Caùc ngaãu töôïng luoân luoân noâ leä hoùa con ngöôøi
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: Caùc ngaãu töôïng luoân luoân noâ leä hoùa con ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
Vatican (Vat. 8-08-2018) - Khi khoâng ñeå cho Thieân Chuùa coù quyeàn toái thöôïng, ngöôøi ta deã rôi vaøo vieäc toân thôø ngaãu töôïng vaø baèng loøng vôùi nhöõng traán an baàn cuøng. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi nhö theá vôùi 8,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông naêm chaâu trong buoåi tieáp kieán saùng thöù tö 08 thaùng 08 naêm 2018.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ khai trieån ñeà taøi toân thôø ngaãu töôïng. Ngaøi ñaõ giaûi thích vaên baûn chöông 32 saùch Xuaát Haønh vieát raèng: "Khi ñoù Gia veâ phaùn vôùi oâng Moâ-seâ: 'Haõy ñi xuoáng, vì daân ngöôi ñaõ hö hoûng roài, daân maø ngöôi ñaõ ñöa leân töø ñaát Ai-caäp. Chuùng ñaõ voäi ñi ra ngoaøi con ñöôøng Ta truyeàn cho chuùng ñi. Chuùng ñaõ ñuùc moät con beâ, roài suïp xuoáng laïy noù, teá noù vaø noùi: 'Hôõi Ít-ra-en, ñaây laø thaàn cuûa ngöôi ñaõ ñöa ngöôi leân töø ñaát Ai-caäp." (Xh 32,7-8). Ñöùc Thaùnh Cha noùi: giai thoaïi con boø vaøng coù moät boái caûnh chính xaùc laø sa maïc, nôi daân chuùng ñôïi oâng Moâsheâkhi oâng leân nuùi ñeå nhaän caùc huaán leänh cuûa Thieân Chuùa.
Trong sa maïc daân chuùng tìm caùc ngaãu töôïng
Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích: Sa maïc laø moät nôi, trong ñoù thoáng trò söï taïm bôï vaø baát an - trong sa maïc khoâng coù gì heát - trong ñoù thieáu nöôùc, thieáu thöïc phaåm vaø thieáu nôi truù nguï. Sa maïc laø hình aûnh cuûa cuoäc soáng con ngöôøi, maø ñieàu kieän laø khoâng chaéc chaén vaø khoâng coù caùc baûo ñaûm khoâng theå vi phaïm. Söï baát an naøy laøm naûy sinh ra nôi con ngöôøi caùc aâu lo ñaàu tieân, maø Chuùa Gieâsu nhaéc tôùi trong Phuùc AÂm: "Chuùng ta seõ aên gì, uoáng gì, maëc gì?" (Mt 6,31). Chuùng laø caùc lo laéng ñaàu tieân. Vaø sa maïc khôi daäy caùc aâu lo ñoù.
Trong sa maïc aáy xaûy ra ñieàu gì ñoù khôi daäy vieäc toân thôø ngaãu töôïng: "OÂng Moâsheâ laâu quaù khoâng xuoáng nuùi" (Xh 32,1). OÂng ñaõ ôû treân ñoù 40 ngaøy, vaø daân chuùng maát kieân nhaãn. Thieáu ñieåm tham chieáu, laø oâng Moâsheâ: vò laõnh ñaïo, thuû laõnh; thieáu söï höôùng daãn traán an, vaø ñieàu naøy trôû thaønh khoâng chòu noåi. Khi ñoù daân chuùng xin moät vò thaàn höõu hình - ñaây laø caùi baãy daân chuùng rôi vaøo ñeå coù theå töï nhaän dieän vaø ñònh höôùng.
Hoï noùi vôùi oâng Aharon: "Haõy laøm cho chuùng toâi moät vò thaàn ñeå daãn ñaàu chuùng toâi". "Haõy laøm cho chuùng toâi moät thuû laõnh, moät ngöôøi höôùng daãn". Ñeå troán chaïy söï baáp beânh - söï baáp beânh laø sa maïc - baûn tính con ngöôøi kieám tìm moät toân giaùo "töï laøm laáy": neáu Thieân Chuùa khoâng töï cho troâng thaáy, chuùng ta haõy laøm cho mình moät vò thaàn phuø hôïp. Tröôùc ngaãu töôïng ngöôøi ta khoâng lieàu khaû theå cuûa moät tieáng goïi khieán ra khoûi caùc an ninh cuûa mình, bôûi vì caùc ngaãu töôïng "coù mieäng nhöng khoâng noùi" (Tv 115,5). Khi ñoù chuùng ta hieåu raèng thaàn töôïng laø moät côù ñeå ñaët ñeå chính mình vaøo trung taâm thöïc taïi, trong vieäc thôø laäy coâng trình tay mình laøm ra" (Lumen fidei, 13).
Thaønh coâng, tieàn baïc, cuûa caûi - luoân laø nhöõng caùm doã
OÂng Aharon khoâng choáng laïi lôøi xin cuûa daân chuùng vaø taïo ra con boø vaøng. Trong vuøng Trung Ñoâng Coå con boø coù hai yù nghóa: moät ñaøng noù dieãn taû söï phong phuù vaø thònh vöôïng, ñaøng khaùc noù dieãn taû naêng löïc vaø söùc maïnh. Nhöng tröôùc heát noù baèng vaøng, vì theá noù laø bieåu töôïng cuûa söï giaàu coù. Thaønh coâng, quyeàn löïc vaø tieàn baïc. Caùc ñieàu naøy laø caùc thaàn töôïng lôùn: thaønh coâng, quyeàn bính vaø tieàn baïc.
Chuùng laø caùc caùm doã muoân thuôû! Ñoù, con boø vaøng laø gì? Noù laø bieåu töôïng cuûa taát caû moïi öôùc muoán cho aûo töôûng cuûa söï töï do, nhöng traùi laïi chuùng noâ leä hoùa, bôûi vì thaàn töôïng luoân luoân noâ leä hoùa. Coù söï haáp daãn, vaø baïn ñi tôùi. Söï haáp daãn cuûa con raén nhìn con chim con, vaø con chim con khoâng theå ñoäng ñaäy, vaø con raén baét noù. OÂng Aharon ñaõ khoâng bieát choáng cöï laïi.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi tieáp trong baøi huaán duï: nhöng moïi söï naûy sinh töø vieäc khoâng coù khaû naêng tín thaùc nôi Thieân Chuùa, ñaët ñeå nôi Ngaøi caùc an ninh cuûa chuùng ta, ñeå cho Ngaøi trao ban söï saâu xa ñích thöïc cho caùc öôùc mong cuûa con tim chuùng ta. Ñieàu naøy cho pheùp naâng ñôõ caû söï yeáu ñuoái, baát an vaø baáp beânh cuûa chuùng ta nöõa. Vieäc quy chieáu Thieân Chuùa khieán cho chuùng ta maïnh meõ trong yeáu ñuoái, trong baát an vaø caû trong söï baáp beânh nöõa.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi tieáp nhö sau:
Khoâng coù quyeàn toái thöôïng cuûa Thieân Chuùa thì ngöôøi ta deã rôi vaøo vieäc toân thôø ngaãu töôïng, vaø haøi loøng vôùi caùc traán an baàn cuøng. Nhöng ñaây laø moät caùm doã maø chuùng ta ñoïc thaáy trong Thaùnh Kinh.
Vaø anh chò em haõy nghó kyõ ñieàu naøy: giaûi phoùng daân khoûi Ai Caäp ñaõ khoâng toán coâng ñoái vôùi Thieân Chuùa; Ngaøi ñaõ laøm ñieàu ñoù vôùi caùc daáu chæ quyeàn naêng vaø tình yeâu thöông. Nhöng coâng vieäc lôùn lao cuûa Thieân Chuùa ñaõ laøm ñoù laø laáy "Ai Caäp" khoûi traùi tim cuûa daân chuùng, nghóa laø laáy ñi vieäc toân thôø thaàn töôïng khoûi traùi tim cuûa daân. Vaø Thieân Chuùa vaãn tieáp tuïc laøm vieäc ñeå laáy noù khoûi ra traùi tim cuûa chuùng ta. Ñoù laø coâng vieäc vó ñaïi cuûa Thieân Chuùa: laáy ñi "Ai Caäp" maø chuùng ta mang trong mình, laø söï haáp daãn cuûa vieäc thôø taø thaàn.
Yeáu ñuoái khoâng phaûi laø moät tai öông baát haïnh
Khi chuùng ta tieáp nhaän Thieân Chuùa cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ, laø Ñaáng giaàu sang nhöng ñaõ trôû thaønh ngheøo naøn vì chuùng ta (x. 2 Cr 8,9), thì khi ñoù chuùng ta khaùm phaù ra raèng thöøa nhaän söï yeáu ñuoái cuûa mình khoâng phaûi laø moät tai öông cuûa cuoäc soáng con ngöôøi, nhöng laø ñieàu kieän ñeå roäng môû chính mình cho Ñaáng thaät söï maïnh meõ. Khi ñoù ôn cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa vaøo qua caùnh cöûa cuûa söï yeáu ñuoái (x. 2 Cr 12,10). Chính trong söùc maïnh cuûa söï khoâng ñuû ñoù cuûa mình maø con ngöôøi roäng môû cho tình hieàn phuï cuûa Thieân Chuùa. Söï töï do cuûa con ngöôøi naûy sinh töø vieäc ñeå cho Thieân Chuùa thaät laø Chuùa duy nhaát cuûa ñôøi mình. Ñieàu naøy cho pheùp chaáp nhaän söï gioøn moûng cuûa mình vaø khöôùc töø caùc thaàn töôïng cuûa con tim.
Nôi Chuùa Kitoâ bò ñoùng ñinh khoâng phaûi laø söï löøa doái röïc rôõ nhöng laø tình yeâu
Laø ki toâ höõu chuùng ta ngöôùc nhìn leân Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñanh (x. Ga 19,37), yeáu ñuoái, bò khinh reû vaø loät traàn khoûi moïi chieám höõu. Nhöng nôi Ngaøi ñöôïc veùn môû göông maët cuûa Thieân Chuùa thaät, nieàm vui cuûa tình yeâu chöù khoâng phaûi cuûa söï löøa doái loùng laùnh. Ngoân söù Isaia noùi: "Vì caùc veát thöông cuûa Ngöôøi chuùng ta ñöôïc chöõa laønh" (Is 53,5). Chuùng ta ñaõ ñöôïc chöõa laønh chính bôûi söï yeáu ñuoái cuûa moät ngöôøi ñaõ laø Thieân Chuùa, bôûi caùc veát thöông cuûa Ngaøi. Vaø töø caùc yeáu ñuoái cuûa mình chuùng ta coù theå roäng môû cho ôn cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa.
Söï chöõa laønh cuûa chuùng ta ñeán töø Ñaáng ñaõ trôû thaønh ngheøo naøn, Ñaáng ñaõ chaáp nhaän söï thaát baïi, Ñaáng ñaõ nhaän laáy söï baáp beânh cuûa chuùng ta cho ñeán cuøng ñeå laøm cho noù ñöôïc traøn ñaày tình yeâu vaø söùc maïnh. Ngaøi ñeán ñeå maïc khaûi cho chuùng ta tình hieàn phuï cuûa Thieân Chuùa. Nôi Chuùa Kitoâ söï gioøn moûng cuûa chuùng rta khoâng phaûi laø moät söï chuùc döõ nöõa, nhöng laø nôi gaëp gôõ vôùi Thieân Chuùa Cha vaø suoái nguoàn cuûa moät söùc maïnh môùi ñeán töø treân cao.