Loøng can ñaûm cuûa cha Tony O'Riordan
nhaø truyeàn giaùo taïi Nam Sudan
Loøng can ñaûm cuûa cha Tony O'Riordan, nhaø truyeàn giaùo taïi Nam Sudan.
Hoàng Thuûy
Sudan (Vat. 21-08-2018) - Moät linh muïc doøng Teân ngöôøi Ai len ñaõ khoâng ñeå baïo löïc ngaên caûn cha thi haønh söù vuï giuùp cho ngöôøi daân ôû ñaát nöôùc Nam Sudan bò xaâu xeù vì chieán tranh ñöôïc hoïc haønh vaø coù töông lai töôi saùng hôn.
Cha Tony O'Riordan laø moät linh muïc doøng Teân ngöôøi Ai len, truyeàn giaùo taïi Nam Sudan, moät quoác gia ôû chaâu Phi môùi ñöôïc thaønh laäp töø naêm 2011. Cha ñöôïc boå nhieäm laøm phuï traùch trung taâm cöùu trôï cuûa doøng Teân taïi Manba, Nam Sudan. Cha tin raèng cuoäc chieán quyeàn löïc chính trò vaø ngheøo ñoùi coù theå ñöôïc vöôït thaéng nhôø giaùo duïc. Hôn 1 phaàn 3 daân chuùng bò muø chöõ; 85% daân soá khoâng bieát ñoïc. Lyù do laø vì thieáu nguoàn löïc cuõng nhö tình traïng di cö vì chieán tranh.
Trung taâm cöùu trôï cuûa doøng Teân taïi Manba ñöôïc toå chöùc vôùi caùc chöông trình giaùo duïc nhaém thaêng tieán ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân Nam Sudan. Nhöng môùi ñaây, nhieàu cuoäc taán coâng vaøo caùc cô sôû cuûa doøng cuõng nhö cuûa nhieàu cô sôû cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû. Vì lyù do an ninh cuûa caùc nhaân vieân, cuõng nhö vì caùc cô sôû vaät chaát bò taøn phaù, neân trung taâm cöùu trôï cuûa doøng Teân buoäc phaûi ngöng caùc hoaït ñoäng trong vuøng Manba. Nhieàu nhaân vieân cuûa caùc toå chöùc nhaân ñaïo ñaõ ñöôïc sô taùn khoûi Manba, nhöng cha O'Riordan vaãn ôû laïi ñeå giaùm saùt moät döï aùn xaây döïng tröôøng hoïc vaø chöông trình ñaøo taïo giaùo vieân. Cha ñaõ keå laïi kinh nghieäm ñaõ traûi qua taïi ñaây khi nhöõng cuoäc taán coâng lieân tieáp xaûy ñeán.
Quaän Maban laø nôi coù moät trong nhöõng traïi tò naïn bò coâ laäp nhaát theá giôùi - moät thaønh phoá leàu roäng lôùn cho hôn 150,000 ngöôøi tò naïn. Trong vuï baïo löïc môùi nhaát xaûy ra vaøo ngaøy 23 thaùng 7 vöøa qua, khu vöïc cuûa cha O'Riordan ñaõ bò taán coâng. "Tình hình khoâng theå döï ñoaùn ñöôïc," cha O'Riordan noùi. Qua chieác maùy radio caù nhaân, cha O'Riordan nhaän ñöôïc tin töùc veà moät cuoäc taán coâng saép xaûy ra trong khu vöïc cuûa cha. Khu vöïc gaàn nôi cha nhaát chæ caùch 300 meùt vaø cha ñaõ coù theå nghe bieát raèng hoï ñang bò taán coâng. Cha bieát chæ laø vaán ñeà thôøi gian tröôùc khi moät nhoùm ñoät kích ñeán khu vöïc cuûa cha. Cha keå: "Chuùng toâi ñaõ khoùa nhöõng gì chuùng toâi coù theå. Nhaân vieân ñòa phöông ñaõ chaïy veà nhaø cuûa hoï. Nhöõng ngöôøi chuùng toâi coøn ôû laïi trong khu vöïc ñaõ truù aån trong boán phoøng chaéc chaén nhaát cuûa chuùng toâi. Chuùng toâi sôï ñieàu toài teä nhaát. Chuùng toâi coù theå nghe thaáy söï hoãn loaïn do 200 ñeán 300 keû taán coâng gaây neân." Cha O'Riordan moâ taû khoaûnh khaéc ñaùng sôï khi ñaùm ñoâng baïo löïc ñaõ coá gaéng vöôït qua haøng raøo laøm baèng nhöõng taám kim loaïi keõm bao quanh khu vöïc cuûa cha. Cha keå: "Chuùng toâi coù theå nghe thaáy nhöõng taám keõm ñoå xuoáng aøo aøo. Chuùng toâi coù theå nghe thaáy tieáng la heùt cuûa ñaùm ñoâng ..., chuùng toâi coù theå nghe thaáy tieáng suùng." Cuoái cuøng, boán thaønh vieân cuûa hoäi ñoàng giaùo xöù ñòa phöông ñaõ thuyeát phuïc "ñaùm ñoâng" döøng laïi vaø ruùt lui.
Cha O'Riordan cho bieát: "Chuùng toâi laø toå chöùc phi chính phuû duy nhaát thoaùt ñöôïc baïo löïc." Cha noùi ñoù laø "moät pheùp laï", khoâng coù ai bò maát maïng trong caùc cuoäc taán coâng. Tuy nhieân, nhöõng ngöôøi bieåu tình ñaõ ñeå laïi nhöõng daáu veát taøn phaù, gaây thieät haïi cho "trung taâm hoïc taäp cuûa doøng Teân, laø nôi doøng ñaøo taïo giaùo vieân, caùc lôùp hoïc tieáng Anh vaø huaán luyeän veà maùy vi tính. Thöïc teá, noù hoaøn toaøn bò phaù huûy vaø taát caû moïi thöù ñaõ bò cöôùp boùc. Giöôøng, saùch, maùy vi tính, noài nieâu, baøn gheá - moïi thöù ñaõ bò laáy ñi. Thöù duy nhaát coøn laïi laø caùc baøi kieåm tra cuûa 500 sinh vieân sö phaïm ñaõ tham döï kyø thi vaøo tuaàn tröôùc khi caùc cuoäc taán coâng xaûy ra Cha O'Riordan khoâng bieát laø haønh ñoäng baïo löïc naøy chæ laø moät haønh ñoäng ñôn leû hay lieäu noù laø khuùc daïo ñaàu cho moät keá hoaïch lôùn hôn. Baïo löïc ñaõ khieán cho 500 nhaân vieân nhaân ñaïo phaûi rôøi boû mieàn naøy, sô taùn ñeán thuû ñoâ Juba.
Trong moät cuoäc taán coâng khaùc xaûy ra gaàn ñaây, 19 ngöôøi daân khoâng coù vuõ khí ñaõ bò baén cheát, trong ñoù coù caû phuï nöõ vaø treû em. Cuoäc taán coâng buoäc toå chöùc cöùu trôï cuûa doøng Teân phaûi ngöng taát caû nhöõng hoaït ñoäng ñeå baûo ñaûm an toaøn cho ñoäi nguõ coøn ôû laïi Maban. Toång coäng, keå caùc khu vöïc cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû ñaõ bò taán coâng, cha O'Riordan moâ taû ñoù laø "moät loaït caùc cuoäc taán coâng phoái hôïp". Trong moät söï kieän khaùc, taïi moät döï aùn khaùc cuûa toå chöùc cöùu trôï cuûa doøng Teân ôû Yambio, coù ñeán 40 treû em ñaõ bò baét coùc. Cha keå raèng caùc chaøng trai bò buoäc phaûi chieán ñaáu, caùc coâ gaùi ñöôïc söû duïng nhö noâ leä tình duïc.
Cuoäc taán coâng ñaõ buoäc toå chöùc cöùu trôï cuûa doøng Teân ngöng taát caû caùc hoaït ñoäng quan troïng trong coäng ñoàng ñòa phöông vaø vôùi daân soá tò naïn trong khu vöïc Maban. Ñieàu naøy ñoàng nghóa vôùi vieäc 80 ngaøn ngöôøi khoâng theå theo hoïc caùc lôùp tieáng Anh, vi tính, ñaøo taïo giaùo vieân vaø ngheà nghieäp ñeå coù theå coù cô hoäi xaây döïng töông lai chaéc chaéc hôn cho hoï vaø cho coäng ñoàng cuûa hoï. Maëc duø baïo löïc, cha O'Riordan cho bieát cha vaãn cam keát taäp trung laïi nhöõng noã löïc cuûa mình ñeå xaây döïng laïi nhöõng gì ñaõ bò phaù huûy trong baïo löïc môùi xaûy ra. Cha noùi: "Chuùng toâi khoâng theå boû cuoäc." Cha O'Riordan laø moät trong soá 50 nhaân vieân cöùu trôï tieáp tuïc ôû laïi ñeå theo doõi tình hình vaø coá gaéng xaây döïng laïi taát caû nhöõng gì hoï ñaõ baét ñaàu, maëc duø khoâng coù nguoàn cung caáp vaø nhaân vieân (vì haàu heát trong soá hoï ñaõ ñöôïc sô taùn ñeán caùc cô sôû cuûa Lieân Hieäp Quoác ñeå baûo ñaûm an ninh) coâng vieäc seõ raát khoù khaên.
Söï cöông quyeát khi ñoái dieän vôùi hoaøn caûnh khoù khaên khoâng phaûi laø ñieàu baát thöôøng ñoái vôùi cha O'Riordan. Tröôùc khi laøm vieäc ôû mieàn Nam Sudan, cha O'Riordan laø cha xöù taïi giaùo xöù Corpus Christi ôû Moyross, Limerick, Ireland, moät nôi khoù khaên vôùi naïn ñoùi ngheøo, baêng ñaûng ma tuùy vaø toäi phaïm. Cha O'Riordan ñaõ phaûi ñoái ñaàu vôùi nhöõng keû buoân ma tuùy ôû Limerick, Ai len, vaø cha khoâng bao giôø thaùo lui, duø chæ moät böôùc; cha khoâng sôï ñöa ra nhöõng lôøi maïnh meõ choáng nhöõng keû buoân baùn ma tuùy vaø keâu goïi hoï töø boû söï quyeán ruõ cuûa tieán baïc coù töø ma tuùy.