Tónh taâm giaùo trieàu, baøi 3:
Khaùm phaù vaø giaûi thích côn khaùt Thieân Chuùa
Tónh taâm giaùo trieàu, baøi 3: Khaùm phaù vaø giaûi thích côn khaùt Thieân Chuùa.
Roma (Vatican News 20-02-2018) - Khao khaùt veà söï voâ bieân, voâ cuøng, voâ taän laø mong muoán cuûa taát caû moïi ngöôøi. Trong baøi suy nieäm thöù 3, cha Joseù Tolentino de Mendonca, giaûng thuyeát vieân trong tuaàn tónh taâm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vaø Giaùo Trieàu, ñaõ giaûi thích laøm theá naøo ñeå giaùo duïc "söï khao khaùt Thieân Chuùa cuûa chính mình."
Khao khaùt Thieân Chuùa vaø khaû naêng nhaän ra noù laø troïng taâm cuûa baøi suy nieäm chieàu ngaøy thöù hai vôùi töïa ñeà "Toâi nhaän ra mình khaùt." Cha giaûng thuyeát chæ ra traïng thaùi taâm hoàn thích hôïp vaø caùc coâng cuï caàn thieát ñeå giaûi thích söï mong muoán Thieân Chuùa trong chuùng ta, ñeå suy nieäm vaø giaùo duïc mong muoán naøy, ñeå phaùt trieån chieàu kích thieâng lieâng cuûa côn khaùt. Cha giaûi thích raèng "tieáp caän vôùi khaùt khao cuûa moät ngöôøi khoâng phaûi laø moät coâng vieäc deã daøng, nhöng neáu chuùng ta khoâng laøm thì ñôøi soáng thieâng lieâng seõ maát söï gaén keát vôùi thöïc taïi cuûa chuùng ta."
YÙ thöùc veà côn khaùt cuûa chuùng ta
Do ñoù, chuùng ta phaûi boû ñi söï sôï haõi khi nhaän ra côn khaùt vaø söï khoâ khan cuûa chuùng ta. Cha Joseø môøi goïi ñöøng lyù trí hoùa quaù ñöùc tin:
"Chuùng ta ñaõ taïo neân moät laâu ñaøi huøng vó cuûa caùc yù nieäm tröøu töôïng. Khoâng phaûi ngaãu nhieân maø neàn thaàn hoïc trong caùc theá kyû gaàn ñaây ñaõ maát nhieàu giôø ñeå thaûo luaän caùc vaán ñeà ñöôïc phong traøo AÙnh saùng (duy lyù trí) ñaët ra, nhöng laïi bò tröôït ra khoûi nhöõng vaán ñeà ñöôïc ñaët ra, ví duï, bôûi chuû nghóa laõng maïn, nhö caùc vaán ñeà veà baûn saéc, taäp theå vaø caù nhaân, veà söï noåi leân cuûa chuû theå hay chaùn soáng. Chuùng ta quan taâm ñeán söï ñaùng tin cuûa lyù trí veà kinh nghieäm ñöùc tin hôn laø söï ñaùng tin cuûa söï hieän höõu, cuûa nhaân hoïc vaø tình caûm. Chuùng ta quan taâm nhieàu ñeán lyù trí hôn laø ñeán tình caûm. Chuùng ta ñeå laïi phía sau chuùng ta söï phong phuù cuûa theá giôùi tình caûm cuûa chuùng ta."
Treân thöïc teá, con ngöôøi laø "hoãn hôïp cuûa nhieàu yeáu toá caûm xuùc, taâm lyù vaø tinh thaàn, vaø taát caû chuùng ta ñeàu phaûi coù söï nhaän thöùc." Cuõng theá, cuoäc soáng tinh thaàn khoâng phaûi laø ñuùc saün, nhöng "tham gia vaøo söï ñôn nhaát caên baûn cuûa moãi chuû theå."
Noùi veà khao khaùt laø noùi veà söï toàn taïi thöïc söï chöù khoâng phaûi veà cuoán tieåu thuyeát veà chuùng ta maø quaù nhieàu laàn chuùng ta thích öùng vôùi noù, laø laøm saùng toû moät traûi nghieäm hôn laø moät khaùi nieäm. Vì theá, caàn phaûi deïp boû söï cöùng nhaéc haøng ngaøy bôûi vì "coù theå xaûy ra laø chuùng ta coù khoù khaên lôùn nhaát ngay caû khi thöøa nhaän raèng chuùng ta ñang khaùt." Moät trong nhöõng yeâu caàu ñeå nhaän nöôùc cuûa cuoäc soáng laø nhaän ra mình khaùt.
Giaûi thích côn khaùt
Sau khi nhaän thöùc ñöôïc côn khaùt cuûa chuùng ta, chuùng ta caàn phaûi giaûi thích nhu caàu ñoù trong chuùng ta. Cha Joseù Tolentino de Mendonça nhaán maïnh raèng ôû giai ñoaïn naøy chuùng ta phaûi phaân bieät öôùc muoán vôùi söï caàn thieát thaät, caùi laøm dòu ñi vaø thoûa maõn vôùi vieäc sôû höõu moät ñoà vaät:
"Chuùng ta seõ khoâng laãn loän giöõa mong muoán vôùi nhu caàu. Öôùc muoán laø moät ñieàu coøn thieáu maø khoâng bao giôø hoaøn toaøn haøi loøng, noù laø moät caêng thaúng, moät veát thöông luoân môû, moät söï môû ra lieân tuïc vôùi ñieàu khaùc. Mong muoán laø moät khaùt voïng vöôït leân treân chuùng ta vaø khoâng coá ñònh trong khi söï caàn thieát laø moät chaám döùt vaø keát thuùc. Söï caàn thieát laø moät thieáu soùt tieàm aån cuûa chuû theå. Söï voâ cuøng cuûa öôùc muoán laø öôùc muoán ñieàu voâ bieân."
Cha giaûng thuyeát noùi: "Öôùc muoán cuûa con ngöôøi khaùc bieät so vôùi ham muoán cuûa ñoäng vaät", laø con ngöôøi nghóa laø "caûm thaáy söï toàn taïi phuï thuoäc vaøo nhaän thöùc naøy hôn baát cöù ñieàu gì khaùc". Nieàm khao khaùt naøy bò caùc xaõ hoäi tö baûn khinh khi, vì caùc xaõ hoäi naøy voäi vaõ khai thaùc söï thuùc ñaåy ñaùp öùng caùc nhu caàu thieát yeáu, trong khi loaïi boû khaùt khao vaø öôùc muoán cuûa con ngöôøi. Trong thöïc teá, tö baûn chuû nghóa höùa heïn giaûi phoùng ao öôùc khoûi nhöõng öùc cheá luaät phaùp vaø ñaïo ñöùc döôùi teân goïi cuûa söï haøi loøng khoâng giôùi haïn. Vaø khi ñieàu ñoù xaûy ra, "nhöõng yeâu thích, nieàm ñam meâ, nieàm vui bò tieâu tan trong moät söï tieâu thuï voâ ñoä, ñoà vaät cuõng nhö con ngöôøi", vaø ngöôøi ta ñi ñeán choã daäp taét ñi söï khao khaùt, ñeán vôùi ñau khoå cuûa ao öôùc. Cuoäc soáng maát ñi ñònh höôùng cuûa noù.
Khao khaùt Thieân Chuùa
"Nhö con nai mong veà suoái nöôùc". Döïa treân Thaùnh Vònh 42, cha Joseù taäp trung vaøo vieäc tìm caùch laøm cho mình dòu côn khaùt Thieân Chuùa. Neáu ngöôøi ta chieâm ngöôõng theá giôùi baèng tình yeâu, ngöôøi ta khaùm phaù ra raèng "taát caû thuï taïo seõ ñi qua mong muoán thieát yeáu naøy." Cha trích daãn lôøi cuûa Thaùnh Augustinoâ:
"Chaïy ñeán nguoàn nöôùc, khaùt khao veà nguoàn nöôùc; nhöng khoâng chaïy moät caùch ngaãu nhieân, khoâng chaïy nhö baát kyø con vaät naøo; chaïy nhö moät con nai ... Ñöøng chaäm ... con nai raát nhanh."
Cha cuõng môøi goïi chuùng ta phaùt trieån chieàu kích tinh thaàn cuûa khao khaùt hôn laø caùc caáu truùc: "Coù leõ chuùng ta caàn phaûi khaùm phaù laïi mong muoán, haønh trình vaø söï côûi môû cuûa noù, chöù khoâng phaûi laø nhöõng heä thoáng, trong ñoù taát caû moïi thöù ñeàu ñöôïc leân keá hoaïch, thieát laäp, baûo ñaûm. Kinh nghieäm cuûa öôùc muoán khoâng phaûi laø moät tieâu ñeà cuûa taøi saûn hoaëc moät hình thöùc sôû höõu: noù thöïc söï laø moät tình traïng khaát thöïc. Tín höõu laø moät keû aên maøy loøng thöông xoùt.
Toùm laïi, cha giaûng thuyeát ñaëc bieät keâu goïi hoøa giaûi vôùi tình traïng deã bò toån thöông cuûa moãi ngöôøi vaø nhaéc nhôû moïi ngöôøi veà lôøi khuyeân cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ: "Moät trong nhöõng caùm doã toài teä nhaát laø töï caûm thaáy ñuû vaø töï tham chieáu." Ngöôïc laïi, oâm laáy söï deã bò toån thöông cuûa chính mình laø tieáp caän mong muoán ñöôïc nhaän bieát vaø xuùc ñoäng nhö ngöôøi phong cuøi ñaõ ñeán vôùi Chuùa Gieâsu (Mt 8,3), nhö meï choàng cuûa Pheâroâ treân giöôøng vôùi côn soát (Mt 8,15), nhö ngöôøi ñaøn baø ñaõ möôøi hai naêm bò xuaát huyeát (Mt 9,20), gioáng nhö nhöõng ngöôøi ñaõ keâu leân "Con cuûa Ña-vít, xin thöông xoùt chuùng toâi!" (Mt 8,27). (Vatican News 20/02/2018)
Hoàng Thuûy
(Vatican News)