Haønh höông ad limina
vaø Haønh höông veà coõi Vónh haèng
Haønh höông ad limina vaø Haønh höông veà coõi Vónh haèng.
Töôûng nhôù Ñöùc Toång Giaùm muïc Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc.
Saøigoøn (WHÑ 15-03-2018) - Töø ngaøy 1 ñeán 11 thaùng 3 naêm 2018, Hoäi ñoàng giaùm muïc Vieät Nam ñi Roâma ñeå vieáng moä hai thaùnh Toâng ñoà Pheâroâ, Phaoloâ, vaø yeát kieán Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ. Quen goïi laø ñi ad limina, teân goïi taét cuûa cuïm töø La tinh Visitatio ad limina apostolorum. Duø söùc khoûe khoâng toát laém, Ñöùc Toång giaùm muïc Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc vaãn coù maët töø ñaàu vaø tham döï moïi sinh hoaït cuûa Hoäi ñoàng giaùm muïc.
Thöù Baûy 3 thaùng 3 naêm 2018, ñoaøn giaùm muïc ñeán vieáng moä Thaùnh Pheâroâ vaø daâng Thaùnh Leã taïi Nhaø nguyeän kính ngai toøa Thaùnh Pheâroâ, sau ñoù ñeán Tröôøng Thaùnh Phaoloâ (Collegio San Paolo) gaëp gôõ ñoâng ñaûo caùc linh muïc, tu só Vieät Nam ñang tu hoïc taïi Roâma.
Chuùa nhaät 4 thaùng 3 naêm 2018, taát caû caùc giaùm muïc ñeán thaêm vaø daâng leã taïi Nhaø thôø Thaùnh Toâma, Nhaø thôø hieäu toøa cuûa Ñöùc Hoàng y Pheâroâ Nguyeãn Vaên Nhôn, Toång giaùm muïc Haø Noäi.
Thöù Hai 5 thaùng 3 naêm 2018, Hoäi ñoàng giaùm muïc Vieät Nam ñöôïc Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ daønh cho moät cuoäc gaëp gôõ vaø troø chuyeän côûi môû, thaân tình veà taát caû nhöõng ñieàu caùc giaùm muïc quan taâm. Ñoàng thôøi, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng neâu caâu hoûi ñeå bieát roõ hôn veà tình hình Hoäi Thaùnh taïi Vieät Nam, nhaát laø vieäc ñaøo taïo chuûng sinh vaø linh muïc, trong chuûng vieän cuõng nhö sau khi chòu chöùc. Trong buoåi gaëp gôõ ñoù, Ñöùc Toång Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc ñaõ neâu caâu hoûi veà tình traïng söùc khoûe cuûa Ñöùc Beâneâñictoâ XVI, vaø Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ cho bieát Ñöùc Beâneâñictoâ XVI coøn raát minh maãn, chæ gaëp khoù khaên trong vieäc ñi laïi vì chaân ñaõ yeáu.
Thöù Ba 6 thaùng 3 naêm 2018 laø moät ngaøy vaát vaû. Tröôùc khi ñeán daâng leã taïi Ñeàn thôø Thaùnh Phaoloâ ngoaïi thaønh, caùc giaùm muïc ñaõ ñeán vieáng moä Ñöùc Coá Hoàng y Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän taïi Nhaø thôø Ñöùc Meï Caàu Thang (Scala). Hoâm ñoù trôøi laïnh vaø möa, laïi phaûi ñi boä töø ñöôøng lôùn vaøo Nhaø thôø ôû trong heûm, neân thaät vaát vaû ñoái vôùi caùc vò cao nieân, caùch rieâng laø Ñöùc Toång Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc. Duø meät, ngaøi vaãn coá gaéng böôùc töøng böôùc ñeán Nhaø thôø, aâm thaàm caàu nguyeän tröôùc moä Ñöùc Coá Hoàng y Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän.
Rôøi Nhaø thôø Ñöùc Meï Caàu Thang, caùc giaùm muïc ñeán vieáng moä Thaùnh Phaoloâ vaø daâng leã taïi Ñeàn thôø Thaùnh Phaoloâ ngoaïi thaønh. Chính Ñöùc Toång Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc chuû söï Thaùnh Leã troïng theå naøy vaø sau Thaùnh Leã, ngaøi coøn chuïp hình chung vôùi caùc giaùm muïc vaø coäng ñoaøn tham döï Thaùnh Leã. Nhìn ngaøi coù veû meät moûi vôùi nhöõng böôùc ñi naëng nhoïc nhöng ngaøi vaãn coá gaéng chuû söï Thaùnh Leã töø ñaàu ñeán cuoái.
Sau Thaùnh Leã, trong khi duøng böõa tröa taïi moät ñòa ñieåm gaàn ñoù, Ñöùc cha Luy Tuaán chaïy vaøo noùi nhoû vôùi toâi, "Ñöùc Toång Phaoloâ phaûi nhaäp vieän roài". Suoát buoåi chieàu hoâm ñoù, ai cuõng lo laéng veà tình hình söùc khoûe cuûa Ñöùc Toång Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc vì nghe noùi ngaøi bò hoân meâ. Gaàn 12 giôø ñeâm, hai Ñöùc cha phuï taù cuûa Toång giaùo phaän Saøi Goøn goõ cöûa phoøng vaø baùo cho toâi bieát Ñöùc Toång ñaõ veà vôùi Chuùa.
Haønh höông veà coõi Vónh haèng
Nhìn töø beân ngoaøi, caùi cheát cuûa Ñöùc Toång Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc coù veû coâ ñôn, laïnh leõo. Ngaøi qua ñôøi khi ñang ôû nöôùc ngoaøi, xa queâ höông, xa giaùo phaän, xa gia ñình. Ngaøi qua ñôøi, hoaøn toaøn vaéng boùng ngöôøi thaân, thi theå ñöôïc quaøn trong beänh vieän, chôø ngaøy ñöôïc vaän chuyeån veà queâ nhaø theo ñöôøng haøng khoâng! Raát coâ ñôn. Vaø laïnh leõo, giöõa muøa Ñoâng baêng giaù.
Theá nhöng, trong taàm nhìn ñöùc tin, söï ra ñi cuûa ngaøi mang yù nghóa raát ñaëc bieät. Ngaøi ra ñi sau khi chuû söï Thaùnh Leã troïng theå, vôùi söï hieän dieän cuûa taát caû Hoäi ñoàng giaùm muïc, ñaïi dieän 26 giaùo phaän treân toaøn coõi Vieät Nam. Ngaøi laïi chuû söï Thaùnh Leã ñoù taïi Ñeàn thôø Thaùnh Phaoloâ, Thaùnh Boån maïng cuûa ngaøi. Vaø sau khi ban pheùp laønh keát thuùc Thaùnh leã, chuùc coäng ñoaøn ra ñi bình an, chính ngaøi ñaõ ra ñi bình an veà vôùi Chuùa. Boãng nhôù laïi lôøi moät baøi haùt veà linh muïc: "Con muoán cheát ôû chaân baøn thôø...". Coøn keát thuùc naøo ñeïp hôn cho cuoäc ñôøi moät ngöôøi daâng mình cho Chuùa?
Chöa töøng coù giaùm muïc Vieät Nam naøo qua ñôøi khi ñang ñi ad limina. Chöa töøng coù giaùm muïc naøo ñang coi soùc giaùo phaän ôû Vieät Nam maø laïi cheát ôû Roâma, thuû ñoâ cuûa Hoäi Thaùnh Coâng giaùo, nôi choân taùng hai Thaùnh Toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ, vaø bieát bao vò thaùnh khaùc. Hieám coù giaùm muïc Vieät Nam naøo vöøa qua ñôøi ñaõ ñöôïc ñích thaân Ñöùc Giaùo Hoaøng loan baùo vaø daâng leã caàu nguyeän cho. Cuõng hieám coù giaùm muïc Vieät Nam naøo ñöôïc Ñöùc Hoàng y Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh chuû söï Thaùnh Leã ñöa chaân. Raát nhieàu ñieàu ñaëc bieät ñaõ dieãn ra trong caùi cheát cuûa Ñöùc Toång Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc!
Ñieàu ñaëc bieät nhaát laø vôùi Ñöùc Toång Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc, haønh höông ad limina ñaõ trôû thaønh cuoäc haønh höông veà vónh cöûu vaø theå hieän yù nghóa troïn veïn cuûa haønh höông. Haønh höông ad limina laø trôû veà vôùi coäi nguoàn ñöùc tin, qua lôøi tuyeân xöng cuûa Thaùnh Pheâroâ vaøo Chuùa Gieâsu laø "Ñaáng Kitoâ, Con Thieân Chuùa haèng soáng" (Mt 16,16). Haønh höông ad limina laø trôû veà vôùi coäi nguoàn söù vuï toâng ñoà, söù vuï ñöôïc Chuùa Gieâsu trao cho Pheâroâ: "Anh laø Pheâroâ, nghóa laø Ñaù, treân Ñaù naøy, Thaày seõ xaây Hoäi Thaùnh cuûa Thaày vaø quyeàn löïc töû thaàn seõ khoâng thaéng noåi" (Mt 16,18); vaø "Haõy laøm cho anh em cuûa anh neân vöõng maïnh" (Lc 22,32). Coäi nguoàn ñöùc tin vaø söù vuï ñoù laø Chuùa Gieâsu, vaø xa hôn nöõa, laø chính Chuùa Cha, Ñaáng ñaõ sai Chuùa Gieâsu ñeán trong theá gian, ñeå "nhöõng ai tin vaøo Con cuûa Ngaøi thì khoâng phaûi cheát nhöng ñöôïc soáng ñôøi ñôøi" (Ga 3,16). Vaø nhö theá, vôùi Ñöùc Toång Phaoloâ, haønh höông ad limina 2018 khoâng chæ laø ñeán vieáng moä hai Thaùnh Toâng Ñoà vaø gaëp gôõ Ñöùc Giaùo Hoaøng, nhöng laø gaëp gôõ chính Thieân Chuùa Tình Yeâu. ÔÛ ñoù, Thieân Chuùa Ba Ngoâi khoâng coøn laø moät ñeà taøi thaàn hoïc maø Ñöùc Toång Phaoloâ say meâ nghieân cöùu vaø giaûng daïy suoát nhieàu naêm, nhöng ñaõ thaønh thöïc taïi soáng ñoäng, bao la nhö ñaïi döông, dòu daøng nhö loøng meï, eâm aùi nhö soùng voã.
Vaø cuõng chính ôû ñoù, chaâm ngoân ñôøi giaùm muïc cuûa Ñöùc Toång Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc neân troïn veïn: Ad Deum laetitiae meae - Chuùa laø nguoàn vui cuûa con...
Gm Pheâroâ Nguyeãn Vaên Khaûm