Caâu chuyeän cuûa Joseù Antonio Abreu
ngöôøi ñaõ phaùt minh ra moät heä thoáng giaùo duïc
thoâng qua aâm nhaïc ñeå giuùp treû em ôû caùc khu phoá ngheøo
Caâu chuyeän cuûa Joseù Antonio Abreu, ngöôøi ñaõ phaùt minh ra moät heä thoáng giaùo duïc thoâng qua aâm nhaïc ñeå giuùp treû em ôû caùc khu phoá ngheøo.
Venezuela (Famiglia cristiana 25-03-2018; Vat. 13-04-2018) - Vaøo toái thöù baûy, 24 thaùng 3 naêm 2018 moät coâng daân Venezuela qua ñôøi ôû tuoåi 78. Toång thoáng Venezuela Nicolaùs Maduro goïi oâng laø "moät ngöôøi ñaøn oâng vó ñaïi cuûa Venezuela vaø theá giôùi" vaø tuyeân boá ba ngaøy quoác tang. OÂng laø ai maø laïi ñöôïc kính troïng vaø yeâu meán nhö vaäy? Ñoù chính laø Joseù Antonio Abreu, ngöôøi saùng laäp döï aùn vaên hoaù xaõ hoäi "Heä thoáng quoác gia cuûa daøn nhaïc vaø ca ñoaøn cuûa thanh nieân vaø thieáu nhi ôû Venezuela". Moät heä thoáng ñaõ taïo cô hoäi hoïc hoûi aâm nhaïc cho haøng traêm ngaøn thanh thieáu nieân ôû Venezuela, ñaëc bieät laø nhöõng em coù hoaøn caûnh ñaùng thöông nhaát, lôùn leân trong nhöõng khu phoá ngheøo nhaát cuûa thaønh phoá. Baùo "El Universal" ñöa tin veà oâng ôû trang ñaàu vaø goïi Abreu laø "vò thaày baát töû".
OÂng baø cuûa Abreu coù nguoàn goác töø YÙ, di cö ñeán Venezuela vaøo theá kyû 19. Baø cuûa Abreu laø moät fan haâm moä opera, meï cuûa Abreu chôi ñaøn piano vaø cha cuûa Abreu laø caây guitar. Abreu, luùc 9 tuoåi, baét ñaàu chôi piano.
Cuoäc soáng vôùi nhöõng thaønh coâng trong laõnh vöïc aâm nhaïc, sö phaïm, kinh teá, chính trò nhöng oâng laïi quan taâm moät caùch ñaëc bieät ñeán caùc treû em ngheøo vaø öôùc muoán vôùi taøi naêng aâm nhaïc cuûa mình coù theå giuùp caùc thanh thieáu nieân ngheøo coù moät cuoäc soáng haïnh phuùc, vui töôi, hy voïng.
Vôùi yù töôûng naøy, vaøo naêm 1975, trong moät nhaø ñeå xe oâng ñaõ taäp hôïp 11 thieáu nieân thaønh moät ban nhaïc. Ban nhaïc ñöôïc hieåu nhö moät "xaõ hoäi lyù töôûng", nhö laø moät coäng ñoàng keát hôïp treû em töø nhöõng taàng lôùp kinh teá xaõ hoäi coù hoaøn caûnh khoù khaên nhaát. Abreu saùng taïo phöông phaùp giaûng daïy aâm nhaïc ñeå coù theå mang laïi yù nghóa giaûi phoùng vaên hoaù. Ban nhaïc treû naøy töø töø trôû thaønh moät döï aùn vôùi teân goïi "El Sistema". Döï aùn cung caáp chöông trình giaùo duïc mieãn phí cho treû em ngheøo nhaát ôû Venezuela, moät döï aùn aâm nhaïc giuùp caùc em coù theá tieáp caän vôùi doøng nhaïc giao höôûng.
Vôùi yù töôûng ñôn sô nhöng ñöôïc thöïc hieän vôùi söï kieân trì ñaõ trôû thaønh thöïc teá ngay laäp töùc nhaän ñöôïc söï uûng hoä vaø trôï giuùp töø chính phuû Venezuela. Naêm 1976 chính phuû Venezuela ñaõ ñem aùp duïng phöông phaùp cuûa Abreu ñeå taïo ra caùi maø sau naøy ñöôïc moâ taû laø "moät heä thoáng thích hôïp giaùo duïc aâm nhaïc coâng coäng". Moät heä thoáng giaùo duïc cho pheùp caùc em töï do tieáp caän vôùi thöïc tieãn aâm nhaïc ñeå giuùp caùc em loaïi boû nguy cô khoûi söï nhoài nheùt ma tuùy vaø toäi phaïm ôû ngoaïi oâ, ñoâ thò cuûa caùc thaønh phoá lôùn cuûa Venezuela.
Töøng böôùc trong moãi thaønh phoá ñeàu coù daøn hôïp xöôùng vaø daøn nhaïc. Moãi em coù moät nhaïc cuï ñeå hoïc caùch chôi. Trong nhöõng naêm qua, heä thoáng ñaõ nhaän ñöôïc taøi trôï töø chính phuû, bao goàm caû nhoùm baûo thuû vaø caùnh taû. El Sistema trôû thaønh moät maïng löôùi vôùi haøng chuïc daøn hôïp xöôùng vaø daøn nhaïc. Döï aùn ñöôïc môû roäng vôùi söï hình thaønh cuûa khoaûng 300 daøn nhaïc vaø daøn hôïp xöôùng. Ngaøy nay, "El Sistema" bao goàm hôn 600 ngaøn thanh thieáu nieân (59% laø nöõ) khaép Venezuela vaø trong ñoù coù khoaûng 1,700 tuø nhaân treû trong caùc nhaø tuø vò thaønh nieân.
"El Sistema" ñaõ mang aâm nhaïc tôùi caùc ngheä syõ noåi tieáng treân khaép theá giôùi, trong ñoù coù moät soá nhaïc só vó ñaïi vaø nhaïc tröôûng cuûa daøn nhaïc giao höôûng ñöông ñaïi, nhöõng ngöôøi ñaõ baét ñaàu vaø ñaõ "ñöôïc cöùu" nhôø giaác mô cuûa Abreu. Chaúng haïn nhö nhaïc tröôûng Gustavo Dudamel, ngöôøi daãn daét daøn nhaïc giao höôûng Los Angeles, luoân baøy toû loøng bieát ôn ñoái vôùi Abreu vaø El Sistema. OÂng noùi: "AÂm nhaïc ñaõ cöùu toâi vaø cöùu maïng soáng cuûa haøng ngaøn treû em coù nguy cô phaïm toäi ôû Venezuela. Gioáng nhö thöïc phaåm, chaêm soùc söùc khoeû, giaùo duïc hoïc ñöôøng, aâm nhaïc phaûi laø quyeàn cho moïi coâng daân".
El Sistema cuõng ñaõ taïo ra nhöõng chöông trình töông töï ôû caùc nöôùc khaùc. Taïi Hoa Kyø, coù ít nhaát 80 döï aùn ñaõ ñöôïc phaùt trieån theo höôùng thöïc haønh cuûa "thaày Abreu". Taïi Italy trong naêm 2010, oâng Claudio Abbado ñaõ ñaåy maïnh vieäc thaønh laäp moät maïng löôùi toaøn nöôùc, theo moâ hình cuûa Abreu. Hieän taïi coù 65 "haït nhaân" ôû 15 khu vöïc vôùi hôn 10,000 thanh thieáu nieân ñöôïc taïo ñieàu kieän ñeå ñöôïc töï do tieáp caän giaùo duïc aâm nhaïc, ñaëc bieät laø trong soá ñoù coù nhöõng ngöôøi soáng trong nhöõng hoaøn caûnh kinh teá, xaõ hoäi khoù khaên.
Trong nhöõng naêm qua, söï daán thaân cuûa Abreu ñaõ ñöôïc caùc nhaïc só nhö Claudio Abbado, Simon Rattle (hieän laø giaùm ñoác cuûa Berliner Philarmoniker) vaø Luciano Pavarotti ñaùnh giaù cao. Abbado noùi, "Caûm ôn oâng Abreu, chính nhôø oâng raát nhieàu ngöôøi treû ñaõ ñöôïc cöùu thoaùt khoûi nhöõng nguy hieåm cuûa con ñöôøng toäi phaïm".
Vôùi nhöõng vieäc laøm naøy Joseù Antonio Abreu xöùng ñaùng ñöôïc moïi ngöôøi ngöôõng moä vaø kính troïng. OÂng trôû thaønh maãu göông cho moïi ngöôøi noi theo ñaëc bieät nhöõng ai ñöôïc nhöõng aân ban veà ngheä thuaät nhö chính oâng ñaõ giaûi thích nhieàu laàn: "AÂm nhaïc bieán ñoåi söï ña daïng, khaùc bieät thaønh hy voïng, moïi thaùch thöùc thaønh haønh ñoäng, öôùc mô thaønh hieän thöïc". (Famiglia cristiana 25/03/2018)
Ngoïc Yeán
(Vatican News)