Toâ Hueâ Laâm,
moät phuï nöõ Coâng giaùo hieän ñaïi,
göông maãu cuûa Trung Quoác
Toâ Hueâ Laâm, moät phuï nöõ Coâng giaùo hieän ñaïi, göông maãu cuûa Trung Quoác.
HongKong (Aleteia 05-02- 2018; Vat. 1-03-2018) - Toâ Hueâ Laâm sinh naêm 1897 trong moät gia ñình quan chöùc, haäu dueä nhaø thô thuoäc trieàu ñaïi Toáng Toå Trieát. Baø cuûa Toâ Hueâ Laâm, xuaát thaân töø moät gia ñình noâng daân Coâng giaùo ôû Trung Quoác, luoân hoái tieác veà vieäc khoâng theå ñöôïc ñi hoïc nhö anh trai. Chính vì theá baø ñaõ coá gaéng laøm sao cho taát caû caùc con cuûa baø ñeàu ñöôïc giaùo duïc toát nhaát. Baø ñaõ göûi caùc con ñi hoïc ôû Singapore; khoâng ñuû tieàn trang traûi baø ñaõ phaûi baùn ñoà trang söùc ñeå caùc con coù theå theo hoïc ñaïi hoïc.
Chính nhôø quyeát taâm cuûa baø maø Toâ Hueâ Laâm ñaõ coù cô hoäi toát hôn. Coâ ñöôïc daïy ñoïc töø khi coøn nhoû. Khi ñaõ coù theå ñoïc vaø vieát khaù coâ coøn ñöôïc töï do söû duïng thö vieän cuûa oâng noäi. Sau cuoäc caùch maïng naêm 1911-1912, nhaø Thanh bò laät ñoå vaø thay theá bôûi nöôùc Coäng hoøa Trung Quoác. Taïi thôøi ñieåm naøy caùc thieáu nöõ baét ñaàu ñöôïc pheùp vaøo caùc tröôøng Trung Quoác. Toâ Hueâ Laâm laø moät trong nhöõng ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc höôûng ñaëc quyeàn naøy. Coâ hoïc raát xuaát saéc.
Naêm 1922 coâ sang Phaùp ñeå tieáp tuïc con ñöôøng hoïc vaán. Ñaây cuõng laø cô hoäi coâ tìm hieåu ñaïo Coâng giaùo. Naêm 1924, tröôùc khi trôû veà Trung Quoác coâ ñaõ ñöôïc röûa toäi trong Giaùo hoäi Coâng giaùo. Coâ laø moät trong nhöõng nhaø tieân phong cuûa caùc nhaø vaên vaø giaùo vieân nöõ Trung Quoác giaûng daïy taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc ôû Toâ Chaâu vaø Vuõ Haùn, vaø ñöôïc coi laø ngöôøi saùng laäp veà nghieân cöùu vaên hoïc hieän ñaïi Trung Quoác.
Toâ Hueâ Laâm laø moät trong boán ngöôøi baûo veä neàn vaên hoïc môùi vôùi teân goïi "Boán thaùng naêm", thôøi ñaïi hoaøng kim cuûa vaên hoïc Trung Quoác hieän ñaïi. Phong traøo "Boán thaùng Naêm" laø moät phong traøo daân tuùy khôûi phaùt töø caùc cuoäc bieåu tình cuûa sinh vieân nöõ vaøo naêm 1919 choáng laïi phaûn öùng yeáu ôùt cuûa Chính phuû Coäng hoøa ñoái vôùi Hieäp öôùc Versailles. Noù coøn ñöôïc goïi laø Phong traøo Vaên hoaù Môùi cuûa naêm 1915-1921, trong ñoù Khoång giaùo ñöôïc thay theá baèng caùc nguyeân lyù phöông Taây. Thaät khoâng may, phong traøo Boán thaùng Naêm ñaõ kích ñoäng cuoäc caùch maïng coäng saûn naêm 1946-1949.
Toâ Hueâ Laâm ñaõ phaûn ñoái moät caùch quyeát lieät chính quyeàn môùi, vaø chuyeån ñeán Hoàng Koâng naêm 1949 ñeå laøm vieäc nhö moät nhaø baùo vaø dòch giaû cho Hieäp hoäi Catholic Truth Society (CTS). Coâ mang ôn raát nhieàu linh muïc Höùa Toân Traïch, moät trong nhöõng hoïc giaû Coâng giaùo noåi tieáng nhaát cuûa Trung Quoác cuûa theá kyû XX, ngöôøi maø coâ coi laø "ngöôøi cha thöù hai". Cha Höùa Toân Traïch laø bieân taäp vieân cuûa tôø baùo Coâng giaùo Trung Quoác Revue Catholique, ñaây cuõng laø tôø baùo maø Toâ Hueâ Laâm ñoùng goùp cho caùc baøi vieát veà vaên hoïc. Cha laø moät nhaø thaàn hoïc noåi tieáng vaø laø chuyeân gia trong nhieàu lónh vöïc khaùc nhau. Cha coá gaéng hôïp nhaát moät caùch haøi hoøa giöõa Coâng giaùo vaø truyeàn thoáng Trung Quoác. Toâ Hueâ Laâm tìm ñöôïc nôi cha nhöõng tö töôûng maø coâ raát taâm ñaéc, ví duï, cha noùi: "Rao giaûng Tin Möøng trong moät quoác gia, ñieàu ñaàu tieân caàn laø phaûi ñeå tinh thaàn cuûa Tin möøng ñi vaøo suy nghó vaø phong tuïc cuûa daân chuùng; chæ sau ñoù chuùng ta môùi coù theå ñi vaøo loøng ngöôøi vaø hieåu ñöôïc taâm lyù cuûa hoï". Ñaây cuõng laø suy nghó cuûa coâ; theo coâ ñöùc tin Coâng giaùo khoâng phaûi laø moät ñieàu maø khoâng theå khoâng lieân quan ñeán vaên hoùa cuûa moïi quoác gia, hôn theá nöõa ñoù laø moät cuoäc gaëp gôõ cuûa Thieân Chuùa daønh cho taát caû moïi ngöôøi, cho caùc quoác gia vaø caùc neàn vaên hoaù khaùc nhau.
Cuoán tieåu thuyeát noåi tieáng nhaát cuûa Toâ Hueâ Laâm laø Thorny Heart, muïc ñích ñaàu tieân laø coâ vieát daønh taëng cho meï coâ. Noäi dung taäp trung vaøo moái töông quan giöõa moät ngöôøi meï truyeàn thoáng Trung Quoác vaø ngöôøi con gaùi ñöôïc giaùo duïc ôû phöông Taây. Gioáng nhö Toâ Hueâ Laâm, nhaân vaät chính trong caâu chuyeän theo hoïc ôû Phaùp, nôi coâ trôû thaønh moät ngöôøi baïn cuûa moät nöõ tu vaø moät ngöôøi giaùo daân taän hieán cho ngöôøi ngheøo vì tình yeâu cuûa Thieân Chuùa.
Quan ñieåm veà Ñaïo Coâng giaùo cuûa coâ nhaán maïnh giaù trò cuûa coâng vieäc khieâm toán nhö nhöõng coâng vieäc aâm thaàm cuûa moät ngöôøi phuï nöõ noäi trôï trong gia ñình, nhöng thöïc thi vôùi moät tinh thaàn quaûng ñaïi, yeâu thöông, chaêm soùc ngöôøi khaùc; ñieàu naøy töông phaûn vôùi söï ích kyû cuûa nhöõng ngöôøi muoán theo ñuoåi mong muoán cuûa hoï moät caùch töï do, khoâng kieàm cheá vaø cuoái cuøng trôû thaønh noâ leä. Coâ ñaùnh giaù cao söï tieát cheá vaø kieåm soaùt caûm xuùc, nhö giaùo lyù cuûa Khoång Töû.
Gioáng nhö Edith Stein, Toâ Hueâ Laâm ñöa ra moät caùi nhìn saâu saéc veà vai troø cuûa phuï nöõ trong Giaùo Hoäi vaø trong xaõ hoäi. Trong xaõ hoäi hieän ñaïi, phuï nöõ thöôøng bò phaân chia giöõa nhöõng coâng vieäc khieâm toán noäi chôï vaø coâng vieäc xaõ hoäi vôùi nhöõng giaù trò töï do, Toâ Hueâ Laâm vaø Stein vaø nhöõng ngöôøi phuï nöõ khaùc trong Giaùo Hoäi ñaïi dieän cho moät tieáng noùi aâm thaàm nhöng maïnh meõ töø theá heä naøy sang theá heä khaùc. Nhö Ñöùc Maria ñaõ vaâng theo yù Thieân Chuùa trong ñôøi, baïn, nhöõng ngöôøi phuï nöõ, coù theå laøm ñieàu ñoù, duø baïn ôû baát cöù nôi ñaâu vaø baát cöù coâng vieäc gì baïn vaãn coù theå tuaân phuïc, coù theå hy sinh cho nhöõng ngöôøi maø baïn yeâu thöông vaø ñoàng thôøi coù nhöõng löïa choïn maø laøm cho baïn ñöôïc töï do ñích thöïc.
Nhö Edith Stein, Toâ Hueâ Laâm ñöa ra nhöõng yù töôûng thuù vò veà vai troø cuûa phuï nöõ trong Giaùo Hoäi vaø trong xaõ hoäi. (Aleteia 05-02- 2018)
Ngoïc Yeán
(Vatican News)