Naïn toäi phaïm vi tính
Naïn toäi phaïm vi tính.
Vienne, AÙo (Vat. 29-05-2018) - Trong caùc ngaøy töø 14 tôùi 18 thaùng 5 naêm 2018 phieân hoïp thöôøng nieân laàn thöù 27 cuûa "UÛy ban phoøng ngöøa toäi phaïm vaø coâng lyù toäi phaïm" ñaõ dieãn ra taïi thuû ñoâ Vienne beân AÙo. Phieân hoïp laàn naøy coù ñeà taøi laø "Cybercrimilalitaø Toäi phaïm vi tính". Ñaây laø moät hieän töôïng toäi phaïm taân tieán, vì caùc tay toäi phaïm söû duïng caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñieän töû ñeå phaïm toäi. Moät soá caùc vuï toäi phaïm naøy nhaèm muïc ñích khai thaùc thöông maïi heä thoáng lieân maïng vaø gaây nguy haïi cho caùc heä thoáng thoâng tin cuûa neàn an ninh quoác gia cuûa moät nöôùc hay moät chính quyeàn.
Trong soá caùc ngöôøi tham dö vaø phaùt bieåu taïi ñaïi hoäi veà ñeà taøi Cybercriminalitaø cuõng coù Ñöùc Hoàng Y Pietro Parolin, Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh. Trong baøi phaùt bieåu Ñöùc Hoàng Y Parolin cho bieát Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ raát chuù yù tôùi phieân hoïp naøy cuûa "UÛy ban phoøng ngöøa toäi phaïm vaø coâng lyù toäi phaïm". Caùc tieán boä kyõ thuaät ñem laïi nhieàu keát quaû tích cöïc, nhöng khoâng theå ñaùnh giaù thaáp khía caïnh ñen toái cuûa theá giôùi vi tính. Moät trong nhöõng khía caïnh traàm troïng nhaát laø vieäc phoå bieán caùc hình thöùc môùi cuûa caùc hoaït ñoäng toäi phaïm, hay caùc hình thöùc cuõ nhöng ñöôïc thöïc hieän vôùi caùc duïng cuï môùi raát huøng maïnh. Choáng laïi chuùng moät caùch höõu hieäu laø nhieäm vuï caàn thieát vaø caáp baùch cuûa uûy ban. Chuùng ta taát caû ñeàu phaûi lo laéng laøm sao ñeå moïi ngöôøi ñeàu coù theå höôûng söï phaùt trieån thaêng tieán nhaân phaåm, coù theå lôùn leân moät caùch laønh maïnh vaø quaân bình hoøa hôïp trong thaân xaùc cuõng nhö tinh thaàn, trong moät xaõ hoäi tieáp ñoùn vaø che chôû hoï. Lieân Hieäp Quoác daán thaân höôùng daãn noã löïc chung naøy vôùi chöông trình Phaùt trieån coù theå thöïc hieän ñöôïc. Trong soá caùc muïc tieâu ñaùng chuù yù laø muïc tieâu thöù 16 cho hoøa bình, coâng lyù vaø caùc cô caáu phaûi baûo ñaûm chuùng. Moät caùch ñuùng ñaén noù neâu baät söï caáp thieát chaám döùt moïi hình thöùc baïo löïc choáng laïi treû em.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ xaùc tín raèng caùc treû em laø töông lai cuûa gia ñình nhaân loaïi, chuùng laø troïng taâm söï chuù yù, ñöôïc öu tieân vaø che chôû trong caùc naêm ñònh ñoaït vieäc lôùn leân cuûa chuùng. Vì theá vaøo cuoái "Hoäi nghò toaøn caàu veà phaåm giaù treû vò thaønh nieân trong theá giôùi vi tính" ngaøy muøng 6 thaùng 10 naêm 2017 Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ xaùc tín uûng hoä "Tuyeân ngoân Roma" keâu goïi noã löïc cuûa caùc chính quyeàn, caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo, caùc nhaø nghieân cöùu, caùc kyõ ngheä, caùc toå chöùc xaõ hoäi daân söï goùp phaàn vaøo vieäc cuøng nhau ñöông ñaàu vôùi moät vaán ñeà vöôït quaù caùc khaû naêng cuûa caùc caù nhaân.
Tieáp tuïc baøi phaùt bieåu Ñöùc Hoàng Y Parolin noùi: Söï lan traøn caùc hình aûnh baïo löïc vaø daâm oâ ngaøy caøng toät ñoä laøm hö hoûng saâu xa taâm lyù vaø caû hoaït ñoäng naõo boä cuûa treû em nöõa. Roài Ñöùc Hoàng Y keå ra vaøi hieän töôïng thöôøng xaûy ra treân maïng vi tính hieän nay nhö: Cyberbulling töùc laø lieân tuïc taán coâng öùc hieáp xuùc phaïm treân maïng; sexting töùc göûi caùc hình aûnh hay söù ñieäp tình duïc; vaø sextortion töùc göûi hình aûnh haáp daãn laøm quen vôùi caùc lyù do nhaèm löøa gaït ñeå coù caùc hình aûnh khoûa thaân vaø ñe doïa phoå bieán caùc hình aûnh ñoù, neáu naïn nhaân khoâng traû moät soá tieàn naøo ñoù. Taát caû nhöõng ñieàu naøy laøm hö hoûng caùc töông quan lieân baûn vò vaø caùc lieân laïc xaõ hoäi giöõa con ngöôøi vôùi nhau. Caùc hình thöùc caùm doã tình duïc qua maïng, chieáu tröïc tieáp caùc vuï haõm hieáp vaø baïo löïc, cuõng nhö toå chöùc maïi daâm treân maïng hay buoân ngöôøi, xuùi giuïc baïo löïc vaø khuûng boá phaù hoaïi... taát caû ñeàu laø caùc thí duï toäi phaïm hieån nhieân kinh khuûng khoâng theå nhaân nhöôïng ñöôïc trong baát cöù caùch naøo.
Toøa Thaùnh vaø Giaùo Hoäi coâng giaùo yù thöùc veà phaàn ñoùng goùp cuûa mình cho vieäc ñaøo taïo löông taâm luaân lyù vaø yù thöùc coâng coäng. Vì theá, moãi toå chöùc, trong sinh hoaït rieâng cuûa mình, muoán coäng taùc vôùi caùc quyeàn bính chính trò vaø toân giaùo, cuõng nhö taát caû moïi thaønh phaàn xaõ hoäi daân söï, nhaát laø caùc yù töôûng gia vaø caùc giôùi chöùc ñieàu haønh caùc kyõ thuaät, ñeå caùc treû em coù theá lôùn leân vôùi söï thanh thaûn trong moät moâi tröôøng an ninh. Do ñoù trong moät theá giôùi bieán chuyeån lieân tuïc, vai troø cuûa Lieân Hieäp Quoác vaø moät caùch chuyeân bieät cuûa Vaên phoøng Lieân Hieäp Quoác kieåm soaùt ma tuùy vaø phoøng ngöøa toäi phaïm, ñaëc bieät chính yeáu. Vì vaäy Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ caàu chuùc thaønh coâng toát ñeïp nhaát cho caùc coâng vieäc cuûa UÛy Ban naøy vaø göûi tôùi taát caû caùc tham döï vieân lôøi chaøo chuùc laønh cuûa ngaøi.
Toäi phaïm vi tính laø moät hieän töôïng toäi phaïm söû duïng caùc kyõ thuaät vi tính döôùi moïi hình thöùc cuûa noù ñeå thöïc hieän toäi phaïm. Vieäc caàn thieát phaït caùc toäi phaïm vi tính ñaõ baét ñaàu hoài cuoái thaäp nieân 1980. Ngaøy 13 thaùng 9 naêm 1989 Hoäi ñoàng AÂu chaâu ñaõ coâng boá moât Khuyeán caùo veà naïn toäi phaïm vi tinh, trong ñoù caùc thaùi ñoä laïm duïng vi tính ñöôïc thaûo luaän.
Caùc toäi phaïm vi tính ñöôïc chia thaønh hai danh saùch. Danh saùch thöù nhaát goàm caùc toäi phaïm maø caùc chính quyeàn ñöôïc môøi goïi ñöa ra caùc tröøng phaït hình söï. Noù bao goàm: vieäc löøa ñaûo vi tính laøm hö haïi moät tieán trình soaïn thaûo caùc döõ kieän vôùi muïc ñích kieám lôïi nhuaân baát coâng; giaû doái trong caùc taøi lieäu vi tính; laøm hö haïi caùc döõ kieän vaø caùc chöông trình; phaù hoaïi vi tính; laïm duïng gia nhaäp vi phaïm caùc bieän phaùp an ninh cuûa heä thoáng; can thieäp maø khoâng ñöôïc pheùp; laáy laïi caùc chöông trình ñöôïc che chôû maø khoâng coù pheùp; laáy laïi caùc hình aûnh maø khoâng ñöôïc pheùp. Trong khi danh saùch toäi phaïm vi tính thöù hai bao goàm vieäc laøm hö haïi caùc döõ kieän hay chöông trình khoâng gaây haïi nhöng khoâng ñöôïc pheùp; giaùn ñieäp vi tính ñöôïc hieåu nhö vieäc thoâng tin töùc lieân quan tôùi bí maät kyõ ngheä hay thöông maïi; vieäc söû duïng khoâng ñöôïc pheùp cuûa moät ngöôøi soaïn thaûo hay cuûa moät maïng löôùi soaïn thaûo; vieäc söû duïng khoâng ñöôïc pheùp cuûa moät chöông trình vi tính ñöôïc che chôû, nhöng bò laïm duïng taùi saûn xuaát.
Tieáp theo ñoù sau Hoäi nghò laàn thöù 15 cuûa Hieäp hoäi quyeàn hình söï quoác teá naêm 1990, ngöôøi ta thaáy caàn phaûi keát aùn khoâng phaûi chæ caùc toäi ñaõ ñöôïc tieân lieäu bôûi danh saùch toái thieåu, nhöng caû caùc thaùi ñoä ñöôïc mieâu taû trong danh saùch tuøy nghi nöõa. Caùc luaät leä vi tính khaùc nhau ra ñôøi sau naøy ñeàu chuù yù tôùi caùc chæ daãn cuûa Hieäp hoäi quoác teá veà Luaät hình söï naêm 1990 vaø cuûa Hoäi ñoàng AÂu chaâu coâng boá hoài thaùng 9 naêm 1994. Hoäi ñoàng aâu chaâu cho theâm hai toäi phaïm vaøo danh saùch caùc thaùi ñoä coù theå bò truy toá theo luaät hình söï: mua baùn caùc chìa khoùa xaâm nhaäp moät caùch baát hôïp phaùp vaø phoå bieán caùc vi ruùt vaø soùng xaáu.
Baét ñaàu töø naêm 2000 phaân boä quoác phoøng Hoa Kyø ñaõ minh nhieân raèng toäi phaïm vi tính ñaõ coù caùc hình thöùc lieân luïy ñeán caû caùc chieán thuaät chính trò toaøn caàu nöõa. Naêm 2007 ñaõ xaûy ra caùc vuï taán coâng choáng laïi heä thoáng vi tính nöôùc Estonia töø phía caùc tin taëc goác Nga. Cuõng theá naêm 2008 Nga ñaõ toá caùo caùc taán coâng töø phía tin taëc Ceceni. Vì sôï caùc cuoäc taán coâng vi tính naøy coù theå dieãn taû tröôùc vieäc traûi roäng xung ñoät coù caùc taàm möùc roäng raõi hôn, caùc löïc löôïng giaùn ñieäp quaân söï ñaõ kích hoaït caùc heä thoáng chieán thuaät nhaän dieän chuoâng baùo ñoäng vaø phoøng ngöøa caùc xung ñoät trong töông lai. Vuï keát aùn daøi haïn nhaát choáng toäi phaïm vi tính tröôùc naêm 2012 laø vuï keát aùn oâng Alberrt Gonzalez bò tuø 20 naêm.
Caùc vuï keát aùn tieáp theo daøi nhaát laø 13 naêm tuø cho oâng Max Butler, 108 thaùng cho Brian Salcedo naêm 2004, ñöôïc Toøa Thöôïng Thaåm Hoa Kyø taùi xaùc nhaän naêm 2006, vaø 68 thaùng tuø cho oâng Kevin Mitnick naêm 1999.
Toäi phaïm vi tính coù theå ñöôïc ñònh nghóa moät caùch toång quaùt nhö laø moät hoaït ñoäng toäi phaïm lieân luïy tôùi caáu truùc kyõ thuaät thoâng tin, bao goàm caû vieäc xaâm nhaäp traùi pheùp; ngaên chaën vôùi caùc phöông tieän kyõ thuaät chuyeån taûi khoâng coâng khai caùc döõ lieäu thoâng tin tôùi hay töø hoaëc beân trong moät heä thoáng vi tính; can thieäp vaøo caùc döõ kieän baèng caùch laøm hö haïi, xoùa boû, gaây suy thoaùi, laøm sai laïc hay huûy boû caùc döõ lieäu vi tính; caùc heä thoáng can thieäp: can thieäp vôùi hoaït ñoäng cuûa moät heä thoáng vi tính qua vieäc xaâm nhaäp, chuyeån taûi, laøm hö haïi, xoùa boû, laøm suy thoaùi, hö hoûng hay huûy boû caùc döõ kieän vi tính; söû duïng khoâng ñuùng caùc boä phaän; giaû baét chöôùc, aên caép caên tính, löøa ñaûo vi tính vaø ñieän töû. Nhöõng ngöôøi phaïm caùc toäi naøy neáu bò baét, seõ bò keát aùn vì caùc toäi phaïm vi tính nhö xaâm nhaäp traùi pheùp caùc maùy vi tính hay caùc maïng vi tính.
Caùc loaïi toäi phaïm treân lieân maïng coù theå thuoäc nhieàu loaïi: töø söù ñieäp xuùc phaïm göûi ñi qua böu ñieän ñieän töû cho tôùi vieäc phoå bieán caùc hình aûnh beâu xaáu hay daâm duïc vaø aáu daâm, hoaëc laáy xuoáng sao cheùp caùc döõ lieäu ñöôïc che chôû bôûi taùc quyeàn. Tuy nhieân, vieäc nhaän dieän taùc giaû cuûa caùc toäi treân maïng naøy phöùc taïp vì coù nhieàu yeáu toá raéc roái: trong moät heä thoáng nhö internet khoâng ñöôïc kieåm soaùt bôûi moät quyeàn bính sieâu quoác cho pheùp caùc ngöôøi söû duïng hoaøn toaøn voâ danh, nôi caùc döõ kieän ñöôïc phoå bieán vôùi toác ñoä raát nhanh choùng vöôït ngoaøi bieân giôùi caùc quoác gia, vaø nôi vieäc xoùa boû caùc daáu veát töông ñoái ñôn sô, thì vieäc nhaän dieän keû coù traùch nhieäm veà moät toäi laø moät ñieàu thaät söï phöùc taïp vaø khoù coù theå thaønh coâng.
Sau ñaây laø vaøi toäi phaïm vi tính ñöôïc chia thaønh hai loaïi. Loaïi thöù nhaát laø vieäc söû duïng kyõ thuaät vi tính ñeå thöïc thi moät laïm duïng goàm spam vaø Malware. Spam laø göûi ñieän thö vôùi muïc ñích thöông maïi baát hôïp phaùp. Trong khi caùc luaät leä choáng göûi ñieän thö spam môùi coù ñaây, thì caùc loaïi truyeàn thoâng khoâng ñöôïc chôø ñôïi naøy ñaõ coù töø laâu. Spammare cuõng aùm chæ boû vaøo nghóa trang thö tín moät baøi vieát treân moät dieãn ñaøn hay göûi lieân tuïc caùc söù ñieäp nhieàu khi khoâng ñöôïc öa chuoäng. Malware laø söû duïng phaàn meàm vôùi aùc yù, taø taâm. Loaïi thöù hai laø vieäc moät chuyeân vieân soaïn thaûo söû duïng vôùi muïc ñích Cyberstaking töùc saùch nhieãu moät naïn nhaân baèng caùch göûi ñieän thö hay söù ñieäp, löøa ñaûo giaû caùc taøi lieäu vi tính, taán coâng söï toaøn veïn cuûa caùc döõ kieän, taán coâng choáng söï kín ñaùo cuûa caùc döõ kieän vaø thoâng tin, söû duïng caên tính giaû, chieán tranh tin töùc söû duïng moïi hình thöùc vaø treân baát cöù bình dieän naøo nhaèm baûo ñaûm öu theá quaân söï, ñaëc bieät trong moät boái caûnh quaân söï phoái hôïp hay saùt nhaäp, vaø sau cuøng laø löøa ñaûo qua heä thoáng vi tính. Ngoaøi ra cuõng coøn coù toäi duøng heä thoáng vi tính ñeå baùn caùc chaát baát hôïp phaùp nhö ma tuùy vaø duøng heä thoáng vi tính cho muïc ñích khuûng boá phaù hoaïi.
Linh Tieán Khaûi
(Vatican News)