Ñöùc Thaùnh Cha gaëp
caùc linh muïc, tu só nam nöõ vaø chuûng sinh
taïi Nhaø thôø chính toaø Santiago
Ñöùc Thaùnh Cha gaëp caùc linh muïc, tu só nam nöõ vaø chuûng sinh taïi Nhaø thôø chính toaø Santiago.
"Canh taân lôøi thöa Xin vaâng"
Chile (WHÑ 18-01-2018) - Trong khuoân khoå chuyeán toâng du Chileâ, chieàu thöù Ba 16 thaùng 01 naêm 2018, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ gaëp caùc linh muïc, tu só nam nöõ vaø chuûng sinh taïi Nhaø thôø chính toaø Santiago.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi huaán töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong buoåi gaëp gôõ caùc linh muïc, tu só nam nöõ vaø chuûng sinh taïi Nhaø thôø chính toaø Santiago:
* * *
Anh chò em thaân meán,
Toâi vui möøng ñöôïc gaëp anh chò em. Toâi thích caùch maø Ñöùc hoàng y Ezzati giôùi thieäu anh chò em: Naøy hoï ñaây # nhöõng ngöôøi nöõ soáng ñôøi thaùnh hieán, nhöõng ngöôøi nam soáng ñôøi thaùnh hieán, caùc linh muïc, caùc phoù teá vónh vieãn vaø caùc chuûng sinh. Ñieàu ñoù laøm toâi nhôù ñeán ngaøy chuùng ta thuï phong linh muïc vaø giaùm muïc, sau khi ñöôïc giôùi thieäu, moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu thöa: "Naøy con ñaây, laïy Chuùa, con ñeán ñeå thöïc thi yù Chuùa". Trong cuoäc gaëp gôõ naøy, chuùng ta muoán noùi vôùi Chuùa: "Naøy chuùng con ñaây", ñeå canh taân lôøi thöa "xin vaâng" cuûa chuùng ta vôùi Chuùa. Chuùng ta muoán cuøng nhau canh taân lôøi ñaùp cuûa chuùng ta tröôùc lôøi keâu goïi maø ngaøy ñoù ñaõ chieám troïn con tim cuûa chuùng ta trong taâm tình ngaïc nhieân.
Ñeå laøm nhö vaäy, toâi nghó raèng ñieàu coù theå giuùp chuùng ta laø khôûi ñi vôùi ñoaïn Tin Möøng maø chuùng ta vöøa nghe, vaø chia seû ba thôøi khaéc maø Pheâroâ vaø coäng ñoaøn ñaàu tieân ñaõ traûi nghieäm: Pheâroâ vaø coäng ñoaøn ngaõ loøng, Pheâroâ vaø coäng ñoaøn ñöôïc thöông xoùt, vaø Pheâroâ vaø coäng ñoaøn ñöôïc bieán ñoåi. Toâi ñaët song song Pheâroâ vaø coäng ñoaøn vì ñôøi soáng cuûa caùc toâng ñoà luoân coù hai chieàu kích, caù nhaân vaø coäng ñoaøn. Hai chieàu kích naøy gaén lieàn vôùi nhau maø chuùng ta khoâng theå taùch rôøi. Chuùng ta ñöôïc keâu goïi theo töøng caù nhaân nhöng luoân thuoäc veà moät nhoùm lôùn hôn. Noùi veà ôn goïi thì khoâng coù chuyeän töï chuïp hình (selfie)! Ôn goïi ñoøi hoûi phaûi coù ai khaùc chuïp hình cho baïn, vaø ñoù laø ñieàu chuùng ta saép laøm ñaây!
1. Pheâroâ ngaõ loøng, coäng ñoaøn ngaõ loøng
Toâi luoân thích caùch maø Phuùc aâm khoâng toâ ñieåm hay laøm nheï bôùt moïi chuyeän, hoaëc sôn pheát leân nhöõng maøu saéc ñeïp ñeõ. Phuùc aâm cho chuùng ta thaáy cuoäc soáng nhö noù laø chöù khoâng phaûi nhö leõ ra phaûi laø. Phuùc aâm khoâng sôï cho chuùng ta thaáy nhöõng luùc khoù khaên, thaäm chí caêng thaúng, maø caùc moân ñeä ñaõ traûi nghieäm.
Chuùng ta haõy döïng laïi khung caûnh. Ngöôøi ta ñaõ gieát Chuùa Gieâsu, nhöng coù maáy phuï nöõ baûo raèng Ngöôøi ñang soáng (Lc 24,22-24). Ngay caû sau khi caùc moân ñeä ñaõ nhìn thaáy Chuùa Gieâsu Phuïc sinh, bieán coá aáy vaãn maïnh ñeán noãi hoï caàn coù thôøi gian ñeå hieåu ñöôïc ñieàu gì ñaõ xaûy ra. Luca noùi: "Nieàm vui quaù lôùn lao ñeán noãi caùc oâng vaãn chöa theå tin ñöôïc". Hoï seõ coù ñöôïc hieåu bieát aáy vaøo ngaøy Leã Hieän xuoáng khi Chuùa Thaùnh Thaàn ñöôïc ban cho hoï. Cuoäc gaëp gôõ vôùi Chuùa Phuïc Sinh ñoøi phaûi coù thôøi gian môùi coù choã trong traùi tim cuûa caùc moân ñeä.
Caùc moân ñeä trôû veà nhaø. Hoï trôû veà ñeå laøm coâng vieäc maø hoï ñaõ töøng laøm: ñaùnh caù. Khoâng phaûi taát caû, nhöng chæ maáy ngöôøi trong soá hoï. Hoï coù chia reõ khoâng? Coù phaân taùn khoâng? Chuùng ta khoâng bieát. Kinh Thaùnh cho chuùng ta bieát hoï khoâng baét ñöôïc gì. Löôùi cuûa hoï troáng trôn.
Nhöng coù moät loaïi troáng vaéng ñeø naëng taâm hoàn hoï maø hoï khoâng nhaän ra: thaát voïng vaø hoang mang tröôùc caùi cheát cuûa Thaày. Thaày khoâng coøn nöõa; Thaày ñaõ bò ñoùng ñinh. Nhöng khoâng chæ mình Thaày bò ñoùng ñinh, maø caû hoï nöõa, vì caùi cheát cuûa Chuùa Gieâsu ñaõ laøm daäy leân côn loác maâu thuaãn trong loøng caùc baïn cuûa Ngöôøi. Pheâroâ ñaõ choái Chuùa; Giuña ñaõ phaûn boäi Ngöôøi; nhöõng ngöôøi khaùc thì boû troán. Chæ coù moät soá ít phuï nöõ vaø ngöôøi moân ñeä yeâu daáu ôû laïi. Trong maáy ngaøy, moïi söï ñeàu suïp ñoå. Ñoù laø nhöõng giôø phuùt roái bôøi vaø hoang mang trong cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi moân ñeä. Coù nhöõng luùc xaûy ra "côn baõo toá cuûa gian nan, thöû thaùch, nghi nan, vaø ñuû thöù, do nhöõng bieán coá vaên hoaù vaø lòch söû, khoâng deã tìm ñöôïc con ñöôøng ñeå ñi. Nhöõng luùc aáy laïi coù nhöõng caùm doã khaùc: tö töôûng dao ñoäng, khoâng quan taâm thích ñaùng ñeán vaán ñeà, quaù lo laéng veà keû baùch haïi mình ... Vaø coù leõ ñoái vôùi toâi, caùm doã toài teä nhaát laø döøng laïi ñeå gaëm nhaám noãi buoàn".[1] Phaûi, döøng laïi ñeå gaëm nhaám noãi buoàn. Ñoù laø ñieàu ñaõ xaûy ra vôùi caùc moân ñeä.
Nhö Ñöùc hoàng y Ezzati ñaõ noùi vôùi chuùng ta, "ñôøi linh muïc vaø ñôøi soáng thaùnh hieán ôû Chileâ ñaõ vaø ñang traûi qua nhöõng giai ñoaïn khoù khaên cuûa nhöõng bieán ñoäng vaø thaùch ñoá khoâng nhoû. Beân caïnh loøng trung thaønh cuûa ñaïi ña soá, cuõng coù nhieàu coû daïi cuûa caùi xaáu vaø haäu quaû laø nhöõng tai tieáng vaø ñaøo nguõ".
Nhöõng giai ñoaïn bieán ñoäng. Toâi bieát noãi ñau do caùc vuï laïm duïng treû vò thaønh nieân vaø toâi quan taâm ñeán nhöõng gì anh chò em ñang laøm ñeå ñoái phoù vôùi caùi aùc nghieâm troïng vaø ñau ñôùn naøy. Ñau ñôùn vì nhöõng toån thöông vaø ñau khoå cuûa caùc naïn nhaân vaø gia ñình hoï, laø nhöõng ngöôøi thaáy raèng nieàm tin töôûng ñaët nôi caùc thöøa taùc vieân cuûa Giaùo hoäi ñaõ bò phaûn boäi. Cuõng ñau ñôùn cho caùc coäng ñoaøn Hoäi thaùnh, vaø ñau ñôùn cho anh chò em nöõa, nhöõng ngöôøi sau khi vaát vaû laøm vieäc, laïi nhìn thaáy nhöõng toån haïi daãn ñeán nghi ngôø vaø ñaët vaán ñeà; nôi moät vaøi ngöôøi hay nhieàu ngöôøi trong anh chò em, ñieàu aáy laø nguoàn goác cuûa nghi ngôø, sôï haõi hoaëc thieáu tin töôûng. Toâi bieát ñoâi khi anh chò em ñaõ bò laêng maï trong metro hoaëc khi ñi treân ñöôøng phoá, vaø ôû nhieàu nôi anh chò em phaûi traû giaù ñaét khi maëc tu phuïc. Vì theá, toâi môøi anh chò em haõy caàu xin Thieân Chuùa ban cho chuùng ta caùi nhìn roõ raøng ñeå goïi thöïc taïi baèng ñuùng teân cuûa noù, can ñaûm xin tha thöù vaø khaû naêng laéng nghe nhöõng gì Chuùa ñang noùi vôùi chuùng ta.
Toâi coøn muoán ñeà caäp ñeán moät chuyeän quan troïng khaùc nöõa. Xaõ hoäi cuûa chuùng ta ñang thay ñoåi. Chileâ ngaøy nay hoaøn toaøn khaùc so vôùi nhöõng gì toâi bieát khi coøn treû, khi coøn ñi hoïc. Nhöõng bieåu hieän vaên hoaù môùi vaø khaùc bieät ñang naûy sinh khoâng phuø hôïp vôùi khuoân maãu quen thuoäc cuûa chuùng ta. Chuùng ta phaûi thöøa nhaän raèng nhieàu khi chuùng ta khoâng bieát laøm theá naøo ñeå ñoái phoù vôùi nhöõng tình huoáng môùi naøy. Ñoâi khi chuùng ta mô veà "nhöõng cuû haønh beân Ai Caäp" maø queân raèng ñaát höùa ôû ñaèng tröôùc chuùng ta, queân raèng lôøi höùa khoâng phaûi laø cho ngaøy hoâm qua maø laø cho ngaøy mai. Chuùng ta coù theå ñaàu haøng côn caùm doã thu mình laïi, coâ laäp chính mình ñeå baûo veä caùch chuùng ta nhìn söï vieäc, voán roát cuoäc seõ trôû thaønh khoâng gì khaùc hôn laø ñoäc thoaïi. Chuùng ta coù theå bò caùm doã nghó raèng moïi thöù ñeàu sai, vaø thay vì loan "tin vui", chuùng ta laïi chæ loan baùo söï thôø ô vaø thaát voïng. Keát quaû laø, chuùng ta nhaém maét laïi tröôùc nhöõng thaùch ñoá muïc vuï, töôûng raèng Chuùa Thaùnh Thaàn khoâng coù gì ñeå noùi. Nhö theá, chuùng ta queân raèng Tin Möøng laø moät haønh trình hoaùn caûi, khoâng chæ cho "nhöõng ngöôøi khaùc" maø coøn cho chính chuùng ta nöõa.
Duø thích hay khoâng, chuùng ta cuõng ñöôïc keâu goïi ñoái maët vôùi thöïc taïi nhö noù laø - thöïc taïi cuûa caù nhaân chuùng ta vaø thöïc taïi cuûa caùc coäng ñoaøn vaø xaõ hoäi cuûa chuùng ta. Löôùi troáng trôn - caùc moân ñeä noùi theá - vaø chuùng ta coù theå hieåu ñöôïc caûm xuùc cuûa hoï. Hoï trôû veà nhaø maø chaúng coù chuyeän gì ñeå keå; hoï trôû veà tay khoâng; hoï trôû veà trong noãi chaùn chöôøng.
Ñieàu gì ñaõ xaûy ra vôùi nhöõng moân ñeä maïnh meõ, nhieät tình vaø deã meán aáy, nhöõng ngöôøi caûm nhaän raèng mình ñaõ ñöôïc choïn vaø ñaõ boû moïi söï ñeå ñi theo Chuùa Gieâsu (x. Mt 1,16-20)? Ñieàu gì ñaõ xaûy ra vôùi nhöõng moân ñeä quaû quyeát raèng mình seõ vaøo tuø vaø thaäm chí hy sinh tính maïng vì Thaày (x. Lc 22,33), nhöõng ngöôøi muoán xin Chuùa cho löûa töø trôøi xuoáng ñeå baûo veä Thaày (x. Lc 9,54), vaø saün saøng ruùt göôm ñeå chieán ñaáu vì Thaày (x. Lc 22,49-51)? Ñieàu gì ñaõ xaûy ra vôùi Pheâroâ, keû ñaõ traùch cöù Thaày veà ñöôøng loái cuûa Thaày (x. Mc 8,31-33)?
2. Pheâroâ ñöôïc thöông xoùt, coäng ñoaøn ñöôïc thöông xoùt
Ñoù laø giôø cuûa söï thaät trong ñôøi soáng cuûa coäng ñoaøn ñaàu tieân. Ñoù laø luùc Pheâroâ phaûi ñoái dieän vôùi chính mình. Moät goùc trong con ngöôøi cuûa oâng maø nhieàu laàn oâng khoâng muoán thaáy. OÂng ñaõ nghieäm ra nhöõng giôùi haïn, yeáu ñuoái vaø toäi loãi cuûa mình. Pheâroâ, nhaø laõnh ñaïo vaø vò cöùu tinh tính khí thaát thöôøng vaø boác ñoàng, töï maõn vaø quaù töï phuï vôùi khaû naêng cuûa mình, ñaõ phaûi nhìn nhaän mình laø keû yeáu ñuoái vaø toäi loãi. OÂng cuõng laø moät toäi nhaân nhö moïi ngöôøi khaùc, thieáu soùt nhö nhöõng ngöôøi khaùc, yeáu ñuoái nhö nhöõng ngöôøi khaùc. Pheâroâ ñaõ laøm cho Ñaáng maø oâng höùa baûo veä phaûi thaát voïng. Ñoù laø moät thôøi khaéc quyeát ñònh trong cuoäc ñôøi cuûa Pheâroâ.
Laø caùc moân ñeä, laø Giaùo hoäi, chuùng ta coù theå coù cuøng moät kinh nghieäm: coù nhöõng luùc chuùng ta phaûi ñoái dieän vôùi khoâng phaûi laø thaønh coâng maø laø yeáu ñuoái cuûa mình. Ñoù laø thôøi khaéc quyeát ñònh trong cuoäc ñôøi cuûa moät moân ñeä, nhöng chính luùc aáy moät toâng ñoà laïi ñöôïc sinh ra. Chuùng ta haõy ñeå cho baûn vaên höôùng daãn.
"Khi caùc moân ñeä aên xong, Chuùa Gieâsu hoûi oâng Simon Pheâroâ: 'Naøy anh Simon, con oâng Gioan, anh coù meán Thaày hôn caùc anh em naøy khoâng?'"(Ga 21,15).
Khi hoï aên xong, Chuùa Gieâsu daãn Pheâroâ sang moät beân vaø chæ hoûi oâng moät caâu, moät caâu hoûi veà tình yeâu: Con coù yeâu meán Thaày khoâng? Chuùa Gieâsu khoâng traùch maéng hay leân aùn. Ñieàu duy nhaát Ngöôøi muoán laøm laø cöùu Pheâroâ. Ngöôøi muoán cöùu oâng khoûi moái nguy kheùp kín trong toäi, ñeå "gaëm nhaám" noãi buoàn vì yeáu ñuoái cuûa mình; cöùu oâng khoûi moái nguy vì yeáu ñuoái aáy maø xoaù saïch nhöõng gì toát ñeïp oâng ñaõ soáng vôùi Chuùa Gieâsu. Chuùa Gieâsu muoán cöùu oâng khoûi thaùi ñoä thu mình vaø coâ laäp. Ngöôøi muoán cöùu oâng khoûi thaùi ñoä huyû dieät aáy - thaùi ñoä laøm cho ngöôøi ta trôû thaønh naïn nhaân hay traùi laïi, rôi vaøo suy nghó "cuõng theá thoâi", voán coi nheï moïi daán thaân ñeå roài keát cuoäc laïi daãn ñeán caùi töông ñoái toài teä nhaát. Chuùa Gieâsu muoán giaûi thoaùt oâng khoûi thaùi ñoä nhìn nhöõng ngöôøi choáng ñoái mình nhö keû thuø vaø böïc töùc vì nhöõng choáng ñoái vaø chæ trích. Ngöôøi muoán giaûi thoaùt oâng khoûi bò suy suïp vaø nhaát laø khoûi tieâu cöïc. Vôùi caâu hoûi ñaët ra, Chuùa Gieâsu muoán Pheâroâ laéng nghe con tim vaø hoïc caùch phaân ñònh. Vì "baûo veä söï thaät maø phaûi hy sinh baùc aùi, hay baûo veä baùc aùi maø phaûi hy sinh söï thaät, hoaëc giaûi quyeát ñöôïc moïi chuyeän maø phaûi hy sinh caû hai, ñoù khoâng phaûi laø ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa. Chuùa Gieâsu muoán traùnh bieán Pheâroâ thaønh moät ngöôøi gaây toån thöông ngöôøi khaùc khi mình noùi thaät, hoaëc noùi doái ñeå laøm vui loøng ngöôøi khaùc, hoaëc ñôn giaûn thaønh moät ngöôøi ñôø ñaãn vì thieáu quaû quyeát",[2] nhö coù theå xaûy ra vôùi chuùng ta trong nhöõng hoaøn caûnh naøy.
Chuùa Gieâsu chaát vaán Pheâroâ veà tình yeâu vaø cöù hoûi maõi cho ñeán khi Pheâroâ coù caâu traû lôøi thöïc teá: "Thöa Thaày, Thaày bieát roõ moïi söï; Thaày bieát con yeâu meán Thaày" (Ga 21,17). Theá laø Chuùa Gieâsu xaùc nhaän söù maïng cuûa oâng. Theá laø giôø ñaây Ngöôøi laøm cho oâng trôû thaønh toâng ñoà cuûa Ngöôøi caùch döùt khoaùt.
Ñieàu gì xaùc nhaän Pheâroâ laø moät toâng ñoà? Ñieàu gì xaùc nhaän chuùng ta laø nhöõng toâng ñoà? Chæ coù moät ñieàu: ñoù laø chuùng ta "ñaõ laõnh nhaän loøng thöông xoùt" (1 Tim 1,12-16). "Vì taát caû nhöõng toäi loãi cuûa chuùng ta, nhöõng giôùi haïn cuûa chuùng ta, nhöõng thaát baïi cuûa chuùng ta, vì taát caû nhöõng laàn chuùng ta sa ngaõ, Chuùa Gieâsu ñaõ ñoaùi nhìn chuùng ta vaø ñeán gaàn chuùng ta. Ngöôøi ñaõ chìa baøn tay cho chuùng ta vaø toû loøng thöông xoùt chuùng ta. Taát caû chuùng ta coù theå nhôù laïi nhieàu laàn Chuùa ñaõ nhìn ñeán chuùng ta, laïi gaàn vaø toû loøng thöông xoùt chuùng ta"[3]. Chuùng ta ôû ñaây khoâng phaûi vì chuùng ta toát laønh hôn nhöõng ngöôøi khaùc; chuùng ta khoâng phaûi laø nhöõng sieâu anh huøng ñöùng treân ñænh cao cuùi xuoáng gaëp gôõ ngöôøi phaøm. Nhöng chuùng ta ñöôïc sai ñi nhö nhöõng ngöôøi yù thöùc raèng mình ñaõ ñöôïc tha thöù. Ñoù laø nguoàn vui cuûa chuùng ta. Chuùng ta ñöôïc thaùnh hieán, laø nhöõng muïc töû raäp theo khuoân maãu Gieâsu, Ñaáng ñaõ cheát vaø ñaõ soáng laïi. Moät ngöôøi nam hay ngöôøi nöõ soáng ñôøi thaùnh hieán seõ nhìn nhöõng veát thöông cuûa mình nhö daáu chæ cuûa phuïc sinh; nhìn thaáy thaáy söùc maïnh cuûa phuïc sinh nôi caùc veát thöông cuûa theá giôùi naøy; vaø cuõng nhö Chuùa Gieâsu, khoâng gaëp anh chò em mình ñeå traùch moùc vaø leân aùn.
Chuùa Gieâsu Kitoâ khoâng hieän ra vôùi caùc moân ñeä maø khoâng coù caùc veát thöông; chính nhöõng veát thöông aáy laøm cho Toâma tuyeân xöng nieàm tin cuûa oâng. Chuùng ta khoâng ñöôïc keâu goïi lôø ñi hay che giaáu nhöõng veát thöông cuûa mình. Moät Giaùo hoäi mang thöông tích môùi hieåu ñöôïc nhöõng veát thöông cuûa theá giôùi ngaøy nay vaø laáy nhöõng thöông ñau aáy laøm cuûa mình, baèng caùch ñau khoå vôùi hoï, ñoàng haønh vôùi hoï vaø tìm caùch chöõa laønh hoï. Moät Giaùo hoäi bò thöông tích khoâng laøm cho mình trôû thaønh trung taâm cuûa moïi söï, khoâng tin raèng mình hoaøn haûo, nhöng ñaët ôû nôi trung taâm Ñaáng coù theå chöõa laønh nhöõng veát thöông naøy, vaø teân cuûa Ñaáng aáy laø Gieâsu Kitoâ.
Bieát ñöôïc mình ñang mang thöông tích seõ laøm cho chuùng ta töï do. Phaûi, ñieàu ñoù giaûi thoaùt chuùng ta khoâng trôû thaønh ngöôøi quy ngaõ vaø nghó raèng mình hôn ngöôøi khaùc. Ñieàu ñoù giaûi thoaùt chuùng ta khoûi xu höôùng kieâu haõnh cuûa "nhöõng ngöôøi chuû yeáu chæ tin vaøo söùc rieâng mình vaø thaáy mình ñöùng treân ngöôøi khaùc vì ñaõ tuaân giöõ caùc leà luaät hoaëc luoân trung thaønh vôùi moät cung caùch soáng ñaïo cuûa quaù khöù"[4].
Trong Chuùa Gieâsu, caùc veát thöông cuûa chuùng ta ñöôïc phuïc sinh. Chuùng khôi leân tình lieân ñôùi; chuùng giuùp cho chuùng ta phaù ñoå nhöõng böùc töôøng nhoát kín chuùng ta trong chuû nghóa tinh hoa vaø thuùc ñaåy chuùng ta xaây döïng nhöõng caây caàu vaø gaëp gôõ taát caû nhöõng ai ñang khao khaùt tình yeâu thöông xoùt aáy maø chæ coù Chuùa Kitoâ môùi coù theå trao ban. "Raát thöôøng khi chuùng ta mô öôùc nhöõng chöông trình toâng ñoà lôùn lao, ñöôïc laäp keá hoaïch tæ mæ, gioáng nhö caùc vò töôùng thaát traän! Nhöng nhö theá laø phuû nhaän lòch söû cuûa chuùng ta trong tö caùch moät Giaùo hoäi, voán thöïc söï vinh quang vì ñoù laø moät lòch söû cuûa nhöõng hy sinh, hy voïng vaø ñaáu tranh haèng ngaøy, cuûa nhöõng cuoäc ñôøi phuïc vuï vaø trung tín vôùi coâng vieäc, coù theå laø meät moûi, vì moïi coâng vieäc ñeàu phaûi ñoå 'moà hoâi traùn' môùi hoaøn thaønh"[5]. Toâi lo ngaïi khi thaáy nhieàu coäng ñoaøn cöù lo cho hình aûnh cuûa mình, lo khueách tröông, lo cho veû beân ngoaøi ñeå phoâ tröông, hôn laø ñi ra ngoaøi ñeå chaïm vaøo noãi ñau thöông cuûa ñoaøn daân tín höõu.
Nhöõng lôøi sau ñaây cuûa moät vò thaùnh Chileâ thaät saâu saéc bieát bao: "Taát caû nhöõng phöông phaùp seõ thaát baïi laø nhöõng phöông phaùp bò tính ñoàng nhaát aùp ñaët, nhöõng phöông phaùp coá ñöa chuùng ta ñeán vôùi Chuùa baèng caùch laøm cho chuùng ta queân ñi nhöõng ngöôøi anh chò em cuûa mình, laøm cho chuùng ta nhaém maét laïi tröôùc vuõ truï thay vì daïy chuùng ta môû maét ra vaø daâng moïi söï leân Ñaáng Saùng Taïo, nhöõng phöông phaùp laøm cho chuùng ta trôû neân ích kyû vaø kheùp kín trong chính mình".[6]
Daân Chuùa khoâng mong ñôïi cuõng chaúng caàn chuùng ta laøm nhöõng sieâu anh huøng. Hoï mong ñôïi nhöõng muïc töû, nhöõng ngöôøi soáng ñôøi taän hieán, laø nhöõng ngöôøi bieát xoùt thöông, bieát chìa baøn tay ñeå giuùp ñôõ, bieát daønh thôøi gian cho nhöõng ai quî ngaõ vaø, cuõng nhö Chuùa Gieâsu, giuùp hoï thoaùt khoûi noãi daøy voø khoân nguoâi ñang ñaàu ñoäc taâm hoàn hoï.
3. Pheâroâ ñöôïc bieán ñoåi, coäng ñoaøn ñöôïc bieán ñoåi
Chuùa Gieâsu môøi goïi Pheâroâ phaân ñònh, vaø theá laø caùc bieán coá trong cuoäc ñôøi cuûa Pheâroâ trôû neân coù yù nghóa, nhö cöû chæ ngoân söù cuûa vieäc röûa chaân. Pheâroâ, ngöôøi khoâng muoán ñöôïc röûa chaân, nay baét ñaàu hieåu ra raèng söï cao caû thöïc söï xuaát phaùt töø vieäc trôû neân thaáp heøn vaø trôû neân ngöôøi toâi tôù.[7]
Chuùa chuùng ta laø moät vò thaày taøi gioûi bieát bao! Cöû chæ mang tính ngoân söù cuûa Chuùa Gieâsu chæ cho thaáy Giaùo hoäi ngoân söù, ñöôïc röûa saïch toäi loãi, khoâng sôï ñi ra ngoaøi ñeå phuïc vuï moät nhaân loaïi bò thöông tích.
Pheâroâ ñaõ kinh nghieäm trong thaân xaùc mình thöông tích cuûa toäi loãi, vaø caû nhöõng giôùi haïn vaø yeáu ñuoái cuûa mình. Nhöng oâng ñaõ hoïc ñöôïc töø Chuùa Gieâsu raèng nhöõng thöông tích aáy coù theå laø moät con ñöôøng phuïc sinh. Caûm nghieäm caû Pheâroâ ngaõ loøng laãn Pheâroâ ñöôïc bieán ñoåi, chuùng ta ñöôïc môøi goïi ñi töø moät Giaùo hoäi cuûa ngöôøi baát haïnh vaø naûn chí ñeán moät Giaùo hoäi phuïc vuï taát caû nhöõng ai baát haïnh vaø naûn chí ôû giöõa chuùng ta. Moät Giaùo hoäi coù khaû naêng phuïc vuï Chuùa cuûa mình nôi nhöõng ngöôøi ñoùi khaùt, laâm caûnh tuø ñaøy, khoâng nhaø, khoâng aùo maëc vaø ñau yeáu... (Mt 25,35). Moät söï phuïc vuï khoâng ñoàng hoaù vôùi naõo traïng cöùu trôï hay thaùi ñoä gia tröôûng, nhöng nhaèm hoaùn caûi caùc taâm hoàn. Vaán ñeà khoâng phaûi laø cho ngöôøi ngheøo caùi aên, cho ngöôøi traàn truïi aùo maëc vaø thaêm vieáng ngöôøi ñau yeáu, maø laø nhìn nhaän raèng ngöôøi ngheøo, ngöôøi traàn truïi, ngöôøi ñau yeáu, ngöôøi ôû tuø vaø ngöôøi khoâng nhaø cuõng coù phaåm giaù ñeå ngoài cuøng baøn vôùi chuùng ta, caûm thaáy nhö "ôû nhaø" giöõa chuùng ta, caûm thaáy thuoäc veà moät gia ñình. Ñaây laø daáu chæ cho thaáy Nöôùc Trôøi ñang ôû giöõa chuùng ta. Ñaây laø daáu chæ cho thaáy moät Giaùo hoäi bò thöông tích bôûi toäi loãi, ñöôïc Chuùa toû loøng thöông xoùt, vaø ñöôïc Ngaøi môøi goïi trôû thaønh ngoân söù.
Canh taân söù vuï ngoân söù laø canh taân söï daán thaân cuûa chuùng ta ñeå ñöøng chôø mong moät theá giôùi lyù töôûng, moät coäng ñoaøn lyù töôûng, hay moät ngöôøi moân ñeä lyù töôûng ñeå soáng vaø loan baùo Tin Möøng, nhöng laø laøm sao cho moïi ngöôøi ngaõ loøng gaëp ñöôïc Chuùa Gieâsu. Ngöôøi ta khoâng yeâu thích nhöõng hoaøn caûnh lyù töôûng hay nhöõng coäng ñoaøn lyù töôûng, nhöng yeâu thöông con ngöôøi.
Thaúng thaén nhìn nhaän nhöõng giôùi haïn cuûa chuùng ta trong ñau buoàn vaø taâm tình caàu nguyeän khoâng laøm cho chuùng ta xa Chuùa, nhöng giuùp chuùng ta trôû veà vôùi Chuùa Gieâsu bôûi bieát raèng "nhôø söï môùi meû cuûa Ngöôøi, Ngöôøi luoân coù theå canh taân ñôøi soáng vaø coäng ñoaøn chuùng ta, vaø neáu nhö söù ñieäp Kitoâ giaùo ñaõ traûi qua nhöõng thôøi kyø ñen toái vaø söï yeáu ñuoái cuûa Giaùo hoäi, söù ñieäp aáy cuõng chaúng bao giôø giaø coãi ... Baát cöù khi naøo chuùng ta noã löïc trôû veà nguoàn coäi vaø khoâi phuïc neùt töôi môùi nguyeân thuyû cuûa Phuùc aâm, seõ xuaát hieän nhöõng loái ñi môùi, nhöõng phöông phaùp saùng taïo, nhöõng hình thöùc dieãn taû khaùc, nhöõng daáu chæ coù söùc thuyeát phuïc hôn, nhöõng lôøi noùi mang yù nghóa môùi cho theá giôùi ngaøy nay".[8] Thaät toát ñeïp bieát bao khi taát caû chuùng ta ñeå cho Chuùa Gieâsu canh taân taâm hoàn chuùng ta.
Luùc ñaàu, toâi ñaõ noùi vôùi anh chò em raèng chuùng ta ñeán ñaây ñeå canh taân lôøi thöa "xin vaâng" cuûa chuùng ta, vôùi loøng haêng haùi, vôùi nieàm say meâ. Chuùng ta muoán canh taân lôøi thöa "xin vaâng" cuûa chuùng ta, nhöng nhö moät lôøi "xin vaâng" thöïc teá, ñöôïc aùnh maét cuûa Chuùa Gieâsu naâng ñôõ. Khi anh chò em trôû veà nhaø, toâi xin anh chò em haõy vieát vaøo con tim mình baûn di chuùc thieâng lieâng, theo lôøi cuûa Ñöùc hoàng y Rauùl Silva Henríquez. Lôøi caàu nguyeän tuyeät ñeïp aáy cuûa ngaøi baét ñaàu nhö sau:
"Giaùo hoäi maø toâi yeâu meán laø Giaùo hoäi thaùnh thieän moãi ngaøy ... Cuûa anh, cuûa toâi, Giaùo hoäi thaùnh thieän moãi ngaøy ...
"Chuùa Gieâsu Kitoâ, Phuùc AÂm, baùnh, Thaùnh Theå, Thaân mình khieâm toán cuûa Chuùa Kitoâ moãi ngaøy. Vôùi khuoân maët cuûa ngöôøi ngheøo, khuoân maët cuûa nhöõng ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ ñang ca haùt, ñaáu tranh, ñau khoå. Giaùo hoäi thaùnh thieän moãi ngaøy".
Toâi xin hoûi anh chò em: Anh chò em yeâu meán Giaùo hoäi naøo? Anh chò em coù yeâu meán Giaùo hoäi bò thöông tích naøy, moät Giaùo hoäi gaëp ñöôïc söï soáng nôi nhöõng thöông tích cuûa Chuùa Gieâsu hay khoâng?
Xin caûm ôn anh chò em veà cuoäc gaëp gôõ naøy. Caûm ôn anh chò em ñaõ cho toâi cô hoäi ñeå noùi lôøi "xin vaâng" cuøng vôùi anh chò em moät laàn nöõa. Nguyeän xin Ñöùc Meï Nuùi Carmel laáy aùo choaøng cuûa Meï bao boïc anh chò em. Xin anh chò em cuõng ñöøng queân caàu nguyeän cho toâi.
- - - - - - - - - - - - - - - - -
[1] Jorge M. Bergoglio, Las Cartas de la tribulacioùn, 9, ed. Diego de Torres, Buenos Aires, 1987.
[2] Nt.
[3] Söù ñieäp truyeàn hình göûi CELAM trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt taïi chaâu Myõ, ngaøy 27 thaùng Taùm 2016.
[4] Toâng huaán Evangelii Gaudium, 94.
[5] Nt., 96.
[6] THAÙNH ALBERTO HURTADO, Baøi noùi chuyeän vôùi Giôùi treû Coâng giaùo Tieán haønh, 1943.
[7] "Ai muoán laøm ngöôøi ñöùng ñaàu, thì phaûi laøm ngöôøi roát heát vaø laøm ñaày tôù cuûa moïi ngöôøi" (Mc 9,35).
[8] Toâng huaán Evangelii Gaudium, 11.
(Nguoàn: Libreria Editrice Vaticana, baûn tieáng Anh;
tham khaûo baûn tieáng Phaùp)
Minh Ñöùc chuyeån ngöõ