Ñaïi keát gaëp gôõ taïi Geneøve

Ñaïi keát gaëp gôõ taïi Geneøve.

Geneve (VietCatholic News 18-06-2018) - Kyù giaû Christopher White cuûa Taïp Chí Crux cho raèng neáu Wittenberg, Ñöùc, laø nôi Phong Traøo Theä Phaûn khôûi ñaàu naêm 1517, thì Geneøve, Thuïy Só, laø nôi Phong Traøo naøy ñaâm reã. Vì gaàn 20 naêm sau khi Martin Luther ñoùng ñinh chín möôi laêm luaän ñeà cuûa oâng treân caùc cöûa nhaø thôø, lieät keâ caùc phaûn baùc thaàn hoïc cuûa oâng ñoái vôùi Coâng Giaùo Roâma, nhaø caûi caùch Phaùp John Calvin ñaõ ñöôïc chaøo ñoùn taïi Geneøve nhö laø nhaø laõnh ñaïo tinh thaàn cuûa thò quoác luùc aáy.

Baây giôø - gaàn 500 naêm sau - vaøo thöù Naêm tuaàn naøy, ngöôøi ñöùng ñaàu moät thò quoác toân giaùo khaùc, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, seõ ñeán Geneøve ñeå cöû haønh vieãn aûnh hieäp nhaát Kitoâ giaùo.

Trong dòp ñaùnh daáu chuyeán toâng du laàn thöù 23 cuûa ngaøi ôû beân ngoaøi nöôùc YÙ keå töø khi trôû thaønh giaùo hoaøng, Ñöùc Phanxicoâ seõ thöïc hieän moät chuyeán ñi moät ngaøy ñeán nôi choán ñöôïc coi laø thuû ñoâ ngoaïi giao theá giôùi ñeå tham gia moät thöù ngoaïi giao taâm linh, khi ngaøi ñaùnh daáu leã kyû nieäm laàn thöù 70 cuûa Hoäi ñoàng caùc Giaùo hoäi Theá giôùi.

Ñöôïc meänh danh laø "cuoäc haønh höông ñaïi keát", Ñöùc Phanxicoâ seõ laø vò giaùo hoaøng thöù ba ñeán thaêm nöôùc naøy - maëc duø caùc chuyeán ñi tröôùc ñoù ñaõ dieãn ra trong vaøi ngaøy. Tuy nhieân, ñoái vôùi Ñöùc Phanxicoâ, yù ñònh duy nhaát xem ra laø ñeå thuùc ñaåy caùc noã löïc ñaïi keát ñang dieãn ra giöõa caùc coäng ñoàng Kitoâ höõu khaùc nhau. Neáu naêm naêm qua trong trieàu giaùo hoaøng cuûa ngaøi ñaõ ñöôïc daønh cho chuû ñeà xaây döïng moät "vaên hoùa gaëp gôõ", thì xem ra laø chuyeän coâng baèng khi toùm löôïc chuyeán thaêm ñaëc bieät ñeán Geneøve naøy nhö laø moät "cuoäc gaëp gôõ giöõa caùc giaùo hoäi".

Moät cuoäc gaëp gôõ cuûa caùc giaùo hoäi

Ñöùc Phanxicoâ seõ rôøi Roâma luùc 8 giôø 30 saùng thöù Naêm 21 thaùng 6 naêm 2018, trong chuyeán bay quoác teá ngaén nhaát cuûa ngaøi xöa nay, haï caùnh xuoáng Geneøve luùc 10:10 saùng giôø ñòa phöông.

Sau moät cuoäc hoïp rieâng vôùi toång thoáng lieân bang Thuïy Só, Alain Berset, ñieåm döøng chaân ñaàu tieân cuûa ngaøi seõ laø Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi (WCC), nôi ngaøi seõ giaûng moät baøi giaûng taïi moät buoåi caàu nguyeän ñaïi keát.

Ñöôïc thaønh laäp naêm 1948, Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi baét ñaàu nhö moät noã löïc taäp hôïp caùc giaùo hoäi Kitoâ giaùo khaùc nhau trong vieäc tìm kieám söï hôïp nhaát Kitoâ giaùo lôùn hôn ñeå "tìm kieám söï hôïp nhaát höõu hình trong moät ñöùc tin vaø moät hieäp thoâng Thaùnh Theå".

Trong khi cuoäc taäp hôïp ñaàu tieân dieãn ra taïi Amsterdam vaøo thaùng 8 naêm 1948 ñeå cuûng coá moät soá noã löïc ñaïi keát ñang dieãn ra sau Theá chieán I vaø bò giaùn ñoaïn bôûi söï hoãn loaïn cuûa Theá chieán II, Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi ñaõ tìm truï sôû coá ñònh cuûa mình taïi Geneøve, cuõng laø truï sôû cuûa vaên phoøng lôùn thöù hai cuûa Lieân hieäp quoác.

Luùc thaønh laäp, Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi bao goàm thaønh vieân cuûa 147 giaùo hoäi chuû yeáu töø chaâu AÂu vaø Baéc Myõ. Ngaøy nay, thaønh vieân cuûa noù ñaõ taêng gaàn gaáp ñoâi bao goàm 348 Giaùo hoäi thaønh vieân töø hôn 110 quoác gia treân saùu chaâu luïc, ñaïi dieän cho 560 trieäu Kitoâ höõu.

Duø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Roâma veà maët lyù thuyeát coù theå tham gia, nhöng noù chöa bao giôø tham gia trong tö caùch thaønh vieân chính thöùc - phaàn lôùn laø vì veà moät soá khía caïnh, noù seõ trôû thaønh moät thöù "con voi trong phoøng", vôùi con soá ñaùng neå 1.4 tyû Kitoâ höõu treân toaøn theá giôùi.

Maëc duø vaäy, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ tham gia moät soá saùng kieán vôùi Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi, bao goàm vieäc coù ñaïi dieän thöôøng tröïc trong UÛy ban Ñöùc tin vaø Kyû luaät cuûa noù.

Trong moät cuoäc phoûng vaán vôùi Crux, Cha Andrzej Choromanski, moät vieân chöùc cuûa Hoäi ñoàng Giaùo hoaøng Coå Vuõ Hôïp Nhaát Kitoâ Giaùo vaø laø moät thaønh vieân cuûa Hoäi Ñoàng naøy, noùi raèng "thoâng ñieäp caên baûn [cuûa chuyeán ñi naøy] laø ñeå noùi raèng Giaùo Hoäi Coâng Giaùo thöøa nhaän söï ñoùng goùp to lôùn cuûa Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi vaøo söï phaùt trieån cuûa phong traøo ñaïi keát hieän ñaïi".

Cha Choromanski cho raèng söï hôïp taùc khoâng chæ ñôn thuaàn coù tính thaàn hoïc vaø giaùo lyù, maø coøn thöïc teá nöõa.

Trong caùc noã löïc noái voøng tay lôùn ñaïi keát gaàn ñaây, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ söû duïng nhöõng dòp nhö vaäy ñeå coâng boá nhöõng tuyeân boá hoaëc saùng kieán chung, chaúng haïn nhö tuyeân boá chung thaùng 9 naêm 2017 vôùi Thöôïng Phuï Bartholomew veà Ngaøy Theá Giôùi Caàu Nguyeän Cho Saùng Theá vaø tuyeân boá chung thaùng 10 naêm 2016 cuûa ngaøi vôùi ngöôøi Lutheâroâ ñeå ñaùnh daáu leã kyû nieäm 500 naêm Phong Traøo Caûi Caùch.

Marcelo Figueroa, nhaø thaàn hoïc Theä Phaûn ngöôøi Argentina ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ, naêm 2016, choïn ñeå trôû thaønh chuû buùt aán baûn Argentina cuûa L'Osservatore Romano, tôø baùo cuûa Vatican, noùi raèng trong khi vaãn coøn chôø ñeå thaáy caùc saùng kieán cuï theå naøo seõ phaùt xuaát töø cuoäc gaëp gôõ hoâm thöù Naêm, ñaõ coù moät soá lónh vöïc maø chuùng toâi mong ñöôïc söï chuù yù chuyeân bieät cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, nhö di daân, ngöôøi ngheøo vaø sinh thaùi toaøn dieän.

Figueroa noùi vôùi Crux: "Chuùng ta coù theå mong ñôïi nhöõng ñöôøng höôùng naøy khoâng chæ laø caùc vaên kieän vieát saün, maø coøn môû ra nhöõng con ñöôøng môùi, khoâng chæ thaàn hoïc, maø ñoái vôùi toâi, nhöõng con ñöôøng vaø caùch theá côûi môû ñeå chuùng ta coù theå cuøng nhau laøm vieäc cho caùc giaûi phaùp höõu hieäu khaép treân theá giôùi".

Caùc cuoäc gaëp gôõ baûn thaân nhaèm haønh ñoäng ñònh cheá

Sau buoåi caàu nguyeän buoåi saùng, Ñöùc Phanxicoâ seõ aên tröa taïi Vieän Ñaïi Keát ôû Bossey vôùi giôùi laõnh ñaïo cuûa Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi. Naèm ngay beân ngoaøi Geneøve trong moät laâu ñaøi theá kyû 18, Vieän ñöôïc thaønh laäp ñeå trôû thaønh nôi hoøa giaûi nhaèm giuùp taïo ñieàu kieän hoøa bình sau söï taøn phaù cuûa Theá chieán II.

Trong khi Ñöùc Phanxicoâ thöôøng lôïi duïng vieäc chia seû böõa aên vôùi caùc thaønh phaàn xaõ hoäi bò cho ra rìa, ngöôøi oám, naïn nhaân buoân ngöôøi, hoaëc tuø nhaân, seõ khoâng coù dòp nhö vaäy trong chuyeán vieáng thaêm naøy, coù theå laø daáu hieäu cho thaáy ngaøi traân quùi dòp naøy xieát bao ñeå thöïc söï beû baùnh vaø chia seû böõa aên vôùi caùc ñoái taùc ñaïi keát cuûa mình.

Sau böõa aên tröa, Ñöùc Phanxicoâ seõ moät laàn nöõa ngoû lôøi vôùi Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi trong moät baøi dieãn vaên chính thöùc hôn - moät dòp ñeå ngaøi phaùc hoïa vieãn kieán roäng lôùn cuûa ngaøi veà söï hôïp nhaát Kitoâ giaùo.

Töông töï nhö chuyeán toâng du cuûa ngaøi tôùi Lund, Thuïy Ñieån, naêm 2016, caùc nhaän xeùt cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ taäp trung vaøo töông lai hôn laø quaù khöù vaø seõ phaûn aûnh moät yù nieäm veà phong traøo ñaïi keát ñöôïc thuùc ñaåy ñaàu tieân vaø quan troïng nhaát bôûi caùc moái töông quan hôn laø caùc ñònh cheá.

Theo Odair Mateus, giaùm ñoác cuûa UÛy ban Ñöùc tin vaø Kyû luaät cuûa Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi, ngaøy Ñöùc Phanxicoâ hieän dieän taïi Geneøve seõ laø daáu chæ moät ñieån hình cho thaáy "moät phong traøo ñaïi keát soáng".

Mateus noùi vôùi Crux: "Ñoái vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, ñaïi keát soáng laø moät cuoäc gaëp gôõ trong söï hôïp taùc laãn nhau, nhaán maïnh ñeán taàm quan troïng ñöôïc hieän dieän beân nhau".

Theo Figueroa, moät söï nhaán maïnh nhö vaäy veà tính baûn vò, phaàn lôùn laø do boái caûnh Argentina cuûa Ñöùc Phanxicoâ.

Figueroa noùi vôùi Crux: "Chuùng ta phaûi hieåu Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ theo caùch ngaøi xuaát thaân töø Buenos Aires, Argentina, chaâu Myõ Latinh. Ñaây laø moät thaønh phoá trong moät quoác gia ôû moät luïc ñòa voán soáng phong traøo ñaïi keát vôùi moïi anh chò em cuûa caùc truyeàn thoáng khaùc".

"Ngaøi ñaõ soáng ñieàu ñoù. Ngaøi ñaõ tieáp nhaän ñöôïc ôû Buenos Aires neàn ñaïi keát vaên hoùa vaø toân giaùo naøy nhö moät phaàn cuûa ñôøi soáng ngaøi. Noù raát töï nhieân. Toâi caûm thaáy ñieàu aáy khi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ laàn ñaàu tieân noùi veà vieäc ngaøi ñöôïc baàu laøm giaùo hoaøng töø taän cuøng traùi ñaát. Ngaøi luoân nhìn theá giôùi töø vieãn aûnh baûn thaân cuûa ngaøi".

Ñaïo Coâng Giaùo theo Vatican II chieám taâm ñieåm

Tröôùc khi keát thuùc möôøi giôø treân maët ñaát, Ñöùc Phanxicoâ seõ cöû haønh Thaùnh leã cho ngöôøi Coâng Giaùo Thuïy Só - Thaùnh leã giaùo hoaøng ñaàu tieân ñöôïc toå chöùc taïi nöôùc naøy keå töø chuyeán vieáng thaêm vaøo naêm 2004 cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II.

Geneøve laø thaønh phoá ñoâng daân thöù hai ôû Thuïy Só, nôi coù khoaûng 3 trieäu ngöôøi Coâng Giaùo taát caû, chieám gaàn 40% daân soá. Gaàn 70,000 ngöôøi tham döï thaùnh leã giaùo hoaøng naêm 2004, vaø caùc nhaø toå chöùc ñaõ noùi raèng ñòa ñieåm cuûa Thaùnh leã taïi trung taâm hoäi nghò Palexpo laàn naøy seõ coù theå tieáp thu nhieàu ngöôøi hôn nöõa.

Trong Thaùnh leã cöû haønh cho ngöôøi Coâng Giaùo Thuïy Só, Ñöùc Phanxicoâ seõ coù söï tham gia cuûa Ñöùc Giaùm Muïc Charles Morerod cuûa giaùo phaän Lausanne, Geneøve vaø Fribourg - ngöôøi taïo lòch söû rieâng, raát tích cöïc trong lónh vöïc ñoái thoaïi.

Tröôùc khi ñöôïc boå nhieäm laøm giaùm muïc, Ñöùc Cha Morerod, moät tu só Ña Minh, laøm vieän tröôûng taïi Ñaïi Hoïc Angelicum vaø, ñaùng chuù yù laø keå töø naêm 2009, ngaøi ñaõ laø moät thaønh vieân cuûa moät nhoùm Vatican nhaèm hoøa giaûi vôùi Hoäi Thaùnh Pioâ X, laø huynh ñoaøn duy truyeàn thoáng Coâng Giaùo ly khai, thaønh laäp naêm 1970, sau khi baùc boû caùc ñeà xuaát Coâng ñoàng Vatican thöù hai.

Caùc thöïc taïi cuûa Vatican II seõ soáng ñoäng vaø soáng toát vaøo ngaøy thöù Naêm, ñöôïc duøng nhö böôùc ngoaët lôùn trong ñoù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo töï ñònh höôùng laïi töø vieäc ñöùng ngoaøi caùc hình thöùc khaùc cuûa hieäp thoâng Kitoâ giaùo chuyeån qua vieäc tìm kieám moät söï toân troïng laãn nhau vaø ñoái thoaïi.

Mateus noùi vôùi Crux: "Ngaøy ngaøi soáng taïi Geneøve seõ taäp trung raát nhieàu vaøo vieäc duy trì söï hôïp taùc lieân tuïc naøy".

"Noù seõ coù tính raát giaùo hoäi vì noù seõ laø moät cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc giaùo hoäi khaùc khoâng hieäp thoâng vôùi Roâma, nhöng trong ñoù, Roâma laø ngöôøi ñoái thoaïi, do ñoù, baàu khoâng khí seõ laø baàu khí taï ôn, cöû haønh, vaø khaùt voïng ngaøy caøng taêng moät söï hôïp taùc lieân tuïc giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø caùc giaùo hoäi khaùc".

Moät "Muøa xuaân môùi" cho vieäc hôïp nhaát Kitoâ Giaùo

Trong moät cuoäc phoûng vaán gaàn ñaây vôùi taïp chí doøng Teân La Civiltaø Cattolica, toång thö kyù cuûa Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi, Tieán só Olav Fykse Tveit, moâ taû tình traïng hieän taïi cuûa caùc moái lieân heä ñaïi keát nhö moät "muøa xuaân môùi" döôùi thôøi Ñöùc Phanxicoâ.

Tuy nhieân, maëc duø hy voïng moïi thöù seõ ñeán, Tveit thöøa nhaän nhöõng caêng thaúng noäi boä trong Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi; oâng löu yù raèng trong khi coù söï thoáng nhaát trong Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi cuøng nhau choáng laïi caùc vaán ñeà nhö ngheøo ñoùi, vaø bieán ñoåi khí haäu, vaãn coøn caêng thaúng nghieâm troïng giöõa caùc giaùo hoäi thaønh vieân veà caùc vaán ñeà ñau ñaàu khaùc, nhö vaán ñeà tính duïc con ngöôøi chaúng haïn.

OÂng cho raèng: maëc duø vaäy, coù nhieàu ñieàu hôïp nhaát caùc coäng ñoàng Kitoâ höõu hôn laø nguyeân nhaân ñoå vôõ.

Ñöùc Hoàng Y Donald Wuerl cuûa Washington, ngöôøi phuïc vuï vôùi tö caùch thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng Giaùo hoaøng coå vuõ Hôïp nhaát Kitoâ Giaùo, cuõng laëp laïi nhöõng caûm quan töông töï tröôùc cuoäc haønh höông ñaïi keát tuaàn naøy cuûa Ñöùc Phanxicoâ tôùi Geneøve.

Ngaøi noùi vôùi Crux: "Toâi ñaõ noùi ñi noùi laïi, vaø Ñöùc Thaùnh Cha cuûa chuùng ta cuõng noùi ñieàu naøy theo höôùng chòu traùch nhieäm veà noù; ngaøi noùi raèng Kitoâ höõu chuùng ta coù nhieàu ñieàu keát hôïp chuùng ta, khi chuùng ta nhìn theá giôùi theá tuïc, hôn laø chia reõ chuùng ta, vaø chuùng ta phaûi luoân yù thöùc ñöôïc ñieàu ñoù".

Ñöùc Hoàng Y Wuerl noùi "Toâi nghó chuyeán ñi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha tôùi Geneøve chæ ñôn giaûn nhaán maïnh ñieàu ñoù. Ngaøi laø vò Giaùo hoaøng cuûa Coâng ñoàng Vatican II vaø ôû ñaây, sau nhieàu naêm thaùng ñoù, kyû nieäm Hoäi ñoàng Theá giôùi caùc Giaùo hoäi taïi truï sôû cuûa hoï vôùi caâu noùi 'chuùng toâi raát vui khi ñöôïc chaøo ñoùn anh em nhö moät daáu chæ caùc noã löïc chung cuûa chuùng ta".

Ñöùc Phanxicoâ seõ leân ñöôøng trôû laïi Roâma töø Geneøve luùc 8 giôø toái thöù Naêm, vaø seõ toå chöùc cuoäc hoïp baùo thöôøng thaáy treân maùy bay cuûa ngaøi, trong ñoù, ngaøi coù khaû naêng xöû lyù moät soá caâu hoûi gai goùc veà phong traøo ñaïi keát - nhö chòu leã lieân phaùi daønh cho ngöôøi Theä Phaûn hoaëc vai troø cuûa phuï nöõ trong Giaùo hoäi - theá nhöng, nhö Cha Choromanski ñaõ noùi vôùi Crux, caùc caâu hoûi naøy khoâng neân laøm lu môø chuû ñeà chính cuûa chuyeán ñi, ñoù laø "cuøng böôùc vaø caàu nguyeän vôùi nhau".

Theo Cha Choromanski, thay vì bò coi nhö raøo caûn ñoái vôùi "neàn ñaïi keát naêng ñoäng, chuùng ta phaûi cuøng nhau tieáp nhaän caùc thaùch thöùc naøy".

Tuy nhieân, cuøng vôùi vieäc cam keát laøm vieäc cuøng nhau aáy, Ñöùc Hoàng Y Wuerl cuõng nhaân dòp naøy löu yù raèng giöõa luùc cöû haønh vieäc kyû nieäm naøy, nhieäm vuï cuûa vieäc hôïp nhaát Kitoâ giaùo laø moät cuoäc haønh trình vaø Geneøve chæ neân ñöôïc xem nhö moät coät moác ñaùng khích leä cho thaáy nhöõng ñieàu höùa heïn ôû phía tröôùc chöù khoâng phaûi laø möùc keát thuùc.

Ñöùc Hoàng Y Wuerl cho raèng "Tình traïng ñaïi keát trong caùc moái lieân heä cuûa caùc giaùo hoäi raát toát. Nhöng toâi sôï chuùng ta coù theå coi ñieàu ñoù nhö ñöông nhieân, chuùng ta ñaõ ôû ñoù laâu roài, vaø chuùng ta ñaõ ñaït ñöôïc moät tieán boä nhö vaäy, chuùng ta daùm coi ñaây laø chuyeän ñöông nhieân neân nghó raèng 'chuùng ta coù theå löu yù ñeán nhöõng vaán ñeà khaùc'".

Ngaøi nhaán maïnh "Nhöng khoâng, khoâng ñöôïc laøm theá. Chuyeán ñi Geneøve nhaéc nhôû chuùng ta raèng ñieàu naøy vaãn coøn phaûi laø moät vaán ñeà öu tieân haøng ñaàu".

Vuõ Vaên An

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page