Tình traïng soáng ñaïo
cuûa caùc Kitoâ höõu chaâu AÂu
Tình traïng soáng ñaïo cuûa caùc Kitoâ höõu chaâu AÂu.
Roma (Vat. 16-07-2018) - Trong thôøi gian gaàn ñaây, khi noùi veà vieäc soáng ñaïo hay noùi moät caùch khaùc vieäc thöïc haønh ñaïo cuûa caùc Kitoâ höõu ôû chaâu AÂu chuùng ta thöôøng nghe noùi veà con soá ngöôøi Kitoâ höõu ñeán nhaø thôø giaûm suùt; tình traïng nhöõng ngöôøi ñaõ laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi nhöng khoâng bao giôø tham gia vaøo caùc nghi leã phuïng vuï, khoâng thuoäc nhöõng lôøi kinh ñôn giaûn, noäi dung giaùo lyù caên baûn cuûa ñaïo, noùi chung laø hoï chæ mang danh laø Kitoâ höõu treân giaáy tôø, chæ ôû maët hình thöùc. Nhö vaäy moät caâu hoûi ñöôïc ñaët ra, tinh thaàn Kitoâ coøn hieän dieän trong cuoäc soáng cuûa caùc Kitoâ höõu ôû chaâu AÂu hay khoâng? Giaùo lyù cuûa Chuùa Gieâsu coù coøn aûnh höôûng trong moïi laõnh vöïc cuûa cuoäc soáng cuûa ngöôøi chaâu AÂu hay khoâng? Ñeå hieåu roõ thöïc teá vaán ñeà naøy Trung taâm nghieân cöùu Pew, moät Trung taâm ñöôïc cho laø coù uy tín nhaát trong soá caùc trung taâm nghieân cöùu veà toân giaùo sau khi ñaõ laøm moät cuoäc nghieân cöùu ñaõ coù nhöõng nhaän ñònh sau: Maëc duø hoï chæ laø Kitoâ höõu veà maëc hình thöùc, hoï xa nhaø thôø, nhöng toân giaùo vaãn tieáp tuïc ñoùng moät vai troø quan troïng trong caên tính cuûa caùc Kitoâ höõu phöông taây.
Chaâu AÂu, nôi Tin Laønh ñöôïc sinh ra vaø Coâng giaùo coù vò trí trung taâm, ngaøy nay ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng nôi tuïc hoùa nhaát treân theá giôùi. Thaät vaäy, maëc duø ña soá nhöõng ngöôøi tröôûng thaønh hoï vaãn tuyeân boá laø hoï ñaõ laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi, ngaøy nay nhieàu ngöôøi chaâu AÂu thöïc söï laø nhöõng ngöôøi ngoaïi giaùo. Theo cuoäc khaûo saùt, ñöôïc goïi laø Kitoâ höõu ôû chaâu AÂu, Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh ñaïo, nhöõng ngöôøi töï nhaän mình laø Kitoâ höõu, nhöng thænh thoaûng ñi nhaø thôø hieän ñang phoå bieán so vôùi nhöõng ngöôøi coù thöïc haønh ñaïo, nhöõng ngöôøi ñi nhaø thôø ít nhaát moãi thaùng moät laàn. Ngoaïi leä duy nhaát laø YÙ.
Taïi Vöông quoác Anh, soá caùc Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh ñaïo gaáp ba laàn caùc Kitoâ höõu ñeán nhaø thôø ít nhaát moãi thaùng moät laàn. ÔÛ chaâu AÂu soá Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh coù nhieàu hôn nhöõng ngöôøi caûm thaáy hoï khoâng coù moái lieân keát vôùi toân giaùo. Ñaây laø nhöõng ngöôøi töï goïi mình laø voâ thaàn, baát khaû tri, hoaëc hoaøn toaøn thôø ô vôùi toân giaùo. Hôn nöõa, nghieân cöùu cho thaáy ôû chaâu AÂu soá Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh nhieàu hôn nhöõng ngöôøi thuoäc moïi toân giaùo khaùc nhö Hoài giaùo, Do Thaùi, Hindu, Phaät giaùo.
Lieäu chaâu AÂu coù theå noùi raèng noù coøn coù moät caên tính Kitoâ giaùo? Vaø coù ñieàu khaùc bieät naøo giöõa nhöõng ngöôøi khoâng thöïc haønh ñaïo vôùi nhöõng ngöôøi khoâng theo moät toân giaùo naøo?
Nghieân cöùu cuûa Trung taâm Pew cho bieát raèng maëc duø vaäy caên tính Kitoâ giaùo vaãn laø moät ñaëc tính quan troïng cuûa ngöôøi daân chaâu AÂu, ñieàu naøy ñuùng ñoái vôùi caû nhöõng ngöôøi ít khi ñi nhaø thôø. Vaø noù khoâng laø moät caên tính chæ treân danh nghóa. Ví duï, maëc duø nhieàu Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh ñaïo tuyeân boá khoâng tin vaøo Thieân Chuùa nhö ñöôïc moâ taû trong Kinh Thaùnh, hoï coù xu höôùng tin vaøo moät soá quyeàn löïc hoaëc moät söùc maïnh linh thieâng khaùc. Ngöôïc laïi, haàu heát caùc Kitoâ höõu thöïc haønh ñaïo noùi raèng hoï tin vaøo söï ñaïi dieän cuûa Chuùa trong Kinh Thaùnh; trong khi ña soá nhöõng ngöôøi lôùn khoâng coù söï lieân quan ñeán toân giaùo, khoâng tin vaøo baát kyø loaïi quyeàn löïc toái cao naøo hay söùc maïnh taâm linh ñieàu khieån vuõ truï.
Coù moät ñieàu ngaïc nhieân ñoù laø caùc Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh ñaïo coù xu höôùng baøy toû nhieàu yù kieán tích cöïc hôn laø tieâu cöïc ñoái vôùi Giaùo hoäi vaø caùc toå chöùc toân giaùo. Hoï khaúng ñònh hoï tham gia phuïc vuï xaõ hoäi baèng caùch giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo, thaêm vieáng ngöôøi neo ñôn, giaø yeáu, noùi chung caùc hoaït ñoäng baùc aùi vaø tham gia vaøo ñôøi soáng coäng ñoaøn. Hoï coù caùi nhìn tích cöïc hôn nhöõng ngöôøi chaâu AÂu khoâng coù moái lieân heä vôùi toân giaùo. Hoï uûng hoä Giaùo hoäi vaø caùc toå chöùc toân giaùo khaùc trong vieäc ñoùng goùp tích cöïc cho xaõ hoäi. Maëc duø trong söï phaùn xeùt phöùc taïp cuûa hoï ñoái vôùi caùc toå chöùc toân giaùo khoâng thuaän lôïi nhö caùc Kitoâ höõu thöïc haønh ñaïo.
ÔÛ chaâu AÂu, caên tính Kitoâ giaùo döôøng nhö ñöôïc gaén lieàn vôùi nhöõng tình caûm tieâu cöïc ñoái vôùi ngöôøi nhaäp cö vaø ngöôøi thuoäc veà toân giaùo thieåu soá. Nhöõng ngöôøi töï goïi mình laø Kitoâ höõu - nhöõng ngöôøi thöôøng xuyeân ñeán nhaø thôø hay khoâng - baøy toû yù kieán tieâu cöïc veà ngöôøi nhaäp cö vaø ñaëc bieät laø ngöôøi Hoài giaùo. Veà vaán ñeà naøy tæ leä so vôùi nhöõng ngöôøi khoâng coù söï lieân heä vôùi toân giaùo laø cao hôn. Ví duï, ôû Vöông quoác Anh, 45% caùc Kitoâ höõu thöïc haønh ñaïo noùi raèng Hoài giaùo veà cô baûn khoâng töông thích vôùi caùc giaù trò vaø vaên hoùa cuûa Anh. Tyû leä naøy taêng nheï giöõa caùc Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh ñaïo, khoaûng 47%; trong khi nhöõng ngöôøi tröôûng thaønh khoâng coù moái lieân heä vôùi baát cöù toân giaùo naøo noùi raèng Hoài giaùo veà cô baûn khoâng töông thích vôùi caùc giaù trò cuûa ñaát nöôùc hoï, tæ leä naøy laø 30%.
Caùc Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh ñaïo ít coù khaû naêng baøy toû yù kieán daân toäc hôn caùc Kitoâ höõu thöïc haønh ñaïo. Tuy nhieân, ña soá nhöõng ngöôøi khoâng coù söï lieân keát vôùi toân giaùo noùi raèng vaên hoùa cuûa hoï vöôït troäi hôn vaên hoùa khaùc vaø ñeå chia seû moät baûn saéc daân toäc, caàn phaûi coù moät moät moái lieân heä veà doøng maùu veà doøng toäc trong chính ñaát nöôùc maø hoï ñang sinh soáng.
Lieân quan ñeán vaàn ñeà phaù thai vaø hoân nhaân ñoàng tính: Ña soá caùc Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh ñaïo vaø nhöõng ngöôøi khoâng coù moái lieân heä vôùi baát cöù toân giaùo naøo ñeàu uûng hoä vieäc phaù thai hôïp phaùp vaø hoân nhaân ñoàng tính. Caùc Kitoâ thöïc haønh ñaïo baûo thuû hôn veà nhöõng vaán ñeà naøy, maëc duø beân trong vaán ñeà naøy ôû moät soá quoác gia coù söï hoã trôï ñaùng keå vieäc phaù thai hôïp phaùp vaø hoân nhaân ñoàng tính.
Veà vaán ñeà giaùo duïc cho con caùi: Haàu nhö caùc Kitoâ höõu thöïc haønh ñaïo laø caùc cha meï hoaëc nhöõng ngöôøi baûo hoä cho caùc treû vò thaønh nieân khaúng ñònh raèng hoï ñang giaùo duïc con caùi theo ñöùc tin Kitoâ. Tyû leä phaàn traêm giaûm nheï giöõa caùc Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh ñaïo. Ngöôïc laïi, caùc cha meï khoâng coù moái lieân heä naøo vôùi baát cöù toân giaùo naøo thöôøng giaùo duïc con caùi noùi chung laø boû qua tinh thaàn toân giaùo.
Ñöông nhieân, caên tính vaø thöïc haønh toân giaùo khoâng phaûi laø yeáu toá duy nhaát aûnh höôûng ñeán chính kieán cuûa ngöôøi chaâu AÂu. Ví duï, ngöôøi chaâu AÂu coù trình ñoä hoïc vaán cao thöôøng taïo thuaän lôïi hôn cho ngöôøi nhaäp cö vaø ngöôøi thuoäc toân giaùo thieåu soá.
Cuoäc khaûo saùt cuûa Trung taâm Nghieân cöùu Pew ñöôïc thöïc hieän treân 24,599 ngöôøi lôùn, hoï ñöôïc löïa choïn ngaãu nhieân ôû möôøi laêm nöôùc chaâu AÂu. Caùc cuoäc phoûng vaán ñöôïc thöïc hieän thoâng qua ñieän thoaïi töø thaùng 4 ñeán thaùng 8 naêm 2017, vôùi 12 ngoân ngöõ.
Trong soá caùc keát quaû ñaùng ngaïc nhieân nhaát laø tröôøng hôïp cuûa Taây Ban Nha, theo nghieân cöùu, chæ coù moät Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh ñaïo noùi raèng hoï tin vaøo Thieân Chuùa "nhö ñöôïc moâ taû trong Kinh Thaùnh", trong khi saùu treân möôøi noùi raèng hoï tin vaøo moät quyeàn löïc toái cao khaùc hoaëc söùc maïnh thaàn linh.
Nhieàu ngöôøi lôùn khoâng coù moái lieân heä vôùi toân giaùo hoaøn toaøn neù traùnh taát caû caùc hình thöùc taâm linh vaø toân giaùo. Phaàn lôùn trong thöïc teá hoï ñoàng yù vôùi caùc lôøi tuyeân boá nhö "Trong vuõ truï khoâng coù söùc maïnh thaàn linh, nhöng chæ coù luaät töï nhieân" vaø "Trong cuoäc soáng cuûa toâi, khoa hoïc laøm cho toân giaùo khoâng caàn thieát." Nhöng nhöõng vò trí naøy cuõng ñöôïc thöïc hieän töø khoaûng moät phaàn tö caùc Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh.
Ñoái vôùi caùc moái quan heä vôùi chính trò, ngöôøi chaâu AÂu noùi chung choáng laïi söï ñan xen giöõa chính phuû vaø toân giaùo. ÔÛ taát caû caùc nöôùc chieám öu theá khoaûng 60% vôùi yù töôûng cho raèng toân giaùo phaûi ñöôïc taùch rieâng vôùi caùc chính saùch cuûa chính phuû, nhöng vaãn coøn 36% cho raèng chính saùch cuûa chính phuû phaûi hoã trôï caùc giaù trò toân giaùo cuûa ñaát nöôùc. Ví duï, ôû Vöông quoác Anh, 40% caùc Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh ñaïo noùi raèng chính phuû neân hoã trôï caùc giaù trò vaø nieàm tin toân giaùo, trong khi trong soá nhöõng ngöôøi khoâng söï lieân heä vôùi toân giaùo, tyû leä nhöõng ngöôøi nghó nhö vaäy laø 18%.
ÔÛ Ñöùc phaàn lôùn caùc Kitoâ höõu khoâng thöïc haønh toân giaùo, khoaûng 62% ñoàng yù raèng Giaùo hoäi vaø caùc toå chöùc toân giaùo khaùc ñoùng moät vai troø quan troïng trong vieäc giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo, nhöng tyû leä nhöõng ngöôøi nghó nhö vaäy laø khaù cao khoaûng 41% ngay caû trong soá nhöõng ngöôøi cho raèng khoâng coù moái lieân heä naøo vôùi toân giaùo.
Maëc duø caùc cuoäc tranh luaän hieän nay veà chuû nghóa ña vaên hoùa ôû chaâu AÂu thöôøng taäp trung vaøo Hoài giaùo vaø ngöôøi Hoài giaùo, nhöng ôû nhieàu nöôùc chaâu AÂu coù caùc coäng ñoàng Do Thaùi coå xöa vaø cuoäc khaûo saùt cho thaáy raèng caùc Kitoâ höõu, duø thöïc haønh hay khoâng, khoâng saün saøng chaáp nhaän ngöôøi Do Thaùi trong gia ñình cuûa hoï; hoï cho raèng "ngöôøi Do Thaùi luoân theo ñuoåi sôû thích cuûa hoï chöù khoâng phaûi lôïi ích cuûa ñaát nöôùc maø hoï ñang sinh soáng". Veà quan ñieåm naøy nhöõng ngöôøi khoâng coù moái lieân heä naøo vôùi toân giaùo thì côûi môû hôn ñoái vôùi ngöôøi Do Thaùi.
Ngoïc Yeán
(Vatican News)