Caùc nöõ tu truyeàn giaùo thuùc ñaåy
quyeàn cuûa caùc coäng ñoaøn baûn ñòa
vaø loan baùo Tin Möøng baèng ngoân ngöõ cuûa hoï
Caùc nöõ tu truyeàn giaùo thuoäc Hoäi doøng Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu: thuùc ñaåy quyeàn cuûa caùc coäng ñoaøn baûn ñòa vaø loan baùo Tin Möøng baèng ngoân ngöõ cuûa hoï.
Shipibo-Konibo (Agenzia Fides 03-05-2018; Vat. 6-06-2018) - Caùc nöõ tu truyeàn giaùo thuoäc Doøng Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu hieän dieän taïi coäng ñoàng Shipibo-Konibo, ôû huyeän Yarinacocha, thuoäc tænh Ucayali cuûa Peru töø 41 naêm qua. Söï hieän dieän cuûa caùc nöõ tu cho toaøn boä ngöôøi Shipibo-Konibo vaø ñaëc bieät cho caùc gia ñình ñeå hieåu bieát saâu saéc veà giaù trò truyeàn thoáng cuûa nhoùm daân toäc naøy, cuõng nhö tích cöïc baûo veä quyeàn vaên hoùa vaø moâi tröôøng cuûa hoï.
Caùc nöõ tu giao tieáp vaø cöû haønh caùc nghi leã phuïng vuï baèng ngoân ngöõ Shipibo. Sô Amparo Zaragoza Castello, moät trong ba nöõ tu ñang hieän dieän cuøng vôùi hoï noùi: "Ñoái vôùi chuùng toâi, taàm nhìn cuûa hoï ñoái vôùi theá giôùi - thaäm chí ngay caû khi chuùng toâi khoâng hoaøn toaøn bieát noù - chöa bao giôø laø moät vaán ñeà khi noùi ñeán vieäc rao giaûng Tin Möøng, bôûi vì ngay töø ñaàu chuùng toâi ñaõ coá gaéng toân troïng vaø hoäi nhaäp vaên hoùa cuûa hoï theo nhöõng chæ daãn cuûa Coâng ñoàng Vatican II; ñoàng thôøi baét ñaàu töø vieäc hoäi nhaäp vaên hoùa, chuùng toâi chia seû vaø coâng boá Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu".
Noùi veà coâng vieäc truyeàn giaùo cuûa mình, nöõ tu Zaragoza cho bieát raèng ñieàu naøy "ñoøi hoûi nhöõng khoaûnh khaéc maïnh meõ cuûa vieäc töø choái ñoái vôùi chuùng toâi, chöù khoâng phaûi bôûi nhöõng ngöôøi maø chuùng toâi cuøng ñoàng haønh, nhöng töø caùc caù nhaân vaø xaõ hoäi, maø trong nhieàu naêm, ñaõ coá gaéng sôû höõu söï phong phuù veà vaên hoùa vaø nhöõng nguoàn taøi nguyeân cuûa laõnh thoå".
Laø moät phaàn trong söï daán thaân truyeàn giaùo cuûa mình, Hoäi doøng khuyeán khích caùc quyeàn cuûa nhöõng ngöôøi Shipobo-konibo, giuùp hoï baûo veä laõnh thoå cuûa hoï vaø coá gaéng nghieân cöùu veà luaät baûo veä hoï. Sô Zaragoza nhaán maïnh raèng caùc nöõ tu luoân coá gaéng ghi nhôù nhöõng gì Toâng Huaán Evangelii Nuntiandi noùi ôû soá 31: "Giöõa vieäc Phuùc AÂm hoùa vaø vieäc thaêng tieán con ngöôøi, töùc phaùt trieån vaø giaûi phoùng, coù nhöõng moái lieân heä saâu xa thöïc söï. Lieân heä coù tính caùch nhaân vaên, bôûi vì con ngöôøi caàn ñöôïc Phuùc AÂm hoùa khoâng phaûi laø moät höõu theå tröøu töôïng nhöng gaén lieàn vôùi nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi vaø kinh teá. Lieân heä coù tính caùch thaàn hoïc, bôûi vì chuùng ta khoâng theå taùch rôøi bình dieän Saùng taïo khoûi bình dieän Cöùu chuoäc; thaät theá, ôn cöùu chuoäc cuõng ñaït tôùi nhöõng hoaøn caûnh raát cuï theå cuûa söï baát coâng caàn phaûi chaám döùt vaø söï coâng bình phaûi taùi laäp. Baùc aùi laø lieân heä tieâu bieåu nhaát cuûa Tin Möøng: Thöïc vaäy, laøm sao coù theå loan truyeàn ñieàu raên môùi maø khoâng laøm phaùt trieån söï lôùn maïnh ñích thöïc cuûa con ngöôøi trong coâng lyù vaø hoøa bình? Caàn phaûi nhaéc laïi raèng khoâng theå chaáp nhaän quan nieäm cho raèng: "Vieäc Phuùc AÂm hoùa coù theå hoaëc phaûi khinh thöôøng nhöõng vaán ñeà heát söùc quan troïng vaø soâi noåi nhaát hieän nay, lieân quan ñeán coâng lyù, giaûi phoùng, phaùt trieån vaø hoøa bình trong theá giôùi. Neáu ñeå tình traïng ñoù xaûy ra, töùc laø khoâng bieát ñeán giaùo lyù Tin Möøng veà tình yeâu ñoái vôùi tha nhaân ñang ñau khoå hoaëc thieáu thoán".
Chính vì vaäy sô Zaragoza khaúng ñònh: "Do ñoù, vieäc loan baùo Tin Möøng vaø vieäc hình thaønh cuûa coäng ñoàng Kitoâ höõu phaûi luoân luoân ñi keøm vôùi vieäc giuùp ñôõ cho caùc cuoäc ñaáu tranh cuûa hoï, treân taát caû ñeå ñöôïc coâng nhaän caù nhaân vaø nhö moät nhoùm sôû höõu traùi ñaát, ghi nhôù raèng vai troø cuûa chuùng toâi laø cuøng ñi vaø tö vaán cho hoï, khoâng chæ ñaïo hoï".
Moät trong nhöõng thaùch thöùc chính phaûi ñoái dieän vôùi tö caùch laø ngöôøi truyeàn giaùo, theo nöõ tu Taây Ban Nha, laø "bieát caùch traùnh cuù soác vaên hoùa, nhöng ñeå ñaûm baûo raèng coù theå laøm giaøu laãn nhau vaø töø ñaây naûy sinh moät caùi gì ñoù môùi vaø phong phuù cho caû hai neàn vaên hoùa".
Ngöôøi daân Shipibo-Konibo thuoäc moät trong 12 daân toäc baûn ñòa coù maët taïi khu vöïc röøng Peru. Hieän nay, nhoùm naøy coù hôn 30 nghìn ngöôøi, phaân boá treân 226 coäng ñoàng, hoï soáng chuû yeáu treân bôø soâng Ucayali. Hoï laø moät trong nhöõng daân toäc laâu ñôøi nhaát cuûa khu vöïc cuûa Amazon Peru. Vaên hoùa baûn ñòa cuûa hoï ñöôïc theå hieän trong vieäc aùp duïng caùc thöïc haønh, nguyeân taéc tö töôûng vaø trieát hoïc ñöôïc truyeàn laïi töø theá heä naøy sang theá heä khaùc döôùi daïng caùc quy taéc cuûa cuoäc soáng vaø kieán thöùc truyeàn thoáng, cuøng vôùi kyû luaät nghieâm ngaët cho taát caû caùc gia toäc. Söï xaâm nhaäp cuûa chuû nghóa thöïc daân laøm thay ñoåi loái soáng vaø söï toàn taïi cuûa ngöôøi daân. Hoï baét ñaàu bò phaân bieät chuûng toäc vaø boùc loät taøi nguyeân thieân nhieân böøa baõi vaø trôû thaønh noâ leä. Ñaõ coù nhöõng maâu thuaãn saéc toäc ñeå baûo veä caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân caàn thieát cho söï soáng coøn vaø söï thoáng trò cuûa caùc vuøng laõnh thoå do caùc daân toäc khaùc nhau ôû Amazon taïo ra.
Caùc tu só doøng Phanxicoâ vaø doøng Teân laø nhöõng nhaø truyeàn giaùo Coâng giaùo ñaàu tieân tieáp xuùc vôùi coäng ñoàng naøy trong thôøi kyø thuoäc ñòa. Vaø ngaøy nay söï hieän dieän cuûa caùc nöõ tu truyeàn giaùo thuoäc Doøng Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu thöïc söï laø moät ñieàu caàn thieát cho vieäc hieåu bieát saâu saéc veà giaù trò truyeàn thoáng cuûa nhoùm daân toäc naøy, cuõng nhö tích cöïc baûo veä quyeàn vaên hoùa vaø moâi tröôøng cuûa hoï. (Agenzia Fides 03/5/2018)
Ngoïc Yeán
(Vatican News)