Moâ hình cuûa coäng ñoaøn Akamasoa,
caùch giuùp ngöôøi ngheøo cuûa cha Pedro Opeka
Moâ hình cuûa coäng ñoaøn Akamasoa, caùch giuùp ngöôøi ngheøo cuûa cha Pedro Opeka.
Madagasca (Vatican News 30-05-2018; Vat. 5-06-2018) - "Meï Maria maëc quaàn daøi", "oâng thaùnh cuûa Madagasca", "ngöôøi lính cuûa Chuùa", "toâng ñoà cuûa baõi raùc", "thôï xaây cuûa Chuùa", laø nhöõng teân maø ngöôøi daân ngheøo taïi coäng ñoaøn Akamasoa goïi cha Pedro Opeka, thöøa sai 69 tuoåi doøng Ladarít, ngöôøi thaønh laäp coäng ñoaøn. Cha Opeka sinh taïi San Martin, Buenos Aires, Argentina, trong moät gia ñình goác Slovenia chaïy troán nhaø ñoäc taøi Tito cuûa Slovenia. Khi coøn laø thieáu nieân, Opeka laøm vieäc vôùi cha cuûa mình trong ngaønh xaây döïng. Anh ñoïc kinh thaùnh nhieàu laàn vaø bò ñaùnh ñoäng bôûi Chuùa Gieâsu, "ngöôøi baïn cuûa ngöôøi ngheøo". Opeka xaây moät caên nhaø ôû Junín de los Andes cho moät gia ñình Mapuche del Sur truù aån ñeå troán caùi laïnh muøa ñoâng giaù buoát, vaø moïi söï thay ñoåi khi anh ñoïc moät laù thö vaø noù ñaõ thuùc ñaåy anh.
Trong moät taøi lieäu vieát naêm 1648 cuûa doøng Thaùnh Vinh sôn Phaoloâ, quen ñöôïc goïi laø doøng Ladarít, doøng sau naøy Opeka gia nhaäp, ñaõ môøi goïi nhöõng nhaø truyeàn giaùo ñaàu tieân ñeán Madagasca. "Toâi seõ ñeán ñoù", Opeka ñaõ suy tö veà lôøi môøi goïi naøy vaø quyeát ñònh nhö theá. 15 naêm ñaàu tieân Opeka soâng taïi bôø bieån phía ñoâng nam, trong khu röøng nhieät ñôùi ôû thò traán Vangaindrano. Vôùi boùng ñaù nhö moät phöông tieän vaên hoùa, vôùi noã löïc nhö moät coâng vieäc thay ñoåi, cuøng vôùi caùc anh em trong doøng hoaït ñoäng muïc vuï. Cha thaønh laäp phoøng khaùm beänh, chaêm lo giaùo duïc vaø caùc hôïp taùc xaõ. Cha Opeka bò soát reùt ñeå ñieàu trò beänh, cha phaûi ñi ñeán Antananarivo, thuû ñoâ cuûa Madagasca vaø cha ôû laïi ñaây ñeán ngaøy nay.
Naêm 1989, laàn ñaàu tieân cha nhìn thaáy nhöõng ngöôøi ngheøo soáng taïi baõi raùc Tananarive, thuû ñoâ Madagasca, nôi cö truù cuûa nhöõng con ngöôøi tuyeät voïng bò xua ñuoåi khoûi thaønh phoá. Cha Opeka ñaõ haù hoác mieäng khoâng thoát neân lôøi khi nhìn thaáy bao nhieâu treû em lôùn leân giöõa raùc reán, hoïc caùch sinh toàn giöõa ñau khoå, giöõa beänh taät, khoâng ñöôïc hoïc haønh, khoâng veä sinh, treân heát laø khoâng coù töông lai. Hình aûnh nhöõng con ngöôøi, nam coù, nöõ coù, vaø caû treû em, soáng trong nhöõng ñieàu kieän khoâng xöùng vôùi con ngöôøi, ñaõ xeùt naùt traùi tim cha Opeka. Cha ñaõ tìm caùch ñeå giuùp nhöõng ngöôøi ngheøo khoå naøy. Nhôø söï giuùp ñôõ nhoû beù cuûa coäng ñoaøn doøng tu ôû ñòa phöông, cha Opeka ñaõ coù theå phaùt trieån moät yù töôûng cuûa mình veà caùch giuùp ngöôøi ngheøo töï giuùp chính mình. Gaàn baõi raùc coù moät moû ñaù granite, baát cöù ai saün saøng laøm vieäc ñeàu coù theå saûn xuaát gaïch, soûi, ñaù, ñeå baùn cho caùc coâng ty xaây döïng. Döôùi söï höôùng daãn cuûa cha Opeka, nhöõng cö daân cuûa baõi raùc lieân keát vôùi nhau, vaø qua coâng vieäc cuûa hoï, hoï baét ñaàu thaáy moät tia hy voïng nhoû.
Sau ñoù, coäng ñoàng naøy ñaõ ñöôïc phaùt trieån thaønh moät coäng ñoàng soáng ñoäng. Hoï ñaõ thaønh laäp nhöõng uûy ban ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu cuûa nhöõng ngöôøi la ñoâng, ví duï nhö chaêm soùc cho caùc beänh nhaân vaø chaêm soùc treû em. Nhöõng ngöôøi soáng trong caùc ñieàu kieän khoâng xöùng vôùi nhaân phaåm trôû neân yù thöùc veà chính phaåm giaù cuûa hoï. 30 naêm sau, moät coäng ñoaøn vôùi teân goïi "Akamosoa", nghóa laø "Nhöõng ngöôøi baïn toát" ñaõ chaøo ñôøi, taïi nhöõng ngoâi nhaø ñöôïc ngöôøi daân trong 18 ngoâi laøng cuûa coäng ñoaøn töï xaây caát. Nôi ñaây coù caùc cöûa tieäm, vaên phoøng, ñaøi phun nöôùc vaø heä thoáng ñieän. Hieän taïi coù khoaûng 25 ngaøn ngöôøi ñöôïc thay ñoåi cuoäc ñôøi nhôø saùng kieán cuûa cha Opeka. Moãi naêm coù 30 ngaøn ngöôøi ngheøo ñeán vôùi coäng ñoàng Akamasoa ñeå ñöôïc giuùp ñôõ vaø 13 ngaøn treû em ñöôïc ñeán tröôøng nhôø söï giuùp ñôõ cuûa coäng ñoaøn. Taát caû giôø ñaây coù nhaø rieâng cuûa mình ñöôïc xaây caát töø gaïch ngoùi.
Coäng ñoàng Akamasoa khoâng chæ chaêm lo cho ñôøi soáng vaät chaát cuûa ngöôøi daân, nhöng vieäc chaêm soùc tinh thaàn cho hoï laø ñieàu raát quan troïng ñoái vôùi coäng ñoaøn. Thaùnh leã ngaøy Chuùa nhaät laø moät cöû haønh ñaëc bieät, vôùi khoaûng 8,000 ngöôøi tham döï caùch soát saéng; hoï caàu nguyeän, ca haùt vôùi taâm hoàn yù thöùc. Cha Opeka cuõng keå cho bieát laø coù nhieàu khaùch du lòch ngoaïi quoác bò thu huùt bôûi cöû haønh phuïng vuï keùo dai hôn 3 tieáng cuûa coäng ñoaøn. Khi Thaùnh leã keát thuùc, hoï chia seû raèng hoï ñaõ nghe tieáng cuûa Chuùa trong loøng hoï.
Trong 50 naêm, Madagasca ñaõ trôû thaønh queâ höông cuûa cha Opeka. Cha ñaõ ñeán moät trong nhöõng khu vöïc ngheøo nhaát treân haønh tinh. ÔÛ ñoù cha ñaõ bieán ñau khoå thaønh cô hoäi, cung caáp nôi truù aån cho ngöôøi voâ gia cö, mang laïi söï ñaày ñuû cho ngöôøi ngheøo, hy voïng cho ngöôøi thaát voïng, thöùc aên cho ngöôøi suy dinh döôõng. Cha Opeka, moät ngöôøi da traéng, vôùi ñoâi maét xanh, toùc vaøng, ban ñaàu gôïi cho ngöôøi daân ñòa phöông hình aûnh cuûa söï ñaøn aùp chinh phuïc cuûa nhöõng ñoäi quaân thöïc daân. Nhöng cha ñaõ vöôït qua ñöôïc söï kyø thò ban ñaàu ñeå trôû neân ngöôøi baïn cuûa daân ngheøo nhôø tính caùch Argentina cuûa cha.
Boùng ñaù. Moät quaû banh laø ñuû, moät traän ñaáu ñeå hoøa hôïp caùc khaùc bieät. Trong thôøi thô aáu cuûa mình, Opeka muoán trôû thaønh moät linh muïc vaø caàu thuû boùng ñaù. Hoï noùi vôùi anh raèng söï keát hôïp naøy laø khoâng khaû thi: choïn ñieàu naøy hoaëc ñieàu kia. Anh ñaõ choïn ñieàu sau, laø moät linh muïc, moät nhaø truyeàn giaùo vaø moät fan haâm moä boùng ñaù. Ban ñaàu Opeka laø muïc tieâu traû thuø vì anh laø ngöôøi da traéng, nhöng sau ñoù, anh trôû thaønh moät thaàn töôïng, caàu thuû ghi baøn vaø laõnh ñaïo. Boùng ñaù, ñaõ môû ñöôøng cho ñöôøng chaân trôøi cuûa Opeka. Teân toùc vaøng, naïn nhaân cuûa nhöõng cuù huyùch vaø ñaù, ñaõ giaønh ñöôïc söï tin töôûng cuûa nhöõng ngöôøi oaùn giaän. Hình aûnh cuûa Cha ñöùng trong buøn leân ñeán thaét löng cuûa mình troàng luùa ñeå sinh soáng ñaõ thuyeát phuïc ngöôøi baûn xöù. (Vatican News 30/05/2018)
Hoàng Thuûy
(Vatican News)