Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha

trong thaùnh leã taïi phi tröôøng Maquehue, Temuco

Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong thaùnh leã taïi phi tröôøng Maquehue, Temuco.

Temuco (VietCatholic News 17-01-2018) - Luùc 8h saùng thöù Tö, 17 thaùng Gieâng naêm 2018, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ñaùp maùy bay tôùi thaønh phoá Temuco caùch Santiago hôn 600 caây soá veà höôùng nam vaø cöû haønh thaùnh leã luùc 10h30 taïi phi tröôøng Maquehue

Theo nieân giaùm Toøa Thaùnh naêm 2016, giaùo phaän Temuco do Ñöùc Cha Hector Vargas Bastidas coi soùc coù 395,000 ngöôøi Coâng Giaùo trong toång soá 611,000 daân, chieám tæ leä 64.6%. Giaùo phaän Temuco ñöôïc thaønh laäp nhö moät mieàn Phuû Doaõn Toâng Toøa vaøo naêm 1908 vaø ñöôïc naâng leân haøng giaùo phaän vaøo ngaøy 18 thaùng 10 naêm 1925. Giaùo phaän Temuco vôùi 35 giaùo xöù hieän coù 71 linh muïc bao goàm 49 linh muïc trieàu vaø 22 linh muïc doøng, 42 phoù teá vónh vieãn, 117 nam tu só khoâng coù chöùc linh muïc vaø 34 nöõ tu.

Trong baøi giaûng thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:

"Mari, Mari" Chaøo buoåi saùng!

"Kume tununun ta niemun" "Bình an cuøng anh chò em!" (Lc 24:36)]

Toâi taï ôn Thieân Chuùa ñaõ cho toâi ñöôïc ñeán thaêm phaàn ñaát xinh ñeïp naøy cuûa luïc ñòa chuùng ta, mieàn Araucanía. Ñoù laø maûnh ñaát Taïo Hoùa chuùc phuùc vôùi nhöõng caùnh ñoàng bao la vaø maøu môõ, vôùi nhöõng caùnh röøng ñaày nhöõng caây araucarias tuyeät vôøi - laø baûn "taùn tuïng ca" thöù naêm cuûa Gabriela Mistral veà ñaát nöôùc Chí Lôïi naøy [1]; vaø vôùi nhöõng ngoïn nuùi löûa tuyeát phuû huøng vó, nhöõng soâng hoà ñaày traøn söùc soáng. Caûnh quan naøy naâng chuùng ta leân cuøng Thieân Chuùa, vaø cho chuùng ta deã daøng thaáy ñöôïc baøn tay cuûa Ngöôøi trong moãi taïo vaät. Nhieàu theá heä nam nöõ ñaõ yeâu meán ñaát nöôùc naøy vôùi moät loøng bieát ôn nhieät thaønh. ÔÛ ñaây, toâi muoán taïm döøng vaø chaøo hoûi moät caùch ñaëc bieät caùc thaønh vieân cuûa daân toäc Mapuche, cuõng nhö caùc daân toäc baûn xöù khaùc ôû nhöõng vuøng ñaát phía Nam: nhöõng ngöôøi Rapanui (töø ñaûo Easter), nhöõng ngöôøi Aymara, nhöõng ngöôøi Quechua vaø Atacamenos, vaø nhieàu daân toäc khaùc nöõa.

Nhìn vôùi ñoâi maét cuûa nhöõng du khaùch, vuøng ñaát naøy seõ laøm chuùng ta traàm troà khi ñi ngang qua, nhöng neáu chuùng ta ñeå tai xuoáng ñaát, chuùng ta seõ nghe noù haùt: "Arauco coù moät noãi buoàn khoâng theå im laëng ñöôïc, ñoù laø nhöõng baát coâng haøng theá kyû maø moïi ngöôøi ñeàu thaáy vaãn ñang dieãn ra". [2]

Trong taâm tình vöøa taï ôn maûnh ñaát naøy vaø con ngöôøi cuûa noù, vöøa ñau buoàn, chuùng ta cöû haønh Phuïng Vuï Thaùnh Theå naøy. Chuùng ta laøm nhö vaäy trong saân bay Maquehue naøy, nôi ñaõ töøng xaûy ra caùc vuï vi phaïm nhaân quyeàn nghieâm troïng. Chuùng ta daâng Thaùnh leã naøy cho taát caû nhöõng ai ñaõ phaûi ñau khoå vaø nhöõng ngöôøi ñaõ cheát, vaø nhöõng ngöôøi haøng ngaøy vaãn phaûi vaùc treân vai gaùnh naëng cuûa nhöõng baát coâng ñoù. Hy teá cuûa Chuùa Gieâsu treân thaäp giaù gaùnh laáy taát caû nhöõng toäi loãi vaø noãi ñau cuûa caùc daân toäc chuùng ta, ñeå cöùu chuoäc.

Trong Tin Möøng chuùng ta vöøa nghe, Chuùa Gieâsu caàu nguyeän vôùi Chuùa Cha "ñeå taát caû neân moät" (Ga 17:21). Vaøo moät khoaûnh khaéc sinh töû trong cuoäc ñôøi mình, Chuùa Gieâsu döøng laïi ñeå caàu xin söï hieäp nhaát. Trong traùi tim cuûa mình, Ngöôøi bieát raèng moät trong nhöõng moái ñe doïa lôùn nhaát cho caùc moân ñeä cuûa mình vaø cho toaøn theå nhaân loaïi seõ laø söï chia reõ vaø ñoái ñaàu, vaø söï aùp böùc ngöôøi khaùc. Cô man nhöõng gioït nöôùc maét phaûi ñoå ra! Hoâm nay chuùng ta muoán baùm laáy lôøi caàu nguyeän naøy cuûa Chuùa Gieâsu, ñeå ñoàng haønh cuøng vôùi Ngaøi vaøo khu vöôøn buoàn saàu naøy vôùi nhöõng saàu buoàn cuûa chính chuùng ta, vaø caàu xin Chuùa Cha, cuøng vôùi Chuùa Gieâsu, ñeå chuùng ta cuõng coù theå neân moät. Caàu xin cho söï ñoái ñaàu vaø chia reõ khoâng bao giôø chieám ñöôïc theá thöôïng phong giöõa chuùng ta.

Söï hieäp nhaát Chuùa Gieâsu naøi xin naøy laø moät aân suûng phaûi ñöôïc lieân læ tìm kieám, vì lôïi ích cuûa maûnh ñaát naøy vaø con caùi cuûa noù. Chuùng ta caàn phaûi caûnh giaùc choáng laïi nhöõng caùm doã coù theå naûy sinh ñeå "ñaàu ñoäc taän goác" aân suûng maø Thieân Chuùa muoán ban cho chuùng ta vaø qua ñoù Ngaøi môøi goïi chuùng ta ñoùng vai troø thaät söï trong lòch söû.

1. Nhöõng töø ñoàng nghóa giaû

Moät trong nhöõng caùm doã chính maø chuùng ta caàn phaûi choáng laïi chính laø söï nhaàm laãn giöõa söï hieäp nhaát vaø söï ñoàng hoùa. Chuùa Gieâsu khoâng xin Chuùa Cha ñeå taát caû moïi ngöôøi coù theå gioáng nhö nhau, vì söï hieäp nhaát khoâng coù nghóa laø voâ hieäu hoùa hoaëc laøm caâm nín nhöõng khaùc bieät. Hieäp nhaát khoâng coù nghóa laø moät thaàn töôïng hoaëc laø keát quaû cuûa vieäc cöôõng baùch hoäi nhaäp; noù khoâng phaûi laø moät söï haøi hoøa mua ñöôïc vôùi caùi giaù laø gaït moät soá ngöôøi ra rìa. Söï phong phuù cuûa moät mieàn ñaát ñöôïc naûy sinh chính xaùc töø öôùc muoán ñöôïc chia seû söï khoân ngoan cuûa moãi vuøng cuûa noù vôùi nhöõng vuøng khaùc. Hieäp nhaát khoâng bao giôø coù theå laø moät söï ñoàng nhaát ngoät ngaït ñöôïc aùp ñaët bôûi keû maïnh, hoaëc moät söï coâ laäp trong ñoù haï thaáp nhöõng toát laønh cuûa ngöôøi khaùc. Söï hieäp nhaát maø Chuùa Gieâsu tìm kieám vaø ñöa ra thöøa nhaän nhöõng gì moãi ngöôøi vaø moãi neàn vaên hoaù ñöôïc keâu goïi ñoùng goùp vaøo maûnh ñaát ñöôïc chuùc phuùc naøy. Hieäp nhaát laø moät söï ña daïng ñaõ ñöôïc hoøa hôïp, bôûi vì noù seõ khoâng cho pheùp nhöõng sai laàm caù nhaân hoaëc coäng ñoàng coù theå xaûy ra nhaân danh söï hieäp nhaát. Chuùng ta caàn ñeán söï phong phuù maø moãi ngöôøi phaûi coáng hieán, vaø chuùng ta phaûi töø boû quan nieäm cho raèng coù nhöõng neàn vaên hoaù cao hôn hoaëc thaáp hôn. Moät taám vaûi "chamal" ñeïp ñeõ ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi thôï deät phaûi bieát ngheä thuaät pha troän nhöõng vaät lieäu vaø caùc maøu saéc khaùc nhau, vaø daønh thôøi gian cho töøng yeáu toá vaø töøng giai ñoaïn cuûa coâng vieäc. Quaù trình naøy coù theå ñöôïc coâng ngheä hoùa, nhöng moïi ngöôøi seõ nhaän ra ñoù laø moät taám vaûi theâu baèng maùy. Ngheä thuaät hieäp nhaát ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng ngheä nhaân thöïc söï bieát caùch laøm cho haøi hoaø nhöõng khaùc bieät trong "thieát keá" caùc ñoâ thò, ñöôøng xaù, quaûng tröôøng vaø caûnh quan. Noù khoâng phaûi laø thöù "ngheä thuaät baøn giaáy", hoaëc coâng vieäc giaáy tôø; nhöng noù laø moät ngheà thuû coâng ñoøi hoûi söï chuù yù vaø söï hieåu bieát. Ñoù khoâng chæ laø nguoàn goác hình thaønh neân veû ñeïp cuûa noù, maø coøn laø söùc ñeà khaùng cuûa noù ñoái vôùi thôøi gian vaø tröôùc baát cöù côn baõo naøo coù theå aäp ñeán.

Söï thoáng nhaát maø con ngöôøi chuùng ta caàn ñeán ñoøi hoûi chuùng ta phaûi bieát laéng nghe laãn nhau, nhöng quan troïng hôn nöõa laø chuùng ta phaûi bieát toân troïng laãn nhau. "Ñieàu naøy khoâng chæ laø coù ñöôïc nhieàu thoâng tin hôn veà ngöôøi khaùc, maø coøn laø gaët haùi nhöõng gì Chuùa Thaùnh Linh ñaõ gieo trong hoï" [3]. Ñieàu naøy ñaët chuùng ta treân con ñöôøng cuûa tình ñoaøn keát nhö moät phöông tieän ñeå deät neân söï hieäp nhaát, vaø moät phöông tieän ñeå ñaép xaây lòch söû. Tình ñoaøn keát laøm cho chuùng ta noùi: Chuùng ta caàn nhau, vaø caàn ñeán söï khaùc bieät giöõa chuùng ta ñeå maûnh ñaát naøy coù theå ñeïp maõi! Ñaây laø vuõ khí duy nhaát cuûa chuùng ta ñeå choáng laïi "naïn phaù röøng" ñang ñoán ngaõ vaø thieâu ñoát hy voïng. Ñoù laø lyù do taïi sao chuùng ta caàu nguyeän: Laïy Chuùa, xin laøm cho chuùng con neân nhöõng ngheä nhaân cuûa söï hieäp nhaát.

2. Caùc vuõ khí cuaû söï hieäp nhaát.

Neáu hieäp nhaát phaûi ñöôïc xaây döïng treân loøng toân troïng vaø tình ñoaøn keát, thì chuùng ta khoâng theå chaáp nhaän ñaït ñöôïc noù baèng baát kyø phöông tieän naøo. Coù hai loaïi baïo löïc, thay vì giuùp taêng tröôûng tình ñoaøn keát vaø söï hoøa giaûi, laïi thöïc söï ñe doaï chuùng. Thöù nhaát, chuùng ta phaûi caûnh giaùc tröôùc nhöõng thoûa thuaän "tao nhaõ" maø seõ khoâng bao giôø ñöôïc thöïc hieän. Nhöõng töø ngöõ hay, nhöõng keá hoaïch chi tieát - laø caàn thieát ñaáy - nhöng maø, khi khoâng ñöôïc thöïc hieän, cuoái cuøng chæ laø "duøng cuøi choû ñeå xoùa ñi nhöõng gì ñaõ ñöôïc vieát baèng tay". Ñaây laø moät loaïi baïo löïc, bôûi vì noù laøm naûn loøng hy voïng.

Ñieàu thöù hai laø chuùng ta phaûi nhaán maïnh raèng moät neàn vaên hoaù toân troïng nhau khoâng theå döïa treân caùc haønh vi baïo löïc vaø phaù hoaïi maø cuoái cuøng chæ laø laáy ñi maïng soáng con ngöôøi. Baïn khoâng theå khaúng ñònh mình baèng caùch tieâu dieät ngöôøi khaùc, bôûi vì ñieàu naøy chæ daãn ñeán baïo löïc vaø chia reõ nhieàu hôn. Baïo löïc gaây ra baïo löïc, huûy dieät gaây ra theâm ñoå vôõ vaø chia ly. Baïo löïc chung cuoäc chæ daãn ñeán doái traù. Ñoù laø lyù do taïi sao chuùng ta noùi "khoâng vôùi baïo löïc huûy dieät" trong caû hai hình thöùc cuûa noù.

Hai hình thöùc naøy gioáng nhö dung nham cuûa moät ngoïn nuùi löûa queùt saïch vaø ñoát chaùy moïi thöù treân con ñöôøng cuûa noù, chæ ñeå laïi moät söï khoâ caèn vaø hoang vu. Thay vaøo ñoù chuùng ta haõy tìm kieám con ñöôøng tích cöïc baát baïo löïc, "nhö moät phong caùch chính trò vì hoøa bình" [4]. Chuùng ta haõy tìm kieám, vaø khoâng bao giôø meät moûi tìm kieám, söï ñoái thoaïi ñeå hieäp nhaát. Ñoù laø lyù do taïi sao chuùng ta keâu leân: Chuùa ôi, haõy laøm cho chuùng con neân nhöõng ngheä nhaân cuûa söï hieäp nhaát cuûa Chuùa.

Taát caû chuùng ta, ôû moät möùc ñoä nhaát ñònh, laø nhöõng phaøm nhaân treân traùi ñaát naøy (xem Saùng theá kyù 2: 7). Taát caû chuùng ta ñeàu ñöôïc keâu goïi höôùng ñeán moät "cuoäc soáng toát ñeïp" (Kume Mongen), nhö söï khoân ngoan cuûa toå tieân ngöôøi Mapuche nhaéc nhôû chuùng ta. Chuùng ta coøn phaûi ñi bao xa, vaø coøn phaûi hoïc bao nhieâu nöõa! Kume Mongen, moät khao khaùt saâu xa khoâng chæ daâng leân töø traùi tim cuûa chuùng ta maø coøn vang leân nhö tieáng keâu lôùn, nhö moät baøi haùt, trong taát caû taïo vaät. Vì theá, anh chò em, vì nhöõng con caùi cuûa maûnh ñaát naøy, vì nhöõng chaùu chaét cuûa maûnh ñaát naøy, chuùng ta haõy noùi cuøng Chuùa Gieâsu vôùi Chuùa Cha: xin cho chuùng con ñaây cuõng coù theå neân moät; xin bieán chuùng con neân nhöõng ngheä nhaân cuûa tình hieäp nhaát.

- - - - - - 

[1] GABRIELA MISTRAL, Elogios de la tierra de Chile.

[2] VIOLETA PARRA, Arauco tiena una pena.

[3] Toâng Huaán Nieàm Vui Phuùc AÂm, 246.

[4] Söù ñieäp Ngaøy Hoaø Bình Theá Giôùi 2017

J.B. Ñaëng Minh An dòch

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page