Ngaøy quoác teá choáng naïn buoân ngöôøi
Ngaøy quoác teá choáng naïn buoân ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
Roma (Vat. 16-08-2018) - Ngaøy quoác teá choáng naïn buoân ngöôøi nhaém gaây yù thöùc cho dö luaän coâng coäng lieân quan tôùi tình hình cuûa caùc naïn nhaân naïn buoân ngöôøi, vaø thaêng tieán vieäc baûo veä caùc quyeàn lôïi cuûa hoï.
Ngaøy 30 thaùng 7 naêm 2018 laø Ngaøy quoác teá laàn thöù 5 choáng naïn buoân ngöôøi. Ngaøy naøy do Ñaïi hoäi ñoàng Lieân Hieäp Quoác thaønh laäp naêm 2013 vôùi muïc ñích gaây yù thöùc cho coäng ñoàng quoác teá veà tình traïng cuûa caùc naïn nhaân vaø thaêng tieán vieäc baûo veä caùc quyeàn lôïi cuûa hoï.
Naïn buoân ngöôøi
Moãi naêm coù haøng chuïc trieäu ngöôøi treân theá giôùi trôû thaønh naïn nhaân cuûa caùc toå chöùc buoân ngöôøi. Ñaây laø hieän töôïng noâ leä môùi trong theá kyû 21. Noù laø haäu quaû cuûa caùc tình traïng xaõ hoäi kinh teá nhö ngheøo tuùng, baïo löïc gia ñình, bò gaït boû ngoaøi leà xaõ hoäi, thieáu ñaøo taïo giaùo duïc vv... Nhöng noù cuõng laø haäu quaû cuûa chieán tranh xung khaéc, caùc cuoäc khuûng hoaûng nhaân ñaïo vaø caùc ñieàu kieän khí haäu khaéc nghieät boù buoäc daân chuùng phaûi rôøi boû queâ höông ñeå soáng coøn. Trong soá caùc naïn nhaân cuûa teä naïn buoân ngöôøi coù raát ñoâng phuï nöõ vaø treû em, laø caùc giai taàng deã trôû thaønh moài ngon cuûa caùc toå chöùc buoân ngöôøi. Naêm 2018, nhaân Ngaøy quoác teá choáng naïn buoân ngöôøi, Nhoùm lieân vaên phoøng cuûa Lieân Hieäp Quoác choáng naïn buoân ngöôøi, trong ñoù coù Cao uûy tî naïn Lieân Hieâp Quoác, loâi keùo söï chuù yù vaø daán thaân ñoái vôùi caùc treû em vaø ngöôøi treû, chieám 28% toång soá caùc naïn nhaân trong ñoù coù 20% laø treû nöõ vaø 8% laø treû nam.
Buoân ngöôøi laø toäi phaïm khai thaùc phuï nöõ treû em vaø ñaøn oâng cho nhieàu muïc ñích khaùc nhau, trong ñoù coù cöôõng baùch lao ñoäng, noâ leä tình duïc, buoân baùn cô phaän. Theo toå chöùc lao ñoäng quoác teá hieän nay treân theá giôùi coù 21 trieäu ngöôøi laø naïn nhaân cuûa vieäc cöôõng baùch lao ñoäng, keå caû khai thaùc tình duïc. Ñaây laø hieän töôïng lieân quan tôùi moïi quoác gia treân theá giôùi. Theo baûn töôøng trình cuûa vaên phoøng kieåm soaùt ma tuùy vaø phoøng ngöøa toäi phaïm, treû em haàu nhö chieám moät phaàn ba toång soá caùc naïn nhaân buoân baùn ngöôøi treân toaøn theá giôùi. Ngoaøi ra baûn töôøng trình cuõng cho bieát 71% toång soá caùc naïn nhaân laø phuï nöõ vaø thieáu nöõ.
Baûn töôøng trình coù töïa ñeà "Caùc noâ leä nhoû voâ hình 2018", do toå chöùc "Cöùu treû em" coâng boá, cho bieát chæ trong naêm 2016 ñaõ coù tôùi 10 trieäu treû em vaø ngöôøi treû bò baét buoäc soáng nhö noâ leä, bò baùn, bò khai thaùc lao ñoäng vaø tình duïc. Caùc em chieám 25% toång soá hôn 40 trieäu ngöôøi phaûi soáng trong caùc ñieàu kieän naøy.
Chöông trình haønh ñoäng toaøn caàu
Hoài naêm 2010 ñaïi hoäi ñoàng Lieân Hieäp Quoác ñaõ ñeà ra "chöông trình haønh ñoäng toaøn caàu" vaø keâu goïi caùc chính quyeàn toaøn theá giôùi coù caùc bieän phaùp phoái hôïp trung thöïc choáng teä naïn buoân ngöôøi. Chöông trình döï kieán ñöa vieäc choáng naïn buoân ngöôøi vaøo trong caùc döï aùn roäng lôùn hôn cuûa Lieân Hieäp Quoác, nhaèm muïc ñích thaêng tieán phaùt trieån vaø cuûng coá an ninh treân toaøn theá giôùi.
Moät trong caùc quyeát ñònh neàn taûng cuûa chöông trình laø vieäc thaønh laäp moät ngaân quyõ tin töôûng thieän nguyeän cuûa Lieân Hieäp Quoác ñeå trôï giuùp caùc naïn nhaân, ñaëc bieät laø caùc phuï nöõ vaø treû em. Ngaân quyõ taïo deã daõi cho vieäc trôï giuùp vaø baûo veä höõu hieäu caùc naïn nhaân qua vieäc taøi trôï cho caùc toå chöùc phi chính quyeàn chuyeân hoaït ñoäng trong laõnh vöïc naøy.
Trong caùc naêm tôùi ñaây ngaân quyõ seõ daønh öu tieân cho caùc naïn nhaân ñeán töø caùc vuøng coù chieán tranh vaø xung ñoät vuõ trang, cuõng nhö cho caùc naïn nhaân cuûa caùc laøn soùng di cö tî naïn. Ngoaøi ra ngaân quyõ cuõng seõ trôï giuùp nhieàu hôn cho caùc naïn nhaân noâ leä tình duïc, khai thaùc cô phaän vaø bò boù buoäc aên xin, naïn toäi phaïm vaø caùc laõnh vöïc môùi cuûa vieäc khai thaùc, chaúng haïn nhö troàng caáy da vaø phim aûnh daâm oâ treân maïng.
OÂng Yury Fedotov, giaùm ñoác vaên phoøng Lieân Hieäp Quoác choáng ma tuùy vaø toäi phaïm, cho bieát caùc treû em khoâng chæ laø naïn nhaân cuûa naïn buoân ngöôøi vì chieán tranh xung khaéc, nhöng cuõng do vieäc söû duïng lieân maïng, App vaø Chat room, qua ñoù caùc em bò caùc toå chöùc buoân ngöôøi duï doã. Ñaây laø naïn toäi phaïm vi tính.
Ngaøy quoác teá choáng naïn buoân ngöôøi
Trong naêm 2013 ñaïi hoäi ñoàng Lieân Hieäp Quoác ñaõ nhoùm moät phieân hoïp ñeå löôïng ñònh chöông trình vaø quyeát ñònh laáy ngaøy 30 thaùng 7 laøm Ngaøy quoác teá choáng naïn buoân ngöôøi. Nghò quyeát khaúng ñinh raèng muïc ñích cuûa ngaøy naøy laø ñeå gaây yù thöùc cho dö luaän coâng coäng lieân quan tôùi tình hình cuûa caùc naïn nhaân naïn buoân ngöôøi, vaø thaêng tieán vieäc baûo veä caùc quyeàn lôïi cuûa hoï.
Vaøo thaùng 9 naêm 2015, theá giôùi ñaõ ñöa ra chöông trình haønh ñoäng naêm 2030 cho vieäc phaùt trieån coù theå thöïc hieän ñöôïc, chia seû caùc muïc tieâu lieân quan tôùi naïn buoân ngöôøi. Caùc muïc tieâu naøy nhaém chaám döùt naïn buoân treû em vaø baïo haønh choáng laïi treû em, cuõng nhö caàn ñöa ra caùc bieän phaùp choáng naïn buoân ngöôøi vaø loaïi tröø moïi hình thöùc baïo löïc choáng laïi vieäc khai thaùc phuï nöõ vaø thieáu nöõ.
Coù moät yeáu toá khaùc quan troïng ñöa tôùi Tuyeân ngoân New York. Trong soá 19 daán thaân ñöôïc caùc quoác gia chaáp nhaän Tuyeân ngoân coù 3 daán thaân lieân quan tôùi haønh ñoäng cuï theå choáng laïi toäi phaïm buoân ngöôøi vaø chuyeân chôû ngöôøi di cö. Vaên phoøng Lieân Hieäp Quoác choáng ma tuyù vaø toäi phaïm vieát taét laø UNOCD trong tö caùch laø toå chöùc giöõ gìn Thoûa hieäp Lieân Hieäp Quoác choáng toäi phaïm coù toå chöùc ngoaøi bieân giôùi quoác gia, vieát taét laø UNTOC, cuõng nhö caùc Hieäp nghò thö lieân heä, trôï giuùp caùc chính quyeàn thaønh vieân trong caùc noã löïc thöïc thi Hieäp nghò thö ñeå ngaên ngöøa, ñaøn aùp vaø tröøng phaït naïn buoân ngöôøi.
Khoaûn 3 cuûa Hieäp nghò thö veà vieäc ngaên ngöøa, ñaøn aùp vaø tröøng phaït naïn buoân ngöôøi ñònh nghóa laø buoân ngöôøi vieäc tuyeån moä, chuyeân chôû, chöùa chaáp hay tieáp ñoùn ngöôøi qua vieäc ñe doïa, duøng söùc maïnh, hay caùc hình thöùc baét buoäc khaùc, baét coùc, löøa ñaûo, löøa doái, laïm duïng quyeàn bính hay moät ñòa vò deã bò toån thöông, hay qua vieäc cho hay nhaän tieàn traû, hoaëc lôïi theá ñeå coù ñöôïc söï ñoàng yù cuûa moät ngöôøi coù quyeàn bính treân moät ngöôøi khaùc vôùi muïc ñích khai thaùc. Qua khai thaùc ngöôøi ta hieåu nhö laø toái thieåu khai thaùc maïi daâm ngöôøi khaùc, hay caùc hình thöùc khai thaùc tình duïc, laøm vieäc hay bò baét buoäc, noâ leä hay caùc thöïc haønh töông töï, bò khoáng cheá hay bò aên caép cô phaän.
Caùc treû em tî naïn, di cö vaø di taûn laø caùc taàng lôùp ñaëc bieät deã toån thöông ñoái vôùi naïn buoân ngöôøi
Toå chöùc UNICEF vaø Nhoùm ñieàu hôïp caùc toå chöùc choáng naïn buoân ngöôøi ICAT cho bieát trong caùc vuøng nhö Phi chaâu döôùi sa maïc Sahara coù tôùi 64% naïn nhaân laø treû em, coøn trong vuøng Trung Myõ vaø quaàn ñaûo Caraibi, coù 62% laø naïn nhaân cuûa naïn buoân ngöôøi. Tuy nhieân, con soá thaät söï coøn cao hôn nhieàu. Thöïc taïi laø vì caùc treû em ít khi bò nhaän dieän nhö laø caùc naïn nhaân cuûa naïn buoân ngöôøi. Ít treû em daùm leân tieáng vì sôï caùc tay buoân ngöôøi, vì thieáu caùc tin töùc lieân quan tôùi caùc löïa choïn coù theå, vì khoâng tin caäy caùc chính quyeàn, vì sôï bò chuù yù hay sôï coù theå bò baét hoài höông maø khoâng coù moät che chôû naøo vaø moät trôï giuùp vaät chaát naøo.
Caùc treû em tî naïn, di cö vaø di taûn laø caùc taàng lôùp ñaëc bieät deã toån thöông ñoái vôùi naïn buoân ngöôøi. Lyù do vì chuùng ñang troán chaïy chieán tranh vaø baïo löïc, hay ñang tìm caùc cô may toát ñeïp hôn cho vieäc ñaøo taïo hay naâng ñôõ. Raát ít treû em tìm ra caùc con ñöôøng ñi chuyeån bình thöôøng vaø trong an ninh vôùi gia ñình caùc em. Söï kieän naøy gia taêng khaû theå laø caùc em vaø caùc thaønh phaàn khaùc trong gia ñình caùc em theo caùc loä trình khoâng bình thöôøng vaø nguy hieåm hôn, hay caùc treû em di chuyeån moät mình. Söï kieän naøy khieán cho caùc em deã bò toån thöông hôn nöõa vì baïo löïc, laïm duïng vaø khai thaùc töø phía caùc tay buoân ngöôøi.
Baø Henrietta Fore toång giaùm ñoác UNICEF, cho bieát "Vieäc buoân ngöôøi laø moät ñe doïa voâ cuøng cuï theå ñoái vôùi haøng trieäu treû em treân theá giôùi, ñaëc bieät laø caùc treû em bò boù buoäc boû nhaø cöûa vaø coäng ñoaøn maø khoâng coù söï che chôû thích hôïp. Caùc em caáp baùch caàn ñöôïc chính quyeàn gia taêng noã löïc baûo veä vaø giöõ gìn caùc em trong an ninh. Trong nhieàu boái caûnh thieáu caùc giaûi phaùp trôï giuùp caùc treû em naïn nhaân cuûa naïn buoân ngöôøi trong ñoù coù vieäc trôï giuùp daøi haïn, taùi hoäi nhaäp vaø che chôû caùc em. Coù nhieàu heä thoáng che chôû treû em vaø ngöôøi treû khoâng coù ñuû caùc phöông tieän taøi chaùnh, vaø raát thieáu caùc ngöôøi baûo veä caùc em treân bình dieän luaät phaùp vaø caùc heä thoáng baûo veä khaùc. Caùc treû em thöôøng bò ñöa tôùi caùc cô caáu khoâng thích hôïp, trong ñoù caùc em coù nguy cô bò chaán thöông taâm thaàn, vaø caøng trôû thaønh naïn nhaân hôn. Caùc ngöôøi treû naïn nhaân coù theå gaëp caùc chöôùng ngaïi khaùc vì caùc cung caùch ñoái xöû thuoäc loøng ngaên caûn khoâng cho caùc em coù ñöôïc söï trôï giuùp caàn thieát, trong khi caùc baïn treû nöõ coù theå gaëp nguy cô bò khai thaùc vaø laïm duïng vì bò kyø thò vaø vì ngheøo.
Toå chöùc "Cöùu caùc treû em" cho bieát trong naêm 2016 ñaõ coù khoaûng 1 trieäu treû em vò thaønh nieân laø naïn nhaân cuûa vieäc khai thaùc tình duïc. Ñaây laø hieän töôïng xaûy ra caû trong nöôùc Italia, caùch rieâng trong vuøng bieân giôùi Ventimiglia. Caùc treû em ña soá ñeán töø vuøng Söøng Phi chaâu vaø caùc nöôùc mieàn nam sa maïc Sahara bò duï doã maïi daâm ñeå traû loä phí vöôït bieân giôùi. Giöõa thaùng gieâng naêm 2017 vaø thaùng 3 naêm 2018 ñaõ coù 1,904 naïn nhaân, trong ñoù coù 1,744 ngöôøi treû goàm 18 hay 16 tuoåi vaø coù 160 treû em vò thaønh nieân trong ñoù coù 68% laø ngöôøi Nigeria, vaø 29% ngöôøi Rumania.
Caùc giaûi phaùp baûo veä an ninh cho caùc treû em
Hai toå chöùc UNICEF vaø ICAT tieáp tuïc yeâu caàu caùc chính quyeàn thöïc thi caùc ñöôøng loái chính trò, vaø coù caùc giaûi phaùp vöôït bieân giôùi ñeå baûo veä an ninh cho caùc em, trong ñoù coù caùc ñieàu sau ñaây:
Thöù nhaát, gia taêng caùc ñöôøng loái chaéc chaén vaø hôïp phaùp ñeå caùc treû em coù theå di chuyeån vôùi gia ñình caùc em, caû baèng caùch taêng toác vieäc xaùc ñònh tình traïng tî naïn, giaûi quyeát caùc chöôùng ngaïi luaät leä vaø thöïc haønh ngaên caûn vieäc ñoaøn tuï caùc em vôùi gia ñình cuûa caùc em.
Thöù hai, cuûng coá caùc heä thoáng baûo veä xaõ hoäi cho treû em vaø ngöôøi treû ñeå phoøng ngöøa, ñònh höôùng vaø traû lôøi cho caùc tröôøng hôïp buoân ngöôøi, baïo löïc, laïm duïng vaø khai thaùc boùc loät treû em, vaø ñaùp öùng caùc nhu caàu chuyeân bieät cuûa caùc em theo töøng löùa tuoåi.
Thöù ba, baûo ñaûm raèng caùc giaûi phaùp ñöôïc höôùng daãn bôûi vieäc löôïng ñònh caù nhaân theo töøng tröôøng hôïp cuûa caùc em vaø xaùc ñònh lôïi ích cao hôn cuûa caùc em cuõng nhö vieäc tham gia cuûa caùc em vaøo tieán trình naøy phuø hôïp vôùi löùa tuoåi vaø söï tröôûng thaønh cuûa caùc em.
Thöù boán, caûi thieän vieäc coäng taùc vöôït ngoaøi bieân giôùi vaø trao ñoåi thoâng tin giöõa caùc giôùi chöùc kieåm soaùt bieân giôùi vaø caùc chính quyeàn coù nhieäm vò baûo veä treû em vaø thöïc thi caùc tieán trình tìm kieám vaø ñoaøn tuï gia ñình vaø caùc cô quan baûo veä treû em khoâng ñöôïc gia ñình trôï giuùp.
Thöù naêm, traùnh caùc bieän phaùp coù theå thuùc ñaåy caùc treû em löïa choïn caùc loä trình nguy hieåm hôn vaø di chuyeån moät mình ñeå traùnh bò baét giam bôûi caùc löïc löôïng an ninh.
Theo toå chöùc "Cöùu caùc treû em" treân theá giôùi hieän coù 10 trieäu treû em bò boù buoäc soáng kieáp noâ leä, bò baùn vaø bò khai thaùc boùc loät söùc lao ñoäng hay tình duïc.