Caàu nguyeän cho giôùi treû Phi chaâu
ñöôïc giaùo duïc vaø coù vieäc laøm
Caàu nguyeän cho giôùi treû Phi chaâu ñöôïc giaùo duïc vaø coù vieäc laøm.
Linh Tieán Khaûi
Vatican (Vat. 5-09-2018) - Trong thaùng 9 naêm 2018 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ môøi goïi tín höõu coâng giaùo toaøn theá giôùi hieäp yù caàu nguyeän cho giôùi treû Phi chaâu, ñeå hoï coù ñöôïc neàn giaùo duïc vaø coâng vieäc laøm aên trong queâ höông cuûa hoï maø khoâng phaûi tìm di cö ra nöôùc ngoaøi.
Töø nhieàu naêm qua, soá ngöôøi Phi chaâu di cö tî naïn gia taêng maïnh, khi nhieàu nöôùc Baéc Phi vaø vuøng Trung Ñoâng bò khuûng hoaûng vaø rôi vaøo caûnh noäi chieán. Chæ noäi trong naêm 2016, Italia ñaõ phaûi nhaän 181,436 ngöôøi di cö tî naïn. Soá ngöôøi cheát trong khi vöôït bieån naêm 2016 laø 5,022 ngöôøi. Trong naêm 2017 ñaõ coù 119,247 ngöôøi di cö tî naïn ñöôïc haûi quaân Italia vôùt, trong ñoù coù 16% goác Nigeria, tieáp ñeán laø ngöôøi goác Guinea, Cote d' Ivoire, Bangladesh moãi nöôùc 8-9%; tieáp ñeán laø ngöôøi daân caùc nöôùc Mali, Eritrea, Sudan, Tunisia, Ma roác, Senegal vaø Gambia. 74% soá ngöôøi di cö tî naïn noùi treân laø nam giôùi. Tuy nhieân cuõng coù 14.5% laø treû nam vò thaønh nieân ñi moät mình.
Coù raát nhieàu lyù do khieán cho ngöôøi daân Phi chaâu boû nöôùc ra ñi tìm ñeán caùc nöôùc Taây aâu. Ñoù coù theå laø lyù do kinh teá: ñeå troán chaïy caûnh soáng ngheøo tuùng baàn cuøng vaø tìm kieám caùc ñieàu kieän soáng toát ñeïp hôn. Ñoù cuõng coù theå laø lyù do thöïc phaåm: vì thieáu löông thöïc ñeán ñoä khoâng theå thoûa maõn nhu caàu toái thieåu ñeå soáng coøn. Nhöng cuõng coù theå laø lyù do bieán ñoåi khí haäu: möa ít gaây ra naïn haïn haùn, hay caùc tai öông thieân nhieân nhö ñoäng ñaát, soùng thaàn, luõ luït, maát muøa ñoùi keùm. Trong raát nhieàu tröôøng hôïp ngöôøi daân nhieàu nöôùc phaûi di cö vì caùc lyù do chính trò: caùc cheá ñoä cai trò ñoäc taøi, töôùc ñoaït moïi quyeàn töï do cuûa con ngöôøi, ñaøn aùp, khai thaùc boùc loät ngöôøi daân, baùch haïi, baét bôù boû tuø nhöõng ngöôøi baát ñoàng chính kieán, coù can ñaûm leân tieáng phaûn ñoái hay choáng laïi cung caùch cai trò ñoäc taøi. Ngoaøi ra ngöôøi daân phaûi di cö vì chieán tranh, xung khaéc, vì caùc cuoäc dieät chuûng hay thanh loïc chuûng toäc. Ví duï nhö ngöôøi treû Eritrea: hoï tìm caùch boû nöôùc ra ñi ñeå khoûi bò baét ñi lính voâ thôøi haïn vaø bò göûi ra bieân giôùi ñaùnh nhau vôùi quaân ñoäi Etiopia.
Daân chuùng cuõng coù theå di cö vì caùc lyù do toân giaùo: khoâng ñöôïc töï do soáng tín ngöôõng, haønh ñaïo hay theo caùc xaùc tín toân giaùo cuûa mình. Ñaây ñaõ laø tröôøng hôïp cuûa caùc kitoâ höõu vuøng Trung Ñoâng, ñaëc bieät cuûa hai nöôùc Iraq vaø Siria, trong nhöõng vuøng bò caùc löïc löôïng Hoài giaùo cuoàng tín chieám ñoùng. Hoï bò baét buoäc phaûi theo Hoài giaùo. Neáu khoâng theo maø muoán ôû laïi thì phaûi ñoùng thueá toân giaùo, baèng khoâng thì phaûi ra ñi hay phaûi cheát. Ngöôøi daân cuõng coù theå di cö vì lyù do y teá: ñeå chaïy troán caùc beänh dòch gieát ngöôøi. Hoï cuõng coù theå phaûi di cö vì caùc lyù do nhaân taïo: laøng maïc cuûa hoï naèm trong vuøng nhaø nöôùc xaây ñaäp thuûy ñieän löïc, hay vì ñaäp bò beå. Cuõng coù ngöôøi di cö vì caùc lyù do caù nhaân, vì löïa choïn yù thöùc heä hay vì laäp gia ñình soáng ôû moät nöôùc khaùc, hoaëc vì lyù do tình caûm nhö ñoaøn tuï gia ñình, soáng gaàn cha meï, con caùi, hoï haøng ngöôøi thaân. Cuõng coù ngöôøi di cö thuoäc loaïi toäi phaïm: ñeå troán chaïy bò baét, bò xöû aùn vaø boû tuø, hay ñeå coù theå tieáp tuïc caùc sinh hoaït toäi phaïm vôùi nhieàu keát quaû hôn. Ngoaøi ra cuõng coù ngöôøi di cö vì lyù do hoïc haønh, ñaøo taïo giaùo duïc nhö theo hoïc taïi caùc ñaïi hoïc hay cao hoïc hoaëc cô sôû giaùo duïc cao hôn vaø coù phaåm chaát toát hôn cuûa nöôùc khaùc. Cuõng coù ngöôøi di cö vì laø naïn nhaân cuûa naïn buoân ngöôøi. Vaø cuõng coù ngöôøi di cö vì toø moø thích maïo hieåm.
Cho tôùi nay ñoái vôùi nhieàu ngöôøi daân Phi chaâu, ñaëc bieät laø giôùi treû, coøn coù lyù do taâm lyù: hoï coi theá giôùi Taây AÂu laø vuøng ñaát vaên minh taân tieán, coù cuoäc soáng ñaày ñuû tieän nghi, vaät chaát sung tuùc vaø phong phuù, ñöôïc baûo ñaûm treân moïi bình dieän giaùo duïc, y teá, an sinh vaø laø thieân ñaøng döôùi theá. Vaø theá laø hoï quyeát ñònh lieàu maïng ra ñi, maø khoâng löôøng tröôùc ñöôïc bieát bao hieåm nguy tröôùc maët. Vaø nhieàu ngöôøi ñaõ khoâng bao giôø tôùi mieán ñaát mô öôùc, vì bò cheát trong sa maïc, treân ñöôøng di chuyeån, bò ñaùnh ñaäp ñoái xöû taøn teä, bò cheát giöõa bieàn Ñòa Trung Haûi, laøm moài cho caù maäp. Trong caùc naêm qua Ñòa Trung Haûi ñaõ trôû thaønh moà choân cuûa 36,000 ngöôi di cö, trong ñoù coù raát nhieàu ngöôøi treû Phi chaâu.
Tuy nhieân, thaûm caûnh cuûa caùc daân toäc Phi chaâu coù caùc lyù do ngöôïc leân cho tôùi thôøi thuoäc ñòa. Caùc nöôùc AÂu chaâu ñaõ chæ khai thaùc caùc taøi nguyeân vaø nhaân löïc cuûa ñaïi luïc naøy, maø ñaõ khoâng bao giôø thöïc söï coá yù giuùp Phi chaâu phaùt trieån. Sau khi ña soá caùc nöôùc Phi chaâu ñöôïc ñoäc laäp hoài thaäp nieân 1960 cho tôùi nay, caùc chính quyeàn AÂu chaâu vaãn tieáp tuïc chính saùch thuoäc ñòa, khoâng phaûi chính trò nhöng kinh teá, baèng caùch uûng hoä vaø aûnh höôûng treân caùc chính quyeàn vaø giôùi laõnh ñaïo chính trò Phi chaâu ñeå tieáp tuïc khai thaùc ñaïi luïc meânh moâng naøy, khieán cho giôùi treû Phi chaâu trôû thaønh naïn nhaân chính.
Vôùi caùc yù töôûng treân ñaây, trong thaùng 9 naêm 2018, chuùng ta hieäp yù vôùi Ñöùc Thaùnh Cha vaø tín höõu Coâng giaùo toaøn theá giôùi caàu nguyeän cho giôùi treû Phi chaâu, ñeå hoï coù ñöôïc neàn giaùo duïc vaø coâng vieäc laøm aên taïi chính queâ höông cuûa mình, maø khoâng phaûi di cö ra nöôùc ngoaøi.