Choáng laïi naïn thöïc daân kinh teá, yù thöùc heä
vaø gian tham hoái loä
Choáng laïi naïn thöïc daân kinh teá, yù thöùc heä vaø gian tham hoái loä.
Vatican (Vat. 24-01-2018) - Nhö quyù vò ñaõ bieát Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ môùi coâng du hai nöôùc Chile vaø Peruø veà chieàu thöù hai 22 thaùng 1 naêm 2018, vì theá trong buoåi tieáp kieân chung hôn 15,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông saùng thöù tö 24 thaùng 1 naêm 2018 ngaøi ñaõ chia seû vôùi moïi ngöôøi nhöõng gì ñaõ soáng khi vieáng thaêm hai quoác gia naøy.
Tröôùc heát Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát coù moät nhoùm treû em bò beänh ôû trong ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI. Caùc em troâng thaáy chuùng ta ôû quaûng tröôøng vaø chuùng ta troâng thaáy caùc em. Ñöùc Thaùnh Cha cuøng moïi ngöôøi chaøo caùc em, vaø ngaøi noùi nhö theá toát hôn ñeå traùnh cho caùc em khoûi bò laïnh. Ngaøi cuõng môøi moïi ngöôøi voã tay chaøo hai daân toäc Chile vaø Peruø maø ngaøi vöøa vieáng thaêm veà. Hai daân toäc naøy raát gioûi, raát gioûi!
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caùm ôn Chuùa vaø chính quyeàn ñaïo ñôøi hai nöôùc, cuõng nhö moïi coäng söï vieân vaø thieän nguyeân vieân vì ñaõ cho ngaøi dòp gaëp gôõ daân Thieân Chuùa taïi ñaây, ñaõ ñöôïc tieáp ñoùn noàng haäu vaø chuyeán vieáng thaêm ñaõ dieãn ra toát ñeïp. Ngaøi noùi anh chò em haõy nghó coi taïi caû hai nöôùc ñaõ coù hôn 20,000 thieän nguyeän vieân: hôn 20,000 taïi Chileâ vaø 20,000 taïi Peruø. Ña soá hoï laø ngöôøi treû raát gioûi.
Ngaøi cho bieát tröôùc khi ngaøi ñeán Chile ñaõ coù nhieàu vuï bieåu tình phaûn ñoái, vì nhieàu lyù do khaùc nhau, nhö moïi ngöôøi coù theå ñoïc treân baùo chí. Nhöng söï kieän naøy laïi khieán cho chuyeán vieáng thaêm thôøi söï hôn nöõa, vì khaåu hieäu cuûa chuyeán coâng du laø "Ta ban cho caùc con söï bình an", laø lôøi Chuùa Gieâsu noùi vôùi caùc moân ñeä, ñöôïc laäp laïi trong moãi Thaùnh Leã: ôn bình an maø chæ coù Chuùa Gieâsu cheát vaø soáng laïi môùi coù theå ban cho ai tín thaùc nôi Ngaøi. Khoâng phaûi chæ moãi ngöoøi trong chuùng ta caàn ñeán hoaø bình nhöng caû toaøn giôùi nöõa, ngaøy nay trong theá chieán thöù ba töøng maûnh nhoû naøy... Toâi xin anh chò em, chuùng ta haõy caàu nguyeän cho hoaø bình!
Ñeà caäp tôùi cuoäc gaëp gôõ haøng laõnh ñaïo chính trò xaõ hoäi daân söï cuûa Chile Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Trong cuoäc gaëp gôõ haøng laõnh ñaïo chính trò vaø daân söï cuûa quoác gia naøy toâi ñaõ khích leä con ñöôøng daân chuû Chile nhö khoâng gian cuûa cuoäc gaëp gôõ lieân ñôùi, coù khaû naêng bao goàm caùc khaùc bieät. Cho muïc ñích naøy toâi ñaõ chæ ra phöông phaùp cuûa con ñöôøng laéng nghe: ñaëc bieät laéng nghe daân ngheøo, giôùi treû vaø ngöôøi giaø, ngöôøi di cö, vaø caû laéng nghe traùi ñaát nöõa.
Trong buoåi cöû haønh Thaùnh Theå ñaàu tieân caàu nguyeän cho hoaø bình vaø coâng lyù ñaõ vang leân caùc Moái Phuùc Thaät, ñaëc bieät laø "Phuùc cho nhöõng ai xaây döïng hoaø bình, vì hoï seõ ñöôïc goïi laø con Thieân Chuùa" (Mt 5,9). Ñaây laø moät Moái Phuùc caàn laøm chöùng vôùi kieåu soáng gaàn guõi, chia seû, vaø nhö theá cuûng coá cô caáu coäng ñoaøn giaùo hoäi vaø toaøn xaõ hoäi nhôø ôn thaùnh cuûa Chuùa Kitoâ.
Trong kieåu gaàn guõi naøy quan troïng laø caùc cöû chæ cuûa lôøi noùi, vaø moät cöû chæ quan troïng maø toâi ñaõ coù theå hoaøn thaønh laø vieáng thaêm nhaø tuø phuï nöõ taïi Santiago: göông maët cuûa caùc phuï nöõ aáy, nhieàu ngöôøi trong caùc baø meï treû ñoù beá con thô treân tay, nhöng dieãn taû bieát bao hy voïng. Toâi ñaõ khích leä hoï ñoøi hoûi töø chính mình vaø caùc toå chöùc moät loä trình chuaån bò cho vieäc hoäi nhaäp xaõ hoäi moät caùch nghieâm chænh, nhö chaân trôøi trao ban yù nghóa cho noãi vaát vaû thöôøng ngaøy.
Chuùng ta khoâng theå nghó tôùi moät nhaø tuø, baát cöù nhaø tuø naøo, maø khoâng coù chieàu kích cuûa vieäc hoäi nhaäp naøy, vì neáu khoâng coù nieàm hy voïng cuûa söï hoäi nhaäp xaõ hoäi, thì nhaø tuø laø moät tra taán baát taän. Traùi laïi, khi hoaït ñoäng cho vieäc hoäi nhaäp, thì caû nhöõng ngöôøi bò tuø chung thaân cuõng coù theå ñöôïc hoäi nhaäp vôùi xaõ hoäi qua coâng vieäc laøm töø trong nhaø tuø, böôùc vaøo trong cuoäc ñoái thoaïi. Nhaø tuø phaûi luoân luoân coù chieàu kích naøy cuûa vieäc hoäi nhaäp. Luoân luoân.
Vôùi caùc linh muïc, caùc ngöôøi soáng ñôøi thaùnh hieán, vaø vôùi caùc Giaùm Muïc Chile toâi ñaõ soáng hai cuoäc gaëp gôõ saâu ñaäm, ñöôïc phong phuù hôn vì vieäc chia seû noãi khoå ñau cuûa vaøi veát thöông gaây ñôùn ñau cho Giaùo Hoäi nöôùc naøy. Toâi ñaõ ñaëc bieät cuûng coá caùc anh em mình trong vieäc khöôùc töø moïi giaøn xeáp vôùi caùc laïm duïng tính duïc treû vò thaønh nieân, ñoàng thôøi tin töôûng nôi Thieân Chuùa laø Ñaáng canh taân caùc thöøa taùc vieân cuûa Ngaøi qua thöû thaùch thanh taåy ñôùn ñau naøy.
Hai Thaùnh Leã khaùc taïi Chile ñaõ ñöôïc cöû haønh, moät taïi mieàn nam vaø moät taïi mieàn baéc. Thaùnh leã cöû haønh taïi mieàn nam trong vuøng Araucania, laø nôi caùc thoå daân Mapuche sinh soáng, ñaõ bieán caùc thaûm caûnh vaø meät nhoïc cuûa daân toäc naøy thaønh nieàm vui, baèng caùch gioùng leân lôøi keâu goïi cho hoaø bình, hoaø hôïp giöõa caùc khaùc bieät, vaø cho vieäc khöôùc töø moïi baïo löïc. Thaùnh leã cöû haønh taïi mieàn baéc ôû Iquique, giöõa ñaïi döông vaø sa maïc, ñaõ laø moät thaùnh ca gaëp gôõ giöõa caùc daân toäc, ñöôïc dieãn taû ra moät caùch ñaëc bieät trong loøng ñaïo ñöùc bình daân.
Caùc cuoäc gaëp gôõ vôùi giôùi treû vaø Ñaïi hoïc Coâng Giaùo cuûa Chile ñaõ traû lôøi cho thaùch ñoá ñònh ñoaït coáng hieán moät yù nghóa lôùn lao cho cuoäc soáng cuûa caùc theá heä môùi. Toâi ñaõ ñeå laïi cho caùc baïn treû lôøi noùi dieãn taû chöông trình cuûa thaùnh Alberto Hurtado: "ÔÛ vaøo choã cuûa toâi Chuùa Kitoâ seõ laøm gì?". Vaø vôùi ñaïi hoïc toâi ñaõ ñeà nghò moät moâ thöùc ñaøo taïo toaøn veïn, dieãn taû caên tính Coâng Giaùo, coù khaû naêng tham döï vaøo vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi hieäp nhaát vaø ña daïng, nôi caùc xung ñoät khoâng bò che ñaäy nhöng ñöôïc quaûn trò trong ñoái thoaïi.
Luoân luoân coù caùc xung ñoät: caû trong gia ñình nöõa cuõng luoân luoân coù caùc xung ñoät. Nhöng ñoái xöû xaáu vôùi caùc xung ñoät thì coøn teä haïi hôn. Khoâng daáu dieám caùc xung ñoät döôùi giöôøng: caùc xung ñoät ñöôïc ñem ra aùnh saùng thì phaûi noùi chuyeän, lyù luaän vaø giaûi quyeát vôùi vieäc ñoái thoaïi. Anh chò em haõy nghó tôùi caùc cuoäc xung ñoät nho nhoû chaéc chaén xaûy ra trong gia ñình anh chò em: khoâng ñöôïc che daáu chuùng, nhöng haõy thaûo luaän. Haõy tìm luùc thuaän tieän ñeå thaûo luaän. Nhö theá xung ñoät ñöôïc giaûi quyeát baèng söï ñoái thoaïi.
Tieáp tuïc baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha keå laïi caùc kinh nghieäm ñaõ soáng beân Peruø. Ngaøi noùi: taïi Peruø khaåu hieäu chuyeán vieáng thaêm ñaõ laø: "Hieäp nhaát cho hy voïng". Hieäp nhaát khoâng phaûi cho moät söï ñoàng nhaát khoâ caèn, moïi ngöôøi ñeàu nhö nhau: ñaây khoâng phaûi laø hieäp nhaát; nhöng hieäp nhaát trong taát caû söï phong phuù cuûa caùc khaùc bieät, maø caùc daân toäc ñaõ thöøa höôûng ñöôïc töø lòch söû vaø neàn vaên hoaù. Cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc daân toäc vuøng Araucania beân Peruø ñaõ chöùng toû ñieàu naøy moät caùch bieåu töôïng, vaø ñaõ khai maøo cho loä trình cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Toaøn Amazzonia ñöôïc trieäu taäp vaøo thaùng 10 naêm 2019. Cuõng laøm chöùng cho ñieàu naøy laø caùc cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc daân toäc taïi Puerto Maldonado vaø vôùi caùc treû em cuûa nhaø tieáp ñoùn "Hoaøng töû nhoû". Chuùng toâi ñaõ cuøng nhau noùi khoâng vôùi söï thöïc daân kinh teá vaø thöïc daân yù thöùc heä.
Noùi chuyeän vôùi caùc giôùi chöùc chính trò vaø daân söï Peruø toâi ñaõ ñaùnh giaù cao gia taøi moâi sinh, vaên hoaù vaø tinh thaàn cuûa ñaát nöôùc naøy, vaø toâi ñaõ neâu baät hai thöïc taïi ñe doïa noù nhaát: ñoù laø söï ñoài teä moâi sinh xaõ hoäi vaø naïn gian tham hoái loä. Toâi khoâng bieát anh chò em coù nghe noùi veà gian tham hoái loä ôû ñaây chöa... toâi khoâng bieát... Khoâng phaûi chæ coù ôû caùc phaàn ñaát aáy, maø ôû ñaây cuõng coù... Noù nguy hieåm hôn laø beänh cuùm! Noù troän laãn vaø laøm hö hoûng con tim. Gian tham hoái loä laøm hö hoûng traùi tim. Vì theá xin laøm ôn, ñöøng gian tham hoái loä.
Toâi ñaõ nhaán maïnh raèng khoâng coù ai ñöôïc mieãn tröø khoûi traùch nhieäm cuûa mình tröôùc hai veát thöông naøy, vaø vieäc daán thaân choáng laïi chuùng lieân quan tôùi taát caû moïi ngöôøi. Tieáp ñeán Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát Thaùnh Leã ñaàu tieân cöû haønh taïi Peruø laø treân bôø bieån gaàn thaønh phoá Trujillo, nôi traän baõo "Ninho duyeân haûi" naêm ngoaùi ñaõ gaây thieät haïi lôùn lao cho daân chuùng.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Vì theá toâi ñaõ khích leä hoï phaûn öùng choáng laïi traän baõo ñoù, nhöng cuõng phaûn öùng choáng laïi caùc traän baõo khaùc nhö cuoäc soáng xaáu xa, vieäc thieáu giaùo duïc, thieáu coâng aên vieäc laøm vaø nhaø ôû chaéc chaén. Taïi Trujillo toâi cuõng ñaõ gaëp gôõ caùc linh muïc vaø ngöôøi soáng ñôøi thaùnh hieán ôû maïn baéc Peruø, vaø chia seû vôùi hoï nieàm vui cuûa ôn goïi vaø söù meänh, cuõng nhö traùch nhieäm hieäp thoâng trong Giaùo Hoäi. Toâi ñaõ khích leä caùc vò giaàu kyù öùc vaø trung thaønh vôùi caùc coäi reã cuûa mình. Vaø trong caùc coäi reã ñoù coù loøng ñaïo ñöùc bình daân ñoái vôùi Ñöùc Trinh Nöõ Maria. Cuõng taïi Trujillo ñaõ coù cuoäc cöû haønh kính Ñöùc Meï, trong ñoù toâi ñaõ ñoäi trieàu thieân cho Ñöùc Trinh Nöõ Porta vaø tuyeân boá Meï laø "Meï cuûa loøng Thöông xoùt vaø nieàm Hy voïng".
Ngaøy cuoái cuøng cuûa chuyeán vieáng thaêm laø Chuùa Nhaät vöøa qua ñaõ dieãn ra taïi Lima vôùi moät daáu nhaán tinh thaàn vaø giaùo hoäi maïnh meõ. Taïi ñeàn thaùnh noåi tieáng nhaát cuûa Peruø trong ñoù coù aûnh Thaùnh Giaù goïi laø "Chuùa laøm pheùp laï", toâi ñaõ gaëp gôõ khoaûng 500 nöõ tu doøng kín cuûa ñôøi chieâm nieäm: moät laù phoåi ñích thöïc cuûa ñöùc tin vaø lôøi caàu nguyeän cho Giaùo Hoäi vaø toaøn xaõ hoäi. Trong nhaø thôø chính toaø toâi ñaõ chu toaøn moät cöû chæ caàu nguyeän xin söï baàu cöû cuûa caùc Thaùnh nöôùc Peruø, sau ñoù laø cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc Giaùm Muïc, vaø toâi ñaõ ñeà nghò vôùi caùc vò göông maët cuûa thaùnh Toribio di Mogrovejo. Caû vôùi caùc ngöôøi treû Peruø toâi cuõng ñaõ chæ cho thaáy caùc Thaùnh nhö nhöõng ngöôøi nam nöõ ñaõ khoâng maát thôøi giôø ñeå trang ñieåm hình aûnh cuûa mình, nhöng ñaõ theo Chuùa Kitoâ laø Ñaáng ñaõ nhìn hoï vôùi nieàm hy voïng. Nhö luoân luoân laø theá, lôøi cuûa Chuùa Gieâsu trao ban yù nghóa traøn ñaày cho taát caû, vaø nhö vaäy caû baøi Phuùc AÂm cuûa buoåi cöû haønh Thaùnh Theå cuoái cuøng ñaõ toùm taét söù ñieäp Thieân Chuùa göûi cho daân Ngaøi taïi Chile vaø Peruø: "Haõy hoaùn caûi vaø tin vaøo Tin Möøng" (Mc 1,15). Nhö vaäy xem ra Chuùa ñaõ noùi - anh em seõ nhaän ñöôïc söï bình an maø Thaày ban cho anh em vaø anh em seõ hieäp nhaát trong nieàm hy voïng cuûa Thaày. Ñaây ñaõ ít nhieàu laø toùm taét chuyeán coâng du naøy. Chuùng ta haõy caàu nguyeän cho hai quoác gia anh em laø Chile vaø Peruø ñeå Chuùa chuùc laønh cho hai nöôùc.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo caùc ñoaøn haønh höông ñeán töø caùc nöôùc noùi tieáng Phaùp vaø noùi: trong khi chuùng ta keát thuùc tuaàn caàu nguyeän cho hieäp nhaát caùc tín höõu Kitoâ toâi xin môøi anh chò em haõy laø nhöõng ngöôøi ñi tieân phong cuûa hoaø bình vaø söï hieäp nhaát trong caùc nôi anh chò em sinh soáng. Vôùi tín höõu ñeán töø caùc nöôùc noùi tieáng Anh nhö Anh quoác, Bosni Erzegonive vaø Hoa Kyø, ÑTC ñaëc bieät chaøo caùc sinh vieân Hoïc vieän ñaïi keát Bossey, cuõng nhö caùc linh muïc cuûa hoïc vieän ñaøo taïo thaàn hoïc thöôøng huaán cuûa tröôøng baéc Myõ Roma. Ngaøi xin Chuùa Kitoâ ñoå traøn ñaày bình an vaø ôn thaùnh treân hoï vaø gia ñình hoï.
Vôùi caùc nhoùm noùi tieáng Ñöùc, Ñöùc Thaùnh Cha caàu mong ôn thaùnh Chuùa ban giuùp moïi ngöôøi trao ñoåi tình yeâu maø Chuùa ban cho moãi ngaøy vôùi caùc anh em khaùc.
Vôùi caùc nhoùm noùi tieáng Taây Ban Nha vaø Boà Ñaøo Nha, ñaëc bieät caùc nhoùm tín höõu ñeán töø vuøng Brangança, Paulista vaø Maringaù, ngaøi caàu chuùc hoï maïnh meõ trong nieàm tin nôi Chuùa Kitoâ, vaø roäng môû traùi tim cho caùc anh chò em tuùng thieáu caàn ñöôïc trôï giuùp.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaëc bieät caùm ôn caùc tín höõu Ba Lan ñaõ ñoàng haønh vôùi ngaøi trong chuyeán vieáng thaêm Chile vaø Peruø trong lôøi caàu nguyeän. Chuyeán vieáng thaêm ñaõ laø dòp soáng kinh nghieäm söï hieäp nhaát, vieäc traân quyù vaø thaêng tieán caùc giaù trò tinh thaàn ñaâm reã saâu trong Tin Möøng vaø truyeàn thoáng cuûa caùc daân toäc hai nöôùc naøy.
Buoåi tieáp kieán ñaõ keát thuùc vôùi Kinh Laäy Cha vaø pheùp laønh toaø thaùnh Ñöùc Thaùnh Cha ban cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Vatican News)