phaûi kinh nghieäm caùch cuï theå nhö Pheâ-roâ: oâng ñaõ xin Chuùa Gieâ-su traùnh xa mình vì mình toäi loãi. Pheâ-roâ thöïc söï nhaän thaáy mình laø keû coù toäi" vaø roài oâng ñaõ ñöôïc cöùu. Ôn cöùu ñoä maø Chuùa Gieâ-su mang laïi cho ta caàn moät söï xöng thuù chaân thaønh vì "noù khoâng phaûi laø moät thöù trang söùc, thöù laøm ñeïp," thöù chæ laøm thay ñoåi khuoân maët vôùi "hai caùi queït;" nhöng ôn cöùu ñoä bieán ñoåi ta, vì khi baïn böôùc vaøo ñoù, baïn phaûi daønh choã cho noù baèng söï xöng thuù chaân thaønh veà chính nhöõng toäi loãi cuûa mình. Vaø töø aáy, ta kinh nghieäm ñöôïc söï ngaïc nhieân nhö Pheâ-roâ.
Ñöøng noùi veà nhöõng ngöôøi khaùc
Toùm laïi, haønh trình ñaàu tieân trong cuoäc hoaùn caûi laø töï leân aùn, töï thuù nhaän chính mình vôùi söï xaáu hoå vaø caûm thaáy söï ngaïc nhieân vì mình ñöôïc cöùu. "Ta caàn phaûi hoaùn caûi, ta caàn phaûi saùm hoái. Coù nhöõng ngöôøi thöôøng thích noùi veà ngöôøi khaùc, leân aùn ngöôøi khaùc, vaø khoâng bao giôø suy nghó veà chính hoï. Roài khi ñeán toøa giaûi toäi, ngöôøi aáy xöng toäi theá naøo? Nhö moät con veït? "Bla, bla, bla ... Con ñaõ laøm theá naøy, theá kia..." Nhöng lieäu ñieàu baïn ñaõ laøm coù ñuïng chaïm ñeán baïn, ñeán con tim? Vaø trong nhieàu laàn, thì khoâng. Baïn ñeán ñoù ñeå xöùc myõ phaåm, ñeå trang ñieåm, ñeå troâng ñeïp hôn khi ra veà. Nhöng vieäc naøy khoâng heà ñi vaøo con tim cuûa baïn, vì baïn khoâng cho noù khoâng gian, vì baïn khoâng ñeå cho mình töï leân aùn chính mình.
AÂn suûng cuûa vieäc nhaän thaáy mình laø toäi nhaân thöïc söï
Vì vaäy, haønh trình ñaàu tieân laø moät aân suûng: ñoù laø moãi ngöôøi haõy hoïc caùch töï leân aùn chính mình chöù khoâng phaûi leân aùn ngöôøi khaùc.
Moät daáu chæ cho thaáy moät ngöôøi khoâng bieát, hay moät Ki-toâ höõu, khoâng bieát caùch töï leân aùn chính mình laø khi ngöôøi aáy hay coá caùo ngöôøi khaùc, xía muõi vaøo chuyeän cuûa ngöôøi khaùc. Ñoù laø moät daáu hieäu xaáu. Toâi coù ñang laøm ñieàu naøy khoâng? Ñoù laø moät caâu hoûi toát vaø caàn thieát ñeå ñi vaøo con tim cuûa ta. Ngaøy hoâm nay, chuùng ta xin Chuùa aân suûng, aân suûng ñeå gaëp gôõ chính mình trong aùnh nhìn cuûa Ngaøi, vôùi söï ngaïc nhieân raèng ngaøi ñang hieän dieän, vaø aân suûng ñeå nhaän thaáy mình laø nhöõng toäi nhaân, nhöng moät caùch cuï theå vaø ñeå noùi nhö Pheâ-roâ: "xin traùnh xa con vì con laø keû coù toäi."