Caùc luaät leä vaø tieâu chuaån giuùp phaân ñònh
caùc vuï hieän ra vaø maïc khaûi tö
Caùc luaät leä vaø tieâu chuaån giuùp phaân ñònh caùc vuï hieän ra vaø maïc khaûi tö.
Roma (Vat. 29-05-2018) - Laàn tröôùc chuùng ta ñaõ baøn veà vieäc phaân ñònh caùc vuï hieän ra vaø caùc maïc khaûi tö vaø ñi tôùi keát luaän raèng thaät ñaùng caàu mong laø khoâng coù moät söï caêng thaúng giöõa quyeàn bính cô caáu vaø caùc ñaëc suûng nhö ñaõ quaù thöôøng xaûy ra trong quaù khöù. Sau ñaây laø moät soá luaät leä vaø tieâu chuaån giuùp phaân ñònh caùc vuï hieän ra vaø caùc maïc khaûi tö moät caùch ñuùng ñaén hôn.
Tröôùc heát, caùc maïc khaûi tö khoâng theå ñöôïc ñeå treân cuøng moät bình dieän nhö maïc khaûi ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu ban cho Giaùo Hoäi, nhö ñöôïc ghi cheùp trong Thaùnh Kinh vaø ñöôïc Truyeàn Thoáng Giaùo Hoäi chuyeån ñaït. Chuùng chæ coù theå laø moät nhaéc nhôû hay moät giaûi thích ñaëc bieät.
Thöù hai, caùc vaên baûn haïn cheá cuûa huaán quyeàn lieân quan tôùi caùc maïc khaûi tö neâu baät moät caùch ñoàng thôøi söï haøm hoà khoâng roõ raøng cuûa vaán ñeà deã bò sai laàm, aûo töôûng, boàng boät, vaø tính caùch döï phoùng cuûa caùc phaùn ñoaùn tröïc tieáp treân caùc söï kieän, ñaëc bieät töø phía quyeàn bính cuûa Giaùo Hoäi.
Thöù ba, caùc daáu chæ töông ñoái vaø phuï thuoäc phaûi ñöôïc löôïng ñònh moät caùch khieâm toán, trong söï tuaân phuïc giaùo quyeàn. Tuy nhieân, noù khoâng ñöôïc ngaên caûn raèng caùc maïc khaûi naøy, ôû ñaâu ñöôïc Thieân Chuùa coáng hieán moät caùch tröïc tieáp vôùi tính caùch chaéc chaén, ñöôïc bieåu loä cho caùc thò nhaân nhö aùnh saùng vaø chöùng taù cuûa chính Thieân Chuùa. Trong tröôøng hôïp maâu thuaãn thì noù taïo ra moät tröôøng hôïp löông taâm, laø ñieàu thöôøng xaûy ra nôi caùc ngöôøi thaàn bí nhaän ñöôïc maïc khaûi tö. Chaúng haïn taïi Loä Ñöùc, nhöõng ngöôøi coù quyeàn bính ñoái vôùi chò Bernadette, nhö cha meï, vieân caûnh saùt tröôûng vaø caùc thaåm phaùn, ñaõ hai laàn caám chò ra hang ñaù, trong khi chò ñaõ höùa vôùi Ñöùc Meï laø ñeán hang ñaù lieân tuïc trong 15 ngaøy. Chò chieán ñaáu ñeå vaâng lôøi cho tôùi khi moät söùc maïnh khoâng theå cöôõng laïi noåi thuùc ñaåy chò ñi ra hang ñaù. Ñeå giaûi quyeát caùc xung khaéc nhö vaäy caàn coù söï phaân ñònh vaø loøng yeâu meán, söï caån troïng vaø yù thöùc muïc vuï.
Thöù boán, vì caùc lyù do ñaõ trình baày, caàn töông ñoái hoaù söï phaân bieät giöõa söï hieän ra, coù tính caùch khaùch quan, vaø thò kieán coù tính caùch chuû quan, vaø loaïi boû coâng thöùc, theo ñoù moïi vuï hieän ra sieâu nhieân ñöôïc coi laø thuoäc laõnh vöïc aûo töôûng. Caùc töông töï khoâng phaûi laø moät vieäc cho pheùp giaûn löôïc caùc thoâng truyeàn ñaëc bieät, töï do vaø khaùc bieät naøy vaøo trong caùc luôïc ñoà coù heä thoáng ñöôïc thieát ñònh tröôùc. Vì caùc thoâng truyeàn naøy vuôït thoaùt caùc thöïc taïi bình thöôøng coù theå kieåm soaùt ñöôïc qua nhieàu caùch theá.
Thaät ra, chuùng ta khoâng coù phöông caùch naøo ñeå phaùn ñoaùn trong laõnh vöïc naøy. Vaø nhö theá laø vì nhieàu lyù do. Ngöôøi thoâng truyeàn - Chuùa Kitoâ hay Ñöùc Trinh Nöõ Maria trong thaân xaùc ñaõ hieån vinh hay nhö trong hieän taïi - laø ñieàu chuùng ta khoâng bieát lieân quan tôùi thôøi gian keùo daøi cuõng nhö trong kieåu hieän höõu cuûa thaân xaùc, maø thaùnh Phaoloâ ñònh nghóa laø maàu nhieäm vaø hoaøn toaøn khaùc bieät (1 Crr 15,42-44). Ñieàu kieän cuûa ngöôøi nhaän söï thoâng truyeàn aáy, töùc thò nhaân, cuõng vuôït thoaùt chuùng ta: chaéc chaén laø coù theå coù hieän töôïng xuaát thaàn, trong vaøi tröôøng hôïp, ñöôïc xem xeùt moât caùch khaùch quan, nhöng trong chính caùc tröôøng hôïp naøy noù chæ veùn môû vieäc ñieàu kieän hoaù cuûa caùc vuï hieän ra, vaø caùc vuï hieän ra laø moät hieän töôïng nhöng khoâng, khoâng theå ñaït tôùi ñöôïc, khoâng theå laäp laïi ñöôïc theo yù muoán, vaø vöôït thoaùt khoûi moïi thöû nghieäm taâm lyù.
Nhö vaäy, chuùng ta khoâng ôû trong moät theá ñöùng toát ñeå hieåu töông quan giöõa thò nhaân vaø ñoái töôïng cuûa thò kieán. Nhöng chuùng ta tuyeät ñoái khoâng theå loaïi tröø raèng Thieân Chuùa hay moät ngöôøi thuoäc söï hieäp thoâng cuûa caùc thaùnh coù theå töï bieåu loä moät caùch ñích thöïc. Trong tröôøng hôïp ñoù, phöông tieän maø caùc vò duøng ñeå töï bieåu loä thích öùng moät caùch caàn thieát vôùi baûn chaát cuûa chuû theå nhaän ñöôïc söï bieåu loä aáy, vaø theo luaät noù thuoäc moät theå loaïi giaûi maõ khaùc vôùi söï hieåu bieát chung qua giaùc quan, trong ñoù tin töùc ñöôïc thoâng truyeàn qua caùc nhòp rung vaät chaát vaø caùc luoàng thaàn kinh.
Thöù naêm, trong laõnh vöïc naøy thaät laø quan troïng vieäc phaân bieät giöõa söùc khoeû vaø beänh taät. Löông tri toát laønh bình daân cuõng nhö quyeàn bính nghó raèng coù taät beänh. Khi coù ai ñoù noùi laø hoï troâng thaáy ñieàu maø caùc ngöôøi khaùc khoâng troâng thaáy, thì ngöôøi bình daân toát laønh cuõng nhö giôùi coù quyeàn bính nghó raèng ngöôøi naøy bò beänh. Coù ñuùng thaät laø hoï coù theå bò aûo töôûng. Nhöng cuõng coù theå ñoù laø moät beänh do thieáu soùt, nghóa laø vì söï suy thoaùi hay ngöng laïi cuûa vaøi khaû naêng thoâng truyeàn hay hieåu bieát. Khi Thaùnh Kinh toá caùo caùc ngoân söù giaû, thì cuõng toá caùo caû heä thoáng ñaøn aùp caùc ngoân söù. Chaúng haïn chuùng ta coù theå ñoïc trong chöông 2 saùch ngoân sö Amos nhö sau: "Xöa Ta ñaõ töøng cho xuaát hieän nhöõng ngoân söù töø haøng con caùi caùc ngöôi, nhöõng na-dia töø lôùp ngöôøi trai traùng. Chaúng phaûi nhö vaäy sao, hôõi con caùi Ít-ra-en? - saám ngoân cuûa Giaveâ. Theá maø caùc ngöôi ñaõ baét caùc na-dia uoáng röôïu vaø ra leänh cho caùc ngoân söù: "Caùc oâng khoâng ñöôïc noùi tieân tri! " (Am 2,11-12). Qua ngoân söù Isaia Thieân Chuùa traùch daân Do thaùi nhö sau; "Vì chuùng laø moät daân phaûn nghòch, laø nhöõng ñöùa con gian doái, nhöõng ñöùa con khoâng muoán nghe luaät cuûa Giaveâ. Chuùng baûo caùc thaày chieâm: "Ñöøng chieâm ngöôõng nöõa", baûo caùc thaày thò kieán: "Ñöøng noùi cho chuùng toâi nhöõng ñieàu chaân thaät thaáy trong thò kieán; haõy noùi cho chuùng toâi nhöõng chuyeän buøi tai, haõy keå cho chuùng toâi nhöõng ñieàu huyeàn hoaëc thaáy trong thò kieán." (Is 30, 9-10; x. Gr 11,21; Dcr 1,5; Nk 9,30).
Chính heä thoáng ñaøn aùp caùc ngoân söù vaø thaùi ñoä soáng chai ñaù khoâng laéng nghe lôøi Thieân Chuùa noùi qua caùc ngoân söù ñaõ ñöa tôùi vieäc daäp taét thò kieán vaø nhieäm vuï ngoân söù cuûa daân Thieân Chuùa, laøm thieät haïi cho chính noù nhö taû trong saùch Ai Ca: "Coång thaønh bò suït saâu döôùi ñaát, Ngöôøi phaù tung, beû gaõy then caøi. Vua cuøng thuû laõnh ñi bieät xöù, giöõa chö daân soáng kieáp ñoaï ñaøy. Phaùp luaät ñaâu coøn nöõa; ngoân söù chaúng ñöôïc thaáy thò kieán do Giaveâ ban cho. Haøng kyø muïc cuûa thieáu nöõ Xi-on ngoài thinh laëng ngay treân theàm ñaát, ñaàu raéc ñaày tro buïi, mình maëc aùo vaûi thoâ. Caùc coâ trinh nöõ Gieâ-ru-sa-lem guïc ñaàu saùt ñaát. Suoái leä tuoân traøo ñeán moøn ñoâi maét, ruoät gan toâi ñoøi ñoaïn, taâm can toâi roái bôøi; vì con gaùi daân toâi raõ rôøi tan naùt, coøn luõ sô sinh vaø baày treû daïi guïc ngaõ khaép quaûng tröôøng. Luõ treû thô hoaøi coâng hoûi meï: "Baùnh con ñaâu? ", roài ngaõ guïc treân quaûng tröôøng thaønh phoá, töïa nhö ngöôøi bò ñaâm: chuùng truùt linh hoàn ngay treân tay meï." (Ac 2,9-12).
Thieân Chuùa keâu goïi ngoân söù Edekiel vaø noùi vôùi oâng: "Ngöôøi phaùn vôùi toâi: "Hôõi con ngöôøi, chính Ta sai ngöôi ñeán vôùi con caùi Ít-ra-en, ñeán vôùi daân phaûn nghòch ñang noåi loaïn choáng laïi Ta; chuùng cuõng nhö cha oâng ñaõ noåi leân choáng laïi Ta maõi cho ñeán ngaøy nay. Nhöõng ñöùa con maët daøy maøy daïn, loøng chai daï ñaù, chính Ta sai ngöôi ñeán vôùi chuùng: "Giaveâ laø Chuùa phaùn theá naøy." Coøn chuùng, voán laø noøi phaûn loaïn, chuùng coù theå nghe hoaëc khoâng nghe, nhöng chuùng phaûi bieát raèng coù moät ngoân söù ñang ôû giöõa chuùng. Phaàn ngöôi, hôõi con ngöôøi, ñöøng sôï chuùng, cuõng ñöøng sôï nhöõng lôøi chuùng noùi, duø ngöôi coù bò choáng ñoái, coù gaëp choâng gai tö beà, hay ngoài treân boø caïp. Nhöõng lôøi chuùng noùi, ngöôi ñöøng sôï; coù phaûi giaùp maët chuùng, cuõng ñöøng khieáp, vì chuùng laø noøi phaûn loaïn. Ngöôi cöù noùi vôùi chuùng nhöõng lôøi cuûa Ta, duø chuùng nghe hay khoâng, vì chuùng laø quaân phaûn loaïn." (Ed 2 , 3-7).
Taùc giaû thaùnh vònh 74 thôû than: " Daáu laï xöa, chuùng con ñaâu thaáy nöõa, ngoân söù cuõng chaúng coøn. Maõi ñeán khi nao, ai naøo coù bieát?" (Tv 74,0). Ñoù cuõng laø taâm tình cuûa taùc giaû thaùnh vònh 77: "Phaûi chaêng Chuùa ruoàng boû ñeán muoân ñôøi, chaúng bao giôø coøn duû loøng thöông ñoaùi? Tình yeâu Chuùa phaûi chaêng nay caïn haún vaø thaùnh ngoân chaám döùt ñôøi ñôøi?" (Tv 77,9-10) . Taát caû xaûy ra nhö theå laø trong Thaùnh Kinh vaø trong Giaùo Hoäi, caùc ngoân söù vaø caùc thò nhaân bò ñaøn aùp cho tôùi luùc trong ñoù chuùng ta than van laø hoï khoâng coøn nöõa (1 Sa 3,1; 1 Mcb 9,27). Vieäc ban thöôûng ôn ngoân söù laø moät trong caùc lôøi höùa canh taân Thieân Chuùa ñaõ ban cho daân Israel (Is 59,21; Hs 12,10-11; Ge 3,1) vaø noù tieáp tuïc trong thôøi Taân Öôùc (Mt 23,37; Cv 2,16-18).
Lieân quan tôùi Ñöùc Maria vaø caùc laàn hieän ra. Vì caùc laàn hieän ra cuûa Ñöùc Meï ngaøy nay ñaõ trôû thaønh thöôøng xuyeân vaø noåi tieáng hôn caùc laàn hieän ra khaùc, chuùng ta coù theå töï hoûi ñaâu laø caùc töông heä tín lyù vaø kinh thaùnh cuûa Ñöùc Meï ñoái vôùi hieän töôïng naøy. Treân bình dieän thaàn hoïc, vì Meï gaàn Chuùa Kitoâ nhaát, neân Meï cuõng gaàn guõi nhaát vôùi caùc chi theå khaùc trong Thaân mình maàu nhieäm trong söï hieäp thoâng cuûa caùc thaùnh. Vaø ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi söï haêng say cuûa Meï laø Nöõ tyø cuûa Chuùa, vôùi nhieäm vuï hieàn maãu trong thaân mình maàu nhieäm cuûa Chuùa laø Giaùo Hoäi, vôùi ñieàu kieän vinh hieån trong thaân xaùc vaø trong linh hoàn. Vaø vì theá thaät laø bình thöôøng, khi tìm thaáy nôi Meï "öôùc muoán laøm söï laønh cho traùi ñaát", laø öôùc muoán chuùng ta tìm thaáy nôi thaùnh nöõ Terexa Haøi Ñoàng Gieâsu, cuõng nhö nôi chò thaùnh Bernadette Soubiroux. Thaùnh Grignion de Montfort thích nhaán maïnh raèng Ñaáng ñaõ coù moät söù meänh trong laàn ñeán ñaàu tieân cuûa Chuùa Kitoâ cuõng ñöôïc môøi goïi coù moät söù meänh trong laàn ñeán thöù hai, töùc vaøo thôøi caùnh chung.
Chuùng ta coù theå noùi vôùi söï chaén chaén lôùn hôn raèng Meï Maria xem ra ñaõ coù moät söù meänh cho vieäc giöõ gìn caùc ñaëc suûng, trong moät thôøi ñaïi trong ñoù caùc ñaëc suûng bò boû rôi hay bò ñaøn aùp. Con ngöôøi khieâm haï cuûa Meï traán an quyeàn bính. Nhö theá trong moät thôøi ñaïi, trong ñoù caùc ñaëc suûng laø ñoái töôïng cuûa moät söï nghi ngôø ñaëc bieät, trong Giaùo Hoäi ñaõ ñöôïc chaáp nhaän moät loaït uy theá caùc vuï hieän ra thôøi taân tieán.
Treân bình dieän kinh thaùnh Ñöùc Maria Meï cuûa "ngöôøi con cai trò caùc quoác gia vôùi moät vöông tröôïng saét" (Kh 12,5) xuaát hieän nhö "moät daáu chæ treân trôøi" (Kh 12,1). Meï Maria cuõng hieän ra moät caùch ñoàng thôøi trong aùnh saùng sieâu nhieân "mình khoaùc maët trôøi, chaân ñaïp maët traêng, ñaàu ñoäi trieàu thieân möôøi hai ngoâi sao" (Kh 12,1), nhöng cuõng trong caùc ñau ñôùn cuûa vieäc sinh con: coù nghóa laø thaäp giaù (Ga 19,25-27; 16,21), vaø caùc baùch haïi cuûa Giaùo Hoäi. Caùc neùt mieâu taû trong chöông 12 saùch Khaûi Huyeàn ñöoïc tìm thaáy trôû laïi trong caùc möùc ñoä khaùc nhau trong caùc laàn hieän ra taïi Guadalupe, cuûa "meà ñai laøm pheùp laï" vaø caùc laàn hieän ra khaùc. Vaên baûn kinh thaùnh naøy xem ra baùo tröôùc moät caùch nhieäm maàu caùc cuoäc vieáng thaêm lòch söû Meï Maria seõ laøm cho daân Ngaøi.
Trong moät caùch roäng raõi hôn Thaùnh Kinh Taân Öôùc ñònh tính Meï qua söï truyeàn thoâng vôùi trôøi - leã truyeàn tin vaø trong moät nghóa naøo ñoù vieäc nhaäp theå - vaø töông quan vôùi Chuùa Kitoâ - vieáng thaêm baø Elíabeùt vaø tieäc cöôùi laøng Cana - Meï coù moät choã ñöùng ñoäc ñaùo, vaø ôû haøng ñaàu, trong vieäc phoå bieán ñaëc suûng ôn cuûa Thieân Chuùa. Söï hieäp thoâng giöõa caùc thaùnh laø nôi choán thaàn hoïc, trong ñoù caàn ñaët ñeå caùc vuï hieän ra vaø bieát phaân ñònh chuùng vôùi söï hoaø hoaõn vaø thanh ñaïm.
Linh Tieán Khaûi
(Vatican News)