Giaùo Hoäi Colombia trong noã löïc
xaây döïng neàn daân chuû
Giaùo Hoäi Colombia trong noã löïc xaây döïng neàn daân chuû.
Colombia (Vat. 7-07-2018) - Ngaøy 27 thaùng 5 naêm 2018, 36 trieäu daân Colombia ñaõ ñi boû phieáu baàu taân toång thoáng thay theá toång thoáng Juan Manuel Santos ñaõ cai quaûn ñaát nöôùc 8 naêm sau khi taùi nhieäm hoài naêm 2014. ÖÙng cöû vieân Ivan Duque, thuoäc phe Trung Höõu, ñaõ ñaéc cöû taân toång thoáng vôùi 54.07% toång soá phieáu, ñaùnh baïi öùng cöû vieân Gustavo Petro, cöïu phieán quaân FARC, chæ ñöôïc 41.7% soá phieáu, OÂng Petro thuoäc löïc löôïng FARC hieän ñaõ trôû thaønh ñaûng phaùi chính trò hôïp phaùp, sau thoûa hieäp hoaø bình ñaõ ñöôïc quoác hoäi pheâ chuaån hoài thaùng 12 naêm 2016.
Toång thoáng taân cöû naêm nay 41 tuoåi, vaø laø vò toång thoáng treû tuoåi nhaát trong lòch söû Colombia. Bình luaän veà keát cuûa cuoäc baàu cöû Ñöùc Cha Luùis Augusto Castro, Toång Giaùm Muïc Tunja, cho bieát moät trong nhöõng lyù do khieán cho oâng Ivan Duque chieán thaéng ñaõ laø khaåu hieäu tranh cöû: "Moät töông lai cho taát caû moïi ngöôøi". Ñöùc Cha caàu mong nhieäm kyø 4 naêm cuûa taân toång thoáng tieán trieån theo chí höôùng aáy. Trong voøng boû phieáu ñaàu tieân oâng Ivan Duque ñaõ chæ chieám 39.4% soá phieáu, trong khi oâng Gustavo Petro ñöôïc 25.08% trong danh saùch goàm 6 öùng cöû vieân tranh cöû. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Castro cho bieát Giaùo Hoäi cuõng aâu lo cho töông laïi cuûa tieán trình hoøa bình ñoái vôùi Löïc löôïng voõ trang caùch maïng Colombia, ñaëc bieät taïi caùc vuøng noâng thoân vaø vuøng Amazzonia laø nhöõng nôi coù nhieàu khoù khaên vì vaãn coøn mang nhieàu aûnh höôûng cuûa caùc löïc löôïng phieán quaân. Lyù do laø vì trong cuoäc tranh cöû oâng Ivan Duque ñaõ höùa laø seõ thay ñoåi caùc thoûa hieäp noùi treân vôùi löïc löôïng FARC.
Ít laâu tröôùc khi coù cuoäc boû phieáu laàn thöù hai, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Colombia ñaõ coâng boá moät söù ñieäp môøi goïi tín höõu coâng giaùo vaø nhaân daân toaøn nöôùc tích cöïc tham gia cuoäc boû phieáu vôùi "yù thöùc, söï töï do, vaø tinh thaàn traùch nhieäm" cao ñoä. Caùc vò nhaéc cho moïi ngöôøi bieát "boû phieáu laø moät quyeàn lôïi vaø laø moät boån phaän luaân lyù", vì noù coù caùc aâm höôûng saâu ñaäm treân cuoäc soáng cuûa toaøn daân trong nöôùc. Noù dieãn taû daán thaân cuûa töøng ngöôøi trong vieäc xaây döïng cuoäc soáng quoác gia.
Caùc Giaùm Muïc Colombia cuõng nhaán maïnh caàn khöôùc töø moïi thoùi quen xaáu nhö: khoâng ñi baàu cöû, mua baùn phieáu, hay gian laän. Ngoaøi ra caàn tìm hieåu vaø ñoái chieáu chöông trình do caùc öùng cöû vieân ñeà ra, vaø ñöøng ñeå cho mình bò leøo laùi bôûi ngheä thuaät tuyeàn truyeàn tranh cöû chæ muoán löøa doái cöû tri vôùi caùc thoâng tin gaây haïi, hay chæ nhaèm caùc lôïi nhuaän caù nhaân ñaûng phaùi khaùc vôùi thieän ích chung. Taát caû nhöõng ñieàu neâu treân ñeàu trung thöïc vôùi caùc xaùc tín ñöôïc thuùc ñaåy vaø vôùi caùc lyù do phaùt xuaát töø Tin Möøng. Caàn duy trì baàu khí toân troïng, ñoái thoaïi vaø tinh thaàn coâng daân.
Traû lôøi cho caâu hoûi phaûi boû phieáu cho ai, caùc Giaùm Muïc vieát trong söù ñieäp: caàn löïa choïn nhöõng ngöôøi bieåu loä "öôùc muoán phuïc vuï coâng ích hôn caùc lôïi loäc caù nhaân. Caàn boû phieáu cho nhöõng öùng cöû vieân cho thaáy hoï muoán söï töï do vaø ñoäc laäp ñoái vôùi baát cöù traøo löu ngoaïi quoác thöïc daân yù thöùc heä naøo, coù khaû naêng laéng nghe vaø hoïc hieåu trong cuoäc ñoái thoaïi daân chuû, vaø chöùng minh cho thaáy hoï lieân ñôùi vôùi caùc khoå ñau vaø nieàm hy voïng cuûa moïi ngöôøi daân Colombia. Ñaây cuõng laø ñieàu lieân quan tôùi nhöõng ai muoán daán thaân xaây döïng quoác gia treân caùc giaù trò luaân lyù ñaïo ñöùc, vaø thaêng tieán caùc ñöôøng loái chính trò roõ raøng baûo veä phaåm giaù con ngöôøi, baûo veä gia ñình vaø söï soáng trong moïi giai ñoaïn cuûa noù, beânh vöïc quyeàn lôïi cuûa cha meï giaùo duïc con caùi, vaø saên soùc thieân nhieân baûo veä moâi sinh. Caùc Giaùm Muïc Colombia nhaán maïnh trong söù ñieäp göûi tín höõu vaø nhaân daân toaøn nöôùc: "Chuùng ta khoâng choïn moät sieâu anh huøng coù theå laøm ñöôïc moïi söï, nhöng choïn moät ngöôøi coù khaû naêng höôùng daãn caùc noã löïc cuûa ngöôøi daân Colombia theo moät döï aùn chung cuûa ñaát nöôùc. Caùc Giaùm Muïc Colombia ñaëc bieät keâu môøi giôùi treû haêng haùi tham gia cuoäc baàu cöû vôùi caùc lyù töôûng neâu treân, vaø nhaén nhuû hoï: caùc baïn ñöøng ñeå cho mình bò ñaùnh caép ñi caùc nieàm hy voïng. Ñaây chính laø ñieàu Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ xin giôùi treû toaøn theá giôùi. Sau cuøng caùc vò phoù thaùc cho lôøi baàu cöû hieàn maãu cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria, caùc öôùc mong cuûa toaøn daân Colombia coù ñöôïc moät ñaát nöôùc toát laønh hôn ñeå trao laïi cho caùc theá heä treû, cuõng nhö daán thaân vaø yù muoán hoøa giaûi quoác gia vaø nguyeän voïng cuûa haøng laõnh ñaïo ñöôïc baàu ra ñeå phuïc vuï daân nöôùc.
Lieân quan tôùi caùc vieãn töôïng ñoái vôùi töông lai saép tôùi cuûa cuoäc hoøa giaûi vaø phaùt trieån quoác gia UÛy ban hoøa giaûi quoác gia ñaõ nhoùm phieân hoïp ngaøy 26 thaùng 6 naêm 2018 vôùi söï tham döï cuûa nhieàu nhaân vaät cuûa Giaùo Hoäi, trong ñoù coù phaùi ñoaøn goàm 15 ngöôøi ñaõ töøng daán thaân haøng ñaàu taïi caùc ñòa phöông cho coâng taùc naøy. Cuoäc hoïp ñaõ keát thuùc vôùi moät baêng roân khaåu hieäu vieát "Colombia sau caùc cuoäc baàu cöû: thaéng vöôït taäp trung lôïi loäc vaø tìm kieám hoøa giaûi".
Linh Muïc Dario Echeverri, toång thö kyù UÛy ban hoøa giaûi quoác gia, cho bieát UÛy ban seõ ñuùc keát caùc ñeà nghò vaø ñeä trình leân toång thoáng taân cöû. Cha cho bieát moïi ngöôøi ñaõ laéng nghe töôøng trình cuûa caùc ñaïi dieän vuøng mieàn cuûa UÛy ban lieân quan tôùi tieán trình hoøa giaûi, vaø tình traïng baát oån ñoái vôùi vieäc taïo döïng hoøa bình. Taïi caùc vuøng mieàn, vaø treân bình dieän quoác gia, ngöôøi ta nhaän thaáy coù caùc khoù khaên. Ñaây laø thôøi gian chuyeån tieáp. Cha cho bieát Giaùo Hoäi raát aâu lo cho tình traïng thieáu thoán taøi nguyeân kinh teá cho vieäc thöïc hieän tieán trình naøy, theâm vaøo ñoù Colombia ñang phaûi tieáp nhaän haøng chuïc ngaøn ngöôøi di cö tî naïn ñeán töø quoác gia laân caän, nhö traïm chuyeån tieáp hay nôi ñònh cö, vaø ñöôøng loái chính trò thöïc teá cuûa chính quyeàn seõ baét ñaàu nhieäm kyø vaøo ngaøy muøng 7 thaùng 8 tôùi ñaây. Theo cha Echeverri caùc vò ñaïi dieän vuøng mieàn cuûa UÛy ban hoøa giaûi quoác gia laø nhöõng ngöôøi soáng taïi caùc ñòa phöông. Hoï noùng loøng muoán ñaåy maïnh tieán trình hoøa giaûi vaø cho bieát coù nhieàu chaäm treã trong vieäc thöïc thi coâng lyù ñaëc bieät trong thôøi chuyeån tieáp. Hoï sôï raèng caùc cuoäc thaûo luaän hoøa bình vôùi löïc löôïng phieán quaân Quaân ñoäi giaûi phoùng quoác gia ELN khoâng tieán tôùi, vì taân chính quyeàn xem ra muoán vaïch ra moät laèn ñoû lieân quan tôùi caùc cuoäc thöông thaûo, nhöng löïc löôïng Quaân ñoäi giaûi phoùng quoác gia khoâng chaáp thuaän. Taát caû caùc öu tö lo laéng naøy seõ ñöôïc ñeä trình leân Quoác Hoäi Colombia.
Veà phaàn mình Ñöùc Toång Giaùm Muïc Castro, thaønh vieân cuûa UÛy ban hoøa giaûi quoác gia, nhaän xeùt raèng trong luùc naøy Quoác hoäi raát laø voâ caûm ñoái vôùi vieäc chaáp thuaän caùc luaät ñaëc bieät ñaõ ñöôïc thoâng qua. ÑC cuõng cho bieát laø coù söï chaäm chaïp cuûa chính quyeàn tröôùc ñaây trong vieäc hoäi nhaäp caùc ngöôøi di cö tî naïn vaøo cuoäc soáng xaõ hoäi, sau khi cuoäc xung ñoät chaám döùt. Töø nhieàu thaäp nieân qua nhaø nöôùc ñaõ boû rôi caùc vuøng ngoaïi bieân phía Thaùi Bình Döông vaø maïn nam Colombia, cuõng nhieàu vuøng khaùc trong nöôùc. Giôø ñaày caàn coù moät tieán trình hoøa bình xöùng ñaùng, tröïc tieáp, giuùp hoäi nhaäp moïi ngöôøi vaø ñem laïi caùc lôïi ích cho söï tieán trieån kinh teá trong caùc vuøng ñaõ bò boû rôi naøy. Ñöùc Cha Castro cuõng cho bieát ngöôøi ta cuõng lo aâu ñoái vôùi ñònh höôùng chính trò cuûa taân toång thoáng, neáu oâng ñeå cho mình bò aûnh höôûng quaù maïnh cuûa nguyeân toång thoáng Uribe thuoäc cuøng ñaûng phaùi, vaø thay ñoåi loä trình cuûa tieán trình hoøa bình. Ñieàu naøy seõ khieán cho caùc cöïu phieán quaân khoù chòu, vaø hoï seõ giaûi thích noù nhö laø daáu chæ cuûa moät yù chí xaáu. Tuy nhieân, caàn phaûi chôø ñôïi xem tình hình chính trò trong nöôùc tieán trieån ra sao trong thôøi gian tôùi. Ñaëc bieät laø phaûi chôø ñôïi quyeát ñònh cuûa Toøa baûo hieán lieân quan tôùi vieäc xeùt xöû caùc quaân nhaân trong moät phoøng khaùc vôùi phoøng xeùt xöû caùc cöïu phieán quaân. Ñöùc Cha tin raèng Toøa baûo hieán seõ khoâng chaáp thuaän ñieàu naøy, vì noù khoâng phuø hôïp vôùi caùc thoûa hieäp ñaõ kyù keát vôùi caùc phieán quaân, vaø vì theá khoâng hôïp hieán. Ñöùc Cha Castro hieän cai quaûn moät trong caùc giaùo phaän ngheøo vaø khoù khaên nhaát Colombia trong vuøng bò nhaø nöôùc boû rôi töø nhieàu thaäp nieân qua. Ñöùc Cha cuõng laø ngöôøi ñaõ ban bí tích Theâm Söùc cho con gaùi cuûa taân toång thoáng Duque. Vì theá ngaøi coù ñöôïc moät caùnh cöûa roäng môû cho moät cuoäc ñoái thoaïi, neáu tình hình trôû neân phöùc taïp.
Trong moät cuoäc noùi chuyeän vôùi haõng FIDES cuûa Boä Truyeàn Giaùo, Ñöùc Cha Jesus Alvarez Gomez, nguyeân giaùm ñoác Hoäi Giaùo Hoaøng Truyeàn Giaùo Colombia, vaø töø thaùng 2 naêm nay laø Giaùm Muïc giaùo phaän Istmina-Tado, cho bieát ngöôøi daân Colombia raát öôùc mong hoøa bình, nhöng chöa thaønh coâng trong vieäc tìm ra moät con ñöôøng ñuùng ñaén. Moïi Giaùm Muïc ñeàu daán thaân trong noã löïc höôùng daãn daân chuùng treân con ñöôïc hoøa bình ñích thöïc, laø neàn hoøa bình Chuùa Kitoâ höùa ban, hoøa bình cuûa Tin Möøng. Chuùng toâi daán thaân trong noã löïc lôùn lao naøy laø ñieàu khoâng deã daøng. Nhieàu linh muïc daán thaân trong coâng taùc naøy ñaõ bò saùt haïi, nhieàu coäng ñoaøn ñaõ bò tan naùt vaø baùch haïi vì caùc xaùc tín toân giaùo. Nhöng chuùng toâi tieáp tuïc tieán leân vôùi xaùc tín raèng chæ vôùi söï trôï giuùp cuûa Chuùa Kitoâ vaø Tin Möøng chuùng toâi môùi coù theå thoaùt ra khoûi tình traïng naøy. Trong caùc vuøng ñòa lyù coøn phaûi ñau khoå vì baïo löïc vaø thieáu hoøa bình coù Catatumbo naèm ôû maïn ñoâng baéc giaùp giôùi vôùi Venezuela, laø moät thuøng thuoác noå töø laâu nay, vì ñaây laø caên cöù hoaït ñoäng cuûa löïc löôïng Quaân ñoäi giaûi phoùng quoác gia ngay töø naêm 1964. Vuøng naøy raát truø phuù vaø cuøng chia seû daàu löûa vôùi Venezuela, nhöng ñoàng thôøi cuõng vì theá maø nuoâi döôõng nhieàu baïo löïc vaø chieán tranh. Ngoaøi ra coøn coù nhieàu vuøng khaùc nöõa nhö Choco ôû phía taây cuõng coù söï hieän dieän cuûa caùc phieán quaân naøy, coäng theâm nhieàu hình thöùc baïo löïc vaø xung ñoät khaùc, trong ñoù coù naïn buoân baùn ma tuùy. Ñöùc Cha coøn cho bieát theâm raèng mieàn nam Colombia laø vuøng hoaït ñoäng cuûa caùc Löïc löôïng vuõ trang caùch maïng Colombia FARC, cuõng ñang ñau khoå, maëc duø toå chöùc naøy ñaõ kyù thoûa hieäp hoøa bình vôùi Chính quyeàn, vì baàu khí baïo löïc, chieán tranh vaø thôø ô vaãn tieáp tuïc. Tuy nhieân, trong caùc vuøng naøy Giaùo Hoäi vaãn hieän dieän moät caùch maïnh meõ, tin töôûng vaø nhieàu khi trong tình traïng töû ñaïo nöõa. Giaùo Hoäi coâng giaùo laø Giaùo Hoäi duy nhaát coù maët trong taát caû moïi vuøng baïo löïc naøy. Caû taïi nhöõng nôi ngheøo naøn vaø xa xoâi nhaát cuõng ñeàu coù moät linh muïc, moät tu só nam nöõ, hay giaùo daân daán thaân lo laéng muïc vuï vaø rao giaûng Tin Möøng cho tín höõu. Chuùng toâi hieän dieän ôû ñoù ñeå ñem Tin Möøng tôùi cho ngöôøi daân, vaø laøm chöùng cho söï hoøa giaûi hoøa bình vaø tha thöù. Ñaây laø moät hy voïng lôùn, vaø Giaùo Hoäi muoán daán thaân cho tôùi cuøng. Caû khi trong quaù khöù Giaùo Hoäi ñaõ phaïm caùc sai laàm, Giaùo Hoäi coâng giaùo laø cô caáu duy nhaát coøn ñöôïc ña soá daân tín nhieäm. Chính söï kieän naøy thuùc ñaåy Giaùo Hoäi hieän dieän taïi khaép nôi trong nöôùc, nhaát laø trong caùc vuøng ngheøo naøn vaø bò boû rôi nhaát, nôi ngöôøi daân thieáu thoán moïi söï caàn thieát ñeå soáng xöùng ñaùng vôùi phaåm giaù con ngöôøi. Naêm nay chuùng toâi ñang cöû haønh Naêm Hoøa Giaûi, vaø caùc Giaùm Muïc chuùng toâi ñang môøi goïi ngöôøi daân Colombia giaûi tröø vuõ khí trong con tim ñeå böôùc vaøo moät baàu khoâng khí hoøa giaûi vaø hoøa bình, laø con ñöôøng môû ra cho söï phaùt trieån.
Colombia laø quoác gia ñaõ coù cuoäc noäi chieán laâu daøi nhaát treân theá giôùi. Hôn nöûa theá kyû chieán tranh ñaõ khieán cho 250,000 ngöôøi thieät maïng, haøng traêm ngaøn ngöôøi bò thöông, vaø 7 trieäu ngöôøi phaûi di cö tî naïn. Colombia roäng hôn 1 trieâu 141 ngaøn caây soá vuoâng, coù 50 trieäu daân, 86% lai gioáng, 10% goác da ñen, 3.4% laø caùc thoå daân. Treân bình dieän toân giaùo 90% toång soá daân theo Kitoâ giaùo, trong ñoù Giaùo Hoäi coâng giaùo chieám 70.9%, caùc Giaùo Hoäi tin laønh chieám 16.7%. Ngoaøi ra coù 4.7% voâ thaàn, vaø 3.5% noùi hoï tin vaøo Thieân Chuùa, nhöng khoâng theo toân giaùo naøo caû.
Linh Tieán Khaûi
(Vatican News)