Hanna Chrzanowski,
nöõ ñieàu döôõng giaùo daân ñaàu tieân
ñöôïc phong chaân phöôùc
Hanna Chrzanowski, nöõ ñieàu döôõng giaùo daân ñaàu tieân ñöôïc phong chaân phöôùc.
Cracovia, Ba lan (ACI 26-04-2018; Vat. 19-05-2018) - Ngaøy 28 thaùng 04 naêm 2018, taïi thaønh phoá Cracovia cuûa Ba lan, Ñöùc Hoàng y Angelo Amato, toång tröôûng Boä phong thaùnh, ñaõ chuû söï Thaùnh leã phong chaân phöôùc cho baø Hanna Chrzanowska. Ñaây laø laàn ñaàu tieân trong lòch söû Giaùo hoäi moät nöõ ñieàu döôõng giaùo daân ñöôïc tuyeân phong chaân phöôùc.
Gioáng nhö thaùnh Phanxicoâ Assisi, Hanna Helen Chrzanowski xuaát thaân töø moät gia ñình quyù toäc danh giaù, nhöng coâ ñaõ quyeát ñònh daønh cuoäc ñôøi cuûa mình cho caùc linh hoàn ñang ñau khoå. Thaân phuï cuûa Hanna, oâng Ignacy Chrzanowski, laø moät giaùo sö vaên chöông Ba lan taïi ñaïi hoïc Jagiellonian ôû thaønh phoá Cracovia; tuy laø moät tín höõu Coâng giaùo nhöng oâng khoâng soát saéng thöïc haønh ñaïo. Thaân maãu cuûa Hanna, baø Wanda Szlenker, laø moät tín höõu Tin laønh. Caû hai oâng baø thaân sinh cuûa Hanna ñeàu thuoäc nhöõng gia ñình coù truyeàn thoáng yeâu nöôùc vaø hoï noåi tieáng veà caùc hoaït ñoäng baùc aùi.
Khi coøn treû, Hanna cuõng xa lìa ñöùc tin Coâng giaùo nhöng sau theá chieán thöù hai, coâ ñaõ coù moät kinh nghieäm hoaùn caûi saâu saéc. Vaøo khoaûng cuoái thôøi gian trung hoïc, Hanna ñaõ tham döï khoùa hoïc keùo daøi 2 thaùng do Hoäi Chöõ thaäp ñoû Hoa kyø toå chöùc ñeå chaêm soùc cho caùc ngöôøi lính trong thôøi chieán tranh Boân-seâ-vích taïi Ba lan. Naêm 1920, Hanna ñaõ quyeát ñònh trôû thaønh moät ñieàu döôõng khi bieát taïi Vaùc-sa-va vöøa môû moät tröôøng ñieàu döôõng. Naêm 1924, sau khi toát nghieäp, Hanna nhaän ñöôïc hoïc boång hoïc naâng cao taïi Phaùp vaø Bæ.
Vaøo ñaàu cuoäc chieán tranh, Hanna ñaõ trôû veà Cracovia vaø daán thaân chaêm lo cho nhöõng ngöôøi di taûn, nhöõng ngöôøi tò naïn, caùc treû em ôû thaønh phoá Cracovia vaø caùc vuøng laân caän. Naêm 1939, dì Zophia cuûa Hanna bò cheát trong cuoäc chieán ôû Vaùc-sa-va. Thaùng 6 naêm 1939, oâng Ignacy Chrzanowski, cha cuûa Hanna, cuøng vôùi caùc giaùo sö khaùc cuûa ñaïi hoïc Jagiellonian, bò ñöa ñeán traïi taäp trung Sachsenhausen cuûa Ñöùc quoác xaõ vaø oâng ñaõ qua ñôøi taïi ñoù vaøo naêm 1940. Ñaàu naêm 1940, ngöôøi anh teân Bohdan cuûa Hanna cuõng bò lính Nga baét ñi tuø vaø bò gieát trong röøng Katyn.
Cuõng trong thôøi gian naøy, Ñöùc Toång Giaùm muïc Adam Stefan Sapieha cuûa Cracovia ñaõ thaønh laäp UÛy ban daân söï cöùu trôï xaõ hoäi. Khoâng naûn chí vaø thaát voïng vì nhöõng maát maùt ñau thöông xaûy ñeán vôùi gia ñình vaø ngöôøi thaân, Hanna ñaõ trôû thaønh moät thaønh vieân tích cöïc, giuùp toå chöùc caùc nôi truù aån cho caùc treû moà coâi ngöôøi Do thaùi ñeán töø thuû ñoâ Vac-sa-va, sau khi thaønh phoá naøy haàu nhö bò tieâu dieät vaøo naêm 1944. Coâ ñaõ toå chöùc caùc böõa aên, nôi cö truù, nhaø moà coâi cho treû em. Hanna phuï traùch vaø xem xeùt vieäc nhaän con nuoâi ñoái vôùi caùc treû em bò boû rôi. Ñoái vôùi Hanna, thôøi gian chieán tranh laø caàn thieát ñeå khaùm phaù söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa trong cuoäc soáng. Hanna chaêm chæ caàu nguyeän vaø nhaän ra yù nghóa cuûa Thaùnh leã. Baèng caùch naøy, hoaït ñoäng baùc aùi cuûa Hanna trôû neân thaám ñaãm tinh thaàn baùc aùi Kitoâ thaät söï.
Sau khi chieán tranh chaám döùt, Hanna tieáp tuïc vieäc daïy hoïc taïi tröôøng ñieàu döôõng cuûa Cracovia vaø phuï traùch phaân khoa ñieàu döôõng coäng ñoàng. Naêm 1946, Hanna nhaän hoïc boång ñi hoïc ôû Myõ ñaøo saâu veà vaán ñeà ñieàu döôõng taïi gia cö." Hanna xuaát baûn saùch vaø caùc baøi baùo veà ngaønh ñieàu döôõng gia ñình vaø daïy hoïc trong caùc tröôøng ñieàu döôõng. Naêm 1957, Hanna thaønh laäp Hieäp hoäi Coâng giaùo caùc y taù Ba lan. Hanna cuõng baét ñaàu toå chöùc caùc khoùa tónh taâm haøng naêm, taïi ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Jasna Gora taïi Czestochowa, cho caùc chuyeân vieân chaêm soùc söùc khoûe. Chính quyeàn coäng saûn thôøi haäu chieán tranh khoâng chaáp nhaän ñieàu naøy.
Duø raèng tröôùc chieán tranh, Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Ba lan ñoùng vai troø quan troïng trong hoaït ñoäng töø thieän, nhöng döôùi cheá ñoä coäng saûn, chính quyeàn voâ thaàn tìm caùch naém vai troø naøy. Tuy nhieân, Hanna ñaõ ñöông ñaàu vôùi chính quyeàn vaø thaønh laäp moät heä thoáng "chaêm soùc söùc khoûe giaùo xöù" taïi Cracovia. Heä thoáng bao goàm haøng traêm ngöôøi daân, soáng trong moät ñaát nöôùc coäng saûn vôùi nhöõng ñieàu kieän soáng thieáu phaåm giaù. Nhöõng ngöôøi coâ ñôn, bò boû rôi, ngöôøi giaø, ngöôøi khuyeát taät hay bò caùc chöùng beänh maõn tính maø heä thoáng y teá cuûa chính quyeàn khoâng theå chaêm soùc, ñaõ ñöôïc heä thoáng chaêm soùc cuûa Hanna, vôùi caùc yù taù chuyeân nghieäp cuøng vôùi söï trôï giuùp cuûa caùc nöõ tu vaø sinh vieân chaêm soùc.
Cuõng trong naêm 1957, moät cuoäc gaëp gôõ ñaëc bieät coù yù nghóa ñoái vôùi cuoäc soáng vaø hoaït ñoäng baùc aùi cuûa Hanna. Moät ngöôøi baïn cuûa Hanna, Sofia Szlendak, ñaõ ñöa Hanna ñeán gaëp cha Karol Wojtyla, sau naøy trôû thaønh Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II, ñeå tìm caùch giôùi thieäu vôùi caùc giaùo xöù veà vieäc chaêm soùc taïi gia. Duø cuoäc gaëp gôõ ngaén nguûi nhöng ñaõ gaây aán töôïng maïnh vôùi Hanna. Naêm 1958, cha Wojtyla ñöôïc boå nhieäm laø giaùm muïc phuï taù cuûa Cracovia vaø töø luùc naøy coâng vieäc cuûa Hanna gaëp nhieàu deã daøng thuaän lôïi hôn. Naêm 1960, Ñöùc cha Wojtyla ñaõ cuøng Hanna thaêm 35 beänh nhaân giai ñoaïn cuoái maø Hanna ñang chaêm soùc. Ñaây laø moät vieäc laøm ñaõ trôû thaønh thöïc haønh quen thuoäc cho moái laàn thaêm vieáng muïc vuï cuûa ngaøi.
Töø göông maãu cuûa Hanna, sau ñoù, Teresa Strzembosz, baïn cuûa Hanna cuõng thaønh laäp moät heä thoáng töông töï taïi Vac-sa-va. Vaøo nhöõng naêm 1970, haàu heát caùc giaùo xöù ôû Cracovia ñaõ tham döï vaøo heä thoáng naøy. Coâng vieäc ñieàu döôõng taïi giaùo xöù laø hoaït ñoäng ñaùp öùng thöïc teá laø coù nhieàu beänh nhaân, ngöôøi ñau khoå trong giaùo xöù caàn ñöôïc chaêm soùc y khoa, nhöng nhieàu ngöôøi khoâng nhìn thaáy ñau khoå cuûa hoï. Caùc coäng taùc vieân cuûa Hanna ñi ñeán nhaø cuûa nhöõng beänh nhaân naøy vaø khoâng chæ giuùp ñôõ veà y khoa nhöng coøn giuùp lau doïn nhaø cöûa cho hoï cuõng nhö ñoàng haønh, chia seû tình baïn vôùi hoï.
Ban ñaàu, Hanna laøm vieäc naøy moät mình. Nhöng sau ñoù, caùc nöõ tu ñaõ giuùp cho coâ, vaø tieáp sau ñoù, Hanna ñaõ khuyeán khích moät ñoäi nguõ ñoâng ñaûo caùc sinh vieân ñaïi hoïc cuûa Hoïc vieän thaùnh Anna tình nguyeän ñeán gia cö cuûa caùc beänh nhaân. Hanna nhaán maïnh raèng caùc tình nguyeän vieân buoäc phaûi taïo neân moái lieân keát gaàn guõi vôùi nhöõng ngöôøi ñöôïc hoï chaêm soùc vaø ñeàu ñaën gaëp gôõ nhöõng ngöôøi naøy. Hanna ñaõ ñaùp lôøi moïi ngöôøi vôùi tình yeâu thöông, ngay caû trong nhöõng tình caûnh khoù khaên nhaát. Ví duï, moät laàn kia, Hanna ñöôïc goïi ñeán giuùp ñôõ cho moät cuï baø 93 tuoåi, coù moät loã thuûng treân traùn, keát quaû cuûa caên beänh ung thö. Trong vieäc phaùt trieån heä thoáng ñieàu döôõng giaùo xöù, chính ñöùc tin laø ñieàu höôùng daãn hoaït ñoäng cuûa Hanna. Hanna ñaëc bieät bò thu huùt bôûi ñaëc suûng lao ñoäng vaø caàu nguyeän cuûa doøng Bieån ñöùc.
Hieán cheá AÙnh saùng muoân daân cuûa coâng ñoàng chung Vatican II noùi veà vai troø cuûa giaùo daân trong Giaùo hoäi, ñaëc bieät linh höùng cho Hanna trong vieäc khuyeán khích caùc giaùo daân tham gia tích cöïc trong vieäc chaêm soùc ngöôøi beänh vaø ngöôøi ñau khoå. Hanna tìm thaáy söï gaàn guõi veà tinh thaàn vôùi Ñöùc Hoàng y Karol Wojtila, sau naøy laø Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II, khi ñoù laø Toång Giaùm muïc cuûa Cracovia. Ngaøi ñaõ yeâu caàu Hanna dieãn thuyeát veà vai troø cuûa giaùo daân trong Giaùo hoäi trong ñaïi hoäi maø Ngaøi toå chöùc taïi toång giaùo phaän cuûa ngaøi ñeå thöïc haønh caùc giaùo huaán cuûa coâng ñoàng.
Hanna ñeán vôùi taát caû caùc beänh nhaân, Coâng giaùo cuõng nhö khoâng Coâng giaùo, baøy toû tình baùc aùi ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi nhöng khoâng bao giôø nhaém chieâu duï ai. Tuy theá, chöùng taù tình yeâu Kitoâ giaùo cuûa Hanna vaø nhöõng coäng söï cuûa coâ ñaõ khieán cho nhieàu ngöôøi ñeán vôùi Coâng giaùo. Ví duï, sô Serafina, moät nöõ tu hoaït ñoäng gaàn guõi vôùi Hanna, trôï giuùp cho moät giaùo sö toaùn hoïc voâ thaàn bò beänh thaáp khôùp. Giaùo sö naøy hoûi sô Serafina caùch mæa mai: Khi naøo sô seõ baét ñaàu caûi ñaïo toâi? Tuy theá, thôøi gian qua, giaùo sö ñaõ quaù bò aán töôïng veà tình yeâu vaø loøng toát cuûa sô ñeán noãi oâng ñaõ trôû laïi Coâng giaùo vaø tröôùc khi qua ñôøi, oâng ñaõ xin xöng toäi vôùi moät linh muïc. OÂng ñaõ tuyeân boá: "Coù trieát hoïc cuûa Kant vaø coù trieát thuyeát cuûa Tin möøng." Caùc coäng söï vieân cuûa Hanna vaø caû caùc beänh nhaân hoï chaêm soùc ñaõ taïo thaønh moät coäng ñoaøn. Moät cuoäc tónh taâm haøng naêm ñöôïc toå chöùc cho caùc beänh nhaân taïi Trzebinia; nhöõng ngöôøi tham döï, moãi naêm laïi chôø ñôïi, mong ñeán ngaøy tónh taâm.
Naêm 1963, Hanna Chrzanowska bò chaån ñoaùn ung thö. Vieäc chöõa trò khoâng mang laïi keát quaû naøo nhöng Hanna vaãn tieáp tuïc hoaït ñoäng vaø ngay caû qua ñieän thoaïi. Ñöôïc Ñöùc Hoàng y Karol Wojtyla ñoàng haønh caùch thieâng lieâng, Hanna qua ñôøi ngaøy 19 thaùng 4 naêm 1973. Nhaø thôø doøng Caùt minh ñoâng chaät ngöôøi trong thaùnh leã an taùng cuûa Hanna. Nhaø thôø ñaày nhöõng ngöôøi ngoài treân caùc xe laên cuøng vôùi caùc beänh nhaân maø Hanna ñaõ trao ban nieàm hy voïng, cuõng nhö caùc sinh vieân vaø caùc nöõ tu ñaõ cuøng Hanna chaêm soùc cho caùc beänh nhaân.
Chính Ñöùc Hoàng y Wojtyla ñaõ chuû teá Thaùnh leã. Trong baøi giaûng, ngaøi ñaõ noùi: "Chuùng ta caùm ôn Chuùa veà söï soáng cuûa baø Hanna, ngöôøi ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta moät chöùng taù vó ñaïi... Caùm ôn Hanna, vì ñaõ ôû giöõa chuùng toâi. Baø laø hieän thaân cuûa Baøi giaûng treân nuùi, ñaëc bieät moái phuùc noùi raèng "Phuùc cho ngöôøi coù loøng thöông xoùt. Baø ñaõ mang laïi cho toâi söï giuùp ñôõ lôùn lao vaø nieàm an uûi. Nhöõng ngöôøi ñoàng haønh vôùi caùc beänh nhaânm caùc nöõ tu, caùc y taù, caùc sinh vieân vaø toaøn theå giaùo phaän Cracovia caùm ôn baø."
Duø nhieàu giaùo daân khi nghe noùi ñeán "ôn goïi", hoï chæ nghó ñeán caùc linh muïc vaø caùc thaønh vieân cuûa caùc doøng tu, nhöng Hanna ñaõ chæ cho thaáy raèng caùc giaùo daân cuõng coù ôn goïi vaø ôn goïi cuûa hoï khoâng keùm anh huøng hay thieáu söï thaùnh thieän. AÙn phong chaân phöôùc cho Hanna ñöôïc baét ñaàu vaøo ngaøy 3 thaùng 11 naêm 1998. Ngaøy 30 thaùng 9 naêm 2015 baø ñöôïc nhìn nhaän caùc nhaân ñöùc anh huøng. Ngaøy 7 thaùng 7 naêm 2017, Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ pheâ chuaån saéc leänh nhìn nhaän moät pheùp laï nhôø lôøi chuyeån caàu cuûa baø Hanna vaø do ñoù ngaøi cho pheùp tuyeân phong baø leân haøng chaân phöôùc. Trong baøi giaûng Thaùnh leã phong chaân phöôùc cho baø Hanna taïi Cracovia, tröôùc söï hieän dieän cuûa khoaûng 20 ngaøn tín höõu taïi saân ñeàn thôø Loøng Chuùa thöông xoùt, Ñöùc Hoàng y Angelo Amato, Boä tröôûng Boä phong thaùnh ñaõ khaúng ñònh raèng baø Hanna ñaõ laø ngoïn haûi ñaêng trong boùng toái cuûa ñau khoå cuûa nhaân loaïi. (ACI 26/04/2018)
Hoàng Thuûy
(Vatican News)